Tíminn - 21.03.1952, Qupperneq 5

67. blaS.
TÍMINN, föstudaginn 21. marz 1952.
5.
Föstud. 21. marz
Atvinnuleysismálin
og kofflmúnistar
ERLENT YFIRLIT:
Land mikilla möguleika
Samclnuðu þjóðirnar láta rannsaka a£-
koniuskilyrði í Ecuador
íslendingar hneykslast stund ( urnar og leggja fram tillögur
Þjóðviljinn skrifar nú um
það dag eftir dag, að ríkis-
stjórnin hafi svikist um að
leggja fram fé til atvinnu-
bóta í Reykjavík. Sannleikur
inn er þó sá, að stjórnin hefir
þegar veitt Reykjavíkurbæ
mjög ríflegan hluta af því fé,
sem þingið heimilaði henni
að verja til atvinnubóta, og
er þegar hafinn veruleg vinna
fyrir þetta framlag. Sleggju-
dómar Þjóðviljans um þetta
eru því rakalausir, eins og yfir
leitt flestar fullyrðingar hans.
Skrif Þjóðviljans gefa hins
vegar gott tækifæri til að
rifja það upp, hvernig nú
væri ástatt í atvinnumálun-
um, ef-stefnu þeirri hefði ver
ið fylgt.. Þeir beittu sér bæði
gegn gengislækkuninni og
bátagjaldeyririnum, án þess
að benda á nokkra aðra ráð-
stöfun í staðinn, er hefði kom
ið að sömu notum til að
tryggja útflutningsfram-
leiðsluna. Ef farið hefði ver-
ið eftir þessari stefnu komm-
únista, væri sjávarútvegur-
inn alveg stöðvaður og allur
sá iðnrekstur, sem er í beinu
sambandi við hann. Aniiar
iðnaður myndi einnig stöðvað
ur, þar sem hann byggist að
meira og minna leyti á gjald-
eyrisöflun sjávarútvegsins.
Hér væri þá ríkjandi alls-
herjar atvinnuleysi í öllum
kaupstöðum og sjávarþorp-
um landsins. Atvinnuleysið,
sem nú er, er ekki nema ör-
lítið brot af því atvinnuleysi,
sem væri rikjandi, ef stefnu
kommúnista hefði verið
fylgt.
Það ferst því áreiðanlega
engum síður en kommúnist-
um að tala mannalega um at
vinnuleysismálin. Þeir eru
uppvísir að þeirri sök aö hafa
viljað stuðla hér að allsherjar
atvinnuleysi. Það er því ekki
hægt að hugsa sér augljósari
og aumari hræsni en þegar
þeir þykjast hafa miklar á-
hyggjur út af atvinnuleysinu
og látast vilja bæta úr því.
Allt þeirra starf hefir beinst
að því að skapa miklu víðtæk
ara og almennara atvinnu-
leysi en það, sem nú er.
Slíkt er heldur ekki undar
legt. Það er staðreynd, að
kommúnistar telja það bezt
fyrir framgang stefnu sinnar,
að atvinnuleysi og neyð sé í
algleymingi. Þá verði menn
móttækilegri fyrir kenningar
þeirra um að kollvarpa þjóð-
skipulaginu með byltingu.
Kommúnistum er það því
trúaratriði og hugsjónamál
að skapa sem mest öngveiti
meðan ríkjandi þjóðskipulag
helst.
Það afhjúpar ekki síður
hræsni kommúnista, þegar
þegar þeir eru að heimta at-
vinnubótaframlög af ríkinu
eða bæjarféiaginu. Hvaða bol
magn myndu þessir aðilar
hafa til siíkra framlaga, ef
kommúnistar hefðu fengið að
ráða? Við sérhverja fjárlaga-
afgreiðslu hafa þeir flutt til-
lögur um hækkun útgjalda
og lækkun skatta, er hefðu
haft stórfeldan tekjuhalla í
för með sér, ef þær hefðu ver
ið samþykktar. Svipuð hefir
afstaða þeirra verið í sam
bandi við afgreiðslu á fjár
um yfir því, hve lítið aðrar þjóð
ir vita um ísland, En skyldi ekki
mega segja eitthvað svipað um
þekkingu íslendinga sjálfra á
mörgum fjarlægum löndum.
