Tíminn - 27.09.1953, Síða 4

TÍMINN, sunnudaginn 27. september 1953.
218. blað,
I
Þór^r Valdimarsson, þjóclréttarjræZingur:
ar steinaldarmenn vöknuðu!
til meðvitundar um þau sann
:indi, að auðveldara er að
sigrast á aðsteðjandi vanda-
málum með samvinnu en upp
á eigin spýtur. Með vaxandi vísindalegri en sú, er tíðkað- urlega með sér tæknilegri og
menningu, og þá einkanlega: ist á dögum Þjóðabandalags- aimennri þekkingu og hjálpi
og sér í lagi eftir að kristin- ■ ins. Fátækt og fáfræði eru hver annarri til að láta sér
iómurinn kom til sögunnar, J öllum hættulegar, ekki að- verða sem mest gagn að vís-
íefir andi samvinnu og(eins þeim, er stynja undir .indum.
óræðralags meðal manna ogifargi þeirra, heldur líka hin-i t,,* t-nrm nð virðnst í
í?jóða, tekizt að færa sig æ|Um, sem nóg hafa af öllu,' Það ka
"engra inn á fleiri og fleiri
svið mannlegs lífs, með þeim
aeillavænlega árangri, að
seinustu 1953 árin hafa
:?leiri og markveröari fram-
farir átt sér stað í mann-
heimum, en allar þær árþús-
.mdir, sem á undan voru
gengnar. Tækniaðstoð Sam-
einuðu þjóðanna er einn af
narkverðustu áföngunum á
heirri glæsilegu þróunar-
hraut, sem hófst, þegar leiðir
skildu með frummönnum og
jpum, og gerðist greiðfær
eftir að kristinni trú tókst
að ná völdum yfir hugum
nannanna. Það má með
sanni segja, að tækniaðstoð
Sameinuðu þjóðanna sé hug-
fljótu bragðj óárennilegt við
Gagnkvæm hernaðarsaní-
vinna gerði frelsisunnancÖ
þjóöum fært að sigrast &
tveimur hættulegustu hern-
aðarveldum, sem nokkru
sinni hafa vaðið uppi í heim
inum. Hún mun einnig gera
við því að ráðast á þær. Það þeini fært að draga úr árás-
heíir sýnt sig í undangengn-
um styrjöldum, að þær þjóð-
ir, sem standa sameinaðar,
sigra, en þær sundruðu falla.
Það er því skylda okkar við
óbornar kynslóðir og minn-
ingu þeirra, sem létu lífið í
seinasta hildarleik, að við
treystum hernaðarlega sam-
vinnu okkar og bandalag sem
velmegun jafnt sem þekk fangsefni að ætla sér að út—
ingu. Fátækt og fáfræöi eru rýma fáfræði og láta ljós vís-
eins og banvænu farsóttirn- áSms og þeklcingar skína um
ar, sem stofna hinum skraut heim allan. En þessu mark-
legu hverfum stórborganna í migf er engu siður auðvelt' mest má verða. Við höfum
voða engu siður en fátækra- afS ná> ef allar þjóöir leggj- j :0ert það af dýrkeyptri reynslu
hverfunum. Það er þvi nauð- asf á elff_ Máttugasta aflið í!að undanlátssemi við ófrið-
svnlegt að einangra þær og þessum lreimi er alls ekki; arseggi, friðar þá ekki, held-
vinna markvisst að því að upp Kjarnorkan, heldur mannleg! ur espar til frekari ágengni.
rífitð. þær rncö öllu.. Gugn-* yítsiriuiiir og,' þGkking. í>a,u ^ví gildir boöorðið 6inn fyrir
einn l hern
Lýðræðishug-
Sú orka, sem varið er til ugt> þegar þeim er einbeitt1 sjónin þarfnast þess, að all-
hernaðar, er að mestu leyti aá ’góðu og þörfu viðfangs-|ar þjóðir geri skyldu sína.
lucu , ir vitsmunir og pekKing. pau, uuuuimu
kvæm tækniaðstoð þjóða er ixafa þegar iimiið mörg krafta alla og allir fyrir ei
eitt öflugasta tælcið til þess. yej'k og þeim er ekkert ómátt j aðarmálum. Lýð
Rú nrka. sem varið er til i____ i_«_ — I cÍAn'in hnrtnast hnt
á glæ kastað, því að í styrjöld efni
er enginn raunverulegur sig
arhneigð þriðja hernaðarveld
isins með því að gera því
Ijóst, aö árás borgar sig ekki.
