Tíminn - 08.12.1953, Side 1

Rltstjórl:
Þórarlnn Þórarlnsson
Útgefandl:
Framsóknaxflokkurlnn
37. árgangur.

Skrif£.tcfur í Edduhúsl
Fréttasímar:
81302 og 81303
Afgreiðslusíml 2323
'iUglýsingasíml 81300
Prentsmiðjan Edda
Reykjavík, þriðjudaginn 8. desember 1953.
279. blað.
Frestunartill. íslands í land-
irunnsmálinu samþ. á þingi SÞ
ÍTIHagaii vai* samþykkt nteð 32 atkvæðum
Á allsherjarþingi Sameinuðu þjóðanna í New York var í
gær samþykkt tillaga frá sendinefnd íslands um að fresta
að afgreiða tillögur þær um yfirráðarétt strandríkja á Iand-
grunninu. Tillögur þessar höfðu verið lagðar fyrir þingið af
alþjóðleg þjóðréttarnefndinni, sem er milliþinganeínd á veg-
nm S. Þ.
t jbeim landgrunnsréttindum,
. l1 ^ Þi egu þj -1 sem tekin voru £ram í tillög-
réttarnefndarinnar er svo
kveðið á, að strandríki skuli
hafa fullkominn umráða og
eignarétt á Iandgrunninu viö
strendur sínar út á 200 metra
dýpi. Réttur þessi náði þó sam
kvæmt tillögunum aðeins til j
Vinnslu verðmætra efna, svo
sem málma eða olíu, en ekki
fiskveiða. Hvar fiskveiðalína
yrði dregin skyldi háð fyrri
ákvæðum um þau efni, en rétt
úrinn til fiskveiða ekki fylgja
unum.
ísland mótmæiír.
Þegar tillögur þessar
komu fram á þinginu, var
því þegar mótmælt af hálfu!
íslenzku sendinefndarinnar, |
að um fiskveiðiréttindi j
strandríkja á landgrunninu
skyldu ekki látin gilda sömu
réttindi og um önnur rétt-
indi. Var á það bent af ís-
Iands hálfu, að fiskveiðiréit
inöin væru ýmsum þjóðum,
til dæmis íslands miklu dýr
mætari á landgrunni sínu
en námuréítindi eða olíu-
vinnsla. ísland ætti til dæm
is allan efnahagsiegan við-
gang sinn undir því að geta
verndað fiskimiðin á land-
grunni sínu og setið einir að
fiskveiðum þar.
Frestunartillaga borin fram.
Sendinefnd ísland-s bar þá
fram, þegar málið kom til um
ræðu, tillögu um að fresta
landgrunnsmálinu og af-
greiða það ekki á þessu þingi.
Var sú tillaga samþykkt í
laganefnd allsherjarþings-
ins og síðan á þinginu sjálfu
í gær með 32 atkvæðum.
ur aðbunaður rannsókna
Á nœstu tírum er fýrirhtiga& etð reisa fjtig-
ttrra hte&a hús rið SUúl&fgtitu í þvt skyni
í gær var blaðamönnum boðlð að' skoða ný húsakynni við
Skúlagötu, þar sem ramisóknarstofnun fyrir sjávarútveg og
fiskiðnað er til húsa. Er þetta fyrsti hluti fjögurra hæða
húss, er á að rísa þarna yfir rannsóknarstofnunina, sem þar
til fyrir ári síðan var í Fiskifélagshúsinu.
Háskólafyrirlestur
ura HarryMartinson
Miðvikudaginn 9. des. held
ur sænski sendikennarinn
við Háskólann, fil mag. Anna
Larsson, fyrsta opinbera fyr
irlestur sinn um sænska
skáldið Harry Martinson í 1.
kennslustofu háskólans.
Harry Martinson er meðal
þekktustu nújlifandi rithöf-
unda Svía. Hann á ævintýra
legan lífsferil að baki sér. ■
(Framhald á 2. síðu).