Hvað vita t.d. íslendingar um
Ecuador? Sennilega lítið meira
en það, að Ecuador er eitt af
ríkjum Suður-Ameríku, og að
menningu og stjórnarháttum
muni þar áfátt, eins og í flestum
Suður-Ameríkuríkjunum.
Ecuador er norðarlega á
Kyrraliafastirönd Suður-Amer-
íku. Mikill hluti landsins er há-
lendi og er náttúrufegurð þar
mjög rómuð. Tölur um flatarmál
þess eru mjög á reiki, en það
stafar af landamæraþrætum við
Perú, sem enn hafa sennilega
ekki verið leystar til frambúð-
ar. í nýjustu alfræðibókum er
flatarmál landsins þó yfirleitt
talið um 450 þús. ferkm. Megin
þorri íbúanna, sem eru um 3V2
milljón talsins, eru Indíánar eða
kynblendmgar af Indíánaætt-
um. Ecuador var lengi spönsk
nýlenda og er spánska aðalmál
ið þar og spönsk menningará-
hrif mega sín þar mikils. Áhrif
kaþólsku kirkjunnar eru mjög
sterk. Ecuador hefir verið sjálf
stætt ríki síðan 1920, en á ýmsu
hefir oltið um stjórnarfar þess.
Þrettán stjórnarskrár hafa ver-
ið settar á þessum tíma og fyrir
ekki löngu síðan, voru þar 12
forsetar á 10 árum.
til úrbóta. Starfi dr. Campbells
er enn ekki lokið, en hann hef-
ir þegar séð nóg til að styrkj-
ast í þeirri trú sinni, að starfið
geti borið góðan árangur.
Þjóöin sveltur, þrátt fyrir
auðæfi lands og hafs.
Enda þótt landbúnaður sé
mikill í Ecuador, búa flestir
landsmenn við stöðugan næring
arskort. Þeir fá um 1350 hita- , Bananaræktin
einingar á dag, en það er ekki
nema helmingur þess, sem erf-
iðismaður þarf. Og til sveita,
þar sem fólkið þrælar og stritar
án véla og tækni, fær það ekki
nema 900 hitaeiningar á dag.
Þessu er hægt að breyta, seg-
ir dr. Campbell. Pramleiðið
mjólk og kjöt og veiðið fisk og
þá renna upp velsældartímar í
Ecuador. Nautpeningur er í land
inu, en skortur er á nýtízku
mjólkurbúum og ekki er hægt
að útvega öllum kjöt með þeirri
TRYGVE LIE,
framkvæmdastjóri S. Þ.
Dr. Campbell ræddi þetta mál
við stjórn Ecuadors og í ljós
kom, að stjórnin hafði gert næg
ar áætlanir um hagnýtingu
banana — áætlanir, sem dr.
Campbell hafði aldrei heyrt um
eða látið koma sér til hugar. Að
minnsta kosti átta af þessum
fyrirætlunum stjórnarinnar
voru framkvæmanlegar.
1. Ef óþroskaðir og þurrir
bananar eru malaðir, er hægt
að búa til bananamjöl, sem nota
má til brauðgerðar. Ef þetta
nautgriparækt, sem nú er. Hins brauð nær ekki vinsældum' er-
vegar hefir Kyrrahafið upp á
auðug fiskimið að bjóða, en fiski
flotann skortir nýtízku veiðar-
færi.
