Tíminn - 13.09.1951, Blaðsíða 3

206. blað.
TÍIYIINN, fimmtudaginn 13. september 1951.
3,
Fulltrúar fjórðungssamband-
anna krefjasi stjórnlagaþlngs
Nokkrar ályktanir nýlokiiis fulltrúafuml-
ar, sem lialdiim var á Akureyri
Fulltrúafundur fjórðungs-. ar ganga, sanni, að þjóðar-
sambanda var nýlega haldinn | vilji sé fyrir þeim og tima-
á Akureyri. Aðalverkefni fund bært sé, að hefjast handa um
arins var að ræða um st^órn-
arskrármálið.
Giftingarmet.
Hinn brézki smábarón Sir
Francis Cook fór nýlega í brúð
kaupsför með sjöttu brúður
sinni. Sir Francis, sem er 43
ára, gifti sig í fyrsta skipti
1929, og fimm fyrstu giftingar
hans enduðu með skilnaði. En
Utan úr heimi Aukin kennsla við háskólann
Hætt við allmörguiu nýjuiu keimslugrcin-
sim til If.A.-prwfs
Þessir menn sátu fundinn:
Frá fjórðungsþingi Aust-
firðinga: Hjálmar Villijálms-
son, bæjarfógeti, og Erlend-
ur Björnsson, bæjarstjóri,
Seyðisfirði. Frá fjórðungssam
bandi Norðlendinga: Karl
Kristjánsson, alþm., Húsavík,
og Þórarinn Eldjárn, hrepp-
stj., Tjörn. Frá fjórðungs-
sambandi Vestfirðinga- Jón-
as Magnússon, sparisjóðsstj.,
Patreksfirði, og Sturla Jóns-
son, hreppstj., Suðureyri. Frá
Héraðssambandi Vesturlands:
Jón Steingrímsson, sýslum.,
Borgarnesi, og Hinrik Jóns-
son, sýslum., Stykkishólmi. —
Frá Fjórðungssambandi Sunn
lendinga: Björn Björnsson,
sýslum., Hvolsvelli og Páll
Hallgrímsson, sýslum., Sel-
fossi. Ennfremur sótti fund-
inn Helgi Lárusson, framkv.
stj. frá Stjórnarskrárfélaginu
í Reykjavík.
Fundarstjóri var kosinn
Hjálmar Vilhjálmsson og
fundarrtiari Páll Hallgríms
son.
setningu nýrrar stjórnarskrár j
á grundvelli þeirra.
Fundurinn álítur vænlegast, j
að hin nýja stjórnarskrá verði i
samin á stjórhlagaþingi, er'
hafi það eina hlutverk. Skor-
ar fundurinn á Alþingi að
breyta svo fljótt, sem við verð
ur komið, núgildandi stjórn-
arskrá, til þess að þetta megi
verða.
Fundurinn telur eðlilegf, að
kosið verði til stjórnlagaþings
í einmenningskjördæmum
ura land allt, og að sú stjórn-
arskrá sem stjórnlagaþingið
samþykkir, öðlist gildi, þegar
meiri hluti kjósenda hefir stað
fest hana við þjóðaratkvæða-
greiðslu.
Pundahöld í öllum byggð-
arlögum um endurskoðun
st j órnarskr ár innar.
Jafnframt því, að fulltrúar
héraðssamtakanna hafa nú á
þessum fundi sínum, höldn-
um dagana 27. og 28. ágúst
1951, sameinað sjónarmið sín
um meginatriði nýrrar stjórn
arskrár og setningu hennar,
þá skora þeir hérmeð sameig-
inlega á héraðassmtckin, að
Voru þá hafnar umræður stofna til fundahalda i öll-
um stjórnarskrármálið, og J um byggðarlögum landsins til
voru tillögur fjórðungssam- ; þess að ræða nauðsyn á end-
urslcoðun gilflandi stjcrnar-
skrár, kynna áður nefnd meg-
inatriði og leita undirskrifta
undir áskoranir til Alþingis,
um að taka þau til greina.
Tillögunni fylgdi uppkast
að áskorun til Alþingis, um
að taka til greina tillögur
fjórðungssamtakanna um
nýja stjórnarskrá, með það
fyrir augum, að safna almenn
um undirskriftum alþingis-
kjósenda undir áskorun þessa.
