Tíminn - 11.06.1952, Blaðsíða 8

36. árgangur.
Reykjavík,
11. júní 1952.
128. hlað.
Útgjöld sjúkratrygginganna
námu 23,7 millj. árið 1950
Sjúkratryggiiigarnar geta ekki sameinazt
tryggingastoi'niininni fyrr en 1954 vegna
skorts á sjúkralnisum og heilsugæzlu-
stöðvum í Reykjavík.
Haraldur Guðmundsson, forstjóri Tryggingarstofnunar
ríkisins ræddi við blaðamenn í gær ásamt þeim Sigurði Sig-
urðssyni, heilsugæzlustjóra og Gunnari Möller, formanni
tryggingaráðs. Skýrðu þeir frá starfsemi sjúkratrygging-
anna síðustu ár og fleiru varðandi starfsemi almannatrygg-
ínganna. —
l að svo verði fyrr en 1954 nema
Eins og kunnugt er, var svo & örfáum stöðum Eínkum er
ráð fyrir gert 1 logunum um
tryggingarnar, að Trygginga-
stofnunin tæki að sér allar
sjúkratryggingar i landinu og
heilsugæzlu. Framkvæmd
sjúkrahússkorturinn hér í
Reykjavík ásamt vöntun á
lækningastöð og heilsuvernd-
arstöð þrándur í götu. Byrj-
að er nú á heilsuverndarstöð
Sjúkrahúskostnaðurinn er
j næst hæsti útgjaldaliðurinn, kr.
' 0.4 millj. 1950, eða 27% af öíl-
I um útgjöldum. Þessi liður myndi
þó verða allmiklu hærri, ef
sjúkrahúsin hér í Reykjavík
gætu tekið við öllum sjúkling- j
um, sem þess óska og þarfnast
sjúkrahúsvistar.
Lyfjakostnaðurinn er þriðji
hæsti útgjaldaliðurinn, og hefir
hann hækkað úr 3,9 millj. króna,
eða 24,8%, upp í 6,2 millj., eða
26,2%, á þessum fjórum árum.1
Reglum um lyfjagreiðslur sam '
(Framh. á 7. siðu).
19 daga ferðalag um
England og Skotland
Handfæraveiðar. — Húpferð tll Eyja
Ferðaskrifstofa ríkisins efnir til 19 daga orlofsferðar til
Englands og Skotlands. Verður lagt af stað með Heklu mánu-
daginn 23 þessa mánaðar og komið aftur til Reykjavíkur 11.
júlí. Er hér um fróðiega og vafalaust skemmtilega ferð að
ræða.
þess kafla laganna, sem um hér> og bygging bæjarsjúkra-
þetta fjallar, hefir verið frest
að til ársloka 1954 og halda
sjúkrasamlögin áfram starfi
þangað til.
Vantar sjúkrahús og
heilsugæzlustöðvar.
Þegar frestun þessi var sam
þykkt á Alþingi var í grein-
argerð skýrt frá, hvernig á
henni stæði, og er þar sagtv að
heilsugæzlustofnanir þær,
sem gert er ráð fyrir í lögun-
um að séu fyrir hendi og bæj
arfélögin komi upp, séu ekki
tilbúnar, og engar líkur til
Fyrirlestur pró-
fessors Mullers
hinn merkasti
húss að hefjast og er að því
miðað, að byggingum þessum
verði lokið 1955. Trygginga-
stofnunin mun og lána 12
millj. kr. til þessara fram-
kvæmda.
Lægri iðgjöld.
Meðan þessu er svo háttað,
greiðir fólk lægri iðgjöld til
Tryggingastofnunarinnar en
lögin gera ráð fyrir, og eru
bráðabirgðaákvæði um 30%
lækkun iðgjaldanna í gildi og
nemur þessi lækkun nú um
230 kr. á ári.
