Tíminn - 24.07.1952, Blaðsíða 4

fl
TÍiVIINN, fimmtudaginn 24. júlí 1952
164. blað.
Morgunblaðið hefir um
.nokkurt árabil gert sér tíð-
:rætt um óstjórn bæjarmála i
'Vestmannaeyjum, fram-
kvæmdaleysi og vanlíðan í-
búanna og kyrstöðu. Þar sem
gera verður ráð fyrir því að
Morgunblaðið kjósi að vita
bið sanna í þessum málum,
^erður freistað að veita blað-
inu nokkrar upplýsingar.
Helgi BenedLktsson.
Orðið er frjálst
!'
■MBássssgsiííöíra
Vestmannaeyjaorðsending til Mbi.
I»a‘ílir íir síiorn baejarmála Eyjanna.
1.
v’ram á árið 1946 fóru Sjálf
jtæðismenn með meirihluta-
/öld innan bæjarstjórnar
Vestmannaeyja, en við bæj-
rrst j órnarkosningarnar 1946
alutu Alþýöuílokkur og Sam-
íiningarflokkur alþýðu — Sósí
ilistaflokkurinn meirihluta og
ráru ábyrgð á stjórn bæjar-
nálanna næstu fjögur árin.
'Vio bæjarstjórnarkosning-
irnar 1950 mynduðu þrír flokk
ir í’ramsóknarflokkurinn, *A1
pýðuflokkurinn og Samein-
ingarflokkur alþýðu — Sósíal
istaflokkurinn meirihlutastarf
innan bæjarstjórnarinnar, en
Sjálfstæöisflokkurinn skarst
ir leik.
2.
..Iðkoman fyrir núverandi
Pæjarstjórnarmeirihluta var
i margan hátt erfið. Þeg-
ir Sj álfstæðisflokkurinn
nisti meirihluta innan bæj-
irstjórnar Eyjanna var flest
igert sem lýtur að upgbygg-
.ngu félagsmálastofnana
Syjanna. Hið eina, sem til var
neð hús yfir sig af því tagi,
yar barnaskólinn, og van-
ræktur þó, og svo sjúkrahús-
:ið. sem þau hjónin frú Ásdís
jg jGísli J. Johnsen höfðu
gefið bænum, en bæjarfélag-
ð hinsvegar vanrækt svo
sém frekast mátti vera, þann
ig að sú stofnun varö ekki
itarfrækt að fullu gagni án
stórfeldra endurbóta.
3.
Eyrsta stóra framkvæmda-
itakið, sem núverandi bæjar
jtjórnarmeirihluti leysti og
er jafnframt stærsta fram-
icvæmdin, sem unnin hefir
/erið í hafnarmálum Eyjanna
fram að þessu, var að gera
anfnina skipgenga öllum skip
im íslenzka kUupskipaflot-
ans, jafnt um flóð og fjöru
)g byggja nýja hafskipa-
Pryggju. Árið 1950 var þann-
:ir unnið að hafnaframkvæmd
rm í Vestmannaeyjum fyrir
1.5 miljónir króna, þrátt fyrir
paö að tillag ríkissjóðs var
tnjög naumt við neglur skor-
:ið. Dýpkun innsiglingarinnar
peirrar, er aö framan greinir,
varð" lokið og stór og traust
hafskipabryggja byggð þar
sem stærstu skip Eimskipafé-
lagsins fljóta hvernig sem
stendur á sjó, og var sú
pryggja tilbúin til afnota í
/ertíðarbyrjun 1951.
Það óhapp henti, vegna
tæknilegra mistaka, að eldri
hafskipabryggja varð fyrir
skemmdum, sem kostuðu
hundruð þús. kr. í viðgerðar-
kostnaði. Viðgerð á þeim
skemmdum varð lokið í vertíð
arbyrjun 1952, þannig að ver-
tíðarafnot af bryggjunni
hindruðust ekki. En megin
stefna bæjarstjórnarinnar er
sú að greiða sem mest og
bezt fyrir framleiðsluathöfn-
iim til lands og sjávar.
4. .
Annað stóra átakið var bygg
ing gagnfræðaskóiahúss. Hús
þetta sem er þrjár hæðir og
kjallari er nú komið undir
þak og verið að múrhúða það
að utan. Stærð hússins er ca.
7500 rúmmetrar og kostar
byggingin eins og hún stend-
ur nú sem næst 1 milljón kr.
