Tíminn - 05.05.1953, Blaðsíða 5

99.. blað.
TÍMINN, þriðjudaginn 5. maí 1953.
5.
Þriðjud. 5. maí
og
Sjálfstæðismenn
ERLENT YFIRLIT: | , - !
& ...
Ahrifamesta blað heimsins
Blað páfastólsins, t’Osservatore Romano,
mótar skoðanir 300 millj. niaima
Vel má vera, að nokkrar deilur meiri yfirsýn en nokkur einn heim geti staðið um það, hvaða blað ildarmaður getur haft, þegar hann verðskuldi það álit að vera ^alið gengur frá uppiýsingum sinum. áhrifamesta blað veraldar. Við nána | Alls starfa 15 menn á ritstjórnar athugun benda samt miklar líkur skrifstofu blaðsins. Þrettán þeirra til þess, að blað páfans í Róm,' eru blaðamenn, en tveir prestar. L’Osservatore Romano, verðskuldi Talið er, að L’Osservatore Romano þennan titil öðrum blöðum frem- . hafi jafn færari blaðamönnum á ur. j að skipa en nokkurt blað annað, ! óViríf ci„ i náftins pkki bví að kaonkostað er að ráða ekki
I þingkosningunum 1931,
1933, 1934 og 1937 bar það
hæst af öllu í áróðri Sjálf-
stæðismanna, að þjóðin yrði
að fela þeim völdin vegna
þess, að þeir væru öðrum hæf 1 því að þakka, að það sé gefið út aðra menn til starfa við blaöið en
ari til að fara með fjármála-!í fleiri eintökum en önnur blöð. þá, sem þegar hafa sj'nt framúr
Stjórn ríkisins Undir stiórn! Eintakafjaiöi þess er 50-60 þús.1skarandi hæfni og traustleik.
1 ' - ■ - ......... —* 1 L’Osservatore Romano er fjórar
DALLA TORRE
reksturs eða ríkisreksturs. Hins veg
nnriít^inw heirrn hefðii rUr ! Áhrif sín á það ekki heldur stærð
. .. J ' sinni að þakka, því að það er ekki síður eins og áður segir. A fyrstu ar fordæmi kirkian þá starfshætti
ísutgjoldin aukist Og Skattar j nema fjórar-síður. Þau rekja ekki siðu birtast ávörp og tUkynningar kommúnista að setja foringjadýrk-
Og tollar hækkað, en hvort- . heldur rœtur til þess, að það flytji Írá páfanum, ásamt kirkjulegum un í stað Guðstrúar og beita þá
tveggja myndi breytast á nýjar fréttir eða æsifréttir. Fréttirn fréttum. Á annarri síðu eru fréttir,1 ofbeldi og kúgun, er ekki vilja að-
betri veg, ef Sjálfstæðisflokk ! ar eru oftast orðnar nokkurra daga ' sem bundnar eru sérstaklega við hyilast kenningar kommúnista.
Ul’inn fengi fjármálastjórn- 1 gamlar, þegar þær birtast í blaðinu. | Vatikanríkið og Ítalíu. Á þriðju Þess' vegna sé hún andvíg stefnu
ina.. Hann myndi sj á til þess1 Það flytur og ekki neinar íþrótta- ’ siðu eru greinar, sem f jalla um þeirra og berjist gegn henni.
að útgjöidin yrðu lækkuð og fréttir’ heíir enSa kvennasíðu eða Vms menningarmál. A fjórðu síðu j
teiknimyndasögur. Það er að flestu blrtast utlendar frettir og auglys-
síðan skattar og tollar sem
því svaraði.