Að vísu eru fiskveiðar stund-
aðar viö strendur Ecuadors og
frosinn túnfiskur er ein helzta
útflutningsvara landsins til
Bandaríkjanna. Meira er flutt
út af túnfiski en neytt er innan-
lands, og við þessu er lítið hægt
að gera vegna þess, að Ecuador
þarf á að halda öllum dollurum,
í eftirfarandi yfirliti frá upp
lýsingastofnun Sameinúðu þjóð gem‘ hægt er'að öngla samam
anna má fá nokkra hugmynd
um atvinnuhætti og afkomu í-
búanna í Ecuador:
Sérstætt land.
Vcgaleysið.
Annars er til lítils að búa fiski
flotann nýtízku veiðarfærum
fyrr en góðir vegir hafa verið
— Hugsið yður land, þar sem lagöir í Ecuador, því að ekki
allar mikilvægar samgöngur ( er hægt að flytja fiskinn á mark
verða að vera með flugvélum að fyrr en vegirnir eru fyrir
vegna þess, að engir nothæfir, hendi. Eins og stendur er fisk-
vegir eru til, — land, þar sem' ur rándýr í höfuðborginni
kakóbaunir eru breiddar út í ’ Quito, því ekki er hægt að flytja
þykkum lögúm á götunum, —1 hann þangað nema með flugvél
land, þar sem lostæt ávartateg- , um.
und, sem getur keppt við app- Dr. Campbell, sem er matvæla
elsínur á heimsmarkaðinum, | sérfræðingur, rak fyrst augun í
vex án þess að nokkur reyni til j þetta vandamál, sem vegaleysið
að selja hana, — land, þar sem skapar. Hann komst að þeirri
allt er fullt af banönum og ó- j niðurstöðu, að umbætur í þjóð-
mögulegt er að losna við þá,! félagslífi Ecuadors gætu ekki
en á sama tíma líða flestir lands ' átt sér stað fyrr en góðir veg-
menn stöðugt af næringar- j ir hafa verið lagðir. Og hvar er
lendis, er hægt að blanda það
brauði landsmanna sjálfra, en
Ecuador flytur inn fjórðung af
brauðkorni sínu og gæti banana
mjölið komið í þess stað.
2. Á einfaldan hátt er hægt
að þurrka banana til sölu bæði
i Bandaríkjunum og í Evrópu.
3. Hálf-þurrkaða banana má
skera í þunnar flísar, þurrka
þær og selja til Bandaríkjanna
til að blanda saman við mjólk-
urdrykki.
4. Hægt er að framleiða sæl-
gæti, sem mestmegnis er búið
til úr banönum.
‘Æ’ramhald á 6. siðu.)
skorti, — land, þar sem einung
is eru tvær stórar borgir, önnur
með sjóðandi hitabeltislofts-
lagi, en hin svo köld, að ganga
verður i þykkum ullarfötum og
vetrarfrökkum allan ársins
hring.
Ef til vill haldið þér, að land-
ið sé ekki til. En svo er ekki.
FAO, matvæla- og landbúnað-
arstofnun S.Þ. hefir nýiega feng
hægt að fá fjármagn til vega-
gerðar? Jú, ef hægt er aö auka
útflutninginn, skapast ný tekju
lind og í Ecuador er til útfiutn-
ingsvara, sem selja má ótak-
markað af, ef aöeins er fund-
in rétt söluaöferð. Þessi vara er
bananar. Svo mikið vex af þeim,
að enda þótt fjórðungur þeirra
hristist í sundur og merjist í
mauk í flutningnum til strand
ið mikla skýrslu þaðan og land-; ar, er samt nóg til. Það, sem
ið er Ecuador.
Dr. Lawrence
j máli skiptir, er að finna arö-
frá' bærustu aðferðina við útflutn
Campbell ___(
PAO kom fyrir skömmu frá' ing á banönum. Það er hægt að
Ecuador. Hann var sendur þang flytja þá út þroskaða með kæli
að til að kynna sér hvað hægt skipum, en einnig er hægt að
væri að gera til að útvega íbú-
um Ecuadors meira að borða.
