Tíminn - 04.02.1954, Side 3
28. blað.
TÍMINN, fimmtudaginn 4. febrúar 1954.
í sjukrahúsum
Svar tfl Guðmundar Gíslasonar
Mér þótti vænt um að sjá
þessa grein yðar í Tímanum
30. f. m., því að ég var farin
að halda, að gréin sú sem ég
sendi Morgunblaðinu til birt
ingar, gn kom ekki fyrr en á
Þorláksmessu sökum rúmleys
is í blaðinu, hefði komið á
þeim tíma, sem enginn
mætti vera að. því að lesa
blöðih. '
• 'Jæjá, "heffa ' Guðmundur,
.þér hafið lesið grein mína
og svarað henni, og þykir
paér það betur, því með svari
yðar veitir almenningur
þessu-máli án efa meiri eftir
tekt, en ef grein minni væri
ósvarað.
Þetta mefc: öfkælingu á
Það síðasta á víst við und-
irskrift mína, og er ég þefar
búin að gera grein fyrir
henni. En, að það sé athyglis
Þriðju tónleikar
Musica Sacra
Mánudagskvöldið 25. jan.
voru fluttir í Dómkirkjunni
þriðju tónleikar í flokknum
„Musica sacra“ undir stjórn
Einræðisbrölt Valtýs Steíáns-
sonar í myndlistarmálum
Hvað lengi á að þola það, svo slysalega skyldi takast til,
Jóns Isleifssonar organleik- að meðferðin á listasafni rik- að hið nýkjörna Menntamála
ara í Nessókn. Efnisskráin
isins sé landi og þjóð til ráð bæri ekki gæfu til að gefa
Sjúkrahfysum ér óf alvarlegt 'um er hver sárreiðastur.
'ftiál til' að vera tekið um Þessi málsháttur sannast í
tíma og eilífð ’sem sjálfsagð (flestum tilfellum.
.án hlut. er ekki megi deila
á- Sl
verð ósvífni að segja frájsýndi að vandað var vel til skammar og athlægis undir honum frí frá formannssæt-
sonnum tilfellum, er opmber þessara hljómleika, enda stjórn Valtýs Stefánssonar, inu.
stofnun á í hlut, finnst mér.mjög vel sóttir. Hljómleikarn formahns menntamálaráðs? , Saga Valtýs Stefánssonar,
heldur eiga að standa i Þjóð ir voru í heild með ágætum, Það yerður gkki annag ség sem formanns Menntamála-
vi janum, því samkvæmt og eiga allir, sem þar komu en Valtýr Stefánsson hafi und ráðs er ein löng röð af afglöp-
uPPlýsmgum um rússneskt fram, fyllsta þakklæti skilið. anfarin ár vísvitandi rekið um og axarsköftum, og engu
Efnisskráin var mjög vel val- vjðtæka skemmdarstarfsemi Ukara en allar ráðstafanir
in; . Þa® Jai h”fandl hug" á vettvangi íslenzkrar mynd- hans séu vísvitandi gerðar til
vekja að heyra flutt ur kor- listar> f skjóli f0rmannsstöðu Þess að æsa listamennina
felli hafi skeð á Landsspítal ■ dyrum hið unduifallega lof- sinnar me3 þVi að fela fjór_ hvern upp á móti öðrum. Síð-
anum, þá veit maður að slík , gjörðarlag Franz Schuberts um méðlimum ófvrirleitinnar asta gerræði hans er að fela
tilfelli eru ekki óþekkt þar. ivii5 23,.sá!m Davíðs’ Guð er áróðursklíku septembersýning tveimur starfandi málurum,
Þér hefðuð heldur átt að ;minn hnðir, og svo hið tignar armanna 0O- kommúnista vfir að annast innkaup á málverk
spara aS gefa opinper- i ^all um friS á JorS 4. ™nnam°e"3'nSSaM riSL «m fyrir safpiS. Þessir legát-
lega slíkar upplýsingar um pattI™ur oratornmm „ínð- ins> einræðisvald í sýningar- ar eiga að raga verk starfs-
Landsspítalann. Sannleikan nr^ajoröu , erar Bjorgym nefnd Menntamalaraðs> 0 fl bræðra sinna, en náttúrlega
fyrirkomulag er slíkt dauða
synd.
Þér fullyrðið að mitt til-
Guðmundsson. Um einsöngv-
arana, frú Þuríði Pálsdóttur
Þessir fjórir kommúnistar hafa sjálfsval um, hvað ríkið
Herra Guðmundur! Þér sjá þekkt> að óþarft er að þæta
íð a grem mmni að ég ~~
mmm aö ég er
| Þá skuium við nú ræða stúlka, og er það rétt, (og ef
rnálið Þér segið- i-lok greinar til vill er það þessvegna, sem * organleikari. Söngur kirkju-
jðar: „Smásmugulegur til— Það or ósvífni af mér aö korsins var mjög góður, fág-
_ - . t, . , (tveir málarar og tveir mynd- kaupir af þeirra eigin verkum.
