Tíminn - 21.04.1954, Blaðsíða 4

TIMINN, miðvikudaginn 21. apríl 1954.
89. blaff.
Séra Hálfdán Helgason
Sr. Hálfdan Helgason pró-
fastur að Mosfelli í Mosfells-
sveit lézt skyndilega 9. þ. m.
á ferð yfir Hellisheiði, er hann
var á heimleið frá Selfossi á-
samt fjölskyldu sinni. Bar
þetta mjög óvænt að, því
hann var enn á góðum aldri
og með fullu starfsþreki og
mátti því sízt ætla að svona
þrátt myndi bera að ævislit-
um.
Sr. Hálfdan var einn af
kunnari prestum þessa lands
og átti mikinn starfsferil að
baki. Hann var fæddur í R-
vík 23. júlí 1897, sonur Jóns
Helgasonar biskups og konu
hans — og er sú ætt alkunn.
— Hann lauk stúdentsprófi
tæplega tvítugur og kandi- fólksins í umdæmi sínu og
datsprófi í guðfræði 4 árum taldi sig eiga heima meðal
siðar, 1921. Næstu árin var þess og hvergi annars staðar.
hann stundakennari við Því var það, að eftir að ýmsir
Menntaskólann o. fl. skóla, byrjunarörðugleikar voru yfir
en vorið 1924 var hann sett- stignir, kom honum ekki til
ur prestur að Mosfelli í Mos- hugar að sækja um önnur og
fellssveit og veitt Mosfells- etfirsóknarverðari prestaköll,
prestakall nokkru síðar. — þótt það stæði til boða. Hér
Mosfellsprestur þjónar jafn- hafði hann haslað sér völl,
/slen.dirLgaþættir
Áttræð: Margrét Þorsteinsdóttir
sorgarefni ástvinum hans og
hinum afar mörgu vinum,
heldur og mikið áfall fyrir
kirkju og kristni þessa lands.
Fæddur var séra Hálfdán
hinn 23. júlí 1897. Foreldrar
hans voru Jón Helgason
prestaskólakennari og síðar
biskup og kona hans, frú
María Helgason. Stóðu að séra Áttræð er í dag Margrét sem geta haldið henni fram
Hálfdáni hinar merkustu ætt porsteinsdóttir, fyrrum hús- á háan aldur.
ir isle.n.:lkar °g danskar-. 1 móðir að Hlíð á Vatnsnesi, 'i Dans hefir verið hennar
Er foðurætt sera Halfdans ekkja jónasar Jónassonar og bezta skemmtun og svo er
kunnari en fra þurfi að bjuggu þau þar allan sinn enn og mega þær þá vara
segja. Meðal kunnra forfeðar búskap, og komu upp stórum sig sem yngri eru, því svo er
hans ma nefna meistara Half barnahóp. henni létt um að stfga sporið.
Mann sinn missti hún fyr-j Það er öllum ljóst, sem
dán Einarsson á Hólum, séra,
Tómas Sæmundsson og séra ir ailmörgUm árum og flutt-' komnir eru til vits og ára,
Helga Hálfdanarson. * - — - s ’
j Séra Hálfdan ólst upp
heimili ágætra foreldra. Ríkti
þar hollur andi fornra
dyggða og frjálsrar nýhyggju.