Flest af þeim vandamálum,
sem steðja að mannkyninu,
má leysa með samvinnu
þjóða. Öllum þeim hættum,
er ógna þjóðum heimsins, má
bægja burtu með sameinuð-
um og einbeittum vilja og á-
tökum. í lok fyrri heimsstyrj-
aldarinnar varð gjaldmiöill
sumra landa, t. d. Þýzkalands
verðlaus með öllu. í lok síð-
ustu heimsstyrjaldar var allt
útlit fyrir, að það sama end-
urtæki sig. í það skipti vofði
algjört gengishi-un yfir flest
um Evrópulöndum. Ítalía,
Þýzkaland, Frakkland og
fleiri lönd vógu salt á barmi
, Að þær stærri og voldugri
Margar þjóðir hafa búið'láti þær smærri njóta góðs' þjóðmegunarlegs gjaldþrots,
,_ð skort og vanþekkingu öld 'af hernaðartækni sinni og Með þvi að samemast um
sem tapar einhverju minna um gamalr. j mörgum tilfell- í styrk, og að þær smærri leggi stofnun Alþjoðabanka 0o
en sá, ei tapai styijöldinni um er xxúti.na tækni og vis- jsinn skerf af mörkum til sam
fullkomlega. Sú orka, sem var infii hað eina se vantar eiginlegra hagsmuna meö því
sjónir höfundar kristinnar ið er til j ákvæðrar uppbygg-' upp áÞ aS þmr geU li
:rúar f framkvæmd á sviði ingarstarfsemi eins og tækni legu menningariífi við beztu að varðveita friðinn í heim-
efnahagsmála, þar eð sú legrar og efnahagslegrar sam ijfSlCjör. ° j inum, bætta varnaraðstöðu,
,æknisamvinna grundvallast vinnu, gefur hins vegar þús-j rWl,na.,taT ' t. ci. með því að leyfa þeim
i því boðorði Biblíunnar, aðundfaldan arð öllum þeim, er' lenora eru afnot af flug- og flotabæki-
ojóðum heimsins beri að^hlut eiga aö máli. Glæsileg- , } ’ arkvisst að stöðvum i landi sinu. Það er
<oma fram gagnvart hverjustu sigrar mannkynsins eru ’ . .. . . . tj] að vísu allmikil fórn af hálfu
mnarri eins og þær mundujþeir, sem það hefir unnið á £ c oárhver áfanei smáþjóðar að fá erlendum
í’insa nftrnr V^in?vir Irco-rn n ! oínnwi ríx'rvdoD’Vl orv fmrncfco'A ^-'1 Ö-* CCÖJ _ ‘Al 1-inív-xTml
vjósa, að aðrar þjóðir kæmu
:ram gagnvart þeim.
Með vaxandi menningu
og stjórnlausri eigingirni,
lafa augu fólks opnast fyrirjhatri á meðbræðrum sínum
urvegari, aðeins einn aðili,! vig "skort 0g''vanþekkingU öid j af hernaðartækni sinni og Með því að sameinast
hefja gagnkvæma efnahags-<
aðstoð og samvinnu tókst að.
^ að bær’o-eti lifað bægi að fá samherjum sínum, um afstýra voðanum, endurreisá
’ ° - - -■ •— - • atvinnu- og fjárhagskerfi
Vestur-Evrópu, og gefa Evr-
ópumönnum nýja trú á frarn.
tíð sína og gjaldmiðil. Þetta
er eitt bezta dæmið um það,
að samvinna, hvort heldur
hún á sér stað milli einstakl-
inga eða ríkja, er öruggastá
leiðin til velmegunar og far-
sældar. Samvinna er í senn
í samræmi við kenningar
sínum dýrslegri og frumstæð
... . sem næst á þeirri braut, er aðila’ íaínvel áreiuanlegum
an hvotum, svo sem blindri stórsi r f rir alla þvi aS bandamanm, í hendur afnot
r\n’ etirvrnloncvi fummvirm o »/ 7 «-'■Xflnf r. L1-1 r-4--í
bætt lífskjör þjóðar, sem áð-af llug; eða flotabækistöð i
ur hefir ekki verið þess um- lancl1 slllu> en Vlð verðum að
oeirri staðreynd, að einhver j og tilhneigingu sinni til sundr . -n ag niófa pæSa iands!vera Þess minnug, að mál
f” ^5*5” f!’ ^5’"’" ungar og lllglrni- Isíns að fullu sakir skorts á staðui- okkar er Þess eðlis’ að
Akvörðunin um að leggja visindale°Ti tækni er til það er ómaksms vert að færa
taumlausa eigingirni á hill-1 biessunar fyrir margar fleiri jfórnir fyrir hann. Mannkyns
una og taka upp tæknilega j3j oSir en hana eina. Bætt jsagan ber Þess gfögglega
samvinnu og aðstoð þjóða á jifskjör frumstæörar þjóðar j vltnl’ að þee1* þjóðir, sem ekki
