Tíminn - 28.08.1951, Síða 3

193. blað.
TÍMINN, þriðjudaginn 38. ágúst 1951.
3.
/ slendingaþættir
Fimmtugur: Bergur Arnbjarnarson
Föstudaginn 17. ágúst var,
gestkvæmt á heimili Bergs
Arnbjarnarsonar löggæzlu-
manns, Jaðarbraut 13, Akra- !
nesi. Þann dag átti hann
fimmtugsafmæli. Lögðu þvi
margir kunningjar og vinir
Bergs leið sina þangað heim
til þess að gleðjast með af-
mælisbarninu á þessum tíma
mótum og tjá honum ham-
ingjuóskir sínar. Enda var það
svo að jafnvel fólk úr fjar-
lægum landshlutum mætti
þarna til þess að gleðjast með
góðum vini og gera afmælis-
barninu daginn eins eftir-
minnilegan og auðið væri.
Allan daginn frá því laust
eftir hádegi og fram yfir
miðnætti var hið myndarlega
heimili Bergs Arnbjarnarson
ar og konu hans, frú Söru
Ólafsdóttur, fullsetið glöðum
gestum, er nutu þar mikillar
rausnar f mat og drykk svo
orð var á haft. Fram eftir
degi streymdu heillaskeyti
og blómvendir til afmælis-
barnsins og áður en langt leið
höfðu gjafir verið afhentar
og ljóð og ræður fluttar, enda
maðurinn, sem afmælið átti,
vinsæll mjög.
Hin glaðlega framkoma,
hinn hressandi blær, sem jafn
an stafar af nærveru Bergs,
gera hann aufúsugest allra,
er honu'm 'kýnnást, enda á
hann létt me? að afla sér
traust og vináttu þeirra
manna, er honum verða sam
ferða á hverjum tíma.
Bergur Arnbjarnarson er
einn af þeim mönnum, er
skilizt hefir það, að heimili
hvers og eins þjóðfélagsþegns
eru þeir hornsteinar, sem vöxt
ur og menning þjóðar sinnar
hvílir á. Hann hefir þvi á-
samt konu sinni byggt sér
traust og fagurt heimili, sem
ber vott um stórhug og bjart-
sýni, án þess að nokkurs ó-
hófs eða óþarfa íburðar gæti,
heldur traust og vandað heim
ili, þar sem æskunni er skap
að vaxtarrými og skilyrði til
þroska. Frá þessu heimili
Bergs má sjá vítt til hafs og
heiða og er því jafnframt
hugnæmur hvíldarstaður, þá
horfið er frá dagsins önnum.
Eergur Arnbjarnarson er
löngu orðinn kunnur maður
um mikinn hluta vestur og
norðurlands, vegna starfa
síns, sem eftirlitsmaður bíla
og löggæzlu á vegum úti, jafn
framt hefir hann verið stjórn
Enskaknattspyrnan “Um ógreidd útsvör
‘II
Atliugasemd frá borgarritara
Ut um héruð Islands vnj
ókstu margan sprettinn,
út á vegum, upp í hlíð
oft setturðu réttinn.
Vörður almenns öryggis
ertu í framkvæmdinni
útilokar eymd og slys
með einbeitninni þinni.
Urslit urðu sem hér segir sl.
laugardag.
1. deild.
Aston Villa—Derby 4—1
Burnley—Fulham 1—0
Chelsea—Liverpool 1—3
Huddersfield—Blackpool 1—3
Manch. Utd—Newcastle 2—1
Portsmouth—Charlton 1—0
Preston—Middlesbro 0—1
Stoke—Boltoíi 1—2
Sunderland—Manch. C. 3—0
Tottenham—V. Bromw. 3—1
Wolves—Arsenal 2—1
| 2. deild.
Barnsley—Southampton 3—1
Brentford—Rotherham 2—0
Bury—Luton * 0—1
Coventry—Q. P. R. 0—0
Doncaster—Leeds 2—0
Everton—Sheffield W. 3—3
Leicester—Birmingham 4—0
Notts Forrest—Cardiff 2—3
Sheffield Utd.—Hull 4—1
Swansea—Notts County 1—1
V. Ham—Blackburn 3—1
Þá fóru fram i vikunni

Muntu aldrei myrkur í
máli eða svörum,
röskleikur og þokki því
þér er með í förum.
