Tíminn - 17.02.1953, Blaðsíða 1

Ritstjórl:
Þórartan Þórarinsson
rréttaritstjóri:
Jón Helgason
Útgeíandi:
rramsóknaríloklrarlnn
Skriístofur í Edduhúsl
Fréttasímar:
81302 og 81303
Afgreiðslusími 2323
Auglýsingasími 81300
Prentsmiðjan Edda
57. árgangvr.
Reykjavík, þriðjudaginn 17. febrúar 1953.
38. blað.
Aiit Grænlandsnefndarinnar:
Dönum ber drottinvald
yfir öllu Grænlandi
Piiturinn frá Kleifum hefir
hrapað í ókleift gljófur
Eiiia leið íslcndlnga að leiía cftir atvíinm-
réttindum á Grænlandi með samniitgaiii
Ríkisstjórnín hefir nú ákveðið að birta álit Grænlands-
nefndar þeirrar, sem utanríkisráðherra, Bjarni Benedikts-
son, skipaði árið 1948 til þess að framkvæma fræðilega
rannsókn á rétti íslands til Grænlands, er yrði grundvöllur
afstöðu ísienzkra stjórnarvalda um.réttarkröfur í sambandi
við Grænland. —
því að bveða svo rækilega á
um rikisíorræði Banmerkur
yfir Grænlandi, að enginn
maður með óbrjálaða skyn-
semi, sem dóminn les, gangi
þess dulinn. að öðrum ríkjum
muni ekki stoða að reyna að
gcra kröíu til Grænlands.“
ILík Iians var úfundið í gærkvöldi þrátt
fyrir dagtauga leit marg'ra manita I gær
Það þybir nú víst, að Kristján Jósteinsson frá Kleiium íi
Kaldbaksvík hafi hrapað í svonefndu Partsgili innanvert við'
miðjan Kaldbaksdal eða Kaldadal. Lík hans er þó ekki fundið,
þótt leitarflokkur raokaði niður 30 metra háan skafl ii
gær. Þykir óvíst, að það finnist fyrr en míklar leysingar gerir
eða með vori.
Jón P. Jónsson, stöðvar-
stjóri á Drangsnesi, sem blað
I nefnd þessari voru þrír
menn — Gizur Bergsteins-
son tilnefndur af hæstarétti,
Ólafur Jóhannesson tilnefnd
ur af lagadeild háskólans og
Hans G. Andersen tilnefndur
af utanríkisráðuneytinu. —
Neíndin skilaöi áliti sínu sið
ari hluta nóvembermánaðar
og var það afhent þingmönn
um 3. december. Nú hefir á-
litið verið prentað og fæst í
bókabúðum.
I I niðurlagsorðunum segir
eru taldir ciga drottinvald ennfremur, að „það eina, sem ið hafði tal af í gærkveldi,
yfir öllu landinu. Um rétt- j íslendingar geta gert og berjkvaðst hafa talað við einn
arstöðu Grænlands nú á tím seva, er að leitast við eftir; leitarmanna í gær og sagðist
ujh nægir að vísa til dóms- ^ niillirikjaleiðum að öölast at- ; honum svo frá, að spor Kiist
' vinnuréttindi á Grænlandi.“ | jáns hefðu verið rakin fram
Þetta er sem sagt skoðun á brúnina þarna og sæist, að
nefndarmanna um kröfur af þar hefði skafl brostíð undan
ins eins.“
Löng ritgerð.
Álit Grænlandsnefndar er
löng og mikil ritgerð, sem
Gizur Bergsteinsson hæsta
að allur dómurinn stefnir að á Grænlandi.
Fimm ára tilraunir um
hæfnl ýmsra grasstofna
Sturla Friðriksson hefir samið skýrslu um tilraunir um
þc<I og vöxt ýmsra grasstofna, er gerðar hafa verið. í fyrsta
réttaidómari hefir samið, en voru reyndar ýmsar tegundir frá Vesturheimi, síðan
úrval fyrri tegunda, að nokkrum viðbættum, og loks gerður
samanburður á ræktunarstofnum frá Englandi og Norður-
löndum.
hinir nefndarmennirnir lýsa
sig síðan samþykka niðurstöð
um hennar, eftir að hafa bor
ið hana saman við athuganir
sínar.Hefst ritgerðin á grein-
argerð um stjórnskipun
hinna fornu, germönsku
þjóðfélaga og stjórnskipun á
Norðurlöndum til forna, en' síðan notaðar til þess að velja
síðan er rakin landnámssaga j úr nokkra stofna, er æskilegt
Grænlands og gerð grein fyr- þykir að gera með frekari til
ir lögskipan á Grænlandi.
