Tíminn - 06.04.1952, Blaðsíða 4

4.
TÍMINN, sunnuðaginn 6. apríl 1952.
81. blað.
heldur fyrirlestur í Að-
ventkirkjunni sunnudag
inn 6. apríl kl. 8,30 síð
degis.
Efni: Ofstæki og vantrá
Hvernig losnar maðurinn
viff óttan.
Allir velkomnir
Aðventsöfnuffurinn
Húsmæður
Hafið þér atliugatf, að kcx frá okkur
er meira ©n helmingi ódýrara, en smns
v> |
konar erlent kex, sem mi er á hoðstól-
um.
Sparið peninga og biðj-
ið um kex frá okkur
Sextug á morgun:
Halldóra Ólafsdóttir
r Frú Halldóra Ólafsdóttir á
sextugsafmæli á morgun. Ekki
verður um það deilt, að hún
aé ein merkasta kona þessa
?.ands, enda er hvort tveggja,
:ið mikið er í hana spunnið og
hún hlaut það hlutskipti í
: ífinu, sem mikils krafðist.
Enginn gerir sig sjálfur,
j’aeldur mótast menn af ættar
íalut sínum og uppeldi. Síðan
ráða ævikjörin því, hvort það
aýtur sín eða ekki, sem í þeim
býr.
Frú Halldóra er fædd að
Sálfholti í Rangárvallasýslu,
dóttir séra Ólafs Finnssonar
sóknarprestsins þar og konu
j.aans, Þórunnar Ólafsdóttur.
Séra Ólafur var þriðji maður
::rá Stefáni amtmanni Step-
aensen og Magnúsi varalög-
nanni á Meðalfelli, bróður
Sggerts Ólafssonar, en fjórði
naður frá Finni Jónssyni
íaiskupi. Þeir séra Ólafur og
::rændur hans voru skapdeild
irmenn miklir, prúðir og hóf
samir, en sterkir í gerð. Frú
Þórunn í Kálfholti var frá
.Víýrarhúsum á Seltjarnarnesi
og átti ætt að rekja til Árna
aiskups Þórarinssonar. í kyni
jpeirra Seltirninga er margt
kjarkamikilla athafnamanna.
Sterkar ættir og stórar standa
ið frú Halldóru öllum megin.
Kálfholtsstaður stendur
sunnarlega í Holtum, skammt
rustur frá Þjórsá. Allt er þar
gróðri vafið hið næsta, en
fjarsýni mikið og fagurt, slétt
lendi til suðurs, allt að sjávar
söndum, en á aðra vegu hinn
jökulrýndi fjallahringur Suð-
arlands.
Það hef ég fyrir satt, að
heimili þeirra presthjónanna
:í Kálfholti hafi verið mjög til
fyrirmýndar um rausn og all-
an menningarbrag.
Við þessa kosti ólst frú Hall
dóra upp og gerðist glæsileg
kona, svo að mjög fór orð af.
Hinn 28. apríl 1915 giftist
hún Sigurði Guðmundssyni
magister og fluttist til Reykja
víkur. Hófst þá nýr þáttur í
frá hinum ágæta vini mínum
og læriföður, þó að ég full-
yrði það, að frú Halldóra var
honum þá ætíð sem önnur
hönd, enda dró hann enga
:dul á það sjálfur. Þess vegna
Ilér heldur Þórarinn á Skúfi
áfram rabbi sínu, þar sem frá
var horfið í gær:
Nú ætla ég að minnast á
gamla og góða vísu. í kvæðabók
Stefáns Ólafssonar (íslenzk Úr-
valsrit), bls. 38, er þessi vísa:
„Ofan drífur snjó á snjó
snjóar hylja flóa tó;
tóa krafsar móa mjó
mjóan hefir skó á kló.“
;tel ég hana annan stofnanda
! Menntaskólans á Akureyri á-
i samt manni sínum, enda þótt
fleiri eigi þar hlut að máli.
Frú Halldóra hefir ekki gef |
ið sig mikið að félagsstörfum.
