Tíminn - 23.03.1952, Síða 3

69. blað.
TÍMINN, sunnudaginn 23. marz 1952.
íslendingajDættir
Séxtugur: Pétur Lárusson frá Skarði
í dag er Pétur Lárusson frá
Skarði sextugur, hann er skag-
firzkur að ætt, sonur dugnaðar-
og heiðurshjónanna Lárusar
Stefánssonar og Sigríðar Sveins
dóttur, sem um langt skeið
bjuggu á Skarði, sem er bær
skammt frá Sauðárkróki. Pét-
ur Lárusson er einn af þeim
mönnum, sem eru sístarfandi,
alltaf boðinn og búinn til að
gera öðrum greiða, hefir í rík-
um mæli eðli íslenzku bænda-
gestrisninnar, hann er léttur í
lund og var á sínum yngri ár-
um talinn efni í íþróttamann.
Hann fluttist tiT Keflavíkur
1946 og byggði hér yfir sig vand
að steinhús, en átthagatryggð
Hvaðan hefir Ulsdal
upplýsingar sínar?
Skautahöll
Nýlega var hér í blaðinu rætt skiptir, að efla líkamshreysti
. , . um skautahöll í Reykjavík, og manna, svo að þeir þurfi sem
yiii no íu u íst í aösil- kki á vinsamlegan hátt. Ég sjaldnast að sækja á fund lækn
malgagm danskra presta, held að höf hafi ekki hugsa8 anna.
„ íæs e oienmgens Blad , málið gaumgæfilega og því komi ( Nú fer mjög mikið af tóm-
^f.ln um 1S enz u lr 'luna þessi skoðun fram hjá honum. stundum barna til dvalar í kvik
e- 11 ’an Pies a na ni Enda þótt sams konar raddir myndahúsum, við að horfa á
s a , þai sem ann, me a ^ hafi aður neyrzt, mun þar frek meira og minna lélegar og oft
annars meö hinum fáránleg-
ar ráða ókunnugleiki, en rétt óheppilegar kvikmyndir. Alltaf
ustu íökum reynir aö telja ma(. á máiinu, eftir staðgóða virðist nóg fjármagn og bygg-
onum íu um a ís enz a kynnmgU 0g umhugsun um eðli ingarefni til að reisa þau hús.
kirkjan sé hrörnandi og hnign
andi bæöi ytra og innra. Hef
ir þessi maöur dvalizt hér í
þrjár vikur, aö því er virðist
til þess aö safna aö sér ásök-
unum á íslenzku kirkjuna.
íslendingar eru því ekki ó-
vanir, aö litt ráðvandir útlend
ingar reyni að skapa frægöar
ljóma um nafn sitt, með því
að segja furðufréttir af land-i
inu og þjóðinni. Hafa menn
á öllum öldum skrifað ævin-!
týralegar ferðalýsingar frá ís
landi — bæði þeir, sem hing-
að hafa komið og þeir, sem1
aldrei hafa stigið hér á land.
Því verður að vísu ekki neit
þess, galla og kosti. | Þegar börnin stækka verða
Ekki mun ósennilega til get- ma^gir unglingarnir tíðir gestir
ið, að nafnið „skautahöir. auki á veitingastöðum og „sjoppum"
frekar á andúö gegn málinu. (borgarinnar. Þetta gera börnin
Mörgum finnst nokkurt yfirlæti | og unglingarnir vegna þess, að
í „hallar“ nafninu, og sannast heppileg verkefni vantar við
sagna munu byggingar yfir j annað. Góður skautaís gæti
sýnir hann með því, að (eignar)
jörð sína, Stein á Reykja- llm Þil hálfnaður með leið-
strönd, á hann og segist ekki ina> skellur á óskaplegt fárveð-
láta hana meðan hans nýtur við, ur> sem verður lengi í minnum' prestar muna eftir því, er
en leiguna eftir jörðina lætur þeirra, sem þá lifðu og eitthvað hann í sumar, tróð sér inn á
hann renna til að endurbæta höfðu af því að segja. Datt þá prestastefnu landsins, til þess
hana. engum í hug, að hann kæmist að flytja hér „bróðurkveðju“
Ég minnist hér eins atviks lífs úr þeirri raun, en það fór fra dönsku kirkjunni, sem
í lífi Péturs Lárussonar, sem a annan veg, eftir sólarhrings virðist hafa verið af heilind-
reyndi mjög á karlmennsku viðureign við stórhriðina, komst um mælt eða hitt þá heldur.
