Tíminn - 21.06.1953, Qupperneq 3

136. blað.
TIMINN, suiinudagiiui 21. júní 1953.
3,
/ sien.dingajpættir
Agætir hljóraleikar
Vinglarnir og Árni
Eylands
sveitarinnar
Dánarminning: Víglundur Guðmundsson
Hann lézt af slysförum 26.
júní s. 1. ár. Þó aö nokkuð sé
nú um liðið frá láti hans, lang
ar mig að minnast hans með
fáeinum orðum.
Víglundur var fæddur 12.
ágúst 1911 að Sporðshúsum í
Þorkelshólshreppi. Foreldrar
f Morgunblaðinu 5. marz k. hefir hávingli (festuca
s. 1. birti Árni G. Eylands, full eiatior) aíls ekki verið sáð al’
Hljómleikarnir í þjóðleik- t.rui i lanabúnaðarráðuneyt- sandgræðslu íslands eða íi
inu, greiii, er hann nefnir Helluvaðssánd, nema þá í litía
„Uppskeran á Öskiuhiíð“. Þar tilraunareiti. — í grein um
; húsiiiu á miðvikudag í fyrri
viku voru ágætir. — Hófust
þeir með nokkrum báttum úr er beint orðum að okkur sandgræðslu í Vasahandbói:
ili Víglundar eftir að foreldr- ballettinum „Ástartöírar“ sturlu Friðrikssyni, og hefir bænda 1953 segir Runólím
ar hans létu af búskap. Þess- eftir de Ialla, en fyrsta þátt-
Sveinsson, að túnvingli haf,.
greinin á sér yfirbragð vand
ari frænku sinni reyndist Víg inn „Elddansinn" höfum við lætingar og furgulegs sjálf- alls verið sáð í um 200 ha a
lundur á allan hátt sem bezti heyrt áður á hljómleikum öryggís, þegar litið er°á mála- Rangárvallasöndum með öör-
faðir og myndi hún varla hafa hér og í útvarpi.og hefir hann Vöxtu. Erunr við Sturla víttir um grastegundum, og efast eg
verið honum kærari, þótt hún hlotið miklar vinsældir. Það fyrir ckunnugleika á því, ekki um, að það sé nærr:.
hefði verið hans eigin dóttir. var mikill fengur að' kynnast ]lvaga grastegundum liafi ver sanni. Staðreyndirnar stai.g
Einnig fluttist til hans önnur honum nú í hinum siníón- ið sáö ( Raneárvallasanda,' ast illyrmislega við staðhær--
sem Víglundur sál. var, en sár tæknin góö. Hins vegar var ist„ Ennfremur: „Sannieik- írúi í landbúnaðarráðuneyt!.
astur harmur er þó kveðinn túlkunin í nokkru ábótavant,
að móður hans, er hún nær og hefði suins staðar getað
áttræð að aldri og nærri blind veriö lífrænni. Hámarki í til-
varð fyrir þeirri þungu raun þrifum náði söngkonan í
að sjá á bak því barni sínu, söngvunum úr óperunni Gar-
sem hún helzt kaus að dvelja men, er hún söng með því-
hjá og var hennar eftirlæti líkum eldmóði og leikrænum einuítu daasiáttu hvað bá
alla tíð.
Vorið 1950 byggði Víglundur
heitinn íbúðarhús og vorið eft
i tilburðum, að þaö vakti mikla
! og ákafa hrifningu hjá áheyr
| endixm, og varð hún að end-
urinn er sá, að Gunnarsholts- 'skuli ávíta með hörðum oro
bræöur hafa sáð hávingli um þá raenn, „sem leiðbema
(festuca elatior) með íóöur- , eiga bændum um ræktunar-
það í tugi ha, en 1 mál“, exns og hann kemst a$
crði, fyrir það að vilja ekkíi
fallast á „staðreyndir“ hans,
eða m ö o. fyrir það að vilja,
ekki grundvalla leiðbeiniiiga)
faxinu og
túnvingli hafa þeir alls ekki
sáð með fóðuríaxi, ekki i eina
meir“. Eftir að hafa lýst því
, yfir, að hann hafi fylgst af , á staðleysum!
urtaka Zjgaunaljóðið.
hans voru hjónin Ingibjörg systir hans með kornunga íska búningi sínum. ttana þrátt fyrir það, að við höfum ingar Á.G.E. Eg fæ hins vega).'