Sértu æ til síðsta dags
sami góður drengur,
skoðaðu vagna, veiddu
vertu ungur lengur.
lax,
Hér hefir verið stiklað á
stóru, margt fleira mætti ef-
laust skrifa um ævi og störf
j Bergs Arnbjarnarsonar, en
mig brestur kunnugleika til
þess, en eitt er vist, að allir
vinir og kunningjar hans svo
og aðrir, er einhver kynni af
honum hafa haft, hugsa hlýtt
til hans á þessum tímamótum
og óska honum og fjölskyldu
hans allra heilla.
S. A.
Óvenjulegur
blaðamaður
nokkrir leikir og urðu úrslit þessi: helztu 1
1. deild.
Burnley—Liverpool 0—0
Bolton—Newcastle 0—0
Chelsea—Arsenal 1—3
Huddersfield—Manch. C. 5—1 Manch. Utd.—Middlesbro 4—2
Portsmouth—Blackpool 1—3
Preston—Charlton 3—0
Wolves—Derby 1—2
2. deild.
Birmingham—Leeds 1—1
, Donraster—Blackburn 1—0
I Everton—Brentford 1—0
1 Notts Forr.—South. 3—0
West Ham —Bury 1—1
Jugóslavar unnn
Aorðmenn
Á föstudaginn háðu Norð-
menn og Júgóslavar lands-
Eftirfarandi greinargerð
hefir Tímanum borizt fyr-
ir nokkru, og er nánar rætt
um efni hennar á öðrum
stað I blaðinu.
Vegna greinar í Tímanum
21. þ. m. um ógreidd útsvör
hér í Reykjavík undanfarin
5 ár og vanhöld álagðra út-
svara á sama tímabili, er rétt
að taka fram:
Vanhöld skv. reikningi ár-
anna 1946—50 eru af álögð-
um útsvörum árin 1945—1949,
en þau ár námu álögð útsvör,
eftir að yfirskattanefnd og
ríkisskattanefnd höfðu fjallað
um kærur, alls kr. 231.800 þús.
Vanhöldin, sem um er rætt
f grein Tímans (tæpar 6 millj.
kr.) nema því 2,55% af álögð-
um útsvörum til innheimtu á
timabilinu.
Þetta mun mega telja mjög
góðan árangur, þegar um er
að ræða innheimtu persónu-
legra skatta, sem lagðir eru
á allan almenning.
Mér er t. d. kunnugt um, að
í Kaupmannahöfn var fyrir
nokkrum árum talið gott, ef
slík vanhöld næmu ekki meira
en 5%.
Eins og% allir vita, er gert
ráð fyrir vanhöldum á inn-
heimtu álagðra útsvara í sjálf
um útsvarslögunum, og er
heimilað að leggja 5—10%
fyrir vanhöldum á þá útsvars-
fjárhæð, sem sveitarfélögin
áætla fyrirfram að þurfi
hverju sinni til að standast
gjöldin.
heimtutilraunir viðkomandi
yfirvalds, tilgangslaus.
6. Enda þótt vanhöldin séu
töluverð af framangreindum
og ýmsum öðrum sökum, þá
má óhætt segja, að mest van
höld stafi beinlínis af getu-
leysi margra gjaldendanna og
er þó jafnan þrautreynt, með
lögtaksgerðum, hvort mögu-
legt sé að fá útsvarið greitt.
Má reyndar vel vera, að nokkr
ír gjaldendur skjóti sér und-
an greiðslu, þó að þeir gætu
greitt, ef góður væri viljinn,
en þó má fullyrða, að engin
veruleg brögð eru að því. Þó
að útsvör séu af þessum sök-
um „felld úr eftirstöðvum“,
er eigi að síður reynt að inn-
heimta þau eftir þvi sem föng
eru á, og verður jafnan tals-
vert ágengt í þeim efnum.
leik í knattspyrnu og fór leik
urinn fram í Osló. 30 þúsund
áhorfendur voru. Júgóslavar
unnu með fjórum mörkum
gegn tveimur, eftir að hafa
4:1 í hálfleik.
