Tíminn - 19.06.1953, Blaðsíða 4

TÍMINN, föstudaginn 19. júní 1953.
134. blaS.
4.
Ef friðarhorfurnar glæðast, ber að þakka það sam-
heldni og auknum vörnum lýðræðisþjóðanna
Góðir íslendingar!
í „nóttlausri voraldar ver-
öld“ höldum vér íslendingar
þjóðhátíð, minnumst baráttu
og sigra í fullveldismálum
Ávarp Steingrínis Stelnþórssonar forsætlsráðherra, flutt af svöl-
um Alþingishússins 17. júní 1953
bann heítir. frekju beirra .og
yfirgang. Fyrir og í sfðustu
heimsstyriöld sáum vér 'stór-
veldi nazismans þefjast, grátt
að vera meiri framavon — En til þess að Island sé og i alþj óðamálum hefir ekki fyrir járnum, og læsa heij-'
landsins. Fáar þjóöir bíða vors meiri von um uð verða stund verði fært um að bjóða börn verið bjart um að litast und- arkióm um hvert nágranna-
og sumars með heitari þrá en arhöfðingi. i um sínum í nútíð og framtíð aníarna aratugi og er ekki kiö af öðru. .Mannréttind-
vér, sem búum við langan og , .... - starfsskilyrði við hæfi krafta enn. Flestir eru því milli von- um_ íöðurlandi, fé og fjörvi
dimman vetur, — miklu lengri Engir eiginleikar eru oss Is þeirra í samkeppni við þá þró ar cg ótta. Brátt varð ljóst, yca-u þeir sviptir án misk-
en nlmanakið’ seeir til um lendingum nauðsynlegri en un og framfarir. á öllum svið að riki þau er stjórnað er sam unnpr c(>rn Vnrn á áhnarri
q, . hv. ‘ s trúln á landið og möguleika um, sem nú eiga sér stað í hin kvæmt valdboði einræðis og skoðun en hinir nýju drpttn-
maour, sem reoi pvi xneo þeSs, trúin á framtíð íslenzku um stóra heimi umhverfis oss, kúgunar létu einskis ófreist- arar og j engu hiima undir-
u,i sínu og starfi i Þagu Is- þjóðarinnar í þessu landi. þarf á hvers manns liði að að að leggja sem flest þjóð- okuðu landq skorti heima-
lands, að þjóðhátiðardagur- Landið er erfitt
um margt. halda. Þjóðin er fámenn, en lönd undir járnhæl sinn. Þeg menn, sem gengu til liðs við
inn er tengdur minningu veðráttan oft hvikul og köld verkefnin mörg og stór. Vér ar þessum skefjalausa yfir- aðkomumenn, veittu þeim
hans, var barn vorsins í þjóð- og atvinnuvegirnir þeim erfið þurfum að tileinka okkur sem gangi hinna austrænu einræð vitneskju um þá, er voru and
iííi voru: leikum ofurseldir, er því bezta þekkingu á öllum svið- isrikja hafði farið fram um vigir hinni erlendu yfirs'tjórn
Riá rtíkmnmr fslands var fylgja- Ef vér lítum aftur í ald um, heima og erlendis, og nýta sinn, hófust lýðræðisríkin og& notuðu tækifærið til að
*’ J s . ir, undrumst vér þrek þeirra hana í þágu landsins. Islenzk handa um samtök sín í milli ryðja úr vegi mönnum, sem
ormn, manna; sem ðyggt hafa þetta ur æskulýður er góðum gáf- t:l þess að hindra frekari yf- heim af einhveri
á íslands vorgróður-stund i
hans von er í blænum á vorin
hans vilji og starf eru í
gróandi lund.
