Tíminn - 23.12.1951, Page 5

292. blað.
TÍMINN. sunnudaginn 23. desember 1951.
'UBStm
Sunnud. 23. des.
BRÉF FRÁ HAWAII
Berið Ijósin inn
Jólahátíðin nálgast óðum.
Þess hefir mátt sjá á margan
hátt seinustu daga. Verzlan-
irnar hafa teflt fram sínum
fegursta skrauti. Ösin í þeim
hefir verið mikil. Á heimilun-
um hefir ríkt mikið annríki
og umstang viö undirbúning
hátðahalda.
Þess sjást þannig vissu-
iega mörg ytri merki, að jól-
in séu í nánd. En hvers kon-
ar jól verða það?
Því vergur ekki neitað, að
jólahaldið hefir breytzt veru-
lega hin síðari ár. íburður-
inn við jólahaldið hefir stór-
lega aukist. En það hefir dreg
ið úr þeirri trúarhelgi, sem
áður fylgdi jólunum. Jólin
eru nú fyrst og fremst hátíð
skrauts og íburðar, en ekki'
andlegs fagnaðar og hrifn-1
(Framhald af 4. síðu) I
ananas og talsvert af banönum
o. fl. En fyrir appelsínur, epli
og marga ávexti aðra eru rækt
unarskilyrði ekki góð svo að þeir
eru lítið eða ekkert ræktaðir
hér. Það, sem íbúarnir hafa
aðaltekjur sínar af, er þétta
(talið i þeirri röð, sem tekjurn
ar eru miklar): 1. Sykur, unn-
inn úr sykurreyr (ein milljón
tonn á ári). 2. Ananas (ananas-
ekrurnar eru stórar og er ananas
ið sett í dósir og selt víða um
heim. Kemur víst eitthvað til
íslands af þvi). 3. Tekjur af
ferðamönnum. 4. Kaífirækt. ö.
Tekjur af her og flota (sem held
ur til hér á og við eyjarnar).
mcnn segjast búa saman í friði
og ánægju og séu .ekkert að
grufla um, af hvaða þjóðerni
þessi og hinn sé. Þegar ég segist
vera frá íslandi, þá fer eins og
hrollur um menn og spyrja þá
um leið: Hvar er það?
Stúlkurnar á Hawaii.
Ég var hérna einu sinni, rétt
ef'cir að ég kom hingað, staddur
inni í stærstu sölubúðinni, þar
sem afgreiðslustúlkurnar, sem
ugglaust skiptu hundruðum,
voru allar japanskar eða af
japönskum ættum. Fannst mér
þær þá vera allar nær því eins.
Allar litlar og grannar, með
Afgreiðsla fjár-
laganna
Fjárlögin fyrir næsta ár
voru endanlega afgreidd frá
Alþingi á fi’mmtudaginn var.
Enn mun ekki lokið að reikna
nákvæmlega hver áhrif þær
hreytingartillögur, sem sam-
þykktar voru við 3. umræðu,
hafa á frumvarpið, en hins
vegar er þó Ijóst, hver niður-
staðan verður í stórum drátt-
um. ÖIl útgjöldín (bæði á
rekstrarreikningi og sjóðsyf-
irliti)munu verða um 380 milj.
kr., en tekjurnar eru áætl-
aðar aðeins hærri. Gert er
ráð fyrir um þriggja millj. kr.
g'reíðsluafgangi,
Samkvæmt þessum niður-
hrafnsvart hár og önnur aust-! stöðum hafa útgjöldin hækk-
ræn einkenni. Datt mér þá í um millj. kr. í meðför-
hug, þegar ég var hjarðmaöur j um þúigsins. Þar af eru um
og í hjörð minni voru 3000 ær, 5 millj., sem telja má leið-
Fagur gróður.
Margskonar suðrænn jarðar- - •
gróður vex hér vel. T. d. eru í þetta hús sést tæpast nema allar koUóttar. Mér fannst þá í "«_ttmgar, og er þar aðallega
pálmatré mjög mikið, einkum efri hæðirnar frá strætinu, fyrir fyrstu roUurnar vera allar nær , að raeða um hækkun a launa-
kokospálminn. Eru pálmatréin pálmatrjám og blómaklösum. Því eins- En Þe8ar fór að uUPððtunum- en synt var að
miklu stærri og fallegri hér held En baðströndin heillar í Waikiki verða svo mánuðum skipti með, ayruoarvisnaian myndi verða
ur en í Kaliforníu, en samt ekki (en svo heitir hinn frægi ferða Þcim, fór ég að þekkja þær tals nærn a næsta ari en buist
eins stór og falleg og á norður- mannastaður). Báran leikur þar vert 1 sundur °S fannst mér þá. verlð v|ð- ey Uarlagatrv.