Svo kom að lokum, aö þessi
áróður Sjálfstæðismanna bar
Það leikur ekki á tveimur tung-
um, að katólska kirkjan er nú einn
leyti eihs gamaldags í útliti og nokk ingar. j mesfj þrandur í vegi kommúnism
urt blað getur verið. j Skrifstofur og prentsmiðja L’Oss- ans j mörgum löndum. Hún er
Áhrif blaðsins byggjast á því, að elvatore Romano eru í páfaríkinu. sterkasta andlega aflið, er vinnur
þaö er málgagn páfastólsins. Það ; Skrifstofurnar eru gamaldags, en gegn honum. Án hennar væri hann
þarín árangur, að þeim var . túlkar sjónarmið og skoðanir páfans prentsmiðjan er búin nýjustu ame- senniiega búinn að sigra á Ítalíu
falin fjármálastjórn ríkisins.
Færustu fjármálamenn Sjálf
stæöisflokksins fóru með
hana um ellefu ára skeið eða
þeir Jakob Möller, Pétur
Magnússon og Jóhann Þ.
Jósefsson. Sjálfstæðisflokkur
inn fékk því vissulega nógu
langan tíma til þess að sýna
hæfileika sína og færustu
fjármálamanna sinna til að
fara með fjárstjórn ríkisins.
Reynslan, sem fékkst af
fjármálastjórn Sjálfstæðis-
flokksins, er nú öllum aug-
ijós. Aldrei hafa útgjöld rik-
isins aukist meira en á þess-
um tíma. Aidrei hafa skattar
og toilar verið hækkaðir jafn
stórkostlega. Aldrei hefir
gjaldmiðill þjóðarinnar og
sparifé rýrnað jafn gífurlega
á -skömmum tíma. Þótt þjóð-
in byggi við óvenjulegt góð-
æri öll þessi ár, var svo kom-
ið, þegar fjárstjórnartíð
Sjálfstæðisflokksins lauk, að
gj.aldþrot vofði yfir ríkissjóði,
atvinnuvegimir máttu heita
stöövaðir og þjóðin lifði á
Verulegum fjárgjöfum erlend-
is. frá.
Ðæmi um ömurlegri og sorg
legri fjármálastjór-n, verður
ekki fundið í allri sögu ís-
lands.
Það var vissulega erfitt
verk að taka við fjármála-
stjórninni eftir að svona var
komið. Þeim mun meira þrek
virki er það, hvernig fjár-
málastj órnin hefir tekist
seinustu árin. Greiðsluhalla-
rekstur ríkisins hefir verið
stöðvaður og tekjuafgangur
orðið allverulegur sum árin.
Þó hafa skattar og tollar ekki
verið hækkaðir á þessum
tíma eða dregið úr framlög-
um til verklegra fram-
kvæmda. Þau hafa þvert á
móti aldrei verið hærri. Með
þessari viðreisn á .ríkisbú-
skapnum hefir það verið
tryggt, að erlenda gjafaféð
hefir farið til þess að koma
uþp mikilvægum mannvirkj-
um, en eíla myndi það hafa
farið að mestu eða öllu leyti
í eyðslu. Jafnframt hefir
þetta svo treyst aö nýju láns
traust ríkisins út á við.
Eftir hina ólíku reynslu af
þeim tvelfnur fjárstjórnar-
tímábilum, sem hér hefir ver
Ið sagt frá, er nú líka svo kom
ið, að Sjálfstæðismenn virð-
ast ekki ætla að hampa því
mjög fyrir næstu kosningar,
að þjóðin eigi að afhenda
og ef til vill í Frakklandi líka. í
mörgum öðrum löndum hefir
katólska kirkjan líka mikil áhrif,
t. d. í Suður-Ameríku. í Banda
og samverkamanna hans á vanda- , rískum vélum.
málum yfirstandandi tíma. Stærsti ]
lesendahópur þess eru forvígismenn Dalla Torre.
katólsku kirkjunnar í hinum ýmsu j Aöalritstjóri L’Osservatore Rom-
löndum og þeir telja það skyldu &no er Guiseppe Dalla Torre. Hann ríkjunum fara áhrif hennar líka
sína að koma skoðunum þess á hefir gegnt því starfi í stjórnartíð vaxandi, því að katólsku fólki fer
framfæri meðal hinna óbreyttu trú- þriggja páfa og er því oröinn há- þar mjög f jölgandi.