Hann kom er þrautin þunga
stóð þjóölífs fyrir vori
hann varð þess vorið unga
imeð vöxt í hverju spori“,
eins og Hannes Hafstein orð
ar það á 100 ára afmæli Jóns
Sigurðssonar forseta. Starf
hans allt var i anda vors og
gróanda. Hann dvaldi lang-
land, þegar mest vá hefir ver um gæddur og býr yfir mikl- irgang. Atlantshafsbandalag-
þeim af einhverjum ástæðum
, var illa við. Valdið, grimmd-
ið fyrir dyrum — erlendáþján um hæfileikum, sem með elju ið er eitt slíkt varnarbanda- in 0g miskunnarleysið, virtist
öldum saman, drepsóttir, eld semi og dugnaði geta leitt oss lag, sem var stofnað af setzt að ríkjum til langframa
gos og hallæri. Enginn, sem (langt fram á við. Gæðum fs- brýnni nauðsyn. Vér íslend- r sumum heiztu menningar-
leitast við að skilja þær þján .lands verður aldrei náð nema ingar gerðumst aðilar að því, ]0ndum heíms. En ósigur fas-
ingar fátæktar og niðurlæg- : með nokkurri harðsækni. Þvi enda meginhluti þjóðarinnar ismans, hins mikla vígvéla-
ingar, sem íslenzk þjóð bjó j veldur lega landsins og veður því fylgjandi þar sem vitað er va]dSj Sýndi svo glöggt, að
þá við, láir þeim, sem viku far. Meginatvinnuvegirnir að hlutleysi það sem vér, eins engum á síðan að dyljast, að
af hólmí til sólheitari landa hafa sumir hverjir brugðizt ár og fleiri smáþjóðir treystum vaid, sem byggir á vopnum,
og hugðust búa börnum sín- j eftir ár, svo sem síldveiðarnar áður, er einskis virði þar sem ðfre]’si 0g kúgun, fær ekki
um betri framtíð en þeim (nú um 8 ára skeið, og hefir (einræðisríki eiga hlut að staðizt nema um stund. Slíkt
fannst hér að vænta. Á harð- 1 slíkt valdið hundruðum mill
indaárunum miklu, nokkru'jóna tjóni beint og óbeint.
dvölum fjarri ættjörð sinni, fy,rir síðustu aldamðt’ flutt-;J Fyrir 8-10 árum hefði fá-
en fórnaði henni gáfum sín- nrargt “annkostafólk af um dottið í hug, að þjóðin
Islandi vestur um haf. Þessu ,fengi afborið slíkt áfall. Hver .hvort sem það er aðeins að
olli margt: Erfiðleikarnir | hefði trúað því fyrir 3—4 ár-j yfirvarpi, eða dýpri rök liggi
iiíiuu jjuo> heima, velgengnissögur, sem um< að iSfiSkmarkaðurinn í til. Engin þjóð mun fagna
efni hann 'færðist í fang og foru af Þeim, er fettust a® f Bretlandi myndi lokast með því innilegar, en vér íslend-
um, óbilandi þreki og þraut
seigju. Hann gerði sér í önd
verðu ljóst, hve torvelt verk-
hve langsótt leiðin var að
marki, en honum brást aldr-
hinum víðáttumiklu og lítt
numdu löndum vestra, og sú
« OiarteW « trú s míUtaS 'Siflí.K
íslands..
Ævi Jóns Sigurðssonar er
oss íslendingum kunn. En höf
•um vér gert oss ljóst, hvað
einungis hér, heldur um flest
Evrópulönd, að gull og græn-
ir skógar biðu landnemanna
þar. Þótt íslendingar á ís-
landi skilji bezt, hve þetta
iþað er öðru fremur í fari hans,' landJar surnum ,bornum sin
jem gerir hann hugstæðan? ,um hart’ þá gætir nokkurs
;Hann var að vísu óvenju gáf sviða Þegar vér minnumst
.aður, óvenju glæsilegur, vand þeirra’ sern Þa urðu að víkja
.virkurelju- og afkastamaður. iaf hólmi Og það á að vera
brennandi hvatning til okkar,
sem síðan og síðar byggja
En meðal Islendinga hafa ver
ið margir gáfaðir og glæsi-
legir, þjóðnýtir menn, sem
'þó hafa ekki skilað neitt svip
■uðu dagsverki og hann.
• Jón Sigurðsson átti kost em
þetta land, að aldrei framar
þurfi menn að hverfa héðan
vegna skort á lífsmöguleikum
— vegna þess að landið lofi
svo litlu um framtíðina. Þótt
bættisframa og aðstöðu til fsland byggi illa að sumum
abýggiuminna lífs, en^ hann j bornum sinum> þa reyndist
þeim flestum gangan þung í
kaus að bera merki þjóðar
sinnar i baráttu fyrir frelsi j
og framförum. Hann fórnaði
persónulegum þægindum, ör-
uggara og friðsamara lífi fyr
ir það, sem hann vissi réttast.! nýja vini, nýja féndur,
Jón Sigurðsson var ekki mið- I nýjan vanda á báðar hendur“.
ur gefinn en þeir, sem safnað '
ókunnum löndum, því að
.... „þar á að vinna haukur
hver að heíman sendur
hafa auð eða hafizt til mikilla
Hér á Islandi dvelur í dag
valda. Hefði hann snúið inn hópur Vestur-Islendinga í
á þær brautir, hefði hann án kynnisför. Sjaldan hefir betri
öllu og að þami vanda þyrfti
að leysa, sem af slíku leyddi?