Ríkisstjórnin í Quito hafði beð-
ið FAO um að kynna sér aðstæð
vinna ýmislegt úr þeim og veit-
ir það auknar tekjur og skapar
samtímis atvinnu fyrir lands-
menn.
hagsáætlun bæjarins.
Það lýsir og vel steinu
kommúnista að vilja ráðstafa
öllu atvinnubótafé ríkisins í
Reykjavík, þótt Reykjavíkur-
bær sé það bæjarfélagið, sem
á að hafa bezta aðstöðu til
þess að geta staðið á eigin fót
um, ef stjórnin er sæmileg,
Atvinnuleysingjarnir úti á
landi mega svelta og þeim á
ekki að hjálpa að dómi komm
únista. Slík vanræksla myndi
ýta undir fólksflutninga hing
að, skapa aukin vandræði hér
og aukið jafnvægisleysi í þjóð
félaginu. Slíkt ástand er það,
sem kommúnista dreymir um.
Látalæti kommúnista I
sambandi við atvinnuleysis
málin ættu engan að blekkja.
Séu þau mál sæmilega athug
uð, kemur hin raunverulega
stefna kommúnista hinsvegar
bezt í ljós. Kommúnnistar
vilja skapa aukiö atvinnu-
leysi, meiri neyö, meira jafn
vægisleysi. Því meira, sem
öngþveitið er, því betur blæs
fyrir kommúnista. Þessvegna
geta umbótamenn ekki átt
samleið með kommúnistum og
þessvegna munu líka allir
þeir, sem vilja stuðla að við-
reisn og framför, snúa baki
við kommúnistum, þótt þeir
hafi látið glepjast til fylgis
við þá um stundarsakir.
Raddir nábúanp.a
Mbl. ræddi í forustugrein í
fyrradag um Atlantshafs-
bandalagið. Segir þar m.a.:
„Þegar ísland gerðist aðili
að Atlantshafsbandalaginu,
vakti það fyrir ráðamönnum
þess, eins og leiðtogum ann-
arra vestrænna lýðræðisþjóða,
að skapa íslenzku þjóðinni
aukið öryggi og skjól.'
Enda þótt þessi samtök séu,
enn ung að árum, er þó óhætt
að fullyrða, að með þeim hafi
straumhvörf orðið i öryggis-
málum við Atlantshaf. Hin
saméiginlega varnaraðstaða |
hinna þróttmiklu lýðræðis-
ríkja vestan hafs og austan
hefir hindrað frekari ofbeldis
aðgerðir Rússa í Evrópu. Sov-
étstjórnin veit, að lýðræðis-
þjóðirnar hafa eflt svo varnir
sínar, að árás á þær væri ekki
likleg til að bera jákvæðan
árangur fyrir landvinninga og
útþennslustefnu hennar. Hún
veit líka, að með hverju árinu,
sem líður verða þessar varnir
traustari og samræmdari. Af
þessari vitneskju þeirra hefir
leitt, að Rússar hafa ekki á-
rætt að hafast frekar að gagn
vart Vestur-Evrópu. Hins veg
ar hafa þeir látið leppa sína
í Kóreu og Kina hefja styrjöld
austur þar. Tilgangurinn með
henni er m.a. sá, að dreifa
kröftum lýðræðisríkjanna, sem
þar hafa gripið til vopna und-
ir forustu Sameinuðu þjóð-
anna. — Það viðnám hefir
einnig átt sinn þátt í að
hindra frekari uppivöðslu
kommúnista í Asíu.“
Það er engan veginn ósenni
legt, að styrjöld væri nú í
Evrópu, ef Atlantshafsbanda-
lagið hefði ekki komið til sög
unnar. Með því að efla það á-
fram og styrkja, er helzt að
vænta þess, aö friðurinn hald
ist, því að yfirgangsmenn
beygja sig fyrir þeirri stað-
reynd einni, að árásir borgi
sig ekki.