Uppkast þetta var samþykkt
samhlj óða.
taka Austfirðinga og: Norð-
lendinga ,um " nýja stjórnar-
skrá, eins og áður, grundvöll-
ur umræðna á fundinum. All
ir fundarmenn tóku til máls
og gerðu grein fyrir afstöðu
sinni. og þótti koma í ljós, að
allir fur.darmenn væru sam-
mála. Fundi lauk þennan dag
rneð því, að kosin var 3ja
manna nefnd til þess að semja
tillögur til samþykktar síðar
á fundinum og í samræmi við
umræður þær, sem fram höfðu
farið. í nefndina voru kosn-
ir: Hjálmar Vilhjálmsson,
Karl Kristjánsson og Páll Hall
grímsson.
Næsta dag, 28. ágúst, var
fundi fram haldið, og gerði
Karl Kristjánsson grein fyrir
starfi nefndarinnar. Lagði
hann.af hálfu nefndarinnar
fram 3 tillögur til samþykkt-
ar. Urðu allmiklar umræður
um tillögurnar, en þær voru
allar samþykktar með sam-
hljóða atkvæðum fundar-
manna. Fara tillögur þessar
hér á eftir:
Sljórnarskráin nýja.
Fundur fulltrúa frá Fjórð-
ungsþingi Austfirðinga, Fjórð
ungssambandi Norðlendinga
Fjórðungssambandi Vest-
f irðinga og Fj órðungs-
sambandi Sunnlend-
inga, haldinn á Akureyri dag-
ana 27. og 28. ágúst 1951, fellst
í aðalatriðum á þær tillögur
um nýja stjórnarskrá, sem út
hafa verið gefnar af Fjórð-
ungssambandi Norðlendinga.
Fundurinn þakkar Stjórnar
skrárfélaginu í Reykjavík og
fundum, sem haldnir hafa ver
ið á Þingvöllum, fyrir for-
göngu þess, ágætar undirtekt-
ir við áðurnefndar tillögur og
mikilsverða þátttöku í barátc-
unni fyrir endurskoðun stjórn
arskrárinnar.
Fundurinn telur, að sá al-
menni áhugi, sem fram hef-
ir komið víðs vegar um land
fyrir breytingum á stjórnar-
skránni í þá átt, er tillögurn-
Forseti íslands hefir nýlega
staðfest breytingu á háskóla-
reglugerðinni, og eru með
teknar upp nýjar
það er langt frá því að þetta henni
sé nokkurt met. Sir Francis er kennslugreinar til A.B.-prófs.
bara smastrakur a moti Malaja °.. , ... ~
nokkrum að nafni Ghulanm Hingað til hefir aðeins verið
Yassim, sem á tímabilinu milli veitt kennsla í tungumalum,
1940 til 1949 gifti sig ekki' íslenzku ,dönsku, sænsku,
sjaldnar en 31 sinni. Hann hef , norsku, ensku, þýzku, frönsku,
ir þó varla verið hamingjusam j íatínu og grísku. Nú er bætt
ur, því að konurnar yfirgáfu
hann allar innan tveggja
vikna.
Ameríka á auðvitað sín gift
ingarmet. James Williams frá
Cedar Rapids í Iowa giftist í
16. skipti 1947, og frú Betty
Smith, hóteleigandi, 40 ára
gömul, fékk sinn 15. skilnað
árið eftir. Frú Pálína Conlon
frá Virginia fékk skilnað 1945,
einnig í 15. skipti, og ástæðan
fyrir skilnaðinum var sú, að
maður hennar hafði flengt
hana með gerfifæti sínum.
Enska metið átti Sara Goog-
win frá Kingston, sem dó 1929,
91 árs. Hún hafði verið gift
sjö sinnum. Hver skyldi eiga
íslenzka metið?
við Islandssögu, mannkyns-
sögu, íslandssögu og mann-
kynssögu saman, landafræði
og jarðfræði, stærðfræði, eðl-
isfræði, efnafræði, náttúru-
fræði og uppeldisfræði.
Þessi aukning kennslunnar
er gerð í því skyni að opna
stúdentum fleiri leiðir til
náms. Hingað til hefir mennt-
un í áðurtöldum greinum ver-
ið sótt til annarra landa. Með
breytingu þeirri, sem nýlega
var gerð á skólakerfi voru, hef
ir stórum aukizt þörf á sér
menntuðum kennurum í öll-
um greinum, og er orðinn mik
ill skortur á háskólamennt-
uðum kennurum. Á hinn bóg-
inn virðist ekki brýn nauðsyn
á því, að kennarar í gagn-
fræðaskólunum hafi full-
komna háskólamenntun, eins
og hún gerðist í þeim löndum,
er íslenzkir stúdentar hafa
aðallega sótt til.