°f. Guðl^und A Jóllsson, þarf hoggvarar) hafa airæðisvald Slík ráðstöfun er vel til þess
ekki að fjolyrða, þau eru svo yfir því> hvað til sýnis er og íallin að egna til fulls fjand-
.. , Ý ... hvað ekki, af verkum ís- skapar meðal listamannanna.
hér lofi við lof, og Pall Isolfs- ]enzkra iistamaima f níkis- j Auk þess eru málarar ekki
son er avallt okkar óskeikuli safninu_ alltaf glöggir á verk hver
Þessi ráðstöfun formanns ailnars> °S ðer margt til þess,
búningur í dagblöðum bæjar vekja máls á þessu), en þér aður og hreinm Lag Franz Menntamálaráðs er hnefa- dekuf”
ins verðnr ávalt dæmdur og hefðuð átt að sjá meira, ef schuberts, Guð er minn hirð- hög§ 1 andlit íslenzkra lista-
fyrirlitinn, ekki sízt þegar Þer hefðuð lesið grein mína ir> var prýðis vel sungið af nianna> mannanna, er hafa
höfundar fara undan, í flæm æsingalaust, t. d. ber upp á kvenröddum. Kórverkin úr skapað það, sem getur kall-
ingi“. Finnst yður það vera uxlir. Serkir Landsspítalans óratóríinu voru öll sungin azt íslenzk list. Slík ráðstöf-
smásálarlegur tilbúningur, ern eftir því sem bezt ég veit með ágætum tilþrifum, sem un getnr ekki leitt til annars
þegar sjúklingur fær lungna meS ermum . 'féll vel aö efni söngtextans. en va^andi uhúðar á meðal í Menntamálaráð til þess, með
eða brjósthimnubólgu á Per fræðið mig á þvi, að Undirleikinn við kórsönginn kstamannanna sjalfia, eada _________________________ _________________
sjúkrahúsi. Að þessu leyti hr. ofkæling eða lungnabólga önnuðust þeir dr. Victor Ur-
Guðmundur standa ekki all- geti stafað af öðrum ástæð- bancic og Sigurður ísólfsson.
ir sjúklingar jafnt að vígi; um en dragsúgi og illri aö-j jon ísieifsson er bráðsnjall
sumir eru frá* náttúrunnar gæzlu, þév segið: „Infection“ söngstjóri og vonandi veitum
hendi, og einnig af stælingu 1 líkamanum og hinn mikli við sem húum í Nessókn, hon C11„tt 11C111111U m au íeia sukd
líkamaps pa8 styrkir lyrir næmleiki sjpklingsi„s fyrir um betri aSbas til tðnlistar- “anna ValtJ^S‘etanss°nar’ Pétri eða Páli bvert oftn ti
« ««« tm, Skilia utanaðkomandi áhrifum,'starfa hér eftir en pau 13 ár. ^ ™ S“““nda m”ð MWwijW hað « á-
o. s. frv. Þess utan er engan
veginn réttlátt að láta ein-
stöku listamenn hafa slík for
réttindi.
Alþingi hefir kjörið 5 menn
er Valtýr furðu fundvís á'slík al annars> að velja listaverk
ar ráðstafanir, sem síðar verð llhlssaínsins> °S hafa þeir
ur vikið að. Það er óþarfi að hlllSað til annazt þaö sjálfir,
eyða mörgum orðum að starfs arek®fralifl5' Menntamálaráð,
aðferðum þessara trúnaðar- eða formaðnr þess hefir því
enga heimild til að fela slíkt
sama hætti og hjá kommún- Ieiðaniegá ekki ætlan þess
istum yfirleitt, einkennast af að. f°rmaður Menntamálaráðs
frekju, cbilgirni og hlut- ðeiti valdi sínu til að gera
ekki eftir sig varanleg spor, eiga vafalaust sinn mikla sem liðin eru frá því, að hann
og er ég ein ar-þeim. Aðrir þátt í slíku. Já, ég hef reynsl- var ráðinn organisti að Nes-
eru veilir að líkamsbyggingu una af næmleika og mót- sókn. Afköst þessa ágæta
og.þola miður slík tilfelli, ná stöðuleysi i slíkum tilfellum. söngstjóra í sönglifi Reykja- verkTnnnrra verða ráðstafanir, sem eru aðeins
sér seint eða aldrei og dauðs Þessir skýring var óþörf. jvíkur fyrr og nú, ættu meðal urcLgrn' fvrir heirra eie-in vissum listamannaklíkum í
fall af þessum orsökum er orðið. infection greip ég annars að örfa okkur, sem bú- p y p h —-------- _«>
ékki alveg.. óþekkt, og þá fyrst sem latneskt orð, því ég um 1 Nessókn, til að fullgera
held ég að umræða um þetta veit. að læknamál er mikið á Neskirkju hið fyrsta og veita
mál farr-að- halla frá því, að latínu, en að betur athuguðu Þar með organistanum okkar, .. , . vC1-
vera smásálarlegur tilbúning þá fanst mér þetta erlenda Jóni ísleifssyni, og söngflokki unmr stol>. en gomm og laKa11 ið á vegum Menntamálaráðs
ur. orð vera mér ekki svo óþekkt hans> viðunanlegri skilyrði .!**
Að fara undan í flæmingi sem latína, fletti ég til frek-, til tónlistarstarfa.
