Tíminn - 24.07.1954, Page 5

163. blaff.
TÍMINN, laugardaginn 24. júlí 1954.
R
lauyttrd. 24. jailí
Norðurlandabréf
Flotaheimsóknir í Stokkhólmi og Leningrad.
Gagnrýni Dagens Nyheter.
- Aætlunarferðir
mannahafanr. —
yfir norðurpólinn. — Ferðamannastraumur
Lengsta brú Svíþjóðar. — Viðskipti Finna
Land og þjóð
Við liið fyrsta manntal á
íslandi, árið 1703, töldust í-
búar landsins rúml. 50 þús.
Rúml. 80 árum síðar, eða ár-
iö 1785, rétt eftir móðuharð-
indin, voru þeir 10 þúsund-
um frerri eða rúml. 40 þús.
Um aldamótin 1800 var íbúa
talan 47 þúsundir. Alla 19.
öldina fer þ j óöinni síðan
fjölgandi, misjafnlega þó,
nema á 9. tug aldarinnar. Á
þeim áratug fækkaði lands
mönnum um nál. 1500, og
gætir þar fólksflutningana
til Vesturheims. Um síðustu
aldamót var íbúatalan rúml
78 þúsundir eða nálega helm
ingi hærri en í lok móðuharð
indanna. Þessi var þá fólks-
fjölgunin á 115 árum. Síðan
hefir íbúatala landsins verið
sem hér segir:
Árið 1910-------85183
— 1920 — — 94690
— 1930 ----- 108861
— 1940 121474
— 1950 ----- 143961
— 1952 ----- 148938
Samkvæmt þessu er íbúa-
tala landsins nú komin eitt-
hvað yfir 150 þúsundir. Á
áratugnum 1940-50 var fólks
fjölgunin hlutfallslega mun
meiri cn áður á þessari öld,
og er svo enn. Á þeim ára-
tug fjölgaði þjóðinni um 17,3
af þúsundi að meðaltali á ári,
en mest var fjölgunin þó á
órunum 1946—50 eða að með-
altali á ári 20,3 af þúsundi.
Áætlað hefir verið, að með
svipaðri fólksfjölgun og ver-
ið hefir undanfarið muni ís-
lendingar verða 300 þúsund-
ir um næstu aldamót, þ. e.
að þjóðin verði þá helm-
ingj stærri en hún er nú.
Menn skulu minnast þess,
að nú er komið fram yfir
miðja öld. Til næstu alda-
móta eru ekki nema 46 ár.
Á þessum 46 árum á þjóðinni,
samkvæmt fyrrnefndri áætl-
un, að fjölga um 150 þúsund
ir.-Og þá mun mörgum verða
að spyrja: Hvað verður um
þessar 150 þúsundir íslend-
inga, karla og kvenna, sem
við bætist á næstu 46 árum?
Af hverju hafa þær lífsfram
færi sitt? Hvar veröa hin
nýju heimili fyrir 150 þús-
und manna? Hvað þarf að
gera í landinu til þess, að
það geti fætt 300 þúsunda
þjóð i stað 150 þúsunda þjóð
arnú?
Hvernig verður sú mynd a'f
landsbyggðinni, sem það fólk
hefir fyrir augum, er uppi
verður um aldamótin? Lend
ir e. t. v. öll eða mestöll fólks
fjölgunin í Reykjavík eins og
verið hefir um skeið? Ef svo,hverjir af þeim, sem eldri.nýta þessi og önnur náttúru
til Kaup-
og Rús3a.
í Svíþjóð hefur rússnesk flota-
heimsókn verið enn helzta umtals-
efniö í þessari viku. Síðastl. föstu-
dag kom s.tórt rússneskt beitiskip og
fjórir tundurspillar í opinbera
flotaheimsókn til Stokkhólms, en á
sama tíma komu sænsk herskip í
opinbera heimsókn til Leningrad.