Árnadóttir og Guðmundur j dóttur sína og voru þær mæðg Eustrati söng hina þættina, gert irokjjrar tilraunir með ekki betur séð en að það litia,
Jónasson, er bjuggu þar. jur hjá honum alla. tíð eftir að einum undanteknum með arastegundir á nefndum sönd sem við ISturla höfum skrifac
Vorið 1916 flyzt hann með'Það. Var því jafnan margt í hljómsveitinni. Hún hefir um“ ^ um ræktun þessara grasteg-
foreldrum sínum að Lækjar- j heimili í Dæli eftir því sem sterka, hreina og vel þjálí- j grein A. q e. segir m, a., unda sé algerlega rétt Þat
koti í Víðidal. Stóð sá bær Inú 8'erist. Hafa þessar mæðg- aða altrödd, og var söngur ag Viö Sturla „viljum ómögu- er vægast sagt, frumlegt og
suðvestan undir Víðidalsfjalli ur a^ar mikils aö sakna, þar hennar tilþrifamikill og söng jega nafa það er sannara reyn athygíisvert fyrirbæri, að fuli!
og mátti því teljast heiðar-
býli. Sumarfagurt er þarna og
landkostir miklir, en vetrar-
ríki mikið og langt og erfitt
til aðdrátta.
Þarna ólst Víglundur upp í
stórum systkinahóp. Áttu for
eldrar hans 11 börn, en upp
komust, og bjuggu við mikla
fátækt. Börnin munu því
snemma hafa orðið að leggja
fram krafta sína til hjálpar
foreldrunum og mun óhætt
að fullyröa, að hlutur Víg-
lundar var ekki minnstur þar,
því að hann vann foreldrum
sínum ávallt að einu ári
undanskildu þar til hann fór
sjálfur að búa. Vorið 1936
flutti Víglundur með foreldr-
um sínum að Efra-Vatnshorni
í Kirkjuhvammshreppi og þar
andaðist faðir hans. Vorið
1938 keypti Víglundur heit-
inn jörðina Yxnatungu í Víði
dal ásamt tveim bræðrum sín
um, Ragnari og Gunnþór.
Byggðu þeir í landi hennar
hýbýlið Dalsbrún. Reistu þeir
þar bæ, fjós og fjárhús og
ræktuðu tún ásamt fleiri fram
kvæmdum. Og munu fram-
kvæmdir þessar ekki hvað sizt
hafa lent á Víglundi, því að
hann var með afbrigðum
vinnusamur og ósérhlífinn og
mátti með sanni segja, að
honum félli aldrei verk úr
hendi. Vorið 1944 slitu þeir
bræður félagsbúskap. Flutti
Víglundur sál. þá að Dæli í
Víðidal. Með honum fluttist
þangaö móðir hans, þá orðin
háöldruð og hugðist hún eýða
ólifuðum ævidögum í skjóli
hans, en hann hafði alltaf
reynzt henni framúrskarandi
góður sonur. Einnig fór þang
að Jónína systir hans og var
hún ráðskona hjá honum.
Með henni var dóttir hennar,
sem hafði alizt upp á heim-
I nokkrum áhuga með ræktun- J Arna G. Eylands ber sjálf-
ir fjós og geýmslu, allt úrj“““““ jarstarfi Sandgræðslunnar á sagt engin skylda til að kunna
steinsteypu og vann hann Síðast á efnisskránni var söndunum, endurtekur A.G.E. skil á tegundavali til grasrækx;
mest viö þetta einn utan það,! hin stórgiæsilega fimmta sin- ’ að Sandgræðslan haíi alls ar En ekki er óeðlilegt, að sxx:
sem hann fékk hjálp við fónía Tschaikowskys. Birtist ekki notað túnvingul (festuca krafa sé gerS til funtrúa í
í henni hin öriagaþrungna, rubra) til sáningar með sand- landbúnaðarráðuneyti, acJ
þj áningarfulla sigurganga, faxinu. Því er og lætt inn í hann gæti sín betur en raun
mannkynsins. Ilún er svo greinina, að. ég xioti reynslu ber vitni j umræddu máli, á‘c
hugmynda- og tilfinninga- um ræktun hávinguís til þess ur en pennagleðin hriísar
auðug að furðu gegnir, þó að að sanna það, að túnvingull hann át á ritvöllinn. Þess má
ef til vill mætti ségja, að muniþrífast velisöndunum!! og geta hér að j grein eftir
ástríðurnar og viðkvæmnin; (Hvílík scnnunarnáðargáfa. A.G.E., er birtist í Morgun"
séu þar svo áberandi miklar,11 Drottinn minnH) Grein sína biaðinu 10. janúar s. 1., vai'
að næsta óvenjulegt megi telj ] endar Á.G.E. með vísu um einnig ranglega skýrt frá rækfc
ast, og séu þess vegna ekki ,,Vakra—Skjona ! i unarreynslu við græðsixx5
sönn lífSÍýsing nema þá frá; Af erlendri og innlendri öskjuhlíðarkollsins i Reykja-
alltakmörkuðu sjónarsviði.. rej-nslu um ræktun tún-
steypuna. Að vísu var ekki bú
ið að ganga frá þessum bygg-
ingum að öllu leyti, er hann
féll frá svo skyndilega. Víg-
lundur var prýðilega hagur
maður og hagsýnn við vinnu
og vann oft hjá öðrum við
smíðar og önnur störf. Og var
sérstaklega gott að leita til
hans, ef á lá, því að hann var
bæði hjálpfús og bóngóður.