ér víst átt við undirskrift ara öryggis upp í Ensk íslenzk ’
mína á greininni. Orsökin til orðabók G. T. Zoéga þriðjuj
þess, að ég skrifaði ekki und útgáfu bls. 309, og stendur;
ir fullu nafni er sú, að mitt orðrétt með framburðar-
tilfelli er ekki það einasta merkjum m. m. infect’ s.
af slíku, og þar sem fullt sýkja, smita; spilla, saurga,
nafn sagði ákveðið hvar mitt menga; - ion (.........) n.
tilfelli hefir skeð, en þar af sýking, smitun; spilling,
sem hjúkrunarkonan, sem saurgun. j
mig stundaði hafði fram- Þá veit maður það, eða ef j
komu, sem féll mjög vel við til vill á að þýða orðið úr j
mitt skaplyndi og mér þótti ööru máli; annars hljómar
þar af leiðandi vænt um skýring á ofkælingu í sjúkra :
hana, fannst mér enginn húsi mun fínna með því að
Aheyrandi úr Nessókfi.
Þekkt listasafn
kaupir raálverk af
V estur-Islendingi
Vestur-íslenzki listmálar-
inn Emile Walters, sem m. a.
verkum og klíkubræðranna. iVlh -®skilegt væri einnig að
Beztn verkum sumra helztu 'Valtýr steíansson gæfi ýtar-
Beztu verkum sumra heiztu le skýrslu um iistaverka-
listamannanna er stungið . m * , .
kaup þau, sem gerð hafa ver-
ið á vegum Menntamálaráðs
i . T, , í formennskutíð hans. Nöfn
'ir kalla föður íslenzkrar nú- £elrra hs.tamanna-?em heypt
tímalistar) verið tekin burt hefir verið af’ fjoldi verka og
’ kaupverð, o. s. frv. Kæmi þá
að mestu, aðeins tvö olíumál-
verk gömul, og tvær vatns-
ilitamyndir eru með, auðsjá-
anlega aðeins fyrir 'siðasak-
' ir, og verk Guðmundar Thor-
steinsson hafa horfið með
öllu, o. s. frv.
í ljós, hvað hæft er í orðrómi
þeim, er gengur um listaverka
kaup Valtýs. íslenzka þjóðin
á heimtingu á að geta í'ylgzt
með, hvernig f j ármunum
hennar er varið í þessu skyni.
... . . , Að endingu þetta: Mennta
Aftur a moti uir þar og gru- ' ., \ H ,
„, , >. malaráð verður að losa lista-
ír af klessudoti emhverra sept „ . __ f. .
safmð undan oki Valtýs og
emberbogubosa, að mestu hnu ,___. . . , , s
ö kommumsta þegar l stað.
dansmálverk, lélegustu eftir-
hermur af verkum frægra er-
lendra málara, dct, sem eng
Listvinur.