Næstu kaflar eru um stjórn
skipun íslendinga framan af
öldum og viðhorfum til Græn
lands, takmörkun landslaga
og gildissvið Grágásar, sér-
stöðu Grænlands, Gamla sátt
mála, Járnsiðu og Jónsbók.
Síðan kemur langur kafli
um hina þjóðréttarlegu hlið,
þar sem skilgreind eru hug-
tökin ríki og þjóöaréttur og
skýrt frá máli Norðmanna og
Dana fyrir dómstólnum í
Haag út af rétti Norðmanna
til ítaka í Grænlandi.
Drottinvald Dana.
Niðurstaða nefndarálits-
ins er sú, að „ekki sé fyrir
hendi nægilegur grundvöll-
ur fyrir réttarkröfum af
háifu íslendinga til Græn-
lands,“ og lýsa þeir tveir
nefndarmanna, sem ekki
unnu að sjálfri ritgerðinni,
Ólafur Jóhannesson og
Hans G. Andersen, sig sam-
þykka henni. í niðurlagi
ritgerðarinnar segir, að al-
þjóðadómstóllinn í Haag
hafi íyrir atbeina Dana og
Norðmanna dæmt um drott
invald yfir Iandsvæði því á
austurströndinni, er Norð-
menn námu ríkisnámi árið
1931 og yfir Grænlandi öllu.
„Dómsorðiff er skorinort,“
segir í ritgerðinni: „Danir
A öffrum stað segir um
Haagdóminn: „Það er rétt,'hálfu íslendinga um réttindi honum og mundi hann hafa
jborizt ofan í ókleift gljúfrið.
! Skái í fjallsbrúninni.
Þar sem Partsgil fellur fram
i af brúninni, er allmikil skál
I í hana, liklega 30—40 metra
inn í brúnina. Neðan við skál
ina skerst gilið inn í hamra-
iregg, sem er hátt á annað
hundrað metrar á hæð. í skál
þessari var fönn mikil, og
sást, að Kristján hafði geng-
ið fram fönnina og á brún
fram, en þar hafði hann snú-
ið við og gengið upp skálina
aftur, en ofarlega í skálinni
hafði hann farið svolltið út
af slóð sinni til vinstri hand-
ar, og þá hafði fönnin brostið
fram.
Vatnið hefir borið hann niður.
Þarna í skálinni er gil, sem
nokkurt vatn er í, og mun
vatnið hafa borið Kristján
inn undir fönnina á bjarg-
brúninni. Vonuðu menn fyrst,
að lík hans mundi vera uppi
í brúninni, og þess vegna var
fönnin á bjargbrúninni mok
uð niður í gær, en ekkert
fannst. Augljóst þykir því, að
Kristján hafi borizt niður í
gljúfrið, sem er ógengt um
þetta leyti, og muni lík hans
Þessar tilraunir hafa staðið styrjaldar eða sjúkdóma, að
fimm ár, og hafa verið ekki reynist kleift fyrir okk-
reyndir 191 grasstofn. Niður-
stöður þessara tilrauna verða
raunir í tilraunastöðvum
landsf j órðunganna.
Mikilvægt starf.
Það hefir mjög mikið gildi
fyrir okkur að vita á því full *
skil, hvaða grasstofnar henta
okkur bezt, og það er mikil-
vægt, að slík vitneskja sé fyr-
ir hendi um vöxt og þol stofna
;rá fíeiri en einu landi, ef sú
aðstaða skapast af völdum
ur að fá grasfræ þaðan, sem
við erum vanir.
Misbrestur á vali
grasfrætegunda.
Það er mjög þýðingarmikið
fyrir hændur landsins, að
grasfræ það, sem hingað er
fengið erlendis frá, sé af þeim
stofnum, er henta íslenzkum
jarðvegi og íslenzku veður-
fari, en á því hefir á köflum
verið verulegur misbrestur.