Hliðstæð bygging í sama ásig
komulagi myndi kosta í
Reykjavík sem næst 2,25 milj.
kr. Ættu þetta að vera tölur
sem skera úr um þaö hvort
illa er með íé farið af háifu
bæj arst j órnar.
Líka má geta þess, að haf-
skipabryggj an„sem byggð var
árið 1950 og er bæði stærri
og traustari en sambærileg
bryggja, sem áður var byggö
á ódýrari tíma, er mun ódýr-
ari í byggingarkostnaöi held-
ur en eldri þryggjan.
En í þessu sambandi verö-
ur ekki fram hjá þeirri stað
reynd gengið,. að það er úr-
elt og ósanngjarnt fyrirkomu
lag, að miða ríkisframlög til
bygginga á skóla og annarra
opinberra mannvirkja við
kostnaðarverö, þannig eins
og að framan getur, að t. d.
Reykjavík fái fullum helm-
ingi hærri fjárhæö fyriri
hans og félagssamtök fært ingshald sjúkrahússins. Þá
heimilinu bókagjafir, og Jón'er framfærslufulltrúi, sem
Þorleifsson málari gaf heim-
ilinu fagurt málverk.
7.
Rafmagnsmálin voru
j afnframt er ráösmaður
sjúkrahússins og skömmtun-
arstjóri. Fyrir rúmu ári síðan
réði bæjarstjórnin ungan lög
ó_ fræðing Jón Hjaltason til
leyst um síðustu bæjarstjórn Þess hafa umsjón með og
arkosningar, að öðru en því annast innheimtu bæjar-
að verið var að byggja raf-, gjalda og annast lögfræði-
stöövarhús og búiö að festa störf fyrir bæjarsjóð og stofn
kaup á vélum, en um véla-, anir hans. Ráðstöfun þessi
kaupin eru engir samningar hefir i framkvæmdinni orðið
til, og er sú ævintýramennska til sparnaðar. fyrir bæinn og
sem rekin var í sambandi við, innheimtan komist í mjög
vélakaupin búin að baka Eyj - ! horf, þannig að gjald-
unum stórfeld útgjöld og ekki heimta mun hvergi hafa orð-
séö fyrir endan á afleiðing- ið betri s. 1. ár.
um þess.
En rafstöðin er nú fullbyggð
og tekin til nota um áramót
in 1950 og 1951.
8.
Jafnhliða því aö nýja raf-
veitan komst til nota, sam-
11.
linga. Mjólk frá búinu er ein
göngu seld handa börnum inn
an 10 ára aldurs svo og sjúkra
húsinu og elliheimilinum.
Halli hefir verið á rekstri
búsins, en fer nú minkandi
frá ári til árs vegna batnandi
aðstööu til heyöflunar, og að
kynfesta er að komast í gripi
búsins og má vænta þess að
rekstur þess svari kostnaöi
fliótlega.
14.
Á árinu 1951 var lokið bygg
ingu þvottahúss bæjarsjóðs
og starfræksla þess hafin.
Bæjarsjoður rekur þvottahús
ið og er það fyrst og fremst
starfrækt vegna sjúkrahúss-
ins og elliheimilisins, en við
það hefir losnað nokkurt hús
rými á báðum stöðunum, en
jafnframt þessu bætir þvotta
húsið úr brýnni þörf almenn
ings og er til sérstaks hag-
ræðis fyrir aðkomufólk 'á vetr
arvertíö. Verið er að auka
vélakost þvottahússins. Rekst
ur þvottahússins ber sig vel
fjárhagslega. •
Bæjarstpóri hefir persónu-
lega yfirumsj ón með öllum
framkvæmdum bæjarsjóös og
sto£nana hans, að undanskil-
inni hafnargerðinni sem lýt-
ur yfirumsjón Vitamálaskrif-• togaranna voru gerð af nhk-
stofunnar samkvæmt ser-1 iiii bjartsýni, en minna séð
15.
Árin 1947—1948 efndi bæj-
artjórnin til bæjarútgeúðar
með tveimur togurum. Kaup
þykkti bæjarstjórnin að taka stökum lögum. Þessi störf:
skólabveeinsru með bví að “—* i fyrir fjárhagsgrundvelli und
rneð bða reikninea 'gömiu rafstöðina með vélum vmnur bæjarstjon án nokk-: ir rekstri útgerðarinnar. Á
hehlur en nmbærile-t hús þeim S6m þai' V01'U U1 af lurrar aukagreiðslu, en þetta | útgerð þessari hefir orgið
kostar í Vestmanna°eyjum inota fyrir vélstjóraskóla og|sparar bænum árlega stórfé í nokkurt beint tap, fyrir utan
kostai í ves manna yju •1 og aðra hugsaniega kennslu í' spömörim kaupum á margs
Framlag nkissjóðs ætti yitan þarfir útgerðarinnar. Tvo; konar tæknilegri aðstoð.