intrar einc hon vnm «„r strönd Afríku- Járnviður vex við hvítan, volgan og iausan'eneartværveraalvegeins Einsl„ , S ™10* . n“
tngar, ems og þau voru áður. .. . , ^ hnx mp« íannnskn ctiiiimrmir veruleg hækkun þmgsins er
t Daffrpnninmi her alimikið og er lim hans ser sandinn, frarn undan suðurhlið fer það með japonsku stulkurnar *
g e mgu, sem nvlesa gtaklega mikið og fallegt> og hótelanna! og fólkið bert að og Hawaii-stúlkurnar, að þegar ^vi um 1 o millj.
fjölmargar aðrar trjátegundir mestu veltist þar ýmist í sjón- farið er að umgangast þær, þá
eru hér og hinn mesti aragrúi um eða vatninu. j fara Þser að þekkjast í sundur.
allskonar blóma, allavega lita. En ég uni og skemmti mér Þ° að Þær brosi flestar blítt, . . ...... ...
— Oft er leitað í skugga trjánna, ’ Vel, þótt ég bui ekki þar, sem við flest tækifæri, þá er þó bros “»«a an en ijariog gera rað
einkum pálmatrjánna, þegar mestur er lúxusinn. Nóg er af ,ið Þeirra misjafnlega aðlaðandi.] » • Keymsian er su, að aut-
gleðskap, þegar kvölda tekur.!En flestar eru stúlkurnar hér í af bætast Vlð ovæntar greiðsl
Þá er m. a. gaman að horfa á j buðum veitingastofum sér- 1 ur'
Hula-hula-dans Hawaii-stúlkn-
anna o. m. fl. í dag var ég m. a.
að skoða Pearl Harbour, þar sem
Japanir sökktu flota Bandaríkj-
anna um leið og þeir fóru út í (
síðasta heimsstríð. Er sagt, að
Dagrenningu, sem nýlega
er komin út, dregur ritstjór-
inn upp litla, en eftirminni-
lega mynd af þessu. Hann
segir: |
„Ég gekk nú fyrir fáum dög
um í flestar þær búðir í
Reykjavík, sem selja jólakort.
Ætlun mín var að finna fal-
sólin skín skært á daginn og oft
má þá sjá hér inni í borginni
stórar raðir af fólki híma undir
eitt herskipið (Arizona) liggi þar
enn á botninum með 1500 sjó-
leg, íslenzk jólakort, sem ég
gæti sent fáeinum kunningj- húsunum við gangstettirnar, þar
um, sem ég á erlendis og veit sem helzt er skugga að finna'
að hafa gaman af að fá ís. ; En mér finnst vera næstum alls
lenzk kort. Alls staðar var,staðar iafn heitt uti °S inni 0»
fullt af kortum og mörg voru se bvi litið að flý)a- Helzt se að
snoturlega gerð og á þau var fara sem oftast inn 1 veitinga-
letrað „gleðileg jól.“ En varla stofu að fa ser eitthvað smá-
nokkurs staðar var til nokk-! veSis Þar> f- d- kúfaðan disk af hða innanborðs. En þetta fræga
urt kort, sem minnti á jóla- ' svellköldum ananas, sem kostar skipalægi, sem er 10 mílur hérna
helgina að öðru leyti. Jóla-aðeins 10 cent — °S Þá koma vestán' við borgina, fæst þó að-
sveinar voru að vísu á sum- j alltaf Þær elskulegu, svarthæröu eins að sjá tilsýndar, en ekki
um þeirra, en Jesúbarnið er strax með Slas af köldu vatni að fara um það né bryggjur
horfið af ísienzkum jólakort— með ísmolum í, en hlýtt bliðu- þess. — Alargt er til að skoða og
bros fylgir. Það má segja, að Una við og finnst mér dagarnir
þar skiptist á hiti og kuldi! Og undra stuttir hér á Hawaii og
ætli það sé ekki svo oftast, að býsna heimalegt.
þeir félagar séu beztir hver með '
Samkvæmt venju má bú-
ast við þvi, að útgjöld ríkis-
ins verði nokkru hærri á
Miðað við reynslu fyrri
staklega liprar og aðlaðandi i ára, má þaö teljast vel slopp-
viðmóti, svo að eftir veru mina'ið’ ef gjöldin fara ekki yfir
hér á Hawaii hlýtur mér að, mii,f; kr'
verða hlýrra til þeirra austrænu, | Þegar. á Þetta er litið, verð-
heldur en áður. Þeir á megin- jur ekkl annað sagt, en að
landinu segja, að menningin hér ,teflt hafi verið á tæpasta vað
úti á eyjunum (sem er 10 dægra við afgreiðslu f járlaganna.
sigling á farþegaskipi frá Kali- | Tekjustoínar verða hinir
forniu) sé léleg og miklu iakari sömu og á Þessu án. I ar ma
um, það samrýmist ekki leng'
ur hinni „vísindalegu menn-
ingu“ vorra tíma.“
Ritstjóri Dagrenningar seg-
ir ennfremur:
„Á leiðinni heim varð mér
öðrum.