V erkalý ðsf lokkar
á biðilsbuxum
Svo virðist sem ýmsum for-
ustumönnum Alþýðuflokksins
sé farið að leiðast í hjáset-
unni, er þeir völdu sér eftir
seinustu kosningar, og viiji
nú gjarnan komast í stjórn
aftur. Einkum kemur þetta
orðið glöggt fram í blaðí
flokksins á Akureyri. Þann 11.
þ. m. birtir það langa grein
um þessi mál. í henni segir,
að núverandi stjórnarsam-
samvinnu verði að rjúfa, hvað
sem það kosti. Síðan segir:
„Það er vitað, að gengi
Alþýðuflokksins hefir hækk
að mjög undanfarið, eftir
því sem gengi stjórnarflokk
anna hefir fallið. Það er þó
augljóst, að styrkleikahlut-
föll flokkanna geta ekki við
næstu kosningar breytzt svo,
að ekki verði um einhvers
konar samstjórn að ræða
eftir þær. Hitt má nokkurn
veginn segja fyrir, ef kjós-
endur láta núverandi stjórn
arflokka ekki því meira vef ja
héðin að höfði sér, að ann-
ar hinna tveggja stjórnar-
flokka eftir kosningar verð-
ur Alþýðuflokkurinn. Hver
verður hinn?“
í áframhaldi greinarinnar
segir, að þessi „hinn“
verði annaðhvort Fram-
sóknarfloltkurinn eða Sjálf-
stæðisflokkqrinn. Samvinna
við Framsóknarflokkin er tal
in eðlilegri, en samvinna við
Sjálfstæðisflokkinn er þó síð-
ur en svo útilokuð, heldur
tekið fram, að á vissan hátt
sé hann ekki eins „saman-
saumaður" og Framsóknar-
flokkurinn!
Skrif þessi eru glöggt merki
þess, að foringjar Alþýðu-
flokksins, a. m. k. sumir hverj
ir, eru teknir að þreytast í
stjórnarandstöðunni og eru
því vart eins bjartsýnir á
fylgisaukningu Alþýðuflokks-
ins og umræddur greinarhöf
undur vill vera láta. Þess-
vegna ásækja þá oröið draum
ar um stjórnarþáttöku eftiir
næstu kosningar og þeir geta
því vel hugsað sér að hjúfra
sig að brjósti íhaldsins einu
sinni enn, ef meö þarf.
Þeir eru heldur ekki ein-
ir um það, að Iáta sig dreyma
um endurnýjaða flatsængmeð
íhaldinu. í Þjóðviljanum ber
nú stöðugt meira og meira á
þeim tón, að Sjálfstæðisflokk
urinn sé betri flokkur en
Framsóknarflokkurinn. Það
sé eiginlega eini galli hans
að vondir menn í flokknum,
- og þó einkum Bjarni Ben. -
er hafi gert hann að þernu
Framsóknar. Lítið sýnishorn
um þetta er eftirfarandi
klausa, sem tekin er úr for-
ustugrein Þjóðviljans í gær:
„Sjálfstæðisflokkurinn og
ráðherrar hans beygja sig í
auðmýkt og hlýða skilyrðis-
laust, þegar Framsóknar-
höfðingjarnir heimta að
níðst sé á íbúum höfuðstað-
arins. Svo langt hefir Bjarni
Ben. og samherjum hans
tekizt að leiða Sjálfstæðis-
flokkinn í samvinnunni við
Framsókn að ekki er hikað
við að fórna augljósum hags
munum Reykjavíkur og við-
urkenndum rétti bæjarins
til þess að þóknast svart-
asta afturhaldinu í Fram-
sóknarflokknum. Sú þjón-
usta ætti að geta orðið Sjálf
stæðisflokknum dýr áður en
lýkur“.
Hér er bersýnilega verið að
(Framhald á 6. síðui