hans bæði'andlega og líkamlega, hann skríðandi að Kálfárdal í| Upplýsingar hans eru í
það var í aftakaveðrinu og stór Skörðum í Húnavatnssýslu, nær fyllsta máta einkennilega
hríðinni, sem gekk yfir landið dauða en lífi, kalin á fótum og tulk;aðar, og hafa margir
og varð mörgum manninum að mjög þjakaður. Bjuggu þá í Kálf j un(1rað sig á því, hvar hann
fjörtjóni 7. og 8. febrúar 1925. árdal fátæk hjón (sem nú eru hafi getað fengið slíkar upp-
Um morguninn 7. febr. lagði orðin efnuð), Bjarni og Ríkey. iýgjngaj.. AS vlsu segiSt hann
- • Hjúkrun og alúð þeirra hjóna, hafa talaö vig ýmsa presta
meðan Pétur dvaldi þar, segir hérlenda, sem hafi hvatt sig
hann að sé sér ógleymanlegt. til þess aS segja allan sann.
Við vinir og venslamenn Pét- leikann _ eins og hann lýsir
urs óskum honum gæfu og geng honum. En auðvitað dettur
is a Þessum tímamótum og að engum íslending í hug að
við fáum að njóta mannkosta trúa því> að íslenzkir prestar,
skautaís ekki þurfa að vera svo
háreistar, að þær minni á hall-
ir. Mætti þar eins tala um
i skautahús, líkt og íþróttahús eða
eitthvert annað nafn, sem
þokki stafaði af, en ekki end-
urminningar frá þrengingar-
tímum þjóðarinnar, þegar bú-
staðir drottnara hennar
kallaðir hallir. —
veitt ýmsum ánægju og hjálpað
þeim til að finna kraftinn í
sjálfum sér. Hressandi og svalt
er á ísnum og leikur á skautum
holl áreynsla og góð íþrótt.
Oftrú er að halda, að skauta-
hús leysi allan vanda í baráttu
við tómstundaiðjuleysið. En þau
voru j geta verið eitt hjálpartækiö. Og
I hitt er einsætt, að taka þarf
hann á stað yfir fjallgarðinn á
milli Skagafjarðarsýslu og Húna
vatnssýslu, var leiðin á milli
byggða 5—6 tíma gangur, ætlaði
hann að hitta heitmey sína, er
þá var á Litla-Vatnsskarði hjá
foreldrum sínum, og er nú kona
hans og eiga þau nú fimm mann
vænleg börn. Þegar hann var
að nð Séra TTlf<?riai Þpfir knm ' En hvers vegna að byggja hús upp meiri líkamsáreynslu í upp
B t?Æd< ÍSIlr sl““‘Tell? Er,ekkl 'eWU 08 SkÓ“er“ °kkar'
þorf a að byggja yfxr annað Þeir unglingar, sem aldrei
þarfara? leggjast þreyttir til hvíldar, fara
Vissulega kallar margt að í mikils á mis. Stutt er öfganna
byggingarframkvæmdum og erf á milli. Áður var margur barn-
itt að meta hvað fyrst skuli gert lúinn og beið þess seint bætur.
Er vandaverk og nokkur ábyrgð Nú hlaupa flest börn upp i bíl,
arhluti, að mæla með öðrum ef ganga þarf 5, 10 eða 15 mín-
byggingum á undan íbúðarhús- útna spöl, — og annað eftir
um. En meðan íbúðarhúsnæði því. Og í bílunum keppast börn
er notað í óhófi, og enda látið in um að verða á undan full-
standa autt um langan tíma,1 orðna fólkinu, að ná í sætin. —
eins og nú á sér stað, er engin j Ástæða er til að líta með vel-
goðgá, að ræða um skautahús. j vild á hverja tilraun, sem jafn-
1 opinberum umræðum hefir framt að veita þátttakendunum
þráfaldlega komið fram áhyggj yndi, eflir líkamsþrótt þeirra.
ur yfir skólamálum okkar. Nú er En skautaferðir feera hvort
höfuðáhersla lögð á bóknámið (tveggja. Rekstur skautahúss get
og börnin sitja yfir meira og ' Ur því átt fullan rétt á sér, sem
minna andlitlum doðröntum einn þáttur i tómstundaiðju
marga tíma á dag í 6—8 vetur.' æskumanna höfuðborgarinnar.
hans sem lengst.