sanngirni í því, að hún fengi nota erlent orð, sem e. t. v. hgfir dvahð hér á landi og um manni með heilbrigða
skellinn - af- lungna- eða o4v,v',Ta’' - cW1- -----■»»•*« i;i 1--------- -*
brjósthimnubólgu tilfellum
allra þeirra, sem slík tilfelli
fá í sjúkrastofum, þar sem
einhver lesandinn ekki skil-
ur, heldur en að nota hina
grófu íslenzku. Hr. Guö- __„„„
mundur Þer munuð vera eft , . f ._ „ ,
málað ýmsa kunna staði, hef
ir á undanförjium árum get
S* ínfelh munu..eiga sér|ir grein/ðar.að dæma starf k hang fíéu m -
stað hja fleirr hjukrunar- andi ækmr á Landsspitalan « ’ menningariondum það með rettu að koma i veg
konum og engm sanngirm í um, (nafn yðar er mer ó- ftn-ir aHnf íynmmnnicto o
skynsemi dytti til hugar að
láta sjást á ríkissafni, enda
þótt, af óskiljanlegum ástæð-
heim fyrir *verk~sí"n, "ög má um’ sétllí eigu Þess' 1 ollum
aö verk hans séu til !yðræðlslondum er reynt’ og
fyrir áhrif kommúnista á
XVVll Ulll V O OlAllllgiI 111 i Ulil) ^ illllll jí \_»U>1 VI lilvl U , . , • , • OÍ11 of O TtI a J a 11111 H IVUllllIl UIIIO1C1 U
því, að krefjast einungis af þekkt, þér vonandi afsakið . eims’ æ . . g . f " menningarmál, vegna ofstæk
þeirri, sem mig stundaði, að .menntunarskorti minn). Mér inga og„.op!n ei,ia ,s 0 nana' is þeirra og undirrcðurs. Það
1 M. a. hefir fmnska listasafn-
hérða ef.tirlitiö með sínumjfinst þér sem slíkur, ættuð
sfarlssfuÍKÚm. Nei við, sem.heldur að taka höndum sam
höfum lent í slíku, krefjumstjan við starfsbræður yðar og
Þfcss af.þ.ejm öllum, að þær
hérði eftirlitið, og verði bet-
újt á verði gagnvart þeim,
sém þeim er trúað fyrir.
SÞetta er víst það, sem þér
rfeinið að verði ávalt fyrir-
l|ið. amth-ln -
;gí upphafi greinar yðar seg
þér; „Ennfremur er það
"jög athyglisvert, að fólk
ið keypt verk eftif hann. —
Eitt af þekktustu verkum
systur að hrinda af slíkum hans er málað á Þingvöllum.
ósóma i sjúkrahúsum, held-1 Bmile Walters er fæddur i
ur en taka illa upp þótt Winnipeg, sonur Fáls Valtýs aðarstöður á vegum ráðsins,
hreyft sé við sliku máli. Eiríkssonar, ættuðum frá enda er engu líkara en þessir
Skagafirði, og konu hans, ljúflingar formannsins séu
þátt
er því meðöllu óskiljanlegt,
hvers vegna Valtýr Stefáns-
son, formaður Menntamála-
ráðs velur alltaf einungis
kommúnista í nefndir og trún
Spákaupmennska
og hækkað kaffi-
verð
Washington, 1. febr. — Eis-
enhower forseti hefir fyrir-
skipað viðskiptanefnd Banda
ríkjanna að athuga gaum-
gæfilega, hvað valdi hinni
stórkostlegu verðhækkun á
kaffi, sem nýlega hefir átt
sér stað, en verðhækkun
sfuli leyfa «ér þá ósvífni, að, f°á vtur íaiia niður með Þess
uthropa-' ; jstarfslið emnar
veiga mestú stofnunar lands
Þá vil ée bakka vður vðar og konu hans, ljúflingar formannsins
hniOft hpoei,’ mðii Björgu Jónsdóttir frá Reykja valdir af miðstjórn kommún- j Þessi nemur í Bandaríkjun-
vakandi ekki síst unnlÝsina strönd. istaflokksins hér. Væri því um um einum dollar á hvert
um yöar á áður aðeins illum Nýlega keypti listasafnið í tilhlýðilegt að formaðurinn kaffipund. Eiga sérfræðingar
grun hva'ð Landsspitalanum heimabæ Theodor Roosevelt jsæfl- íslenzku þjóðinni skýr-
viðkemur Svo mun minn 1 Norður-Dakota, sem er eitt inSu á því, hieis vegna slik-
kunnasta listasafnið í Banda ar raðstafanir eru æskilegar,
ins,. og þora ekki að bera á-
hyrgð orða sinna reifalaust“.
ari grein, læt ég aðra um að ríkjunum, átta málverk eftir Þar sem listasafn ríkisins er
s eign þjóðarmnar allrar, en
halda málefninu vakandi. iWalters, og er það talinn mik
einkuin að athuga, hvort
verðhækkunin kunni að eiga
rætur sínar að rekja til spá-
kaupmennsku meö kaffi á
Vinsamlegast
Ólína Jónsdóttir
heimsmarkaðinum. — Old-
ekki einkaeign Valtýs Stefáns • ungadeildin hefir einnig skip
iH viðurkenhirigarvottur fyr- sonar_ hess ætti hann og að að þingnefnd tii að athuga
ir hann. — ’vera minnugur framvegis, ef málið.