Byggingafulltrúi fær greitt
1/
lega að miða við vist gjáld^út, undanfnra'°vetur hefir Fiski_
á ruminetra miðað Vlð _e 1_ i félagið haft þarna kennslu í'sem svarar V3 hluta launa,
legan byggingarkostna ,.þann vúiagæziU) en Vélfræðiráðu- heilbrigðisfulltrúi fær hálf
ig að raenn nj°ti raðdei c ai og nautur Fiskifélagsins herra laun og dýralæknir hálf laun,
gjaldi eyöslusenn.
5.
Þorsteinn Loftsson, hefir frá en af þeirri upphæð endur-
upphafi verið mikill stuðnings' greiðir ríkissjóður nokkurn
maður skólastofnunar þessar hluta.
Þriðja stóra átakið í>fram- ar. Hafa hvort ár útskrifast
kvæmdum bæjarmálanna í þarna um 20 vélstjórar.
Vestmannaeyj um hefir verið Það er viðurkennt að vél-
12.
Vestmannaeyjum
það, að bæta úr 25 ára van-!stjórar
rækslu á sjúkrahúsinu og eru vel menntaöir í sinni at-
koma því í sambærilegt á-
stand og þegar það var ai-
hent, en sem dæmi um það
með hvílíkri fausn og mynd-
arskap hús þetta var byggt,
rná geta þess að allar stiga-
tröppur innan húss eru lagð-
ar marmara og annað í hlut-
falli við það.
Á tveimur árum er að verða
lokið að koma sjúkrahúsinu
í lag, og vcrið er aö afla
sjúkrahúsinu margskonar
nýrra tækja, þannig að það
orðið
I Vestmannaeyjahöfn á sitt
1 eigið dýpkunarskip „Vest-
mannaey“, sem kostar í
vinnugreín, enda er það at- rekstn, sem syarar einum átt-
hyglisvert að í Vestmannaeyj ZZSm GretUr ^oSr í
um, þar sem stærsti vélbáta-iunarsmpið 0rettir kostar 1
floti hérlendis er saman kom!notkun> en afkastar þo litlu
inn, er það fátiðara heldur enlminna við sandmokstur
í öðrum verstöðvum að bátar storf tve^a hafn“
og skip þurfi aðstoðar til þess . s°8'umanna er g.reitt samtals
að ná landi vegna véibiiana) j sem svarar kaupi eins manns,
með þeim hætti að fyrsti
og þó er um sömu vélategund
ir aö ræða í öllum verstöðv-
um..
9.
hafnsögumaður fær aðeins
hálft kaup þar sem hann vinn
ur önnur störf, en annar hafn
sögumaðuf stundar hafnsögu
störf aðeins um aðal anna-
bcr 0.-818 af sambærilefíum matreiðsiunimskelðs. hSgJs; SS'S
“rjir1 ?ífssieX;sem ÆÞí JíáXSflThS-
kvæmt umsogn íru Signðar sem i framtiðmm er ætlaður arinrar
Eiríksdóttur, formannshjúkr- staður í Gagnfræðaskólahús-r 1 HafnnrvörSnrinrt p,-
unarkvennafélagsins, sem ný|inu nýja. Á þessu námskeiðikvæmúinni
lega var á ferð í Eyjum.
6.
Meðal smærri átaka og
framkvæmda af hálfu bæj-
það, að elliheimili Eyjanna
nutu samtals 50 konur kenslu.