Fyrsta sundmót
vetrarins í kvöld
í kvöld fer fram Sund-
meistaramót Reykjavíkur og
jafnframt úrslitaleikurinn i
Sundknattleiksmóti Reykja-
víkur milli Ármanns og K.R.
Er þetta fyrsta sundmót vetr
arins og er því nokkur eft-
irvænting hjá áhugamönn-
um, um hvernig sundfólkið
stendur sig á þessu fyrsta
móti.
Alls verður keppt í sex
sundgreinum, fyrir konur og
karla. Eru það 400 m. skrið-
sund karla, 100 m. frjáls að-
ferð kvenna, 100 m. baksund
karla, 200 m. bringusund
karla, 100 m. skriðsund karla,
og 200 m. bringusund kvenna.
Flestir beztu sundmenn bæj
arins taka þátt í mótinu og
má nefna Pétur Kristjáns-
son, Þórir Arinbjarnarson og
Helga Sigurðsson. í kvenna-
greinunum keppa m. a. Helga
Haraldsdóttir og Inga Árna-
dóttir frá Keflavík, en nokkr
ar stúlkur frá íþróttabanda-
lagi Keflavíkur taka þátt í
mótinu. Leikstjóri verður Örn
Harðarson.
Kornbarn beið bana er
barnavagninn fauk
Klukkan rúmlega eitt á sunnudag varð mjög sviplegt slys
við Kársnesbraut 19 í Kópavogi. Orsakaðist það þannig, að
barnavagn fauk um og lézt barníð, sem í honum var.
Barnið hafði nokkru áður
verið sett út í vagninn. Var
allhvasst á þessum tíma, og
gekk á í hviðum. Var talið að
vagninn væri í skjóli, en í
einni vindhviðunni fauk
hann um, með þeim afleið-
ingum, sem áður getur. Var
þegar náð í lækni, og eins
voru tveir menn fengnir frá
Slökkviliðsstöðinni með önd-
unartæki, ef ske kynni að líf
leyndist með barninu, en lífg
unartilraunir báru ekki ár-
angur. Ekki er vitað hvort
barnið kafnaði eða lézt af
völdum höggs. Var þetta
barn Axels Helgasonar, for-
stöðumanns tæknideildar
Rannsóknarlögreglunnar og
konu hans.
Minningarsjóður
dr. Bjarna Aðal-
bjarnarsonar
Ákveöið hefir verið að
stofna sjóð til minningar um
dr. Bjarna Aðalbjarnarson.
Gjöfum í sjóðinn verður veitt
viðtaka í Bókaverzlun ísafold
ar í Reykjavík og í bókabúð
Böðvars í Hafnarfirði. Það
eru nokkrir vinir og sam-
starfsmenn hins látna, sem
hafa forgöngu um sjóðsstofn
unina.
Heíir aðbúnaður sá, sem
rannsókna- og tilraunastarf-
semi fyrir sjávarútveg og fisk
iðnað heíir búið við, ekki ver
iö í iie'inu samræmi við þýð-
ingu hans fyrir þjóðarbúskap
inn og á þetta þó sérstaklega
við um tæknilegan hluta þess
arar starísemi. Tilgfi.ngurihn
með byggingu rannsóknar-
stofnunarinnar við Skúla-
götu er fyrst og fremst sá, að
leiðrétta þetta misræmi.