.... Heimspekideildin skipaði
in fær vængi, og í ir Pnu™? þvi 3 manna nefnd til þess að
ar eru hrífandi, segir hun. Þa 11 .
hefir frú Elaine einnig fundið athuga,^ hvort ekki væn j?er
út, hvenær konurnar eru ófríð
astar. Það er í desember, janú
ar og febrúar. Á vorin er'hárið
Konurnar eru fegurstar
í september.
Konurnar eru fegurstar í
september, segir Elaine Roche-
fourault, fegurðarsérfræðingur
i París. Fyrst í september fara
sumaráhrifin frá sólunni og
vítamínunum að sjást, fegurð
Nefnd kosin til að semja
frumvarp að nýrri
stjórnarskrá.
Fundurinn telur nú orðið
tímabært og nauðsynlegt, að
fengnir séu menn til þess að
semja fullbúið frumvarp að
nýrri stjórnarskrá á grund-
velli þeim, er héraðasamtökin
hafa lagt. Leyfir fundurinn
sér að kjósa til þessa verks
f ulltrúana af Austurlandi:
Hjálmar Vilhjálmsson og Er-
lend Björnsson, ásamt Lúð-
vík Ingvarssyni, sýslumanni á
Eskifirði.
Frumvarp sitt sendi áður-
nefndir menn öllum þeim, er
fund þennan hafa setið, til at-
hugunar og umsagnar, áður
en það verður opinberlega
birt.
Útlagðan kostnað við samn
ingu frumvarpsins vill fund-
urinn, að héraðasamtökin
greiði sameiginlega, og skuld-
binda fundarmenn sig til að
leita samþykkis á því heima
fyrir.
Landsnefnd um stjónv-
arskrármálið.
Þá kom fram tillaga frá
Helga Lárussyni um lands-
nefnd um stjórnarskrármálið.
Var hún einnig samþykkt
samhlj óða:
Fundurinn lýsir yfir, að
hann telur eðlilegt, að hér-
aðasamböndin verði við til-
mælum Þingvallafunda um
stjórnarskrármálið, um að
og húðin óhrein og á sumrin
eru augun dauf, húðin feit og
hárið án liðleika. En sem sagt
í september ............
Guð nútímans.
Á afmælisdegi Stalins í des-
ember verður afhjúpað í höfuð
borg Ungverjalands Stalins-
minnismerki, sem verður 175
m. á hæð, að stöplinum með-
töldum. Efst verður líkneski
af Stalin, átta metrar að hæð.
Nú er verið að rífa húsin, sem
eru í kringum styttuna, svo
hægt sé að sjá hana frá öll-
um hliðum. Gatan fyrir fram
an verður breikkuð frá 26 m.
til 60 m. til að geta fullnægt
umferðinni.
Heimsmeistari í hjólreiðum.
Alf Gleng, endurskoðandi
frá Osló, getur áreiðanlega gert
kröfu um að teljast heims-
meistari í að ferðast# á hjóli.
Síðastliðin 20 ár hefir hann
ferðast 105,718 kílómetra á
hjóli. í ár hefir hann hjólað
4109 km. í ferðalagi til Tyrk-
lands. Gleng, sem er 43 ára,
hefir komið til 27 Evrópulanda
og 498 borga. Hann álitur sig
legt að koma á kennslu í fleiri
greinum en nú er, er þannig
væri sniðin, að nemandinn
öðlaðist á 3 árum næga þekk-
ingu til þess að geta tekið að
sér kennslu í gagnfræðaskól-
um og neðri bekkjum lærdóms
deildar í a.m.k. 2 námsgrein-
um og hlotið jafnframt rétt-
indi til kennaraembætta. í
nefnd þessari voru prófessor-
arnir dr. Einar Ól. Sveinsson,
dr. Símon Jóh. Ágústsson og
dr. Steingrímur J. Þorsteins-
son. Nefndin hafði tal af sér-
fræðingum i ýmsum greinum
og samdi siðan tillögur þær,
er nú hafa hlotið staðfestingu.
Ætlazt er til, að náminu
ljúki eftir 3 ár með B.A.-prófi.
Stúdent hlýtur próf þetta fyr
ir 6 eða 7 prófstig hið fæsta, |
en í einni og sömu námsgrein
verða ekki tekin fleiri en 3
stig. Hvert stig er miðað við
ákveðnar þekkingartölur, 1.
stig táknar minnstar kröfur
í námsgreininni, og er það
próf tekið fyrst o.s.frv. Náms-
tími hvers prófstigs er áætl-
aður að jafnaði éitt kennslu-
misseri, og er kennslan mið-
uð við það. Stúdent getur sam
einað 3 eða 4 námsgreinar.