Nýtt met í sleggju*
kasti
A sunnudaginn setti Vil-
hjálmur Guðmundsson, KR,
Nýlega átti óvenjulegur
blaðamaður, Mac Conkie að
nafni, tuttugu ára starfsaf-
mæli og var þess minnst víða nýtt met í sleggjukasti, kast-
um lönd. Blaðamannssaga aði 47,65 m. Eldra metið átti
hans er í stuttu máli þessi: j Gunnar Huseby og var það
Fyrir 20 árum var Mac Con- 46,80 m. sett í Svíþjóð í sum-
kie verkamaður við eina ar. Áður en Gunnar bætti met
stærstu silfurnámuna í Argen ið átti Vilhjálmur það og var
tínu. Vinnuskilyrði voru þar það 46,57-m. sett 1941. Það
hin verstu og slysfarir tíðar.1 var skemmtilegt, að Vil-
Mac Conkie tók sig þá til og hjálmi skyldi takast að bæta
andi og kennari á allmörgum! fór á fund aðalritstjóra stór-! metið enn, því hann er einn
fjölmennum meiraprófsnám-
skeiðum fyrir bilstjóra, og hef
ir hann jafnan leyst störf
sín vel af hendi og það, sem
segja má í fáum orðum, að
séu gleggstu einkenni, og lýsi
bezt lyndiseinkennum Bergs
við framkvæmd þeirra starfa,
er hann hefir með höndum,
er samvizkusemi, kjarkur og
árvekni. Jafnframt og hin al-
kunna lipurð og sanngirni
Bergs er vel á verði, án þess
að víkja frá settum reglum
og skyldum við framkvæmd
hins mjög svo vandasama
starfs.
Einn af veizlugestunum, er
flutti Bergi ljóð í fjórum er-
indum, lýsa þau mjög starfi
og lyndiseinkennum Bergs og
fara þau hér á eftir:
blaðsins Prensa, er Peron hef- þeirra fáu „gömlu“ íþrótta-
ir nýlega bannað. Ritstjóran- manna, sem kepptu hér fyrir
um fannst Mac Conkie segjajl940, og varð hann fyrst fs-
svo vel frá, að hann mæltist lendsmeistari í sleggjukasti
til þess, að hann stílfærði frá
sögu sína. Það kvaðst Mac
Conkie ekki geta, því að hann
væri hvorki lesandi eða skrif-
andi. Ritstjórinn lét hann þá
fá hraðritara og las Mác Con-
kie honum fyrir frásögu sína.
Hún reyndist svo gott lestrar
efni, að Mac Conkie var ráð-
inn fastur starfsmaður blaðs-
ins. Hann var látinn ferðast
til ýmsra helztu vinnustaða
landsins og lýsa lífinu og
starfsháttum þar. Og alltaf
hafði hann hraðritarann með
sér. —
Mac Conkie hefir nú haldið
þessu starfi áfram um tutt-
1938. Vilhjálmur setti metið í
keppni milli UMFR og Ung-
mennafélags Keflavikur, en
hann keppti sem gestur á mót
inu. —
Ugu ára skeði. Fáar greinar
í argentínsku blöðunum eru
meira lesnar en greinar hans.
Nýlega hélt hann 20 ára starfs
afmæli sitt. Hann gat þá lýst
yfir því, að hann ætti að því
leytf einstæðan starfsferil, að
hann væri búinn að vera
blaðamaður I 20 ár, án þess
að hafa lært að lesa eða
skrifa!
Vanhöldin stafa af marg-
víslegum ástæðum og er rétt
að gera nokkra grein fyrir
þeim:
1. Álögð útsvör eru felld nið
ur með dómi, ýmist vegna
þess að gjaldandi er ekki tal-
inn útsvarsskyldur hér, vegna
heimilisfestu annars staðar,
eða ekki er talið heimilt að
leggja útsvar á viðkomandi
atvinnurekstur, t. d. má nefna
blaðaútgáfu stjórnmála-
flokka, bókasölu- Good-templ
ara, o. m. fl.
2. Það ennokkuð föst venja
í Reykjavík að fella niður á-
ltjgð ógreidd útsvör gjaldenda,
sem deyja á árinu, eftir að
niðurjöfnun lýkur, ef þess er
óskað af aðstandendum, og
sérstakar ástæður mæla því
ekki í gegn.