Tvær deilöir.
i þessu skyni verour reist
mikið og veglegt hús við
Skúlagötu, er mun rúma inn
an veggja sinna alla rann-
sókna- og tilraunastarfsemi,
sem rekin er af hálfu þess
opinbera fyrir sjávarútveg og
fiskiðnað. í höfuðdráttum
verður verkaskipting innan
stofnunarinnar milli líffræði
legrar og tæknilegrar starf-
semi. Flytzt fiskideild At-
vinnudeildar háskólans í hús
ið, þegar það er tilbúið, sem
væntanlega verður innan
Tilraunlr hafnar á framlei&siu fiski-
mjðls tll manneldis hér á lan
í rannsóknarstofnun sjáv
arútvegs og fiskiðnaðar við
Skúlagötu er nú verið að
gera merkar tilraunir varð-
andi framleiðslu á fiski-
mjöli til manneldis. Ekki er
enn hægt að segja, hver ár-
angurinn verður að þess-
um tilraunum, þar sem þær
eru enn á byrjunarstigi, en
vænta má þess, að rannsókn
in leiði j ljós, að hægt sé að
framleiða fiskimjöl til
manneldis.
Útflutningsvara.
Takist að framleiða þetta
fiskimjöl, verður hér um
nýjan útflutningslið að
ræða, sem getur gefið góð-
ar tekjiir. Ennfremur getur
orðið mikil búbót að þessu
fiskimjöli hér innanlands,
þegar framleiðsla þess hefst
í stórum stíl. í aðalatriðum
virðist framleiðsla þessarar
fiskimjölstegundar fremur
einföld og æíti því fiski-
mjölið að geta orðið ódýr
en holl fæða.
Vinnslan.
Ef að framleiðslu fiski-
mjölsins verður, mun það
að sjálfsögðu verða hinar
fjölmörgu fiskimjölsverk-
smiðjur víðs vegar um land
ið, er taka að sér aö fram-
leiða það. Yeröur þá fisk-
urínn soðinn áður en hann
er uiminn, en síðan er hann
pressaður í hciíum völsum,
er jafnframt baka hann. Er
þá goti harðfisksbragð að
mjölinu, þegar það kemur
úr völsunum. Eftir því sem
séð verður á því tilrauna-
stigi, sem betta er enn, þá
er hér um kjörfæðu að
ræða.
fárra ára. Sá hluti bygging-
arinnar, sem er fullbyggður,
heyrir til tæknilega hlutan-
um. RannsóknarStofa Fiski-
félagsins er nú flutt í húsið
og einnig hefir dr. Sigurður
Pétursson, gerlafræðingur
Atvinnudeildarinnar, flutt
starfsemi sína þangað.
B y gg i n g a r f r a m k v æ m d i r.
Byggingarframkvæmdir
hófust síðsumars 1949 og var
þá þegar ákveðið að húsiö
! skyldi byggt í áföngum eftir
því sem fjármagn leyfði og
þörf yrði fyrir húsnæðið.
Stofnunin er byggð fyrir af-
gjald, að upphæð 1/8% af út-
ílutningsverðmæti sjávaraf-
urða. Fyrir um ári var búið
að byggja kialJara stofnun-
arinnar og vestustu bakálmu
hennar. Vonir standa til, að
byggingarleyfi fáist á næsta
vori fyrir aðalbyggingu stofn
unarinnar. Er þegar til í sjóði
nægilegt fjármagn til þess aö
koma húsinu undir þak.
Kennsla og rannsóknir.
! Jafnframt því að fyrir-
komulagi stofnunarinnar hef
ir verið miðað við framtíðar-
þarfir sjávarútvegs og fisk-
iðnaðar hvað snertir allar
rannsóknir, hefir einnig ver-
ið gert ráð fyrir því, að inn-
an v.eggja tæknideildarinnar
j verði haldið uppi kennslu fyr
j ir verkstjóra og aðra fagmenn
í fiskiðnaðinum og hluti af
i byggingunni ætlaður fyrir þá
I starfsemi. Þá verður í bygg-
■ ingunni stór og velbúin til-
. raunaverksmiðja og sáu
! biaðamenn vísir að lienni í
Igær. i verksmiðju þessari
verður i smáum stíl gerðar
prófanir varðandi framleiðslu
l á sviði fiskiðnaðar.
i
| Starfsemin í dag.
j Á vegum rannsóknarstofu
Fiskifélags íslands vinna nú
tFramhald á 8. siðu).