Sjúkrahjálp sú, sem samlögin
nú veita, þ. e. læknishjálp, lyf
og sjúkrahúsvist, er í aðalatrið-
um hin sama og veita ber skv.
heilsugæzlukaflanum, að öðru
leyti en því, að nú greiða sam-
lögin heimilislækni að fullu, en
samkv. heilsugæzlukaflanum
átti Tryggingastofnunin að
greiða þeim að 3/4 hlutum, en
sjúklingurinn sjálfur að greiða
1/4 hluta. Eru því fríðindin,
Háskólafyrirlestur prófessor
H. A. Múllers um svartlist var
vel sóttur. Á undan erindi pró- ' sem samlögin veita í þessu efni
fessorsins flutti rektor háskól- ' talsvert ríflegri en almanna-
ans ávarpsorð á íslenzku og tryggingalögin ákveða.
ensku. Skýrði rektor frá starfi j Ríkisframfærsla sjúkra manna
próf. Múllers í Þýzkalandi og og örkumla greiðir dvalarkostn
Ameríku, og gat þess, að Hand-' að þeirra, sem haldnir eru lang
íðaskólinn hafi nú boðið honum vinnum, alvarlegum sjúkdóm-
hingaö til þess að kenna á nám um, svo sem berklaveiki, geð-
skeiði, sem standa mun til loka' veiki o. fl. á sama hátt og gert
þessa mánaðar. Boð þetta sé ( var ráð fyrir samkv. heilsugæzlu
gert í trausti þess, að koma próf. kaflanum. Munurinn í þessu
Múllers og kennsla hans hér efni er því sá einn, að kostnað
mætti verða til þess að vekja j urinn er nú greiddur af ríkis-
og glæða áhuga á listrænu og sjóði (4/5) og sveitarsjóðum
hagnýtu gildi svartlistar, m. a. ‘ (1/5), en ekki af tekjum trygg-
í bókagerð vorri. Kvaðst próf. inganna, enda hafa framlög
Alexander Jóhannesson fagna þessara aðila til trygginganna
því, að svo ágætur og frægur verið lækkuð með tUliti til þessa
listamaður sem próf. Múller er, kostnaðar, eins og iðgjöld hinna
skuli nú flytja erindi hér við tryggðu til Tryggingastofnunar
háskólann. j innar hafa verið lækkuð, meðan
í erindi sínu gerði prófessor- þeir greiða sérstök iðgjöld
inn grein fyrir eðli og þróun sjúkrasamlaganna.
hinna fjögurra greina svartlist- ' Sjúkratryggingar voru ekki
ar, tréristu, tréstungu, raderingu lögboðnar alls staðar fyrr en
og steinprentun. Til skýringar 1950, og til þess tíma náðu þær
máli sínu sýndi hann allmargar til nær 90% landsmanna, en nú
myndir. Að lokum gaf hann á- er sjúkrasamlag í hverju sveit-
heyrendum sínum kost á að sjá arfélagi. Árið 1950 námu heildar
hvemig tréristumynd verður til. útgjöld sjúkrasamlaganna 23,7
Teiknaði hann óbrotna mynd á miilj. kr. og skiptast þau eins
viðarþynnu, skar myndina út í og hér segir:
tréð og þrykkti á blað í tréristu Læknishjálpin er hæsti ein-
pressu, sem þar hafði verið kom staki útgjaldaliðurinn, kr. 7,8
millj. 1950. Greiðslur til lækna
hafa þessi ár numið réttum
þriðjungi af öllum útgjöldum
samlaganna. Eru þó greiðslur
fyrir læknishjálp á sjúkrahús-
um ekki taldar með í þessum
Jið, heldur með sjúkrabískostn
áai.
6 tonnum af sprengi
efni ekið frá Ak-
ureyri að Sogi
Er Lagarfoss kom til lands
ins síðast, hafði hann með-
ferðis sprengiefni til Sogs-
virkjunarinnar, en svo stóð
á, að Lagarfoss fór fyrst tii
Norðurlandsins, án viðkomu
í Reykjavík. Þar sem hér var
orðið uppiskroppa með
sprengiefni, var sex tonnum
af því skipað upp úr Lagar-
fossi á Akureyri og sett þar á
bifreið, sem ók með það suð-
ur að Sogi. Til þessara flutn
inga var fengin stór vörubif-
reið frá flutningafyrirtæk-
inu Pétur & Yaldimar h. f.