Skagfirðingur,
Fimmtugur: Guðmundur Björnsson
GuSmundur Björnsson,
kennari á Akranesi, verður
fimmtugur á morgun. Hann
hefir um langt árabil verið
farsæll og ötull kennari, en
jafnframt haft mikinn áhuga
og afskipti af almennum fé-
lagsmálum.
Guðmundur er fæddur að
Núpsdalstungu í V.-Húna-
vatnssýslu og ólst þar upp í
foreldráhúsum í stórum syst-
kinahóp. Rúmlega tvítugur
fór Guðmundur til mennta
og stundaði nám í Flensborg-
arskólanum. Upp frá því, tók
hann að sér barnafræðslu í
Miðfirði og var farandkenn-
ari nokkuð á annan áratug.
Sem farkennari var Guð-
ars staðar, þar sem
mundur einkar vel látinn og hans lágu síðar.
hugsjónamenn, sem helgað
hafa líf sitt og starf hinni
íslenzku kirkju, geti lagt sig
niður við að svetra í augum
heimsins þá stofnun, sem
fæðir þá.
Það er eflaust margt innan
C íslenzkrar kirkju, sem betur
C' VJ mætti fara, og er eðlilegt að
; óánægðir prestar beri fram
tillögur sínar til úrbóta ann-
■ aðhvort við biskup landsins
eða prestastefnu íslands, eða
jafnvel í íslenzkum blöðum og
Mörg læra mikið, önnur lítið.
Þetta nám skal ekki lastað, en
hitt uggir marga, að ekki sé
jafn mikil alúð lögð við upp-
eldi líkamshreysti og vinnu-
gleði. En þar eru þeir hornsteln
ar, sem velferð nútíma þjóðfé-
lags byggist á. Og sé mannkyns-
B.G.
Mörg forsetaefni
Það verða fleiri en frambjóð-
endur demokrata og republik-
sagan lesin gaumgæfilega, mun ana, er munu keppa um forseta-
koma í ljós, að svo hafi verið frá embættið í Bandaríkjunum í
örofi alda. j kosningunum i haust.
Nú er árlega varið miklu fé Jafnaðarmenn hafa þegar á-
til kennslumála, eða nokkrum kveðið að hafa sérstakan fram-
tugum milljóna. Aldrei er of- bjóðanda eins og venja þeirra
trmarítum7Enaðfaraað“birta' mikil áhersla lögð á’ að gera hefir verið við undanfarnar for-
annað eins og þetta erlendis, æskumenn að nytum Þíóðfélags setakosningar. Flokkur sa, sem
getur aldrei gert neitt gagn i Þegnum. Aður heldu menn, að Henry Wallace stofnaði og nu
heldur verður það auðvitað bókvitið yrði ekki látið 1 askana’ hefir komizt undir yfirráð
til þess eins, að ófrægja ís- Nú er aftur ofsatrú um að svo kommunista> mun einnlS hafa
land og íslenzka kirkju. Eng-, megi verða’ Er vanhratað með- ( frambjóðanda í kjöri. Þykir
um Tsiendinp-i p-qt dnt-Tia f alhófið og enn full þörf á stefnu sennilegt, að það verði negra-
hug, er hlSn las grein Séri '**>*«*■ °i •« »ei„a áhugan- songvarinn Pa»l Eoheson.
Ulsdals, að nokkur íslenzkur um meira að líkamsrækt °g; Þá hefir verið stofnaður nyr
prestur stæði þar að baki, Iumfram allt vinnugleði . | flokkur, sem kallar sig flokk
enda væri það litið betra en1 Ekki er olíklegt> að er stundir hinna róttæku. Stefna hans er
l líða, þyki það merkilegast í m.a. sú, að þeir, sem hafa 6000
leiðir
landl'áð I Iloa’ pao meriuxegast 1
Eins og eðlilegt er hafa skólamálum okkar fyrir miðbik dollara árstekjur eða lægri,
.wo ^ _ ýmsir ágætir menn, bæði hér 20' aldarinnar, að þá var lög- skuli vera skattfrjálsir í a.m.k.