Víglundur heitinn var með
, vík.
almaður á vöxt, sviphreinn og ®nn sn^alli stjórnahdi Ber-^vinguls og hávinguls mátti j sérstaklega
— - lmar smfómuhl.iómsveii,arinn það raunar sæta furöu, ef , .. 8 xei mig eam sersx,aKiega
!— ------- Hildebrandt,1 staðhæfing Á.G.E. um ræktun horundssáran, þo að í mig sc
hmppt á prenti. Hitt er olixi
Herman
; tókst að laða fram hina beztu hávinguls á söndunum reynd
’hæfileika siníöníuhljómsveit- . ist á rökum reist. í blaðaskrif
ar okkar, og hefir hún sjald-jum um sanda- og melarækt ^enzhum bændum að sá gras-
broshýr. Glaður og léttur
lund og sérstaklega dagfars- 1 ar
prúður maður og drengur góð
ur. Hann var fremur dulur í
skapi og fáorður- um sína
hagi. Og minnistæður verður
hann mér og öðrum, sem
þekktu hann bezt, sakir mann _y... ... , , , .„ .. ,
kosta hans og dugnaðar. Það,®^
er því mikill skaði fyrir sveit
alvarlegra, að ráðleggja ís-
an Ieikið öllu betur né verið haföi verið á það bent, að
eins vel samtaka, einkum í þessi grastegund hefði dáið
ina að missa jafn athafnasam
an mann. Viglundur sál. naut
engrar skólamenntunar nema
í barnaskóla eins og þeir gerð
ust í sveit á þeim árum. En ég
hygg að hann hefði kosið að
læra áð smíða, en þess átti
hann ekki kost og lagði því
stund á búskap og gekk þar
heill að starfi.
Víglundur var jarðsettur 5.
júlí síðastliðið ár að Víðidals-
tungu að viðstöddu fjölmenni.
Halldór Gíslason.
tegundum við skilyrði, sem
ætla má, að þær þoli alls ekki.
En hitt harma ég sáran, aS
hafa ekki á takteinum hæíi-
j kvæm, tilfinningarik og túlk var ekki loku íyrir það skotið, vísukorn til að botna mec
'unin ágæt og þróttmikil, og. að um væri að ræða harðgerð Þessa ritsmið!
str engj ahlj óðf ærunum.
-! út á fyrsta vetri í t.ilraunareit
að fá heim-
Fimmtugur: Halldór Benönýsson
Þann 5. apríl s. I. varð Hall-
dór Benónýsson bóndi að
Krossi í Lundarreykjadal
fimmtugur. Halldór er fædd-
ur í Bakkakoti í Skorradal,
sonur hjónanna Guönýjar
Magnúsdóttur og Benónýs
Helgasonar, sem mörg ár
bjuggu fyrirmyndarbúi að
Háafelli í Skorradal, áttu þau
6 börn, sem öll eru vel þekkt
að dugnaði og myndarskap í
hvívetna.
Halldór ólst upp hjá foreldr
um sínum að Háafelli og vann
siðan að ýmsum sveitastörf-
um ýmist í Skorra- eða Lund
arreykjadal, þar til hann gift
ist konu sinni Áslaugu Árna-
dóttur frá Lundi. Bjuggu þau
8 ár á Akranesi og stundaði
Halldór þar ýmsa daglauna-
vinnu, unz hann fluttist að
Hvammi í Skorradal og bjó
þar í 1 ár, síðan fluttist hann
að Krossi í Lundarreykjadal
og hefir nú búið þar í 12 ár
Þegar Halldór kom að Krossi,
var þar flest í niðurníðslu, illa
húsað, túnið lítið og þýft og
, ari afbrigði af hávingli. Það
afburðamanna.; var fvrst eftir að grös tóku
hversu að gróa í vor, aö ég átti þess
kost að gaiiga úr skugga um
hiö umdeilda atriði. Og hvað
kemur þá i ljós? í hinn um-
rædda sand hefir verið sáð
er ánægjulegt
sókn slikra
Það er undravert,
miklu hljómmagni strengja-
hljóðfæraleikararnir með
hinn ágæta konzertmeistara,
Björn Ólafsson,' ráða yíir,
þrátt fyrir það, að þeir eru
alltof fáir, miðað við blást-
urshljóðfærin, sem þó eru
sízt of mörg.