bræðra sinna. í raun réttri má því ] aidraður, þótt enn sé hann í fullu . Þag verður ekki af katólsku kirkj
segja, að málflutningur blaðsins íjon. Hann hefir um langt skeið unni að hún hefir jafnan haft
móti meira og minna skoðanir raðið langmestu um stefnu blaðsins mö stjórnvitrum mönnum á
þeirra 300 millj. manna, er játa og raðfærir sig yfirleitt ekk! við ag ski Þanni er það lika enn
katólska trú. Af þessum ástæðum Pafann, nema um meinhattar mal Núverandi páfi og samstarfs
se að ræða. Hann var áður rit-
finnst flestum utanríkisráðuneyt-
um og ritstjórnarskrifstofum
stærstu blaðanna sjálfsagt og skylt
að fylgjast með því, er blað páfa
hefir að ségja. Sennilega er líka
oftar vitnað til þess en nokkurs
blaös annars.
Vandað fréttablað.
Það styrkir og mjög aðstöðu
L’Osservatore Romano, að það hefir
unnið sér álit sem mjög vandað
fréttablað. Eins og áður segir, flytur
það fréttirriar yfirleitt ekki nýjar,
því að ritstjórnin vill ganga úr
skugga um, að ekki sé um flugu-
frétt eða brenglaðar fréttir að ræða.
Blaðið metur meira að geta sagt
þær réttar. Það hefir mjög full-
komið fréttakerfi. Talið er a. m. k.
300 menn annist fyrir það frétta-
söfnun víðs vegar um heiminn. Þess
ir menn eru ekki kallaðir frétta-
ritarar eða blaðamenn, heldur heim
ildarmenn. Þeir safna fréttum og
upplýsingum, en greinar þeirra eru
ekki birtar í blaðinu. Blaðamenn-
irnir, er vinna við blaöið, hafa þser
aðeins til hliðsjónar, er þeir semja
greinarnar; sem birtar eru í blað-
inu. í þeim er oftast dregið saman
efni, sem byggt er á upplýsingum
fleiri eða færri heimildarmanna.
Þær eru þannig yfirleitt byggðar á
stjóri frjálslynds blaðs og þótti þá i
harður og óvæginn viðureignar og I
i menn hans eru tvimælalaust vel
stjórnhyggnir menn, er skilja það,
að kirkjan verður að starfa í sam
það er hann l.ka enn. Hann er j rœmi við breyttar aðstæður og
omridur f rnali við andstæðinga I Þegs eru þeir
katolsku kirkjunnar. Fynr seinn. fl sem hún t n- heizt
styrjoidma ótti hann oft f hoggi t d f ítaliu og Frakktóndi,
við fasista og nazista, þyi að hann j tt frjálslyndir og beita sér
taldi þa ganga a hlut kirkjunnar. j m félagslegum umbótum.
Aður en ítalir gengu 1 styrjoldina '
var hann mjög andvígur Þjóðverj
um og fordæmdi t. d. harðlega árás
þeirra á Noreg og Danmörku. Eftir
að ítalir gengu í lið með Þjóðverj-
um neyddi ítalska stjórnin L’Osser
Páfanum og mönnum hans er
það ljóst, að ekki er hyggilegt
að binda sig um of við hin íhalds-
samari öfl.
Það eru nú 93 ár siðan, að
vatore Romano til þess að breyta L’Osservatore Romano byrjaði að
nokkuð um fréttaflutning sinn, en i koma nt> en eiSn páfaríkisins varð
blaðið hélt sér þó hlutlaust í rit- 1blaðiö íyrst 189°- Það er oft sagt’
stjórnargreinum sínum gagnvart að L’Osservatore Romano se nu
Bandamönnum. Nokkrum sinnum
mikilvægasta eign þess. Með því
hindraði italska stjórnin útkomu | trey.sti páfaríkið betur áhrif sín
þess, er hún taldi það birta greinar,
er voru andstæðar Hitler.
