Tíminn - 12.08.1952, Side 5

179. blað.
TÍMINN, þriðjndaginn 12. águst 1952.
Þriðjtid. 12. úffiíst
Áróður, sem missir
ERLENT YFIRLIT:
reytingar á varnaráætlun
Evrópiiríkhi vilja fá aukafund í Atlants-
Iiaíshamialaginu végna líreyttra aðstæðna
marks
| Það mun nú yíirleitt ósk vopnaka'.| |un <3s telja FVakkar
Evrópuríkjanna, sem eru í Atlants það brigð við. sig. Þeir segja, ag
| hafsbandalaginu að kallaður verði þetta muni valda hjá þeim auknu
saman aukafunduf utanríkisráð- atvinnuleysi og dollaraskorti og
. j herra þeirra ríkja, sem eru í leiöi af því ar.nað tveggja, að draga
Þegar núv. ríkisstjórn kom bandalaginu, í næsta mánuSi eða verði úr varnarframkvæmdum og
til valda, mátti útflutnings- i október. Bandaríkjastjórn mun veita því fé, sem þannig sparast
framleiðslan heita stöðvuð. hinsvegar telja æskilegt, að þessi til atvinnuaukningar, eða að 'cef-
Það var lj óst, að ekki var fundur verði ekki haldinn fyrr en ’ ist veröi upp í styrjöldinni j indo-
hægt að halda áfram uppbót- eftir forsetakosningarnar í Banda Kína. Senniiegar er, að fyrri lfeiðin
arleiðinni til þess að tryggja ríkjunum. j verði farin, r.ema Bandaríkin
rekstur bátaflotans og togar- j Ástæðan til þess, að Evrópurik-
arnir voru reknir með tapi.’ in óska eítir þessum aukafundi er
Allur sj ávarútvegurinn hefði einkmn sú, að i ijófe er komið, að
þvi stöðvast innan fárra ekki muhi takast að framfylgja
vikna, ef ekki hefðu verið þeirri varnaréæt’un. sem Atlants-
. gerðar sérstakar ráðstafanir , hafsbandajagið •, samþyhkti á
til þess að • tryggja rekstur fundi sínum í Lissabon í vetur. j
hans. í kjölfar þess hefði svo Samkjæmt henni áttu 50 ber-' Bretar clraga úr vígbúnaðar-
. fyigt stöðvun iðnaðarins Og fylki að vera tilbúin til varnar i útgjöldum.
flestra annarra atvinmigreina Vestur-Evrópu fyrir áramótin. Á- j lœkkunin á framlagi Banda-
KIÐGWAY
finni oinhverja leið til að veita
Frökkum aukna aðstoð. Heyrzt einkum byggð á þrernur astæðum.
hefur, að Truman ljafi i liyggju
að kalla. þin;ið sarnan til auka-
fundar og fara þar m.á. fr.un á
n. ja fjárveitingu i þessu skyni.
Aðalátökin virðast nú einkum
eiga sér stað i Asíu og einskonar
hlé ríkir í Evrópu á meðan. Banda
rikin haía enn yfirburði á k.iarn-
orkusviðinu og ólíklegt er, að styr
jöld hefjist í Evrópu á meðan.
Verkefni Alþýðu-
fíokksins
AB birtir að ýmsu leyti at-
hyglisverða forustugrein á
sunnudaginn, en þar er bent
á, hve mikil fjarstæða það sé,
að verkamenn skuli fylgja
kommúnistum að málum. —
Kommúnistar hér séu í einu
og öllu dindiar Rússa og eigi
ekki aöra hugsjón en að þjóna
þeim. Þess vegna láti þeir sig
hagsmunamál íslenzkra verka
manna Iitlu varða. Afleiðing-
in af störfmn kommúnista-
flokksins sé því engin önnur
en sú, að verkalýðurinn sé
klofinn og því stórum áhrifa-
minni en ella. ílialdið sé að
sjálfsögðu sá aðilinn, er græð
ir mest á þessari sundrungu.
| Þetta er vissulega rétt hjá
AB, svo Iangt sem það nær.