Móðir séra Hálfdans var
bjarttrúuð ágætiskona, sem of
fáir þekktu. Faðirinh, Jón
Helgason biskup, var mikil-
virkur lærdómsmaður, er í
senn stóð föstum fótum í ís-
lenzkri þjóðarsögu og horfði
vítt um á andlegum vett-
' ist þá til Reykjavíkur og hef- að kona, sem byrjaði búskap
ir átt þar heima síðan og laust fyrir aldamót á af-
einnig í Hveragerði nokkur skekktu sveitabýli, var ekki
ár. ! lagt allt upp 1 hendurnar,
Margrét ólst upp í Dæli í því þá voru engin þægindi
Víðidal hjá frú Þorbjörgu og til þess að létta heimilis-
Páli alþingismanni og fékk störfin, þar varð aö vinna
þar hið bezta uppeldi og minn langan vinnudag og þýddi
ist hún ætíð fósturforeldra ekki að kvarta þótt veturnir
sinna sem hinna beztu for- j væru oft langir og miskunn-
eldra og munu margar henn' arlausir bæði mönnum og
ar beztu æskuminningar skepnum og sumrin stutt og
tengdar við það fyrirmynd- j köld og þá þurfti húsmóðir-
in oft að ganga út að hey-
Allir, sem kynnst hafa Mar' skap ef einhver stund var frá
munu sammála um innanhússtörfum og mjólka
það, að þar er óvenju þrótt- bæði kýr og ær, sem þá voru
framt Brautarholtssókn og hér hafði hann hafið ævistarf . ^ x , , . , . ,
Viðey, þegar þar er eitthvert sitt og hér höfðu árin liðið í vangn Þykir mer ekki ósenm- arhp1fn111
fólk. — Þingvallaprestur hef- góðri sambúð og vaxandi vin- leg*’ að.slöan ,imar mumi Alli
ir sr. Hálfdan einnig verið skap við alla, sem hann meta Þatt Jóns biskups i ís-
síðan 1928. — Prófastur í Kjal hafð mest samskipti viö og lenzkn kirkjusogu meir en Sreil>
arnesþingi varð hann i árs- blandað geði með. Hann tók enn er gert. _ 'mikil kona á ferð, bæði til sál hafðar í kvíum.
yr;|un 191Q4QOS^Slða^-’ . virkan þátt í óllum helztu a- fnrfPAr «irmpPnp ar llkama» enda virðistl Og ennþá er unnið á með-
TTáifri cm f í kvæn.tlst. hUga- °S . hagsmmmmMum Vefttis? sem elli kerlinga ætli ekki aðan dagur endist, með prjón-
Halfdan eftirlifandi konu sveitunga sinna og safnaða- jekk menntavegmn. Veittist (takagt að kQma henili & kné)'ana og hekiunálina, og marg
úífnrsfelpUVarfí heim rvep-p111 manna ?g gekk par ótrauður | gætum námsgáfUm’ aæddur 'Því sllkllr er lífsþróttur henn j flíkina hefir hún unnið
S Tkl- L,lðSemd hanS Var I!f Znf Sræ^nróH hé;1 ar’ bjartsýni og lifandi á-'handa sínum afkomendum,
barna auðið, auk kjorsonar, þa oft a við margra annarra Að loknu guðfræðiprofi her * til-'sem nú eru orðnir nokkuð'
og eru þau öll uppkomin og og er þar um gott dæmi for-, hema stundaði hann nam við nugl. Iyrir oilu. pvi sem 111 ,sem nu era orðnu nokkuð
mannvænleg. Frú Lára er við staða hans fyfir sjúkrasam- tvo erlenda háskóla um hríð. Iheyrir mskunm og framtlð- margir> og emmg txl vanda-
urkennd gæðakona, sem átt lagi sveitarinnar.
hefir drjúgan þátt í velfarn-1 Það væri vert
Eftir heimkomu sína stund-,inni‘
að skrifa aðl bann um hríð kennslu-
| Hún horfir enn með brenn
andi áhuga
aði heimilisins og mótun lengra mál um sr. H. H. enlstörf- En voriÖ 1924 gerðist aim! anuea fram á leið og
þeirra eiginda, sem vinsældir hér er gert. Er því margt van- Jbann prestur í Mosfellspresta j lylgl_ vf;„me<l°hu' Semx*ætt
skapa. — Innan prestastétt- sagt, en ekkert ofsagt, og er
arinnar voru honum falin það aðalatriðið. Og það því
ýmis trúnaðarstörf og var m. fremur, að þess er vænzt, að
a. formaður Prestafélags Suð- aðrir muni fylla í þær eyður,
urlands nokkur síðustu árin sem hér eru eftir skildar
kalli og þjónaði því til ævi- jer og ritað, bæði i blöðum
loka, eða í tæp 30 ár. Prófast,0® útvarpi, enda er sjón
ur Kjalarnesprófastsdæmis hennar og heyrn enn í bezta
‘lagi.