Þessar gagnkvæmu flotaheimsðknir
höföu verið tilkynntar með allmikl-
um fyrirvara.
Plotaheimsóknir þessar vöktu sér
staka athygli vegna þess, að þetta
er í fyrsta sinn eftir styrjöldina, er
rússnesk herskip koma í opinbera
heimsókn, og einnig í fyrsta sinn
eftir styrjöldina, er útlend herskip
koma í heimsókn til rússneskrar
flotahafnar. Ýmsir blaðamenn telja
þetta merki hinna breyttu áróöurs-
aðferða Sovétstjórnarinnar eftir
fráfall Stalins. Þeir telja þetta og
merki þess, að Hússar ætli sér að
sækjast eftir vinfengi Svía.
Rússnesku skipin dvöldu fjóra
daga í Stokkhólmi. AÍls voru á
þeim um 2300 manns. Rússnesku
sjóliðarnir voru allmikið í landi
meðan skipin dvöldu í Stokkhólmi
og gerðu Svíar sér far um að sýna
þeim vinsemd og kurteisi. Farið var Jnnau skamms er væntanleg bók eftir Trygve Lie, þar sem
með þá í ferðalög um borgina og hann segir frá starfi sínu meðan hann var aðalframkv.stj.
nágrenni hennar og hafðar stórar s. þ. og lýsir jafrframt viohorfi sinu til alþjóðamála. Síðan
hann iét af því starfi, hrfir honum verið sýnd margvísleg
viðurkenning og m. a. var hann nýlega gerður heiðursdoktor
háskólans í Manchester. Meðfylgjandi mynd er tekin við
það tækifæri. Frenrst á myndinni sitja (talið frá vinstri):
Trygve Lie, föðursvstir Fáisabethar drottningar og Woolton
lávarður, seni er rcktor háskólans. Á bak við þau standa
helstr. embættismenn skólans.
útisamkomur, m. a. á Skansinum,
þar sem mikið fjölmenni hlustaði á
söng þeirra. Framkoma þeirra var
yfirleitt hin prúðasta og vingjarn-
legasta. Það vakti sérstaka athygli,
að þeir héldu sig oftast í hópum og
voru óeinkennisklæddir menn í för
með þeim. Ef sjóliði gaf sig á tal
við Svía, kom einhver hinna óein-
kennisklæddu oftast á vettvang, og
lét sjóliðann sjá, að hann gaf hon-
um sérstakar gætur. Eftir það varð
jafnan lítið úr viðræðum.
Sænsku sjóliðarnir, sem dvöldu á
sama tíma í Leningrad, láta vel af
dvölinni þar. Um 200 þús. manns
hlustuðu á sameiginlega hljómleika
sænskra og rússneskra sjóliða, er
haldin var í Kirovgarðinum, sem
er á eyju, þar sem vel sér yfir
finska flóann. Það vakti sérstaka
athygli Svía, að ungir elskendur
voru ófeimnir við að láta tilfinn-
ingar sínar í ljós í skemmtigörðum
og á götum Leningrad. Ekki ófáir
sænskir sjóliðar eru sagðir hafa
eignazt vinkonur meðan þeir
dvöldu í Leningrad.
Dagens Nyheter um
rússnesku heimsóknina.
Þótt Svíar tækju rússnesku sjó-
iiðunum með mikilli kurteisi, eins
og áður segir, fór því samt fjarri
að heimsóknin vekti þeim óblandna
ánægju. Ástæðan var sú, að þeir
litu á hana sem áróðursbragð af
hálfu Rússa. Stærsta blað Svíþjóð-
ar, Dagens Nyheter, sem er helzta
málgagn frjálslynda flokksins, kvað
líka upp úr með þetta daginn, sem
rússnesku skipin komu til Stokk-
hólms. Það birti ritstjórnargrein
um flotaheimsóknirnar undir fyrir-
sögnhini: Ósmekklegt heimboð —
óvelkomin heimsókn. í greininni
var minnzt á, að Rússar hefðu num
• ið á brott sænskan ■ embættismann j
(Rone Wallenberg), án þess að
skýra nokkuð frá afdrifum hans,
og þeir hefðu fyrir tveimur árum
skotið niður tvær óvopnaðar sænsk ’
ar flugvélar yfir Eystrasalti, án þess
að biðjast afsökunar og greiða
skaðabætur. Þá hefði verið sagt, að
Svíar myndu fylgja fast fram rétti
sínum, en það loíorð væri nú efnt
með þvx, að rússneskri f’otadeild
væri boðið heim og hún sögð vel-
komin.