Ef námsgreinar eru þrjár,
skal taka 6 eða 7 stig sam-
tals: próf í forspjallavísind-
um (heimspeki), sem reikn-
ast 1 stig, 2 stig í annarri
grein og 3 stig í þriðju grein-
inni (B.A.-próf án kennara-
réttinda), eða í stað forspjalla
vísinda 2 stig í uppeldisfræð-
um, og svo 2 stig í annarri
grein og 3 stig í 3. greininni
(B.A.-próf með kennararétt-
indum), Ef prófgreinar eru
fjórar, skal taka 7 eða 8 stig
samtals: 2 stig í þrem grein-
um, auk forspjallavísinda (B.
A.-próf án kennararéttinda),
eða í stað forspjallavísinda 2
stig í uppeldisfræðum (B.A.-
próf með kennararéttindum).
Ekki má taka minna en 2 stig
í nokkurri námsgrein nema
forspjallavísindum, en í ís-
lenzku og í sameinaðri íslands
sögu og mannkynssögu verða
ekki tekin færri en 3 stig.
Stúdentspróf stærðfræðideild
ar í efnafræði, eðlisfræði og
stærðfræði reiknast sem 1 stig
í þessum greinum, ef stúdent-
inn hefir hlotið 1. einkunn í
greininni. Þeir nemendur,sem
lokið hafa 2 stigum í uppeld-
isfræðum, hafa með því full-
nægt ákvæðum fræðslulag-
anna um menntun kennara í
þeirri grein, að því er tekur
til skóla gagnfræðastigsins.
Svo er ráð fyrir gert, að
kennsla hefjist nú í haust í
öllum þessum áðurtöldu grein
um, nema efnafræði og nátt-
úrufræði (þ.e. líffræði, jurta-
fræði, dýrafræði og mann-
íræði). Hafa kennarar verið
ráðnir til kennslunnar:
menntaskólakennararnir Guð
mundur Arnlaugsson cand.
mag. og Björn Bjarnason
cand. mag. í stærðfræði og
eðlisfræði, lic. Ástvaldur Ey-
dal í landafræði og jarðfræði,
cand.mag. Ólafur Hansson
menntaskólakennari, í mann
kynssögu, en kennslu í íslands
sögu annast prófessorarnir dr.
Jón Jóhannesson og dr. Þor-
kell Jóhannesson. Loks ann-
ast próf. dr. Símon Jóh. Á-
gústsson og dr. Matthias Jón-
asson kennslu í uppeldisvís-
indum.
íþróttamót víð Knarrarósvita
Sunnudaginn 26. ágúst sl.
fór fram keppni í frjálsum í-
orðin nokkuð lúinn á Þes,sum; þróttum milli U.M.F. Stokks-
n rt’ i V nnml C OIVI QrYlIV
eyrar og Eyrarbakka. Mótið
var haldið á flötunum við
ferðalögum, en samt sem áður
ætlar hann að bregða sér
næsta sumar til Helsingi á
hjóli og sjá Olympísku leikana,
en það verður líka eina ferða-
íagið hjá honum á því ári.
komið verði á fót landsnefnd,
sem skipuð sé fulltrúum frá
héraðasamböndum og Þing-
vallafundum stjórnarskrár-
félaganna.
Verkefni nefndarinnar verði
að samræma þær kröfur og
tillögur, sem fram koma hjá
héraðasamböndum og stjórn-
arskrárfélögum í stjórnar-
skrármálinu.
Sljórnarskrárfélög.
Þá kom enn fram svohljóð-
andi tillaga frá Helga Lárus-
(Framhald á 6. síðu)
Knarrarósvita, fyrir austan
Stokkseyri. U.M.F. Stokkseyr-
ar sá um mótið að þessu sinni,
en þetta er önnur keppni fé-
laganna. Samkoman hófst
með útiguðsþjónustu klukkan
3, þar sem sóknarpresturinn,
sr. Árelíus Nielsson, prédik-
aði. Síðan hófst íþróttakeppn
in, og urðu úrslit þessi:
KARLAR:
100 m. hlaup:
1. Sigurður Andersen Eb 12,5
2. Haukur Guðlaugss. Eb. 13.2
3. Guðni Sturlaugss. Stk. 13,8
4. Hinrik Bjarnas. Stk. 13,9
Kúluvarp: (Drengja-kúla)
1. Guðni Sturlaugss. Stk 13,50
2. Jón Guðm.son,, Stk. 13,34
3. Sigurður Andersen Eb. 12,83
%
Sigurbjörg Helgadóttir
4. Sigurbj. Ævar, Eb. 12,09
Langstökk:
1. Sigurður Andersen Eb. 5,53
(Framhald á 6. síðu)