Söngkonunni og hljómsveit
arstjóranum bárust blóm-
vendir og áheyrendur hylltu
bau lengi með sterku lófa-
taki. E. P.
Björn Jóhannesson.
Úr Skagafirði
Þessa dagana hendum vie'
túnvinglí (festuca rubra) með gaman að því, Skagfirðingai:,
fóðurfaxi en alls ekki há-
vingli. Þessi slétta er nú
tveggja ára, og má skjóta því
hér inn, að fóðurfaxi'Ö er þar
að' kalla horfiö, en túnving-
ullinn hefir myndaö þétta
grasrót. Sannleikurinn er sá.
að fram til vorsins 1952 a. m.
Nýjungar í læknavGSitidum
Jurtaefni notuð í baráttunni
gegn hjartasjúkdómum.
Washington: Síðastliðinn
sagði hann, aö vísindamenn
hefðu einangrað Alkaloid í
venjulegum sígrænum vafn-
, _ .... : insvið, en efni þetta hefir þau
SKSKS** as areBar úr bl«5-
þrýstingnum.
jöröin framfleytti aðeins mjög . sóknarstöðvar ríkisins í
fáum skepnum. Á Krossi kom ! bjartasjúkdómum í Banda
fljótt í ljós það, sem flestir ! ríkjunum frá því, aö allar lík- j Ný s1ón„jer f - bá
vissu raunar áður, að Halldór ' ur séu á því, aö algengar jurt * sem hafa j á au’a.
er harðduglegur og hagsýnn ir, svo sem f jallalárviður og,
og að landbúnaðarstörfin : fjallavíðir (Rhododendron), J New York: Síðastliðinn
voru þau viðfangsefni, er voru J innihaldi efni, sem nota má | fimmtudag tilkynntu 2 augn-
honum bezt að skapi’ því að .við lækningar á hjartasjúk- ; sérfræðingar í Philadelphiu
á þeim tíma, sem hann hefir J dómum. Hann sagði, að vís- j ameriska læknasambandinu,
búið á Krossí, hefir hann með indamenn við rannsóknarstöð ; að örlítið sjóngler úr plastik,
stórfelldum jarðabótum þessa hefðu komizt að raun sem komið er fyrir i auga
breytt jörðinni úr heldur lé-: um, að jurtir innihalda „sterk sjúklinga, sem hafa vagl á
legu koti í vildisjörð, sem nú og virk efni, sem h'afi áhrif, auga, gséfi auganu svo að
(Framb. & 6. eHSu) ' á hjartakerfið". Ennfremur 1 'Framu. á 6 sl8u>
að íhaldið í Reykjavík hefii.'
á okkur sendan kaupmanns-
son og atkvæðasmala úr höf-
uðstaðnum. Kvað hann eiga
að koma á hvern bæ til sálna
veiöa fyrir Jón á Reynistac
og sr. Gunnar í Glaumbæ.
Skal nú Steingrímur setja of
an. Þetta er erfitt og þreyi-
andi starf, sem krefst mikill-
ar óeigingirni og fórnfúsrai'
elju. Leigir kaupmannssonur-
inn jeppa, bilstjóralausan, tií.
hins mikla ferðalags og greifc’
ir fyrir eitt þúsund krónui'
dag hvern, eftir því sem eíg-
andi jeppans segir sjálfur tra.
Þykir þetta að sönnu allvei.
borgað, en er þó sjálfsagt eigi.
ofgreitt á íhalds vísu. Ber
kaupmannssonurinn sig vei,
að hætti sannra höfðingja, og:
veifar kringum sig loforðuiii..
fríðindum — og prestum.
En í samkomuhúsinu a
Sauðárkróki sýna leikarar fra
Þjóðleikhúsinu Tópaz — og'
gegnlýsa af hinni mestu snilld.
innviðu íhalds og braskara
allra tíma. ,