Hún hefir helgað heimili og
skóla krafta sína óskipta. Hún J Bóhl Hjálmar virðist hafa ort
hlúði að skólanum, hjúkraði. þessa vísu upp og tekizt mæta
gróðri hans utan húss sem | vel. Hefir vísan orðið vinsæl í
innan. Um allt voru þau hjónjhans gerð og er svona:
in næsta samhent, ekki sízt J 0fan gefur snjó á snjó
það, sem stofnuninm mátti til snjó um vefur flóa tó;
| gagnsemdar verða, og heimili tóa grefur móa mjó
rausn. Þetta tók þó meir til þeirra var frábært um rausn mjóan hefir skó á kló.“
húsmóðurinnar, sem hafði og höfðingsskap, sem alkunna
ung börn að annast með öðr- er.
um heimilisstörfum og gesta- | Sumum mönnum virðist frú
gangi. Haustið 1921 var Sig- Halldóra fáskiptin við fyrstu
urði Guðmundssyni veitt kynni, og víst er, að ekki ber,
skólameistarastaðan við Gagn hún tilfinningar sínar á torg. | læt nú fljþta fáeinar vísur
fræðaskólann á Akureyri.1 Jafnvíst er þó hitt, að þelið
Fluttust þau hjónin norður er traust og hlýtt. Hún er
þangað, og hófst þá sá þáttur drengskaparkona mikil, höfð-
í ævi beggja, er mestu skiptir ingi í sjón og raun, slíkt sem
og lengst mun i minnum hafð farið hefir verið ýmsum hinna
En því hafði Hjálmar sama
byrjunarorðið og áður var, en
ekki svona: Nógan gefur snjó
á snjó? ó.s.frv.
til viðbótar þessu blaðri mínu.
Fyrst eru vísur með fyrirsögn-
inni: Til eftirbreytni:
ur. Frú Halldóra þekkti ekk-! fremstu kvenna þessa lands.
ert til á Akureyri og mátti Ég réðst ungur kennari til
heita alls ókunnug um Norð-
urland. Sótti hún lítt eftir
kynnum við aðra fyrst i stað,
en sýslaöi mest um sitt, enda
var henni nú vandi-á hönd-
um, er hún varð að hafa yfir-
stjórn hins stóra skólaheim-
ilis. En þaö varð þegar Ijóst,
að komin var á staðinn hús-
freyja, sem líkleg væri til
þess að halda veg hans uþpi.
Ekki leið á löngu, áður en
gestkvæmt varð á heimili
hennar að nýju, og er það
skemmst af að segja sem
kunnugt er, að þangað sóttu
jafnt venzlaðir sem vanda-
lausir og áttu aldrei öðru að
mæta en frábærum höfðings-
skap. Nú hófst barátta skóla-
meistara fyrir stofnun
mennaskóla á Akureyri, og
reyndi hún fast á þau hjónin
Akureyrar, dvaldist fyrst á
heimili þeirra hjón og varö
tíður gestur 'eftir það. Síðan
á ég þeim mikið að þakka.
Ég hef séð frú Halldóru í önn
erfiðra daga, séð hana standa
við hlið manns sins í sjúk-
dómum og vanda, séð hana í
heiðurssessi, séð hana sem
syrgjandi ekkju og sjúka
sjálfa, en aldrei hefir reisn
hennar né höfðingsbragur bil
áð. Slíkt er á fárra manna
færi.
Árið 1948 lét Sigurður skóla
meistari af störfum, og flutt-
ust þau hjónin til Reykjavík-
ur. Mátti væna þess, að hvíld
in yrði þeim góð eftir hið
langa og erfiða starf. En
heilsa beggja var tekin að
bila, einnig frú Halldóru, þótt
hún væri 13 árum yngri, og
hefir hún eigi fengið heilsu-
bæði, enda þótt hlutur frú
ævi hénnar, er ég kalla und-1 Halldóru lægi meira í láginni. | bót enn. Sigurður Guðmunds
irbúning eða aðdraganda Sigurður Guðmundsson var son andaðist 10. nóvember
þess, er síðar vildi verða. Sig-
urður Guðmundsson var þá
1949. Samfarir þeirra höfðu
verið góðar og traustar alla
stund, þótt ólík væru þau um
Ymsir birta ekki geð,
eða hreifa svörum
öðruvísi’ en alltaf með
Andskotann á vörum.