Tilraunir Sturlu stefna að því,
að veita þá vitneskju, að
menn renni ekki blint í sjó-
inn í þessu efni.
Inflúensan lagði nær hvert manns-
barn í rúmið í heilli sveit í einu
Inflúensan er komin í
nokkrar sveitir Dalasýslu
og fer þar sums staöar mjög
geyst yfir, jafnvel svo, að
nær hvert mannsbarn í heil
um sveitum liefir lagzt í
rúmið í einu.
Á hverjum bæ í Saurbænum.
Maður, sem kom frá Rvík,
lasinn af inflúensu, fór um
Saurbæinn og kom á marga
bæi. Skömmu eftir komu
hans lagðist fólkið unn-
vörpum, og er inflúensan
komin á hvern bæ þar, og
hefir nær hver maður lagzt
þar, og á mörgum bæjum
hefir heimilisfólkið allt leg
ið samtímis. Þetta skapar
hin mestu vandræði vegna*
nauðsynlegra gegninga og
annarra heiinilisstarfa.
Veikin nijög næm.
Veikin virðist vera mjcg
næm. Fólkið fær margt
um 40 stiga hita og hefir
hitann tvo eða þrjá daga,
en fer þá að batna og ekki
er enn vitað um alvarleg
eftirköst. Nokkuð langt
mun síðan veikin hefir
gengið þarna almennt, og
er það reynsla manna, að
inflúensan tekur fleiri og
leggst þyngra á í þeim
vera þar einhvers staðar und.
ir klaka eða fönn. Eru litlar
likur til að það finnist fyrr
en mikla leysingu gerir, svo
að gilið beri það alveg fram.
úr hengifluginu, eða þá ekki.
fyrr en á vordögum. Öruggt
þykir, að för Kristjáns liggi.
hvergi upp úr skálinni á fjall.
ið aftur, svo að afdrif hans
hafi ekki getað orðið önnur
en fyrr segir. Líklegt er talið,
að Kristján hafi verið að'
rekja tófuslóð, sem sást víða
samfara slóð hans.
Ólafur Hvanndal
prentmyndasmiðnr
slasast
Um fjögur leytið í gær
varð Ólafur Hvanndal prent-
myndasmíður fyrir slysi á,
Klapparstíg. Var hann stadcJ.
ur hjá trésmiðjunni Völundi:,
er niður götuna kom piltur
á reiðhjóli með hjálparvél
Ætlaði pilturinn að hemla,
en við það rann hjólið á bif-
reið, er stóð þarna, og slengcl
ist síðan utan í Ólaf.
Ólafur mun hafa hand-
leggsbrotnað og farið úr liði
um öxl.
Einar E.Sæmundsen
iátinn
Einar E. Sæmundsen, fyrr-
verandi skógarvörður, andað
ist i sjúkrahúsi í Reýkjavík.
í gærmorgun, 67 ára aö aldri,
Hafði hann verið fluttur i
sjúkrahúsið í fyrrakvöld tiJ.
læknisaðgerðar, en andaðist,
snögglega af hjartaslagi, áð-
ur en til hennar kom.
Einar var maður þjóðkunn
byggðarlögum, þar sem
nokkuð langt er umliðið
síðan hún gekk þar síðast. |ur- ftund“ðl. UnJ^r. Sk°grækt
Saurbærinn er alístór og
fjölmenn sveit.
A mörgurn bæjum
á Skarðsströnd.
arnám í Danmörku, en vann.
síöan að skógrækt hér með-
an heilsa entist. Hann var
mjög kunnur hestamaður og
prýðisvel hágorður og fékkst
rnjög við söfnun alþýðukveð-
Þá er inflúensan nú einn- skapar, einkum hestavísna.
ig komin á alla bæi á Skarðs Hann var um skeið ritstjóri
strönd innan við Búðar- Dýraverndarans, skrifaði bók
dalsá. Hefir þar verið sama ina Hestar með Daníel Dan-
sagan, að fólkið hefir lagzt íelssyni og sinnti á seinni
svo að segja samtímis á árum rannsóknum i ýmsum
hverjum bæ. Veikin er ekki sagnfræðilegum efnum og
enn komin á Fellsströnd, skráði meðal annars sögu
en líkur til að hún berist Fjalla-Eyvindar ásamtmörgu
þangað áður en lagt liður. löðru.