Fieiri blöð tcku f sams streng og
Dagens Nyheter. S
Stjórnarvöld Svía létu þessi
blaðaskrif ekki á sig fá, svo merkt •
yrði. En ekki er ólíklegt, að þau
hafi hugsað á nokkuð líka lund, því
að nokkru eftir að hsimsóknirnar
höfðu verið tilkynntar, skýrðu þau
frá ráðagerðum um verulega aukn-
ingu sænska flotans.
inn á leiðinni Norðurlönd—Los
Angeles. Gert er ráð fyrir, að flug-
ferðin frá Osló til Los Angeles taki
innan við 24 klst.
STÓRT OG SMÁTT:
Stækkandi blað,
minnkandi flokkur!
í alþingiskosningunum í
fyrravor fækkaði þingmönn-
um kommúnista úr 9 niffur í
7, og í bæjarstjórnarkosn-
ingunum í Reykjavík sl. vet-
ur fækkaði bæjarfulltrúum
þeirra í höfuðstaðnum úr 4
niður í 3. Um land allt hefir
fylgi þeirra yfirleitt farið
minnkandi undanfarið. En á
sama tíma liefir Þjóðviljinn
stækkað um þriðjung! Og
rúmlega þriðjungi af rúmi
blaðsins dag hvern er varið
til málfærslu fyrir Rússa og
utanríkisstefnu þeirra. Þetta
getur hver sannfært sig um,
sem vill, með því að verða
sér úti um nokkur sýnishorn
af blaðinu. Hér eru ekki tald
ar umræður um innanlands-
mál, þótt af svipuðu tagi séu.
Þriðjungur blaðsins er raun
verulega algerlega rússneskt
fefni, þ. e. þýtt eða endur-
sagt á íslenzku. Fyrirsagnir
! eru meira að segja stundum
hinar sömu -og í áróðursblöð
um Rússa á ensku, sem hér
fást í bókabúð Kron. Einfald
ara væri og viðkunnanlegra
að Rússar gæfu þetta efni út
milliliðalaust á íslenzku, eins
og þeir gefa út samskonar
efni á mörgum öðrum májl-
uro. Hér á Iandi geta menn
ekkert haft á móti því, að fá
:ið kynnast málstað Rússa og
málfærslu, en bezt fer á því
á þessu sviði eins og í réttar
salnum, að sá sé skráður að-
ili, sem raunverulega er það.
MikiÖ er undir
oröalaánu komið!
Frá Osló til Los Angeles
á 24 klukkustundum.
Mikill ferðamannastraumur
til Kaupmannahafnar.
Fieiri erlendir ferð’amenn hafa
komið til Kaupmannahafnar á
þessu sumri en nokkru sinni fyrr.