I En þetta skýrir samt ekki
Varnarher Vestur-Evrópu er þeg- Þa® óeðlilega mikla fylgi, sem
ar orðin það traustur, að Vestur- kommúnistar hafa hér á
Evrópa verður nú tæpast slgruð iandi. Kömmúnistar starfa
við sjávarsíðuna, er byggjast stæðan til þess, að þetta tgkmark ríkjanna hefur einhig liafa þær . . ....
ineira og mínna á gjaldeyris- næst ekki eru margar, enda töldu afleiðingar, ásamt fleiri ástæðum, með leifturárás, eins og hugsast el!ln>'ff 1 nágrannalönoum
Öílun Útgerðarinnar. I margir málsmetnir aðiiar strax i ag brezka stjórnin tilkynnti rétt gat fyrir 2—3 árum: Þó er nauð- °kkar, en þar mega þeir samt
Þannig var ástandið, þegar i)irphafi, m.a. enska stci.'biaðið j fyrir þinglókin, að fjárveitingin til synlegt að efla enn varnir þar, þvi heita fyigisvana. Jafnaðar-
núv..ríkisstjórn kom til valda, The Times, aö áætlunin væri vigbúnaðar yrði enn lækkuð og aff þæj- þurfa að vera orðnar "lunnaflokkarnir eru hins vcg
Við þetta hefir svo bætzt, að byggS á alltaf mikilli bjartsýni.! væri hún þá komin í það horf, að nógu traustar, er jafnvægi hefur ar m3ng öflugir þar.
ýriis óhöpp hafa steðjað að Það væri hvorki fjárhagsleg né sú upphæð, sem átti að renna til skapast á kjarnorkusviðinu. Eftir! Skýring þessa fyrirbrigðis
síðail. Síldarleysið hefil' hald tækniieg aðstaða til að fram--' vígbúnaðarins á þremur árum það er óliklegt, að kjarnorkuvopn er vart önnur en sú, að A1
ist áfram, en stærstu atvinnu kvæma hana og virðist það
nu , samkvæmt
fyrirtækin, er voru reist í tio hafa komið á daginn. Þá hefur Verkamannastjórnarmnar
vjgbúnaðaxáætl-an
vergur
nýsköpunarstjórnarinnar og Það sýnt sig, að ýmsar hernaðar-' látin nægja fyrir fjögurra ára
stjórnar Stefáns Jóhanns, legar nýjungar krefjast breyting- j tlmabil. Bevan cg fylgismenn
voru byggð á því, að hér yrði ar á áætluninni, þannig, áð nauð hans telja þetta að sjálfsögðui
mikil sildveiði (sbr. síldar- synlegt sé áð leggja meiri áherzlu sönnun þess, að þeir hafi haft
verksmiðjur Áka, Faxi og'Hær á sum atriði hennar, en draga úr rétt fyrir ’sér, er þeir íóru úr
ingto). Verðlagsþróunin er- cðrum. Loks hefur það haft sín1 stjórninni í mótmælaskyni við víg
lendis hefir og yfirleitt verið, áhrif að stríóshættan í Evrópu er, búnaðaráætluuina. Formæíendur
(Framhald á ö. síðu)
Raddir nábúanna
þýðuflokknum hefir ekki tek-
ist að velja sér foruslumenn
og málefnalega afstöðu á
þann veg, að það hafi aflað
honum trausts líkt og bræðra
flokkum hans á Norðurlönd-
um. Hann hefir staðið miklu
AB ræðir um sundrungar-
starf kommúnista í forustu- I nær íhaldinu en þeir og val
benda hinsvégar á, að
þessu valdi breyttar ástæður, er
þá hafi ekki verið hægt að sjá fyr
ir. Bæði hafi efnahagsleg afstaga
Breta versn'að og því hafi þessi sam
dráttur orðið nauðsynlegur og svo
hafi orðiö breyting á hernaðarað-
stöðúnnL Vígbúnaðaráætlunin
Islendingum óhagstæð, þar ekki talin eins nálæg og fyrir ári hennar
sem verðlag heíir hækkað til- siðan, þótt fjarri sé, að hún sé lið-'
tölulega miklu meira á inn- in hjá.
ílutningsyörum -eh. útf lutnings
vörum. Þetia er sérstaklega Deilur Frakka og Banda- ■
ti-lfinnanlegt fyrir land, sem ríkjamanná.
hefir mikil utanríkisviðskipti Áætiunin um vamir Atlarits-
eins Og ísland. I hafsbáridálagsins íékk fyrsta
Fyrir landbúnaðinn hefir Og stóra áfallið, er Bimdarikjaþing | ha-fi verið byggð á þvi, að stríðs-
þetta tírnabil aö- ýmsu leyti lækkaði framlg,gið til, hervarná ■ liættan væri- mikil,- og því yrði
verið erfitt, einkum að því.er og annarrar aðstoðar í Vestur-' aö koma upp vörnum á sem
tiðarfarið snertir. Harðindi Evrópu um tvo miljarða dpllara' skemmstum tíma. Nú séu frekar
hafa verið mikil í ýmsum frá því, sem þeir Truman og Eisén' horfur á því, að stríðshættan sé
landshlutum Og ÓVÍst er enn, hower hcf.ðu mæit með. Afleiðing- J ekki alveg eins nálæg, a.m.k. ekki
hvernig til tekst með hey- in af þessu hefur orðið sú, að ■ í Evrópu.. Síðast, en ekki sízt, hafi
fenginn að bessu sinni, en Bandarikjástjóm hefur or'ðið aö orgið slíkar þreýtingár á hernað-
horfur voru um skeið næsta lækka ýms framlög til Evrópu- artækninni, að vígbúnaðaráætlun
Óglæsilegar. i þjóðanriái sem hún haíði gefið . in þurfi að breyta á margan hátt.