milli, er einn af þeim stór-1 orfar heimsverzlunina og|Vllía lesgja neitt í sölumar
sigrum. Slíkir sigrar, svo og!skapar nýja markaði. Með,tn þess að varðveita frelsi
þeir sigrar, sem visindamenn1 hví aS hagnýta sér tækni og Sltt’ ekkl emu smni smáveg~
vinna i rannsóknarstofum sín' vísindi geta þjóðir, sem áður,ls óþægmdi, glata því oftast
um og fræðarar meðal frum'þjáóust; af hungursneyðum, i nær-. °g t>ær Woðir’sem reiða
stæðra þjóða, eru á við ótaljaukiS matvælaframleiðslu slg a að hlutleysið eitt hlífi
sigra af því tagi, sem Napol-jsina svo mjög, að þær verði Þeim> 1 erða tiðum verst fyr-
eon og Alexander mikli urðu1 sjáifri ser nógar, jafnvel af-!lr harðinu á heimsstyrjöld-
iruggasta leiðin til að útiloka
ítyrjaldir sé sú að uppræta
’átækt og fáfræði, en þær
olágur hafa löngum verið öfl
igustu bandamenn ófriðar-
ig yfirgangsseggj a, er hugð-
ust leggja undir sig heiminn
neð vopnavaldi. Stríðsæsinga
nenn hafa einatt kunnað að
aota sér gremju þeirra, er
ajuggu við fátækt og fáfræði,
til að boða hatur og stríð
nilli manna, stétta og þjóða,
1 von um að geta með því
nótí náð að drottna yfir
leiminum.
Langflestir af hugsuðum,
íeimspekingum og vísinda-
nönnum mannkynsins, svo
sem H. Grotíus, jean Jacques
:ttouseau, Voltaire, Immanuel
-Cent, William Penn og Sam-
frægir fyrir.
Það er skylda okkar við
Pasteaur, Einstein, Edison og
kristinnar trúar, sem er hin
eiginlega hugsjónaupp-
spretta hennar, og vísindi nú-
tímans, sem er máttur henn-
ar og megin.
Ef draumur mannanna um
að gera styrjaldir með öllu
útlægar úr viðskiptum þjóða
á eftir að rætast, þá verður
það alþjóðleg samvinna, sem
kemur því til leiðar me‘ð
tæknilegri, efnahagslegri, og
hernaðarlegri samvinnu, sem
sviptir hugsanlega friðar-
spilla lönguninni til ágengni.
Ef draumur mannkynsins
um veröld, þar sem vísindi
og almenn velmegun drottna,
á eftir að verða að veruleika,
þá verður það líka fyrir til—
lögufærar. Engin þjóð er svo'um-
fámenn, að hún geti ekkij Atlantshafsbandalagið er
lagt eitthvað af mörkum til' ekki til orðið af yfirráða-
aðra vísindamenn, lífs og j að stuðla að þvi að vísinda- j hneigð heldur til að fullnægja
liðna, sem unnið hafa óeigin-j leg tækni verði alþjóðaeign.! þeirri þörf, sem er á eins
gjarnt starf í þágu mann-í íslendingar, ein fámennasta |konar alþjóðlegri lögreglu,
kynsins, að við sjáum um, aðjþjóð í heimi, hefir lengi stað!sem sé þess umkomin, að,s 1 1 samvmnu þjo a aeims-
sem flestir geti notið góðs af!ið framarlega á því sviði að.hafa hemil á og hindra árás-jins> sem em er læi um aö-
afrekum þeirra. Það gætum notfæra sér vísindalega tækni (ir þeirra, sem hyggjast auðg- jlafa djaría drauma rætast.
lel Adams, voru hvatamenn við bezt með því að halda ó-jvið öflun sjávarafurða. Nú asf á kostnað annarra þjóða ísienzka híóðin hefir len
aáinnar samvinnu milli trauðir áfram á braut tækni-j hafa þeir sent tæknilega ráðu(með styrjöldum og yfirgangi.
ajóða. Þeir bentu á það i ræð; legrar, efnahagslegrar og nauta til Ceylon og Suður-j Allir góðir menn og þjóö-
im sínum og ritum, að með, hernaðarlegrar samvinnu. j Ameríkulanda, svo að þessar h’ eiga það sameiginlegt, að
.amvinnu mætti útiloka styrj jMeð því að stuðla að bættum j þjóðir geti notið góðs af þær þrá að lifa í friði og
aldir og þær mannfórnir sem;kjörum þjóða, sem þjázt af þeirri dýrnjætu reynslu, sem jverja kröftum sínum til líf-
aeirn eru samfara, og tryggja j næringar- og þekkingar-j íslendingum hefir áskotnast rænna og jákvæðra starfa.
