Tíminn - 13.01.1952, Blaðsíða 5

Tíminn - 13.01.1952, Blaðsíða 5
10. blað. TÍMINN. sunuudaginn 13. janúar 1952. 5. Stmnd. 13. jan ERLENT YFIRLIT: \M Maria Eva Dutre Peron Leggur Peroia fiiður stjérnarfornstuna, ef lianat missir liana? Snndrungarflokkur alþýðu Mörg rök styðja að því, að samstarf bænda og verka- manna sé eðlilegt á sviði stjórnmálanna. Hagsmunir þessara aðila eru mjög líkir, þótt stundum virðist í fljótu bragði, að þeir rekist á. Fyrir þjóðfélagið í heild er og sam starf þessara stétta áreiðan- lega heppilegt, því að þær eru líklegastar til þess að vilja að gæta hófs og hindra óeðlilegan vöxt hverskonar milliliða og skriffinnsku, er þrengir kjör hins vinnandi fólks. Þrátt fyrir þessar stað- reyndir, hefir ekki ver'ið um raunhæft stjórnmálasam- starf þessara stétta að ræða síðan fyrir þingkosningarnar 1937. Þá gerðust þau tíðindi, að til sögunnar kom nýr flokk ur, sem á stjórnarskrárbreyt- ingunni frá 1933 líf sitt að þakka. Þetta var kommún istaflokkurinn, er þá nefndi sig sínu rétta nafni. Með að- stoð klofningsmanna úr Al- þýðuflokknum og í samvinnu við Sjálfstæðisflokkinn í verkalýðsfélögunum, tókst honum að magnast svo, að áframhaldandi stjórnarsam- starf Alþýðuflokksins og Framsóknarflokksins var gert illmögulegt. Stj órnarskrár- breytingin 1942 bætti svo aö- stöðu þessa flokks enn meira. Eftir að hún komst í fram- kvæmd hafa Framsóknar- flokkurinn og Alþýöuflokkur inn ekki haft meirihluta á þingi. Það er sú aðstaða, sem konnnúnistaflokkurinn hefir haft, er raunverulega hefir hindrað stj órnmálasamstarf hins vinnandi fólks seinasta hálfan annan áratuginn. Hann hefir gert stóran hluta verkalýðsins óvirkan. Vegna beinnar þjónustu forráða- manna flokksins við Moskvu- valdið hefir allt ábyrgt sam- starf við hann verið útilokað og verður útilokað meðan svo háttar. Flokksforustan hefir og jafnan foröast að styrkja nokkra heilbrigöa sj órnmála stefnu, þótt hún tali oft fagur lega um slíkt. Fyrir sönnum kommúnistum vakir ekki heldur uppbygging, heldur niðurrif, því að þeir telja neyðina vænlegasta til fram- gangs fyrir sig. í samræmi við það sjónarmið þeirra er þeim ekkert meira áhugamál en að hindra raunhæft um- bótasamstarf hins vinnandi fólks. Þau miklu áhrif, sem Sjálf stæðisflokkurinn hefir haft á þessum tíma og hann hefir óspart notað í þágu auðstétt- arinnar, má hann framar nokkru öðru þakka því hlut- verki, sem kommúnistar hafa hér leikið og fólgið hefir ver ið í því að hindra samstarf hinna vinnandi stétta. Vegna þess hefir Sjálfstæðisflokkur inn fengið þá aðstöðu að geta samið við andstöðuflokka sína á víxl og notfært sér þá samningsaðstöðu eftir megni. Til þess að geta leikið þetta sundrungarhlutverk sitt enn betur hafa kommúnistar breytt yfir nafn og númer eins og togari útgerðarfélags hafði honum ekki verið mikil athygli veitt. Hann hafði verið talinn heldur framtakslítill draumóramaður, er hallaðist að fasisma Mussolínis. Ráðherra- embættið hafði hann hlotið vegna þess, að hann hafði ver- ið þáttakandi í stjórnarbylt- ingu, en þó engan veginn sem aðalmaður. Örlagarík kynni. Þessi kynni þeirra Evu og Perons urðu örlagarík. Peron féll fyrir fegurð hennar og dýrk aði hana óskaplega. Hún sá hér hins vegar möguleika til þess að láta framavonir sínar rætast. Hún lagði til viljafestuna og framtakssemina, er Peron hafði áður vantað. Hann brauzt nú til æðstu valda og náði forseta tign. Margir undruðust yfir þeirri framtakssemi, sem Peron sýndi nú allt í einu, en fullvíst þykir