íslendingur i Honolulu.
Fólkið hér er samansafn frá
hugsaö til hinna komandi Aðeins dýrara en á Hreðavatni! fiestum eða öllum þjóðum heims.
jóla. Jólahátíðin er ekki leng! Það er ekkert mjög dýrt að Meira að segja er ég búinn að
ur hátíð Jesú Krists, hins bua her- Herbergi, fremur lítið, j rekast hér á einn íslending, Vest
heilaga jólabarns, Guðsson-jen hreinlegt og laglegt, hefi ég ( íirðing. En hann hélt að hann
arins, sem fæddist í Betle-j1 hóteli og kostar 1,75 dollara J væri sá eini íslendingur, sem
hem hina dýrðlegu jólanótt yfir sólarhringinn. Er það sama Væri hér. Hafði hann farið ungl
fyrir nær 2000 árum. Hún er °g venjulega í Ameríku. Reyn- ingur frá íslandi upp úr alda-
hátíð kaupsýslunnar og fé- ist mér bezt að búa á Y.M.C.A. | mótunum. Og er nú búinn í nær
græðginnar. Hún er orðin há- j (K.F.U.M.) hótelum. Þar er reglu 50 ár að fara vitt um veröld alla.
tið mammons öllum öðrum semi, traustleiki og ódýrast. í Hefir hann dvalið og unnið i
hátíðum fremur. Menn kepp-; fæði er alveg óþarft að eyða öllum heimsáifum, en er búinn
ast við að kaupa og eyða, gefa meiru en í herbergi. Með þvi að að vera hér á Hawaii-eyjunum
fánýtar gjafir og hafa um bua 1 hótelum og borða hér og i 21 ár. Sagðist hann tæpast
hönd venjur, sem enginn hug-, Þar er vel hægt að komast af hafa heyrt nokkurt íslenzkt orð
ur fylgir lengur. Höfðingjar með 50—60 krónur á dag, eða s. 1. 15 ár. Talar þó islenzku enn,
jarðarinnar hafa tekið þessa ' svona 5—15 kr. meira en i Hreða þó að enskan sé honum tam-
hátið í sina þjónustu og -vatosskáia! En byggi ég í aðal- ari.
helga hana sínum átrúnaði ferðamannastöðunum hérna úti, Langmest ber hér á Austur-
— mammoni, — en „höfðingj við baðströndina, þar sem flest iandabúum, einkum Japönum,
ar jarðarinnar eru kaup- ir iúxus-ferðamennirnir búa, þá en fáeinir tugir þúsunda eru
menn,“ segir Kristur sjálfur dyggðu ekki 10 dollarar á dag. hér af Noröurálfu- og Banda-
í spádómsbók sinni — Opin- En Þar er indælt, fögur hótel, ríkjamönnum. Þó að mikið sé
berunarbókinni." : mikið af pálmatrjám og yndis- nú blandað í Bandaríkjunum
en hjá sér í Ameriku. Það kann
nú að vera, en það er níi líka
talsvert stórir „flekkir á skrúð-
anum“ þeim, þegar kynnzt er
nánar t. d. því ógnar kapphlaupi,
sem er á eftir hinum „almátt-
gera ráð fyrir, að tekjurnar
verði um 400 millj. kr. Tekjur
ríkisins þurfa því að verða
jafnmiklar á næsta ári og
þær verða í ár, ef afstýra á
tekjuhalla. Margt bendir hins
uga dollar“, þótt margt sé ágætt ^egar fiI l,ess’ að *ær muni
heldur dragast saman. Inn-
I þessum orðum er vissu- iegum marglitum blómum, en
lega alltof mikið satt. En reyndar er það lika hér, svo að
þetta gildir því miður ekki _________-______________________
aðeins um jólin, heldur þró-,
un seinustu ára yfirleitt. —1 Þetta hefir aldrei verið aug
Tækninni og vísindunum hef ljósara en nú.