á Akureyri og tókst ferðin
vel suður með þennan hættu
lega farm. Ef ekki hefði ver-
ið tekið það ráð, að aka
sprengiefninu suður í bif-
reið, er víst, að verkinu við
jarðgöngin hjá Soginu hefði
seinkað töluvert.
Stykkishólmsbiíar
fá stóra vinninga
f gær var dregið í 6. flokki
jhappdrættis háskólans. Vinn
' ingar voru 700 og tveir auka-
; vinningar, samtals að upp-
hæð 317500 kr. Hæsti vinn-
ingurinn 25 þús. kr. kom á
i nr.* 28839, hálfmiða og var
1 annar seldur í Stykkishólmi
en hinn hjá Bókum og rit-
föngum, Laugaveg 39. Næsti
vinningur, 10 þús. kr. kom á
nr. 10450, heilmiða, er var
seldur í Stykkishólmi. 5 þús.
kr. komu á nr. 14061, fjórð-
ungsmiða, og voru tveir seld-
ir á Kópaskeri og tveir hjá
Bókum og ritföngum, Lauga-
veg 39, Reykjavík.
ið fyrir.
Meðal áheyrenda voru allmai^
ir myndlístamenn, iðnaðarmenn
á- sviði bókagerðar o. fl. Áheyr-
endur guldu prófessor Múller
þakkir sínar fyrir þenna ágæta,
lærdómsríka fyrirlestur með léfa
taká.
Síðasta mótspyrna
fanga á Koje-eyju
brotin á bak aftur
Bandarískt herlið réðst í
gær inn í fangabúðir þær,
sem uppreisnarfangar á eyj-
unni Koye við Kóreu höfðu
enn á valdi sinu. Var hlutverk
hersins að yfirbuga síðustu
Mctspyrnuiaa og dreifa föng-
Með skipi til Glasgöw.
Ráðgert er að koma til
Glasgow á þriðja sólárhring.
Sama daginn og þangað kem-
ur er ráðgert að skoða borg-
ina og gista þar næstu nótt.
Daginn eftir verður ekið um
Ayrshire til skozku vatnahér-
aðanna og gista þar.
Næsta dag verður . haldið
áfram um . norðvesturhéruð
Englands til Blackpool, en
þar dvalið síðari hluta dags
og gist. Daginn eftir verður
svo ekið til London og merkir
staðir á leiðinni skoðaðir, eft-
ir því sem tími vinnst til.
Góð viðstaða í London.
Síðan verður næstu fjórum
dögum varið til dvaíar i heims
borginni. Hún skoðpð og farið
í leikhús, söfn og skemmtana
notið eftir efnum og ástæð-
um. Ennfremur verður farið í
ferðalag um Thames-dalinn,
einhvern þessara daga.
Að morgni föstudagsins 4.
júlí verður lagt upp frá Lon-
don og ekið til Scarborough
með viðkomu á merkum stöð-
um. Er sá bær merkur bað-
staður á austurströndinni. —
Næsta dag verður verið þar
um kyrrt.
Sunnudaginn 6. júlí verður
svo aftur lagt af stað og þann
dag ekið um suðurhéruð Skot
lands til Edinborgar.
Nánari kynni af Skotlandi.
Næsta dag, mánudaginn 7.
júlí verður dvalið L Edinborg.
Söfn og merkir .staðir þar
skoðað. Næsta dag verður far
ið þaðan til Glasgow og síðan
siglt innan skerja nörður með
strönd Skotlands. og síðan
heim.
Feroir um næstu helgi.
Vestmannaeyjaferð: Kl. 13:
00 á laugardag verður lagt af
stað með m.s. Esju til Vest-
mannaeyja. Komið þangað
um kvöldið og efnt til
skemmtisamkomu.
