Tíminn - 16.11.1952, Qupperneq 8

í heimsókn hjá Kaupféiagi
Héraisbáas
samvmnu
ísland er land einkenni-
iesra andstæðna elds og ísa.
dblíðrar náttúru, sein stund-
um brosir yndislega við börn-
um sínum, enda þótt lífsbar-
áttan sé oítast hörð. Stund-
um lá við að hin harða nátt-
úra samfara erlendri kúgun
og harðstjórn gerði út af við
landsins börn. Nú hefir þjóð-
in rétt sig úr kútnum og fund
ið sjálfa sig í stórfelldum átök
um við að búa börnum lands
ins bjartari framtíð.
Það, sem gert hefir gæfu-
muninn öðru fremur, er eink
um tvennt. íslendingar urðu
Þorsteinn Jónsson kaupfélass
stjóri.
fyrir vakningu erlendra fé-
lagsmálahreyfinga og gátu far
ið að notfæra sér tæknina
við að búa getur í haginn fyr-
ir komandi kynslóðir.
Framþróun í verkum.
Þegar farið er um byggðir
landsins, má sjá hina félags
legu framþróun í verkum,
sem tala, vel hýstum bænda-
býlum, aukinni ræktun og
snyrtimennsku í sveitunum
og myndarlegum bygsingum
og þróttmiklu athafnalífi við
sjávarsíðuna.
Samvinnubærinn við Reyð-
arfjörð og ungt kauptún í
sveit að Egilsstöðum eru mið
stöðvar samvinnustarfs, sem
byggt er upp af dugnaði og
atorku fólksins, sem vinnur
að framleiðslustörfunum í
sveit og við sjó á stóru félaes
svæði. Vígi, sem fólkið hefir
byggt sér til að tryggja fram
tíð sína og framfarir.
Kaupfélag Héraosbúa er
stofnað að Skeggjastöðum í
Norður-Múlasýslu 19. apríl
1909. í fyrstu stjórn þess áttu
sæti þeir Sigurður Jönsson,
Hrafnsgerði, Sölvi Vigfússon,
Arnheiðarstöðum og Björn
Hallsson, Rangá. Voru þeir
allir hreppstjórar, sem valdir
voru í þessa fyrstu stjórn fé-
lagsins. Kaupíélagsstjóri var
valinn Jón Bergsson, bóndi að
Egilsstöðum, faðir Þorsteins
Jónssonar, sem nú er kaupfé
lagsstjóri og hefir verið um
langt skeið. En Þorsteinn hef
ir rekið félagið með einstök-
um dugnaði og myndarskap
og gert það að einu hinu
traustasta vígi samvinnu-
starfsins í landinu.
M.eð árunum heíir félaginu
vaxið mjög fiskur um hrvgg
cg rekur nú marghætta starf-
semi til hagsbóta fyrir íélags
menn sína os íólkið allt á fé-
lagssvæðinu.
í höfuðstöSvum félagsins.
Á Reyðarfirði fcefir félagið
höfuðstöðvar sínar. Þar eru
myndarlegar sclubúðir þess.
frystihús, sláturhús, lopaverk
smiðja, gistihús, sem nauðsyn
legt er slikri samgöngumið-
stöð sem Reyðarfjörður er,
saumastofa, bílaverkstæði,
efnalaug, skipa- og flugvéla-
afgreiðsla, olíusala og trygg-
ingastarfsemi á vegum Sam-
vinnutrygginga, að ógleymdri
bílaútgerðinni, sem er stór og
ákaflega þýðingarmikill lið-
ur í félagssfarfinu á þessum
slóðum.
Aff Egilsstöffum.
Á Egilsstöðum hefir síðustu
árin risið upp myndarlegt
kauptún í sveit og eru bygg-
ingar Kaupfélags Héraðsbúa
ekki óveruiegur hluti hins
nýja kauptúns og verðandi
miðstöðvar hins fagra og gróð
ursæla Fljótsdalshéraðs.
j Þar rekur félaeið myndar-
i lega sölubúð með nýlenduvör
I ur, vefnað, búsáhöld og bæk-
' ur, stórt nýbyggt sláturhús,
mjólkurstöð með fullkomnum
vélum, trésmiðaverkstæði,
flugvélaaígreiðslu, bensin- og
olíusölu.