Baráttan við kommúnista.
Eftir styrjöldina hefir L’Osser-
vatore Romano fyrst og fremst
beint ódeilum sinum gegn komm-
únistum. Það segir, að kirkjan láti
sig það einu skipta, hvernig komm
únistar hagi skipun atvinnuveg-
anna, því að það sé ekki mál henn
ar að gera upp á milli efnahags-
legra rekstursforma, eins og einka-
og útþennslu en öðrum ríkjum tak>
ist með her og vopnum, en við
slíkt vald styðst ríki páfa ekki leng-
ur.
þeim fjármálastjórnina. A.m.
k. verður ekki annað séð af
ræðu þeirri, sem Ólafur
Thors flutti á nýloknum
landsfundi Sjálfstæðisflokks-
ins. Þar er því nefnilega hald
ið fram, að hin hagstæða
fjárhagsafkoma ríkisins sein
ustu þrjú árin sé að þakka
því, hve Sjálfstæðismenn í
fjárveitinganefnd hafi reynst
ábyrgir í samstarfi sínu við
fjármálaráðherrann gagn-
stætt því, að samstarfsflokk-
ar Sjálfstæðisflokksins hafi
reynst óábyrgir í samstarfi
sínu við fjármálaráðherra
Sjálfstæðisflokksins og því
ræðu þeirri, sem Ólafur
hafi ábyrgðartilfinning Sjálf
stæðisflokksins ekki getað not
ið sín meðan hann fór meö
fjármálastjórnina! Niður-
staðan af þessum málflutn-
ingi formanns Sjálfstæðis-
flokksins er þannig sú, að
bezt sé að fela öðrum flokki
en Sjálfstæðisflokknum fjár-
málastjórnina, því að ábyrgð
artilfinning hans njóti sín
þá bezt, jafnframt því, sem
það geri andstæðinga hans á-
byrgari!
Það er vissulega óhætt að
taka undir þann þáttinn í
þessari ályktun formanns
Sj álfstæðisflokksins, að heppi
legast sé að láta Sjálfstæðis-
flokkinn ekki annast fjár-
málastjórnina, en hinn þátt-
inn í ályktun hans er hægt
að láta liggja milli hluta. Til
þess að tryggja það, að'Sjálf-
stæðisflokkurinn fái ekki
fjármálastjórnina aftur, er
vitanlega ekkert ráð örugg-
ara en að draga úr kjörfylgi
hans og þingfylgi í næstu
kosningum. Það mun líka
verða markmið allra þeirra,
sem glöggva sig eitthvað á
þeim staðreyndum, sem rakt-
ar hafa verið hér að framan
og formaður Sjálfstæðisflokks
ins byggir líka á þessa athygl
isverðu ályktun sina.
Islendlngaþættir
(Framhald af 3. BÍðu).
tengd jörð og búi. Hafa þau,
ásamt húsfreyju, löngum ann
ast búið, er húsbóndinn var
að heiman við húsagerð —
og farnazt ágætlega. —
Hróbjartur sat um skeiö í
hreppsnefnd og hefir nú um
hríð gegnt formennsku í bún
aðarfélagi hreppsins. En
fleira lætur hann til sín taka
en sveitarmálefni í þröngri
merkingu. Hugsar hann mik-
ið um almenn mál, þau er
hátt bera hverju sinni, og
skapar sér ákveðnar skoðan-
ir á hverju einu. Hann er
heill og óhvikull samvinnu-
maður. Og það hygg ég, að
hugleiknust sé honum þau
mál öll, er lúta að landbún-
aði og félagsmálum bænda
annars vegar, hins vegar að
byggingum og verktækni, —
en þar er hann í essinu sínu.