nú, að það var Eva, sem hvatti hann til dáða. Hann völd sín og vinsældir rniklu hiaut líka þau laun, sem hann meira að þakka konu sinni en j sóttist eftir. Seint um haustið sjálfum sér. Ef Peron missir j 1945 voru þau gefin saman í i konu sína, hefir hann því ekki hjónaband. Eva var þá 26 ára, I aðeins misst nánasta ástvin en hann rétt fimmtugur. sinn, heldur einnig traustasta | Eftir þetta tók fljótt að bera1 pólitískt haldreipi sitt. Þess ^ Evu opinberlega. Kunnings-! vegna er ekki ósennilegt, að skapur hennar og Perons hafði nokkur alvara búi á bak við fijótt leitt til þess, að hún hafði hækkað í metum sem leikkona. Hún hafði hlotið hvert hlutverk ið öðru meira og unnið sér mikl Maria Eva Dutre Peron hefir ’ ar vinsældir sem útvarpsleik- sex undanfarin ár sennilega ver kona. Forsetafrú gat hins vegar ið valdamesta konan í heimin- | ekki haldið leikkonustarfi á- um. Þó er hún ekki nema 32 ára | fram. Eva setti merkið líka stór að aldri, fædd 7. maí 1919. í, um hærra. seinustu útgáfu af argentínsku I Þegar þau Eva og Peron gift- bókinni Hver er hver, er hún að ust, voru forsetakosningar fram J vísu taliri þremur árum yngri, undan. Eva tók að sér að stjórna en kunnugir telja, að þar sé um kosningabaráttunni fyrir mann 1 fölsun að ræða. Faðir hennar j sinn. Hún vann eins og ham- ! var smábóndi og er hún yngst hleypa og sýndi frábæra áróð Á síðastl. íiáusti fóru fram for setakosnirigar í Argentínu og var Peron forseti endurkosinn með miklum meirihluta at- kvæða. Því fór að vísu fjarri, að kosningarnar væru frjálsar, en samt er ekki dregið í efa, að Peron háfi meirihluta þjóðar- innar að baki sér. Einkum hefir hann tfaust fylgi meðal verka- lýðsins. Nú berast þær fregnir frá Arg entínu, að hæglega geti svo far- ið, að Peron njóti ekki kosninga sigursins, heldur dragi sig sjálf viljuglega í hlé og láti öðrum eftir stjómina. Ástæðan er sú, að kona hans hefir gengið und- ir hættulegán uppskurð vegna krabbameins og er enn ósýnt, hvort húri lifir hann af. Peron segist hafa í hyggju að láta af stjórnarstörfum, ef hann missi konu sína, þyí að hann hafi þá misst það. sem sé sér dýrmætast. Margir þeirra, er til þekkja, fullyrða hjklaust, að Peron eigi framangreinda hótun hans. Upphaf Evu. sex systkina. Oll eru þau syst- kin lausaleiksbörn, því að fað- ir þeirra hafði yfirgefið konu sína og tekíð saman við móður Evu, án þess að gifting færi fram. Andstæðingar Evu hafa urshæfileka. Hún kunni miklu betur að tala við fólkið en Peron.1 Hún beindi máli sínu jafnan til tilfinninganna. Ræður henn- ar voru ekkert sérstaklega há- fleygar, en þær féllu almenn- HeimilishjáBp í viðBögym Frv. Raimveigísr Þor sleÍMseléílm0 orðilS sefí löguin Snemma á þinginu bar Rann- veig Þorsteinsdóttir fram frv. um heimilishjálp í viðlögum. Þetta frv. er nú orðið að lög- jum. Þaö var afgreitt sem lög frá Alþingi í fyrradag. Efni þessara nýju laga er á þessa leið: „Sveitarstjórnum og sýslu- nefndum er heimilt að ákveða, að setja skuli á fót í umdæm- Jum þeirra heimilishjálp í við- lögum samkvæmt lögum þess- Jum. Hlutverk hennar er að ■ veita hjálp á heimilum, þegar jsannað er með vottorði lækn- iis eða ljósmóður eða á annan hátt, sem aðilar taka gilt, að 1 hj álparirmar sé þörf um 1 stundarsakir vegna sjúkdöma, j barnsburðar, slysa, dauðs- falla eða af öðrum ástæðum. Nú gerir sveitarstjórn eða sýslunefnd samþykkt um, að í umdæmi hennar skuli kom- ið á fót heimilishjálp í viðlög- 'um, og skal þá með sérstakri reglugerð, er