Þegar á þetta er litið, verð- fyrirheit um. Þetta hefur m.a.)
ur ekki annað sagt með réttu, vaidið taiisverðhm árekstrúm
en að llúv. rikisstjórn hafi milli hetinar og frönsku stjórnar-
þurft að glíma við mikil Og innax. Bandaríkjastjórn hafði lof-
erí.'ð’ viðfangsefni. i að að kaupa alhriikið af vopnum í
Það verður ekki heldur ann Frákklandi. og höfðu Frakkar ráð .
að sagt með réttu en að stjórn sert að allka úopnavexksmiðjuh ' og hun var fyrir ári síðan, þótt
Hefir dregiö úr stríðshættu
í Evrópu í bili?
Eins og áður var sagt, virðist
nú almennt álitið, aö stríðshættan
í Evrópu sé ekki eins yfirvofandi
grein sinni á sunnudaginn og
segir m.a.:
„Af völdum kqmmúnista-
flokksýns eru verkalýðsstéttirnar
klofnar og verulegur hluti þeirra
óvirkur í baráttunni fyrir bætt-
um kjörum og betra þjóðskipu-
lagi af því að forustumenn
kommúnistaflokksiirs eru skýja-
glópar, sem einskis meta raun-
verulegar umbætur, en trúa á
ið sér forustumenn, er tengd-
ir hafa verið íhaldinu nán-
um böndum og eru sterklega
grunáðir um að vilja ekki
hafa samstarf við aðra aðila
en það.
Það er þetta, sem er ein að-
alorsök hins óeðlilega mikla
fylgis kommúnista hér á
Iandi.
Þetta myndi hins vegar
byltingu í rússneskum stíl, þótt j strax breytast, ef Alþýðuflokk
hún sé fyrir löngu gleymd og jUI!lln "eldi sér betii málefna
grafin í sjálfur byltingarland- ÁeSa aðstööu og forustumenn
inu, Rússlandi. Það hefir alveg!1 samræml við það. Hann
farið framhjá þeim Einari og Þarf að sýna 1 verki- að hann
ir. kýs samstarf umbótaaflanna
og vinnandi stétta til lands og
sjávar fram yfir samstarf
Brynjölfi, að kynsló'ð byltingar
inriar á Rússlandi var slátrað
fyrir fimmtán árum, þégar Stal-
in var að brjótast til valda og að
síðan er verkalýðurinn og alþýð-
an réttlausari og valdalausari
við íhaldið. Ef Alþýðuflokk-
urinn starfaði þannig, myndi
liann geta átt sinn stóra þátt
í því, að fylgi kommúnista
inni hafi tekist allvel að ráða Einar 1 Því skvnL Vopnin áttu svo
hjá nokkurri kjaraskerðingu. að íara t;1 varnarherjanna í vést-
fram úr þeim. Að vísu hefir «r-Evrópu. Bandarríkin hafa nú
ekki verið hægt að komast orðið að úraga síórlera úr þessum
Ástandið hefir verið þannig,
að slíkt var óhjákvæmilegt.
Vel má líka vera, að hún
hefði getað orðið minni, ef;
ekki hefði þurft að taka all-
verulega tillit til ýmsra sér
langur vegur sé frá því, að hún
geti talizt liðin hjá.
Sú skoðun, að dregið. hafi úr
striðshætluniri í Evrópu í bili, er
þar en í nokkru öðru landi,
Norðurálfunnar, að minnsta h*aðnaði> eins °S oröið hefir
ji nágrannalöndunum, og að
i heilbrigðara ástand skapaðist
í íslenzkum stjórnmálum.
Það er óþarft að láta komm
únista sundra röðum alþýðu-
verin nýju við Sogiö og Laxá
og áburðarverksmiðjuna.
Stjórnarandstæðingar
hágsmuna, sem annar stjórn reyna að sjálfsögðu að mikla
arflokkurinn er háðíir. Þrátt Þá kjaraskerðingu, er hlotist
fyrir það, er kjaraskerðingin hefir veS’na umræddra erfið-
þó ekki nema svipur hjá sjón ieika) og'að kenna ríkisstjórn
í samanburði við það, sem ™ ™ hana að öllu leyti.
orðið hefði, ef atvinnuvegirn- hessi áróöur þeirra fellur hins
ir viö sjávarsíðuna hefðu al- veSar um sjálfan sig, þegar
veg stöðvast, eins og yfirvof- Þess er gætt, að þeir bentu
þótt það sé ekki almennt
sem betur fer. En núv. dýr-
tíð og atvinnuleysi er þó
ekki nema brot af því, sem
orðið hefði, ef ekkert hefði
verið gert og allt látið stöð’v-
ast, eins og orðið hefffi, ef
stefnu eða réttara sagt
stefnuleysi stjórnarandstæð
inga hefði verið fylgt.