3. Mjög oft eru samkv. beiðn
um felld niður eða lækkuð
útsvör gjaldenda, sem verða
fyrir óvæntum skakkaföllum,
slysförum, langvarandi veik-
indum, eða langvarandi at-
vinnuleysi o. s. frv. og er að
jafnaði farið eftir tillögum
niðurjöfnunarnefndar um
slikar beiðnir.
4. Oft eru lækkuð eða felld
niður útsvör, sem lögð hafa
verið á námsfólk, fólk, sem
að vísu hefir haft töluverðar
tekjur, en ætlar að nota þær
til náms. Er hér að vísu um
tiltölulegar smávægilegar fjár
hæðir að ræða, en er eitt sjón
armiðanna, sem höfð eru í
huga.
5. Töluvert margir gjaldend
ur, sem útsvör eru lögð á hér
I Reykjavík, finnast ekki, þeg
ar til innheimtu kemur, og
þó að gefnar séu upplýsingar
um heimilisföng utanbæjar,
reynist af ýmsum orsökum ó-
kleift að innheimta hjá þeim
útsvörin, enda er þá oft um að
ræða fólk, sem telur ranglega
hafa verið lagt á sig hér, og
málarekstur, umfram inn-
Það er rétt að bæjarstjórn
in hefir að svo vöxnu máli
ekki talið tímabært að gefa
út skrár um þá gjaldendur,
sem af ýmsum ástæðum hafa
ekki greitt álögð útsvör, eða
hafa ekki greitt þau að fullu,
þannig að talið hefir verið
óhjákvæmilegt að fella þau
niður, eða a. m. k. afskrifa
þau í reikningi „fella úr eftir
stöðvum,“ eins og það hefir
verið kallað.
Ber þar margt til og m. a.
það, að heildarniðurstaðan
um innheimtuna má teljast
góð eftir atvikum. Þá er og
vitað, að mjög mörgum, sem
um árabil hafa verið ágætir
gjaldendur, er það viðkvæmt
mál, að þurfa að biðja um
skattalækkun vegna óvæntra
aðsteðjandi vandræða. Er ó-
líklegt að gjaldendur bæjar-
ins sjái hag sínum betur borg
ið með því að slíkt fólki verði
opinberlega stimplað sem hálf
geií óreiðufólk.
En ef gefa ætti úr skrárn-
ar, sem Tíminn biður um, yrði
að skrásetja þar alla, sem t. d.
tiltekinn dag hefðu ekki greitt
að fullu álögð útsvör.
Því skal ekki neitað, að með
þvi aö taka ákvörðun um út-
gáfu vanskilaskrár, mætti e.
t. v. stugga við nokkrum gj ald
endum, þ. e. a. s. mætti fá þá
til að greiða fyrr en ella og
suma jafnvel til að greiða,,
sem annars næst ekki til.
Þó var reynslan sú, er gefin
var út fjölrituð skrá um út-
svarsskuldunauta árið 1940,
að það hafði engin veruleg
áhrif á innheimtuna, og a.m.
k. engin úrslitaáhrif. Glefsur
úr skránni voru að vísu birtar
í nokkrum blöðum, en ekki
var þess óskað þá, að þeirri
útgáfustarfsemi væri haldið
áfram.
Þess þarf ekki að geta, að
bæjarfulltrúum er heimill að- 1
gangur aíð innheimtuskrám
bæjarins, þar sem sjá má m. a. ,
allar lækkanir og niðurfelling
ar, og hafa sumir þeirra oft
litið í þær bækur. >c;
En þó að heildarárangur út
svarsinnheimtunnar sé mjög
sæmilegur, eftir öllum aðstæð
um, þá er hitt rétt, að það
veldur bæjarsjóði miklum erf
iðleikum um rekstursfé,
hversu mjög útsvörin greiðast
seinna en á nákvæmlega rétt
um gjalddögum, þó að ekki
verði talið að um bein van-
ökil sé áð ræða. Það eru alltof
margir gjaldendur, sem greiða
ekki útsvörin, sín eigin út-
svör og starfsmanna sinna
(Framhald a^f 3. síðu)