félagsmálaráðu- neytið staðfestir, kveða nán- ar á um starfsemi þessa. Framkvæmd heimilishjálp- ar má fela sérstakri nefnd, sem sveitarstjórn eða sýslu- nefnd kýs, og skal að minnsta . kosti ein kona, er hefur þekk- kommúnistar séu að hefja!jngu á heimiiisstörfum, vera' „samfylkingar“herferð gegn , nefndinni. Heimilt er enn Alþýðuflokknum. Alþýðublað fremUr að fela framkvæmd ið ræðir um þetta í forustu- j heimilishjálpar sjúkrasamlög- grein í fyrradag og segir, að uni; kvenfélögum eða sér- annað veifið telji kommúnist stakri stofnun undir yfir- ar Alþýðuflokkinn „höfuð-1 stjórn hlutaðeigandi sveitar- óvininn“ eða hitt veifið bjóði stjórnar eða sýslunefndar. EVA PEKON skyitur Mussolínis eða brún- stakka Hitlers. Eva, sem átti upptökin að þessu, hefir látið kalla þessa liðsmenn sína „hina skyrtulausu“ og á það að minna á fátæktina, er þeir bjuggu áð- ur við. Hafi Peron verið tregur við að gera eitthvað, sem Eva hefir álitið nauðsynlegt, og talið það brjóta gegn stjórnar- skránni, hefir Eva gert sér hægt um hönd, kallað saman verka- mannafúndi og látið „hina skyrtulausu“ framkvæma verk- ið. Þanhig var t.d. stórblaðið „La Prensa" stöðvað. Verka- mennirnir, sem unnu við það, voru látnir gera verkfall og út- gáfa þess stöðvaðist af sjálfu sér. P&ron gat þannig hindráð út gáfu þess, án þess að brjóta (Framhald á 6. síðu) Raddir nábúaana Þess sjást nú ýms merki, að óspart notað þetta gegn henni. j ingi vel í geð. Peron var kos Eva Peron yfirgaf sveitina 16, inn með miklum yfirburðum. ára gömul og hugðist að leita sér frama á sviði leiklistar í Buenos Aires. Slíkt gekk erfið- lega fyrir unga sveitastúlku og fékk hún helzt ekki atvinnu, Hinir skyrtulausu. Eftir að kosningarnar voru um garð gengnar, sneri Eva sér að stjórnarstörfunum. Hún tók nema á lélegri leikhúsum og að sér embætti í verkamálaráðu veitingahúsum. Andstæðingar hennar segja, að hún hafi og jafnframt lagt stund á vafa- sama atvinnugrein. Slíkt mun þó ekki rétt, en hitt mun rétt, að Eva notaði sér fríðleik sinn til að ná kunningsskap heldri manna, því að hún var ákveð- in í því að afla sér mikils frama. Árið 1943 kynntist hún herfor- neytinu. Raunverulega varð hún stjórnandi þess. Fyrir frum- kvæði hennar hafa kjör verka- manna vorið stórbæct, laun hækkað og aðrar kjarabætur komið til sögunnar. Atvinnu- rekendur hafa möglað, en það hefir ekkert þýtt. Fyrir þetta hefir Peron og þó einkum Eva hlotið óskiptar vinsældir verka- þeir honum samfylkingu. Al- þýðublaðið segir ennfremur: „Allt er þetta alþýðuflokks- Heimilishj álp veitist gegn endurgjaldi samkvæmt gjald- skrá, er sveitarstjórn eða sýslu mönnum vel kunnugt, hvar í nefnd setur og ráðherra stað- heiminum sem er. Þeir hafa festir. Heimilt er sveitar- eitt árið fengið að hlusta .álstjórn eða sýslunefnd aö gefa hrakyrði kommumsta og rogi „J,. . , . J ® . um „höfuðóvininn", og sjald-|eftlr hlufca af ?reiðslu ***** an tekið sér það nærri. En hitt, veitta heimilishjalp eða fella árið hafa þeir orðið að verjast! greiðslu alveg niður, þegar flaðri þeirra og fleðulátum, efnalítið fólk á í hlut eða aðr- þegar „samfylkingartilboðun- ar sérstakar ástæður til slíkr- ar ívilnunar eru fyrir hendi. Heimilt er sveitarfélögum ingja, Juan Peron að nafni, er, manna. Þau hafa komið upp þá var nýlega orðinn hermála- | öflugum - samtökum verka- ráðherra. Fram til þess tírna manna, er helzt minna á svart- nokkurs, sem tekin var að landhelgisveiðum, og kalla sig nú Sameiningarflokk al- þýðu- Sósíalistaflokkinn. Rétta