Þetta veit líka þjóðin. Þess
andi var. þegar núv.
kom til valda. ■<« ‘
sfjórn ekki á nein ráð önnur til að^vegna missir áróður stjórnar-
| sigrast á þeim. Þeir voru að- ■ andstæðinga marks. Vafa-
■ eins á' móti úrræðum stjórn-; laust sæta ýms verk stjórn-
Það er og ekki aðeins, að arinnar, án þess að benda á'arinnar gagnrýni og hefðu
stjórninni hafi tekist að nokkrar leiðir aðraí. Stefna' g'etaö verið betur unnin, en
tryggja rekstur atvinnuveg-' þeirra var sú ein, aö halda að Það er ekki síður óumdeilan-
anna, Ireldur hefir einníg sér höndum og gera ekki
tekist að tryggja hallalausan neitt. Af slíkú hefði ekki leitt
ríkisrekstur, en áður var annag en allsherjarstöðvun,
hallinn á honuni stórkost
legur. Ef sá halli hefði hald
ist áfram, hefði þjóðin vafa
lítið misst af þeirri erlendu
aðstoð, sem hefir gert henni
cnögulegt að byggja orku-
atvinnuleysi
neyð.
og
Vissulega er dýrtíðin nú
tilfinnanleg og vissulega er
atvinnuleysið nú þungbært,
legt, að miklu ver hefði farið,
ef stj órnarandstæðingar
hefðu ráðið. Þjóðin veit því,
almenna að Það er ekkl hóta að efla
áhrif þeirra og verður ekki
meðah þeir haga stefnu sinni
eins og þeir hafa gert undan-
farið og gera enn þann dag í
dag.
kosti. I starblindum augum
þeirra gerðist ekkert, þótt menn
dg húgsjf^rir byltúngarinnar.
sem .þeir trúðu á, væru murkað-
ar þannig. niður, og í staðinn
kænri fyrst vináttubandalagið t stéttanna og vinstri sinnaðra
við Hitler og síðan landvínninga I manna' f jöídinn allur, 'em
og kúgunarstefna gömlu keisara ! fyf8ir Þelm nú með hangar.di
stjdlrnai^nnar, sem byltingln | hendi< §erir Það af misskiln-
átti þó einu sinni a'ö binda j in8’i °S veSna óánægju 'iræð
enda á. Allt hefir þetta verið! A1Þý3uflokkinn. Þetta myndi
dýrkað af þeim af því að það strax breytast, ef umbótaöfl-
gerðist 'austur á Rússlandi, in Þokuðu sér til samstarf og
eins og að ekkert gæti það ver- Alþýðuflokkurinn sýndi í
ið annað en gott, sem gergist verki> að hann vildi starfa á
þar, undir óskeikulli handleiðslu svipaðan hátt og bræðraflokk
einræðisharraní, Stalins. Enda ai hans annars staöar
er nú svo konrið, að rússnesk Alþýðuflokkurinn getur enn
utanríkispólitik og stríðsundir-
búriingur er orðinn svo til eina
áhugamálið, sem flokkur komm
únista hér, eíns og annars stað-
ar, hugsar um og hrærist í!“
AB segir að lokum, aö það
sé leiðinlegt, að ekki vitlaus-
ari menn en Einar og Brynj-
ólfur skuli hafa eytt ævi
sinni í þessari þjónustu, en
vart sé samt viö því aö búast,
að þeir bæti ráð sitt úr þessu.
Hinsvegar ætti það ekki að
vera nein bjartsýni, að
hyggnir verkamenn létu ekki
lengur blekkjast af þeirn.
átt fyrir höndum þýðingar-
mikið^ og merkilegt verkefni
í íslenzkum stjórnmálum. En
til þess að fullnægja því, er
ekki nóg að forustumenn
hans undrist yíir fylgi komm
linista. Fylgi kommúnista
myndi hjaðna fljótt, ef Al-
þýðuflokkurinn veldi sér rétta
stefnu og rétta forustu. Mss-
skilji Alþýðuflokkurinn hins
vegar þetta hlutverk sitt,
verður það hann sem heldur
áfram að minnka og það
verður þá verkefni annarra
að vinna fylgið af kommún-
istum. X-j-Y