Þarna heimsins hátturinn
hlítir boðorðunum
Drottinn sparar, Djöfulinn
dregur að skítverkunum.
Næst eru Vatnajökulsvísur.
Rættist nú úr ráðakvöl, —
reyndar var á nógu völ; —
viðreisnar ei verður dvöl.
Vatnajökli er breytt í öl.
— Fer nú allt til fjandans böl.
Flæðir yfir landsins kjöl;
suður og norður sand og möl;
sjórinn verður blandað öl.
— Vatnajökuls vizkan skín!
Veðrafrúnni hátt í hvín.
Ólafur Björns og Benjamín,
bara verða þjóðargrín.
— Enginn skyldi óttast hrun,
eða bera sér í grun;
ölið góða græða mun,
gengisfall og nýsköpun.
Ein vetrarvísa:
Hríðarangur hrekur snjó,
helzt til langur finnst mér
vetur;
heggur vanga kuldakló.
Krummi er svangur ræfils tetur.
Þessi vísa er um myrkur:
Brotinn pottur einn hér er;
ekkert gott sem bætir mig;
glætu vottur meinast mér.
Móri og skotta glenna sig.
Þá er hér vísa um leiðindi:
En hvað mér finnst ævin grá,
eins og þokudagur.
Kjafti engum kveður frá,
karskur gleði bragur.
Að endingu er hér ein vor-
vísa:
Fjall úr hýði hraðar sér,
hvamma prýði skorið.
Ó, það bíður eftir þér,
yndis blíða vorið.
Verið þið blessuð og sæl.“
Við þökkum Þórarni og ljúk-
um svo baðstofuhjalinu aö sinni.
Starkaður.
maður listrænn að eðli og
skaphöfn, ósveigjanlegur um
kennari við Kennaraskólann í: sumt, en mjög viðkvæmur
Reykjavík og stundakennari, öðrum þræði. Um þetta leyti, margt, svo að mikill harmur
við Menntaskólann, en jafn-játti hann við vanheilsu aðjblóðst nú á heilsubrest. En
framt kenndi hann heima, j stríða ríieð ærnu starfi. Ég var þrátt fyrir það heldur frú Hall
enda fór þá þegar mikið orðjþá kennari á Akureyri og
af kennslu hans. Brátt gerð-
Ist harla gestkvæmt á heim-
handgenginn þeim hjónum.
Veit ég því vel, að honum féll
ili þeirra hjóna, og mátti með margt þungt. Hitt er mér
dóra höfðingsskap sínum og
fyrirmennsku í fullum mæli.
Á sextugsafmælinu munu
sterkir hugir og hamingjuósk
sanni segja, að þar væri sam jafnljóst, aö frú Halldóra ir streyma til frú Halldóru
komustaður gáfu- og hug-
sjónamanna, yngri sem eldri.
Reyndi þá á hina ungu hús-
íreyju ekki sem minnst, því
að efnin voru litil, en höfð-
ingsskapur ærinn, og voru
þau hjón samhent um alla
dugði honum þá til hlítar og, Olafsdóttur, alúöaróskir um
raunar því betur sem meira!bráöa lfeilsubót og einlægar
, . , , tþakkir hins mikla þorra
reyndi á. Skapfesta hennar (manna og kvenna> sem notið
og tryggð var honum bjarg- hafa iiðsinnis hennar og
föst höfn í öllum stormkvið-' og trausts.
. I
um. Eg þykist ekki taka neitt i Pálmi Hannesson
1/.V.V.V.V.V/.V.VAVAV.VAV/AVAV.WV/.VAV.VAV.V.V.VV.VV.V.V.V.V.V.V.
| KRON
| Tryggir réft verð og vörugæði. — Minnist
i (oess þegar þér gerið innkaupin til páskanna.
I
V/.V.V.V.V.V.V.V.W.V.V-V.'.V/.V/.V.'.V.’.V.V.V
W.V.VAV.VW.V.V.V.V.V.V.V.V.W.W.W.V.WAWÍ
Áskriftarsími Tímans er 2323
^VAVWtW.V.V.V.V.VV.W.V.V.V.V.V.W.V.VV.V.W