allum þjóðum velmegun og skorti, gerum við ekki aðeins í margra alda stríði við Ægi.' En þær geta það því aðeins,
þeim greiða, heldur líka okk- j sjálfir hafa íslendingar,að Þær guggni ekkl fyrir
:?arsæld
Það var samt ekki fyrr en
lok fyrri heimsstyrj aldar-
nnar, að farið var að koma
augmyndum þeirra í fram-
cvæmd. Þær skelfingar og
ógnir, sem þá dundu yfir
nannkynið, urðu til þess, að
nætir menn og framsýnir
:óku höndum saman og sóru
,óess dýran eið að láta ekkert
ógert til þess að koma í vég
'yrir að slíkt endurtæki sig.
Þeir réðu ráðum sínum og
fyrir þeirra tilstilli fæddist
nsirinn að tæknilegri, menn
ngarlegri og efnahagslegri
samvinnu þjóða heimsins í
skjóli Þjóðabandalagsins. —
Þegar Sameinuðu þjóðirnar
hófu starfsemi sína í lok síð-
'ustu heimsstyrj aldar, studd-
ust þær mjög mikið við!
reynslu Þjóðabandalagsins í
tæknilegri og félagslegri sam
vinnu.Að vísu er sú starfsemi,
sem nú er rekin á þessum
ur sjálfum, því með því eflum þegiS tækniaðstoð á þeim
við málstaö friðarins og bægj
um á burt ófriðarhættunni.
Einn af mikilvægustu þátt-
um tæknisamvinnu Samein-
uðu þjóðanna eru nemenda-
og kennaraskipti. Það er
hörmuleg staðreynd, að mik-
ill hluti mannkynsins er
hvorki læs né skrifandi og þar
með að mestu leyti útilokaö-
ur frá þeirri þekkingarauð-
legð, sem horfnar kynslóðir
sviðum, sem aðrar þjóðir
standa þeim framar.
Það er nauðsynlegt, að
tæknisamvinna Sameinuðu
þjóðanna nái inn á sem flest
svið, þar sem hún getur að
gagni komið. Einnig i hern-
aðarmálum er brýn nauðsyn
gagnkvæmrar aðstoðar og
samvinnu.
Þær þjóðir, sem vinna
dyggilegast að því að útrýma
hættunni og hugsi um að
vera það hernaðarlega öfl-
ugar, að yfirgangsmenn viti,
að þeir komi ekki að tómiim
kofunum hjá þeim.
Islenzka þjóðin hefir lengi
gert sér grein fyrir nauðsyn
alþjóðlegrar samvinnu. Því
fagnaði hún því, þegar sú,
stefna varð ofan á í alþjóða-
málum, sem lýsir sér i stofn-
un Sameinuðu þjóðanna, At-
lantshafsbandalagsins og
tæknilegri og efnahagslegri
samvinnu og aðstoð. Enda
hefir hún leitast við að vera
eins virkur aðili i þeirri starf
semi og kraftar og kringum-
stæður hafa leyft.
hafa látið oss í té. Enginn bandamönnum styrjalda, svo
getur sagt um það með vissu,
hvað mannkyniö hefir af
þeim sökum farið á mis við
snilldargáfur margra manna,
sem hefðu getaö orðið á borð
við Edison, Marconi eða
Pasteaur, ef þeir hefðu átt
þess kost aö komast til
mennta. Sameinuðu þjóðirn-
ar hafa sett sér það mark-
mið að bæta úr þessu ástandi
meö því að sjá svo um, að
sviðum, mun fullkomnarí og þjóðir heimsins skipti bróð-
sem örbirgð og fáfræði, mega
ekki loka augunum fyrir
þeirri staðreynd, að ástandið
i heiminum er þannig, að ný
heimsstyrjöld gæti hæglega
brotizt út þegar minnst um
varir og stofnað framtíð
þeirra og lífshamingju í voða.
Það er friðelskandi þjóð-
um því nauðsynlegt, að þær
hjálpist að því að verða það
hernaðarlega öflugar, að hugs
anlegum árásarþjóðum ægþ
Frá barnaskólum
Reykjavíkur
Fimmtudaginn 1. október komi börn í barnaskólana
sem hér segir:
Kl. 9 börn fædd 1941 (12 ára)
Kl. 10 börn fædd 1942 (11 ára)
Kl. 11 -börn fædd 1943 (10 ára)
Þau börn, sem flytjast milli skóla, skulu hafa með
sér prófskírteini og flutningstilkynningar.
Skólastj orarnir.