komu þá strax í ljós hinir," Beind* hann starfskroftum á landi og erlendis, borið á tekin sundskylda 1 ölíum barna eitt ar, svo að þeir fái tækifæri
góðu kostir hans sem fræðara sínum eindregið að þvi að bak aftur þessi ummæli séra'skólum °e leikfimikennsla sömu til að greiða skuldir sínar. eins
og leiðtoga æskunnar. Prúð- bæta iorðina auka ræktun og Uisdals, og mun hann nú orð leiðis- Sa kuldi> sem nýlega kom og það er orðað i stefnuskránni.
mannleg framkoma hans, bæta byggingar og dró hvergi inn smeykur um mannorð fram 1 umræðum á stúdenta- Þá leggur flokkurinn tll, að
traustleiki og drenglyndi var af gér til a3 sem mestu yrði sitt> þvi að { nyrri grein f fundi í garð leikfimikennslu i allri hjálp við erlendar þjóðir
þá, sem jafnan síðar, út af áorkað. |sama blaði nefnir hann þrjá,skólum hverfur fyrr en varir, verði hætt, en skólabörn verði
fyrir sig mikilsverð fyrirmynd | Þegar Guðmundur sneri sér þekkta íslenzka kennimenn, .................. " " ....* " ~ ...
æskufólksins, sem hann leið- J að framhaldsnámi, tók kenn- J sem hann telur heimildar-
beindi í hinum bóklegu fræð- ' arapróf og gerðist fastur kenn menn sína, og þykist geta til-
um- j ari við barnaskólann á Akra- Inefnt fleiri. íslenzka þjóðin á
Þegar börnin hurfu af skóla nesi, fylgdu honum góðar ósk- heimtingu á því, að fá að
bekkjunum á vorin, settist ir, en sár söknuður að heim-Jvita hvað satt er í þessu máli.
undir græna torfu. Enginn neitar í staðinn látin fá ókeypis mjólk.
því, að mikils er um vert, að Frambjóðandi flokks þessa verð
hafa dugandi og vel mennta ur Henry Krajewski. Hann rek
lækna. En miklu meira máli ur stórt svínabú, þar sem eru
. j til jafnaðar 4000 grísir. Hann
j hefi það umfram Truman að
Guðmundur ekki í helgan an úr Miðfirði. En í hinum Er það rétt, að séra Bjarni hefir í þjónustu sinni. Að öðr Seta ieikið á banjo, trumbu og
stein, meðan sólin var hátt nýju heimkynnum átti Guð-1 Jónsson, séra Sigurbjörn Ást-! um kosti er sjálfsagt og nauð fiðlu °S fleiri hljóðfæri, en
mundur eftir að ávinna sér! valdur Gíslason og séra Sig- ] synlegt að þeir birti opinber | Truman leikur aðems á píanó.
traust og gerast nýtur borgari, urjón Árnason hafi farið þess mótmæli, þar sem þeir'
á lofti. A hverju sumri vann
hann heima á búi foreldra
sinna. Kom þá í ijós, að hæfi-
leikar Guðmundar hefðu ekki
siður nægt honum til að verða
fyrirmyndarbóndi. Framfara-
hugur og snyrtimennska ein-
kenndu öll hans störf heima
í Núpsdalstungu, eins og ann
sem jafnan er fús að leggjajá leit við hinn danska prest,
hönd á plóginn, þegar fram-jað hann birti þennan óhróð-
faramál og aukin menning er, ur um íslenzku kirkjuna í er-
á aðra hönd. jlendum blöðum? Sé það svo,
Með Guðmundi bættist æsk þá er timabært að íslenzka
unni á Akranesi mikilsverður j kirkjan og þjóðin geri sér
(Franihald á 6. síðuJ I ljóst hverskonar menn hún
Þá hafa náttúrulækninga-
hnekkja þessum mannorðs- Jmenn tHkynnt, að þeir muni
spillandi áburði. — Mun þá tefla fram ímmbjóðanda, sem
ekki þörf á því, að ræða frek- jm a- mun hafa Það á stefnu-
ar við hinn danska prest! skra sinni> að skipta þjóðarauðn
Við bíðum með mikilli eft-'um jafnt milli landsmanna.
væntingu! I Loks hefir Albert Falk í Wis-
Kirkjuvinur. I (Framh. á 7. siðu).