Það leiðist engum, sem er
var hann frá 1941.
Séra Hálfdan reyndist góð-
og í stjórn Prestafélags ís-( Eins og auðskilið er, þá ur prestur og gegn til hvers 1 návist Margrétar, þvi svo
lands. er margs að minnast eftir 30 starfs. Hann var samvizku-jer hun ræðln °g skemmtileg
Heima í héraði var hann ára kynningu og samstarf. í samur, vandvirkur og kirkju- og fr°ð um margt, bæði um
einnig hlaðinn störfum og því sambandi er vert að geta (legur. Þar fylgdi honum holl-
hafði lengst af gegnt flestum um, hve mikill barnavinur sr. ur feðraarfur og góð eigin-
þeim trúnaðarstörfum í fé- H. H. var. Honum þótti vænt gerð. Hann naut lika óvenju-
Iagsmálum,sem vanda þarf til um börnin og börnunum bótti (legra vinsælda og trausts
um mannaval. Öll sín störf vænt um hann, enda hafði meðal safnaða sinna og raun,
leysti hann af hendi með hann gott lag á að laða þau ar, hvar sem hann kom og ur Þá bezt i ljós hennar létta
mikilli alúð og samvizku- að sér. Og sú vinátta hélzt, I kynntist. Hlóðust Því á hann °g gíaða lund, sem er tví-
semi, gekk að Þeim heill og Þótt ævin liði og viðhorfin til jmörg aukastörf fyrir byggð, mælalaust einhver bezta gjöf
óskiptur. Reglusemi og orð- lífsins breyttust með árum og I hérað og kirkju. Var hann sem mönnunum getur hlotn
heldni voru honum í blóð bor aldri. Það má telja táknrænt j oft störfum hlaðinn, því að,ast, en því miður of fáir,
in, dugnaður hans var al- í þessu sambandi, að á bæ(ekkert það, er hann tók að
þekktur og samvizkusemin einum, þar sem sr. Hálfdan,sér, vildi hann leggja á sljóa
var honum ásköpuð. Af þess-
um eigindum mótaðist einka-
líf hans og opinber starfsemi.
Og því urðu ævistörf hans
svo margþætt og affarasæl.
Góður kennimaður þótti sr.
Hálfdan og margar tækifær-
isræður hans voru með mikl-
um ágætum. — Við fráfall sr.
H. H. hafa sveitungar hans og
sóknarbörn mikils í misst. Má
hér um segja, eins og oftar,
að enginn veit, hvað átt hefir
fyrr en misst hefir, — a. m.
var, — eins og víðar, — fyrst j hönd. Er ekki að efa, að hann
og fremst heimilisvinur og(mundi hafa verið kvaddur til
jafnan auðfúsugestur, varð tíð enn meiri trúnaðarstarfa, ef
rætt um hið sviplega fráfall J ævidagar hans hefðu orðið
hans, að 9 ára drengur sagði, lengri.
upp úr eins- manns hljóði:
„Það vildi ég, að sr. Hálfdan
hefði ekki dáið, fyrr en hann
var búinn að ferma mig.“ Og
það er einmitt þetta, sem
flestum finnst: Hann fór of
fljótt.
— Umhyggjusamari heimil-
isfaðir, heillyndari vinur og
k. ekki að fullu. Og sá, sem, skemmtilegri félagi en sr.