Á sunnudag verður sýnt
bjargsig, eyjarnar skoðaðar
og siglt umhverfis þær. Lagt
verður af stað heimléiðis kl.
23:00 um kvöldið. jFerð þessi
er farin í samráði við Árnes-
inga-, Stokkseyringa- og Eyr-
bekkingafélögin í .Reykjavík.
Væntanlegum fyátttákend-
um er ráðlegt að taka farseðla
sína sem allra fyrst.
Handfæraveiðar: Kl. 14:00
já laugardag verður farið á
handfæraveiðar. Farkosturinn
, er 33 smáiesta bátúr, en veið-
unum í smærri .fangabúðir
undir strangari herveröi. Sló
þegar í bardaga rriilli her-
mannanna og fanganna, sem
voru um 13 þúsund""1 'þessum
fangabúðum. Notuðu þeir
hnífa, spjót og heimatilbúnar
sprengjur. í viðureigninni
féllu 33 fangar en á annað
hundrað særðust.
Nú hefir föngum þessum
verið komið fyrir í dreifðari
og smærri búðum, þar sem
500 fangar eru saman og
sterkur hervörður um þá.
! arfæri ieggur Ferðaskrifstof-
■ an til.
} Tekur ferðin 10 klukku-
stundir. Hefir ein slík íerð
.verið farin á þessu vori og
iveiddist vel.
I Þátttökufrestur er til föstu-
dagskvölds.
| Gullfoss og Geysir: Lagt af
stað kl. 9:00 á sunnudag og
stuðlað að gosi. Heim verður
farið um Hreppa.
Þátttaka tilkynnist fyrir
föstudágskvöld.
Hringferð: Kl. 13:30 á
sunnudag verður farin hring-
ferðin: Þingvellir — Hvera-
gerði — Krísuvík. Við írafoss
i verða hin mikla mannvirki
|Skoðuð og í Hveragerði verð-
ur stuðlað að gosi í hver þar
á staðnum.
21. júní hefjast innanlands
ferðir skrifstofunnar og verð-
! ur nánar sagt frá þeim síðar.
Kvöldferðir um nágrenni bæj
arins verða farnar næstu góð-
viðrisdaga.
Rannsóknarlögregl-
an óskar eftir vitni
William Leifur Hannam
sem varð fyrir bifreið á Suð-
urlandsvegi hjá Árbæ s. 1.
fimmtudag, er nú mjög hætt
kominn vegna meiðslanna,
sem hann varð fyrir. Liggur
hann á Landsspítalanum og
hafa meiösli hans reynzt al-
varlegri, en þau virtust vera
í fyrstu. Eins og kunnugt er,
þá var drengur samferða
William út úr strætisvagn-
inum, en það hefir tafið fyr
ir rannsókn málsins, að rann
sóknarlögreglan hefir ekki
getað haft upp á þessum
dreng, er það því ósk henn-
ar, aö drengurinn gefi sig
fram hið fyrsta, eða foreldr-
ar hans.
Eiturslangan réðist
á flugstjórann
Nýlega kom það fyrir við flug
tak af velli nálægt Tangyanika
í austur Afríku, að eiturslanga
réðist að flugstjóra vélarinnar
stuttu eftir að vélin var komin
á loft. Vissi loftskeytamaðurinn
ekki fvrr en hann sá, hvar
slangan hafði vafið sig um háls
flugstjórans, en loftskeytamann
inum og flugstjóranum tókst í
sameiningu að ná henni baðan,
en þá hringaði hún sig um stjórn
tækin og hjó tH loftskeyta-
mannsins. Stefndi hún eiturtönn
unum að hálsi mannsins, en
tennurnar lentu í flibba hans
og varð það honum ekki að
meini. Við þetta féll slangan á
gólfið og hvarf. Flugstjórinn
lenti vélinni aftur, en hún var
full af farþegum. Var gerð leit
að slöngunni og fannst hún aS
lokum inni í skáp.
i <