Annað útibú rekur félagið
að Fossvöllum. Þar er bæði
frystihús og sláturhús.
I Félagsmenn eru 663, en 40
^ fastir starfsmenn eru í þjón-
ustu þess við fjölþættan at-
vinnurekstur og þjónustu.
Lestaferðir í nýjum siff.
í
Með starfsemi Kaupíélags
Héraðsbúa hefir orðið mikil
breyting á högum og háttum
fólks á félagssvæðinu. Ekki
á þaö sízt við um samgbng-
urnar. Þar hafa bílar kaup-
félagsins komið í stað langra
lesta klyfjahesta. og leysa
vandann fljótsr og betur, því
jafnvel vetrarhörkurnar geta,
ekki komið í veg fyrir aff kaup j
íéjagsbílarnir kornist yfir fjall ;
veginn milii Héraðsins og'
Reyðarfjarðar með fóðurvörur
og matbjörg.
Flutningarnir með þessari
j árnbraut Fagradalsins eru
stundum ekki teknar út með
sitjandi sældinni f j’rir þá, sem
í eldstríoi dagsins standa.
Þegar mest kanp er lagt á
flutningana og fara þarf yfir
Fagradal í snjó og ófærð, tek
ur ferðin stundum langan
tíma, oft svo sólarhringum
skiptir. Á síðari árum er mik-
ill léttir að stórvirkum hjálp
artækjum, snjóýtum og
„trukkum“, sem komast greið
ar í ófærð og hjálpa öðr-
um bílum með kraftmiklum
vindum.
En saga flutninganna, sem
Kaupíélag Héraðsbúa hefir j
annazt yfir Fagradal er merki
leg saga út aí fyrir sig. Hún
er saga um það, hvernig fólk
ið fcefir leyst vandann á grund
velli samvinnunnar.
Árið 1921 voru iyrstu bilarn
ir keyptir. Voru það tveir
Chevrolet flutningabílar os
cku þeim Eggert Briem og
Kristján Guðnason. Árið 1931
hóf félagið fólksflutninga með
stórum áætluna.rbílum til
j Norðurlandsins að sumrinu.
Árið 1938 átti félagið orðið
10 bíla, en nú eru þeir 18 og
| veitir ekki af.
; Einn erfiðasti veturinn fyr
(ir flutninga var 1936. Þá voru !
mikil harcindi og þörf á mikl
um fóðurbæti, sem varð að
flytja frá Reyðarfirði upp á
Hérað.
Fyrst var fiutt á sleðum alla
leiö yfir Fagradal, en þar kom
að bilarnir fóru að aka alla
leið ofan á hjarninu, sem víða
Gistihús og ein~afc vörugeymsíum félagsins á Reyðarfirffi.
-ac:" • ■ ■■■ ... ...
I sohibúðinni á Rey.ðarfirði.
I skrifstofu félagsins á Reyðarfirði.
lá ofan á símalínym... þennan
harðindavetur.
Siffan hafa vetrswjferffir rneö
bílum aldrei lagst niffur yíir
Fasradal, þítt oft hafi vetrar
ferffimar verið íaíigar og
strangar. í
lítlll dreBgar
I gærmorgun varff fjösurra
ra gamall d.engui', Flris'ján
Baldursson, til heimilis a3
freyjugctu 1, fyrir bifrcið á
Óðinstcrgi. Hiarujgilaiiai • skurð
v fcöíuS.

tillc’gra mék a
Fulltnii Eanctafcijrjanvia á
ansherjarþinguíli H§kir þ.ví yf
.'r í gsr, aS stjðin harii væri
rndvíg tiliögu; Arábá’rikj anna
am kynþúttadeii^aa;.. í Suöur-
áfrjku, cg fe'.tíi o.'í. ékffgéta
raít skipíi af deilunni r.ieó
bví aS skipa nefnd í málið.
iiins veszr væru Bandaríkin
lylgjandi tiliögu Korðurlanda,
ar sera' skorað er á stjðrn
luður-Aíríku og aðrar þjóðir
1. Þ. ao hlíta mannréttinda-
-krá S. Þ. og tryggja þegnum
|Sínum sem mest frelsi o§ jafn
Búðareyri við Reyðarfjörð. Þar eru höfuðstöðvar Kaupfélags Héraðsbúa. (Ljósm. G. Þ.). ?étti.