Gert er ráð fyrir áffam-
haldi á þessari kenslu á
næsta hausti og þar til fyrir-
hugað húsrými verður til-
í fram
bryggjuvörður
rstjórnar Eyjanna má telja^tækt til notkunar fyrir fyrir-
hugaða skólastofnun. Segja
„Skálholt“, umbyggt hið má að hér sé ekki um neitt
gamla höfðingajasetur Gísla
Magnússonar útgerðarmanns,
var tekið til nota seint á ár-
inu 1950. Með starfrækslu
þess hefir gamla fólkinu ver-
ið búið vistlegt og gott heim
ili, og jafnframt létt á sjúkra
húsinu þannig að sjúkrarými
þess hefir í framkvæmdinni
aukist. En allir ljúka upp ein
um múnni um að vel hafi tek
ist með starfrækslu elliheim
ilisins undir traustri stjórn
frú Lilju Finnbogadóttur
ráöskonu. Enda nýtur elli-
heimilið verðugs hlýjhugar
sem meðal annars lýsir sér í
góðum gjöfum sem því eru að
að berast, og nú síðast er Gísli
Johnsen og kona hans frú
Anna færðu heimilinu stóra
bókagjöf, en áður háfði Ragn
ar Jónsson bókaútgefandi,
Sigurjón Sigurðsson og kona
stórvirki að ræða, en allt er
þetta þó í áttina til þess að
gera Eyjarnar byggilegri.
10.
Áður en lengra er haldið
tel ég rétt að gera nokkra
grein fyrir tilkostnaðinum
við rekstur bæjarfélagsins.
Á skrifstofu bæjarstjóra
(bæjarsjóðs, hafnarsjóðs,
Dalabús o. fl.) vinnur eftir-
talið fólk auk bæjarstjóra:
Bæjargjaldkeri, sem jafn-
framt er skrifstofustjóri og
gjaldkeri hafnarsjóðs. Skrif-
stofumaður sem sérstaklega
hefir meö höndum bókhald
og innheimtu fyrir hafnar-
sjóð. Ein Skrifstofastúlka og
ritari bæjarstjóra, sem jafn-
framt hefir með höndum alls
konar skýrslugerð svo sem
manntal o. m. fl. og reikn-
líka og oft verkstjóri við hafn
arframkvæmdir á sumrin, án
aukagreiðslu, og starfslið
dýpkunarskipsins vinnur
margháttuð störf fyrir höfn-
ina, sem annars þyrfti að
greiða með taxta iðnaðar-
mamia.
Í3.
Árið 1945 stofnaöi þáver-
andi bæjarstjórn kúabú,
Dalabúið, með 50 gripum. Bú
þetta var stofnað vegna
mjólkurskorts og samdráttar
í mj ólkurframleiðslu einstak
afskriftir eigna, en togararn
ir hafa skapað mikla atvinnu
i Eyjum. Um stofnun þessa
hefir frá upphafi staðið nokk
ur styrr, en þó mun það al-
ménnt álitið að vafasamt
væri aö leggja útgerðina nið
ur. Útgerðarstjórnin starfar
kauplaust eins og yfirleitt all
ar nefndir á vegum bæjarins
og fyrirtækja hans.
16.
Af framanskráðri greinar-
gerð skal engin skoða orð
mín svo, að allt sé í dýrð og
lukku hjá bæjarfélaginu. Það
er ekkert launungarmál, að
bæjarsjóður býr við sífelld-
an fjárskort, og á oft og sér-
staklega vissa tíma ársins
erfitt með að standa í skilum.
En ástæðan er sú fyrst og
fremst að meira er fram-
kvæmt og gert heldur en.
efni standa til á hverjuni
tíma. i
En þess er of líti'ð gætt þeg
ar verið er að gagnrýna gerð
ir hinna ýmsu bæjarstjórna,
hve bæjarstjórnirnar eru
bundna í báða skó af ríkis-
valdinu. Mikill meirihluti út-
gjalda bæjarfélaganna er lög
bundin, þannig að engu verð
ur þar um þokað, svo það er
í sjálfu sér ríkisvaldið og lög
gjafarvald sem ákveður i meg
in dráttum gjaldabyrðarnar
á almenning, þann hlutann
sem innheimtur er með auka
útsvörum.
17.
Eitt af erfiðum viðfangs-
efnum bæjarstjórnarinnar í
Vestmannaeyjum voru og eru
viðskiptin við Tryggingar-
(Framhald á 5. síðu)

Orðsending í
frá innheimtu Tímans
Innheimtumönnum og öðrum, er hafa á hendi inn-
heimtu blaðgjalda fyrir oss, skal bent á að fyrsta skila-
skýrsla þessa árs verður birt í byrjun ágúst.
Innheimtan leggur áherzlu á að fá uppgjör send þeg-
ar í þessum mánuði, og jafnframt skorar hún á alla inn-
heimtumenn að ljúka innheimtu sem allra fyrst.