Árna ég svo nágranna mín
um, Hróbjarti á Hamri, allra
heilla sextugum, og óska þess,
að honum megi sem lengst
endast aldur og heilsa til þess
að vinna að hugðarefnum sín
um. —
4. maí 1953,
Gísli Magnússon
Á víðavangi
Ólafur Thors og .endur-
skoðun skattalaganna.
Ólafur Thors segir svo um
endurskoðun skatta- og út-
svarslaganna í ræðu þeirri,
sem hann flutti á lands-
fundi Sjálfstæðismanna:
„Kröfðust Sjálfstæðis-
menn að endurskoðun þess
arar löggjafar yrði lokið fyr
ir síðasta Alþingi og málið
lagt fyrir það þing og af-
greitt. Þetta tókst sem kunn
ugt er ekki. Er þó formaður
milliþinganefndarinnar mað
ur vel verki farinn. Áhuginn
fyrir öðru en að lina skatta
áþján þjóðarinnar hefir því
lagt hald á starfsþrek hans
og ef til vill má til afsökunar
fæa, að flokkur fjármálaráð
herrans hafi talið aðrar ann
ir brýnni en skattalækkan-
ir.
Þegar sýnt var, að heildar
úrbætur fengust ekki á síð-
asta Alþingi, freistuðu Sjálf
stæðismenn að fá allra
verstu agnúa laganna af-
numda, en tókst ekki. Eru
fyrir því rök, sem öðru“.
í tilefni af þessari frásögn
Ólafs skal þetta tekið fram:
Áhugi Sjálfstæðisflokks-
ins fyrir því að flýta endur-
skoðun skatta- og útsvars-
laganna er í reyndinni ekki
meiri en svo, að enn hafa
fulltrúar hans ekki lagt
fram neinar heildartillögur
um þessi mál í nefndinni. Sá
flokkur, sem enn hefir ekki
lagt fram slíkar tillögur, á
erfitt með að halda því
fram, að hann hafi viljað
láta nefndina ljúka störfum
fyrir seinasta þing!
Sýndartillögur þær, sem
Sjálfstæðismenn báru fram
á seinasta þingi um ýmsar
lagfæringar skattalaganna,
báru þeir fyrst fram eftir að
búið var að samþykkja í rík
isstjórninni að gera engar
breytingar á skattalögunum
að þessu sinni, heldur fram
lengja óbreytta alla tekju-
stofna ríkisins, enda af-
greiðsla fjárlaganna miðuð
við það.
Sannleikurinn er sá, að
Sjálfstæðisflokkurinn hefir
ekki áhuga fyrir skattalækk
unum, nema seinustu vikur
fyrir kosningar, enda hafa
skattar og tollar aldrei
hækkað meira en í fjár-
stjórnartíð hans.
Olafur Thors c>g spariféð.
í landsfundarræöu sinni
segir Ólafur Thors ennfrem
ur urn þá baráttu, er hann
telur Sjálfstæðisflokkinn
heyja fyrir skattfrelsi spari-
fjár:
„Yrði þá skapaður örlítill
friðarreitur í æðisgenginni
landauðnarherferð, sem
Framsóknarflokkurinn og
Alþýðuflokkurinn hafa allt
frá því árið 1927 háö gegn
sparnaðarviðleitni þjóðfé-
lagsþegnanna og löngun
manna til að eignast eitt-
hvað, og fá að eiga það
óáreittir af ríkisræningjun-
um“.
Það er sannarlega ósvífið
af Ólafi Thors að taka þann
ig til orða, þegar þess er
gætt, að allar skattahækk-
anir á síðari árum hafa ver-
ið bornar fram af fjármála-
ráðherrum Sjálfstæðisflokks
ins og skrifast því á reikning
hans fyrst og fremst. Enn
ósvífnara verður þetta þó
(Framh. & 6. síðu).