nafnið er vitanlega sundrungarflokkur alþýðu. Sú spurning leitar nú á með vaxandi þunga, hve lengi kommúnistum á að takast að leika þetta hlutverk sitt með árangri. Samstarf hins vinn- þndi fólks er aldrei meiri nauðsyn en á þessum erfiðu tímum. Þetta vita kommún- istar og eru nú byrjaðir að reyna að nota þetta viðhorf til nýs samfylkingaráróðurs, enda er það í samræmi við seinustu „línuna“ frá Moskvu. Húsbændunum í Moskvu stendur aukinn stuggur af sívaxandi ein- angrun kommúnistaflokk- anna í Vestur-Evrópu, er hlýzt af 'Möskvuþjónustunni. Beztu möhnirnir yfirgefa þá óðum, eins og t. d. Jónas Haralz og Hermann Guð- mundsson hér á landi. Nú á að nota nýjan samfylkingar- áróður til þess að villa á sér heimildir, afstýra auknu fylgishruni og geta með prett um og lævisi hindrað raun- verulegt samstarf hins vinn- andi fólks. Vissulega mun þessi leikur ekki heppnast. En samstarf hins vinnandi fólks þarf að heppnast. Þúsundir manna, er hafa blekkst til fylgis við kommúnista, biða eftiraðyfir gefa þá, ef þess sjást ný merki, að raunhæft samstarf hinna vinnandi stétta geti hafist. Sú skylda hvílir á á- byrgum forustumönnum þess ara stétta aö hefja slíkt merki. Kommúnistum má ekki lengur heppnast það hlutverk að vera sundrungar flokkur alþýðu. um" hefir rignt yfir Alþýðu- flokkinn undir yfirskyni brýnnar nauðsynjar á sameig ,v _ . inlegri baráttu; og á þeirrr að-jað ®era með ser samnmS um ferð hafa margir átt erfiðara sameiginlega heimilishjálp í umdæmum sínum. að átta sig. Hrekklausir alþýðu menn hafa stundum verið allt of fljótir að gleyma lrinu kommúnistíska níði og látið blekkjast af stundarfagurgala, sem ekkert hefir búið undir annað en lævísi og svik. Upp á síðkastið hefir mátt sjá nokkur merki þess, bæði hér og í nágrannalöndunum, að kommúnistar hafi nú r'étt einu sinni enn fengið skipun frá Moskvu um að reyna „sam- fylkingarlínuna"; því að hing að og þangað hafa þeir komið flaðrandi til alþýðuflokks- manna, aðallega í verkalýðs- félögunum og boðið þeim upp á „samvinnu", sums staðar um stjórnarkjör, en annars staðar „gegn atvinnuleysi“. Þannig samþykktu kommúnistar ný- lega á fundi í Verkalýðsfélagi Akureyrar að skora á Alþýðu- flokkinn, Alþýðusambandið og „Sóiíalistaflokkinn", eins og þeir kalla flokk sinn, að hefja nú þegar skipulagsbundið sam starf til „að tryggja atvinnú- öryggi alþýðunnar“. Alþýðublaðið segir að það sé jafn fjarstætt að ætla að tryggja atvinnuöryggið með kommúnistum og friðinn. Kommúnistar hvoru tveggja við þá komi greina. séu á móti og samvinna þvi ekki til Á þeim tímum, sem hús- mæðraskólarnir starfa, skulu þeir halda uppi kennslu, ef húsrúm og aörar aðstæður leyfa, til leiðbeiningar konum, sem taka vilja að sér að stunda heimilishjálp, samkv. lögum þessum. Fer um kostn- að við kennslu í þeim grein- um á sama hátt og annan rekstrarkostnað húsmæðra- skólanna. Rikissjóður endurgreiðir V3 hluta af halla þeim, sem sveit arsjóðir og sýslusjóðir kunna að verða fyrir af starfsemi heimilishjálpar. Reikningar skulu árlega sendir félagsmálaráðuneytinu, er þeir hafa verið endurskoð- aðir. Ráðuneytið ákveður end urgreiðslu ríkissjóðs á hluta af rekstrarhalla sveitarfélag- anna vegna heimilishjálpar.“ Hér hefir efni þessarar nýju löggjafar verið rakið í megindráttum. Hér er um nrikið nauðsynjamál að ræða og má telja víst, að mörg sveitar- og bæjarfélög muni hefjast handa um fram- kvæmdir á grundvelli þessar- ar nýju löggjafar.

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.