ir fieygt fram. Samt vofir yf- I Sú var tíðin, að brezka þing
ir mannkyninu meiri ófriðar- ið sat að störfum við birtu
og eyðileggingarhætta en frá kertum og blysum. Nú er
nokkuru sinni fyrr. Siðgæði rafmagnið að sjálfsögðu kom
og kristin trú hafa ekki eflst ið þar til sögunnar. En Bret-
að sama skapi og vísindin og ar hafa ekki gleymt gamla
tæknin. Meðan svo er, verður timanum. í hvert sinn, er
ekki skapaður friður á jörðu rökkva tekur, rís forsetinn úr
og fegurra mannlíf, þrátt fyr sæti sínu og hrópar snjallri
ir allar hinar ytri framfarir.1 röddu: Berið ljósin inn. Þann
Án siðgæðis og trúar geta ig halda Bretar tryggð við
vísindin og tæknin ekki leyst gamlan sið, þótt Jiann sé orð-
vandamál mannkyn&ins. 1 inn úreltur fyrir löngu. Þvi
fólkið, þá sést þar tæplega ann
ar eins þjóðagrautur og hér. En
siður ættí ao fella niður sið,
sem aldrei verður úreltur.
Mannkynið þarfnast alltaf
birtunnar frá jólabarninu. Ef
við gleymum að bera ljósin
þess inn, getur hvergi orðið
bjart á jólunum, þrátt fyrir
öll ytri ljós og fegursta skart,
og það verður aldrei bjart og
fagurt í mannheimum fyrr en
ljós jólabarnsins — ljós rétt
lætis og bræðralags og guðs-
trúar — eru látin lýsa veginn.
Gleðile g 3 ó 1 !
við Ameríkumenn.
Von um blómsveig.
Þegar ég kom hingað til
Hawaii, komu frændur og vinir
á móti flestu af samferðafólk-
inu og lögðu um háls þess sveiga
úr margvislega litum lifandi
blómum. Og náðu þeir hinum
nýju eigendum langt niöur eftir
bolnum. Var ekki laust við að
mér finndist svolítið einmana-
legt að vera nær því sá eini úr
samferðamannahópnum, sem
engan fékk blómsveiginn. En ég
fékk mikið af blómaangan i vit
mín frá öllum blómsveigunum
á hinum. Ekki efast ég um, að
ég fæ talsvert af blómaangan,
þegar ég stíg um borð við burt-
förina héðan úr eyjunum, því
að þessar blómakeðjur er siður
að gefa, þegar kunningjar eða
frændur heilsast eða kveðjast
og við mörg önnur tækifæri. Við
sjáum nú til við burtförina.
Máske íslend*íigurinn hafa kom
ið sér svo vel hér á eyjunum, að
^inhver leggi sveig um háls
þonum um leið og kvaðzt er?
Hver veit!
Klukkan hér er nú 11 að
kvöldi, en hjá ykkur er hún nú
8 að morgni, og þið eruð sem
óðast að risa úr rekkjum ög
flutnmgurinn mun að öllum
líkindum minnka. Það verð-
ur því engan véginn sagt, að
afgreiðsla fjárlaganna sé eins
gætileg og hún þyrfti að vera.
Þrátt fyrir það, þótt horf- -
urnar um greiðsluhallalaus-
an rikisrekstur á næsta ári
séu ekki glæsílegri en þetta,
varð fjármálaráðherra að
beita hótunum til þess að
tryggja þessa afgreiðslu fjár
laganna. Með því eina
móti, að hóta afsögn, tókst
honum að tryggja ríkinu
sömu tekjustofna og áð-
ur. Það er því næsta Ijóst,
hver afgreiðsla fjárlaganna
hefði orðið, ef ekki hefði
notið við einbeitni fjármála
ráðherrans. Þau hefðu þá
bersýnilega verið afgreidd
með fyrirsjáanlegum stór-
felldum greiðsluhalla.
Það þarf ekki að fara mörg
um orðum um þá afstöðu
stjórnarandstæðinga að vilja
fella niður suma stærstu
tekjustofnana, en hækka þó
útgjöldin. Afleiðing slíkrar
stefnu hefði orðið hín stór-
kostlegasta skuldasöfnun rik-
isins. Ríkið hefði dregið láns-
fé frá nauðsynlegum fram-
heilsa nýjum degi, en ég fer nú kvæmdum og atvinnuvegun-
að hátta og sofa. En hvort á um, svo að mörgum tugum
ég þá að segja að lokum góðan
daginn eða góða nótt?
Ætli það sé ekki bezt að hafa
milljóna króna hefði skipt,
og þannig valdilð stórlega
auknum samdrætti atvinn-
það. okkar fallegu, íslenzku, unnar og atvinnuleysi. Flokk
kveðju til ykkar kunningjanna ar, sem látast vera verkalýðs-
heima og annarra samlanda: flokkar, eru vissulega ekki
Verið þið blessaðir og sælir! öfundsverðir af þessari at'
vinnuleysisstefnu smni.
Vigfús Guðmundsson. ...... - X+X.