Þetta hefir gerzt og vér höf-
um einnig staðizt þá raun,
reynslunni ríkari. í landhelg-
isdeilunni stöndum vér ís-
lendingar sem heild og mun-
um aldrei hvika frá markaðri
stefnu, en vér þurfum að láta
hina bitru reynslu af skipt-
um við brezka útgerðarmenn
verða harðan spora á okkur í
þvi efni að leita allra ráða
til að efla framleiðsluna,
gera hana enn betri og fjöl-
breyttari og afla henni nýrra
markaða.
|er eins og að ætla að stjfla
Nú virðist vera um stefnu- straumþungt fljót. För þess
breytingu að ræða hjá for- verður heft um sinn, en að
usturíki einræðisþjóðanna,' lokum brýzt það fram og fell-
ur í hafið á ný.
Við lok síðari heimsstyrj-
aldarinnar sameinuðust flest
ar þjóðir heimsins — í einni
stofnun, er fjalla skyldi um
og reyna að leysa á grund-
velli skilnings °g sanngirni
vandamál, er upp kynnu að
koma og tryggja á þann hátt
írið og öryggi allra þjóða. En
viðsjár og vopnabrak hefir
samt sem áður farið sívax-
andi. ísland mun ávallt
standa þar- í hópi sem mann-
réttindi, lýðræði, frelsi þjóða
og öryggi éinstaklinga er við-
urkcnnt í orði og verki. Vér
trúum því að ofbeldi og yfir-
gangur sé ósigri og dauða
svo mikinn á borðið fyrirlvígt, hverjir sem því beita.
framan einræðisöflin, að* (Frwnn. á 6. eiðu).
ingar, ef stefnir til friðar og
öryggis. Látum oss vona að
svo verði. — En þá er hér eitt
glöggt dæmi um það, að yfir-
gangur einræðisrikja og ein-
ræðisherra verður aldrei sigr
aður nema með nægilegri ein
beittni — nægilegu valdi. Sé
nú um raunverulega stefnu-
breytingu að ræða, er hún
framkomin vegna bandalags
lýðræðisríkjanna, vegna
þeirra Öflugu hervarna, er
þær hafa komið á. Lýðræðis-
öfl heimsins hafa lagt hnefa
efa getað orðið stundarhöfð-
ingi eins og þeir gerast bezt-
ir. Vera má, að einnig þá
.hefði honum verið reistur
minnisvarði eins og sá, er vér
lítum hér á Austurvelli, en þá
hefðu menn fremur þurft að
spyrja, hvers þar væri minnzt.
Ekki skildi með Jóni Sigurðs-
,syni og venjulegum mönnum
af því, að hann einn ætti hug
sjónir að berjast fyrir, að
hann einn sæi hið rétta í
hverju máli, heldur af því, að
hann fylgdi því fram, sem
hann vissi sannast og réttast,
þótt það bryti í bága við eig-
in hagsmuni og lífsþægindi.
Hann var í lífinu sjálfum sér
trúr. Það er meiri sigur hverj
, um manni að fylgja fram því,
‘sem hann veit sannast og rétt
ast en teljast til meirihlutans
hverju sinni, þótt það kunni
gesti borið að garði. Vér vit-
um, að land og lýður hefir oft
ast ævintýraljóma í huga
margs vesturfarans eftir því
sem árin liðu og erfiðleikarn
ir féllu í fyrnsku. En vér von-
um, að gestir okkar verði ekki
fyrir allt of miklum vonbrigð-
um, — og þótt veðráttan næði
máske kaldar um þá hér en
þeir væntu, þá bætist þaö upp
við þann yl, sem gestrisni og
vinarþel veitir. Þótt sárt væri
að sjá á bak þeim. sem burtu
fluttust, þá gleðjumst vér
innilega yfir því, hvílíkt álit
þeir hafa aflað sér í hinum
nýju löndum. Hróður íslands
hefir vaxið vegna starfs þeirra
og orðið oss heima-íslending-
um að margvíslegu gagni.
Þetta getum vér aldrei full-
þakkað löndum vorum fyrir
vestan haf. i ,
FISKBÚÐINGUR
FISKBOLLUR
Jtrvulsframleiðsla
úr g’lænýjum fisk
M A T A framleiðir einnig
Grænar linunir. Gnlrætnr. Gnlrætur og Grænar baiinir.
Blandað Grænmcíi. Grænmetissúpu , Bannasúpu.
JARÐARBERJASULTU
NÝTT
HEOGN
niðursoðin frá MATA eru nú á
boðstólum í flestum verzlunum.
Heildsölubirfíðir:
EGGERT KRISTJÁNSSON & CO. h.f.