þetta ritar, fullyrðir, að vand;Hálfdan var er vandfundinn.
fenginn verði maður í sæti, Og því er hans almennt sakn-
hans. Maður, sem hafi hæfi- að, jafnframt því sem honum
leika til að afla sér jafn mik- ; er þakkað, fyrir langt, áfalla-
ils trúnaðar og jafn almennra laust og affarasælt samstarf
vinsælda og sr. H. H. naut. og margar ógleymanlegar á-
— Þótt H. H. væri fæddur og
uppalinn Reykvíkingur, varð
hann snemma samgróinn
sveitalífinu og tileinkaði sér
kjör og háttu fólksins í hinu
nýja umhverfi, sem í mörgu
var ólíkt því, sem hann hafði
áður vanizt. Og honum tókst
þetta giftusamlega, því við
nánari kynningu og með aukn
um störfum fóru vinsældir og
álit hans vaxandi. Var slíkt
mjög að vonum, því séra Hálf
dan var fyrst og fremst vinur
nægjustundir.
Guðm. Þorláksson.
Um hádegisbil hinn 9. apríl
s. 1. barst mér sú útvarpsfrétt,
að látinn væri séra Hálfdan
Helgason prófastur að Mos-
felli.
Séra Hálfdán var maður
enn á góðum aldri, aðeins 56
ára. Er hið sviplega fráfall
hans því ekki aðeins rikt
Eg er einn hinna mörgu,
sem eiga tryggum vin á bak
að sjá, þar sem séra Hálfdan
var. Ég sakna hans og mér
þykir hann mikils til of
snemma af heimi horfinn.
Hann var svo góður vinur og
félagi, og hann átti svo margt
eftir ógert, fannst okkur
mörgum. Það var svo bjart í
kringum hann og hlýtt, að
næstum er sem sólin hafi sig-
ið við andlát hans.
En mestur harmur er kveð-
inn að ástvinum hans. Séra
Hálfdan var ástríkur heimil-
isfaðir og elskulegur bróðir.
Hér er því mest skarð fyrir
skildi. En það má huggun
vera og styrkur ástvinum, að
á ljúfa minningu hans ber'
engan skugga. Og ekki kann
ég þeirra tal, er nú vildu láta
berast hlýjar öldur samúðar
inn á prestsheimilið á Mos-
felli og heimili systkina í
Reykjavík og Hafnarfirði.
En það er ekki aðeins, að
opið standi og ófyllt skarð í
(Framhald á 7. síðu.)
lausra og fáar manneskjur
hefi ég þekkt, sem hafa jafn
mikið yndi af að gefa öðrum
og veita og standa þar marg-
ir í þakkarskuld við hana
bæði fyrr og síðar, en hér
skal ekki fleira sagt, þótt af
mörgu sé að taka.
Það verða áreiðanlega marg
ir, sem vildu mega taka í
höndina á afmælisbarninu í
dag og votta henni þakklæti
sitt og virðingu fyrir vel
unnin störf og trygga vin-
áttu á liðnum árum.
Að 'endingu vil ég óska
henni til hamingju með dag-
inn og vona að ævikvöldið
verði bjart eins og sólskins-
dagur í norðlenzkum fjalla-
dai. —
Húnvetningur.
*ættir manna og ýmislegt
fleira, sem mörgum á henn-
ar aldri er með öllu gleymt.
Á mannamótum er hún
hrókur alls fagnaðar og kem
Félag ísl. bifreíðaeigenda.
Aðalfundur
F. Í.B.
verður haldinn í Skátaheimilinu við Snorrabraut
fimmtutíaginn 29. þ. m. kl. 8,30 e. h.
DAGSKRÁ: Venjuleg aðalfundarstörf.
Lagabreytingar.
STJÓRNIN.
V^AVAV.VV.VVVVVV.VV.VVAW.VVV.VW.V/.VVVVVW
AWWWAftNVVWVSWWWVWWWWiWWMWWftTJ
l Miönætur-skemmtun S.K.T. j
v í Anstnrbæjarbíói í kvölcl kl. 11,10. ;■
Rirt verða úrslit dægurlagakeppninnar.
9 manna hljómsveit undir stjórn Carls Billich. *
5 einsöngvarar og kvartett, leika og syngja lögin.
Aðgcngumiðar í Austurbæjarbíói frá kl. 2, sími 1384.
WWVftWUWMWWWWWWWWWVWWWWtlWWWWWW*