Allt hótelrúm vav pantað fyrirfram
snemma í vor og hafa hóíelin
orðið að synja fyrirframbeiðnum
erlendra ferðamanna, sem ætluðu
að koma til Kaupmannahafnar, í
i þúsundatali. Þrátt fyrir það haía
margir ferðamenn komið til Kaup-
mannahafnar í von um að geta
fengið þar herbergi á vegum Ferða-
sambandsins danska, er sér um út-
vegun á gistiherbergjum í einka-
íbúðum. í sumar hefir Ferðasanx-
bandið haft uxn 5000 slík herbergi
til ráðstöfunar, og voru þau öll
fullskipuð um seinustu helgi og 500
herbergi til viðbótar, sem höfðu ver
ið útveguð í skyndi með sérstökum
auglýsingum. í Kaupmannahöfn
eru tæp 8000 hótelherbergi. Sam-
kvæmt þessu hafa um 14 þús. að-
j Á máli austur-þýzkra komm
! únistablaða heita rússneskir
setuliðsmenn, sem neyta víns
á samkomustöðum „ham-
ingjusamar sovét-hetjur‘“ Á
máli íslenzkra kommúnista-
blaða heita amerískir varn-
arliðsmenn undir sömu kring
umstæðum „drukkinn her-
mannaskríll“. Sama höndin
stýrir hinum rauðu pennum
þar og hér!
Er þetta „vaki-
ingin“?
Efni Frjálsrar þjóðar er að
verða nokkuð reyfarakennt
upp á síðkastið. í síðasta
blaði var birt mynd, þar sem
verið er að stinga auga úr
manni. Segist blaðið hafa
fengið þessa mynd frá Am-
Nori'ærxa flugféiagið (SAS) hef- komumenn gist í Kaupmannahöfn iuusiu llu ^___
ir nú ti’kynnt, að það muni hefja um seinustu helgi, auk þeirra, semjerjjiU) en sennilega hefir al-
í nóvember næstkomandi reglu-
bundnar flugferðir yfir norðurpól-

færi, yröu Ibúai Reykjavik-
ur 200 þúsundir um aldamót-
in eða tveir þriðju hlutar
þjóðarinnar. Eða tekst það,
sem nú er nokkuð rætt, að
skapa og viðhalda jafnvægi
í þyggð landsins að meira
eða minna leyti?
Rétt er að gera sér grein
fyrir því, að hér er ekki um
að ræða lotkastala fjarlægr
ar. framtíðar, sem telja megi
óviðkomandi þeim, sem nú'á því, að furðu mikið sé af
eru. Börnin sem fermd voru ] gæði,
í vor, eru sextug um alda-
mótin. Fjöld núlifandi
manna mun verða virkur
þátttakandi í þeirri þróun,
sem eiga mun sér stað hér á
landi á meðan þjóðinni er að
fjölga upp í 300 þúsundir, ef
hinar hagfræðilegu áætlanir
um fólksfjölgunina standast.
Útlendir menn, sem hér
eru á ferð, hafa stundum orð
lifa í landinu. Margir þeirra,
sem nú eru milli þrítugs og
fertugs munu, ef að líkum
ónumdu en þyggilegu landi
hér, og er þá einkum átt við
ræktanlegt land. Og víst er
lætur, lifa allt það, sem koma (um það, að þjóðin er enn
skal fyrir aldamótin, og ein-' skammt á veg komin að hag
sem landið býður
henni. Með tiliiti til þess,
sem framundan er, er það
áreiðanlega mikilsvert fyrir
þjóðina, að henni takist að
þyggja landið sem víðast.
Þær þjóðir, sem nú lifa við
mest þröngbýli, og verða að
flytja út.fólk til fjarlægra
heimsálía, kynnu áreiðanlega
vel að meta hið íslenzka land
rými. Vonandi lærist oss ís-
lendingum einnig að meta
svo sem vert er þann rétt,
er landnámsmennirnir unnu
til handa þjóðinni í önd-
verðu, er þeir festu hér byggð
og helguðu henni þetta land.
gisSu hjá frændum og kunningj-
um.
Það eru ekki sízt Bandaríkja-
menn, er auka nú mjög komur sín-
ar tii Danmerkur. Margir þeirra
eru af dönskum ættum og koma
til að sjá land forfeöranna.
Danskt firma byggir lengstu
brú Svíþjóðar.
Nýlega hefir verið vígð ný brú yfir
Luieáelven í Svíþjóð, sem er lengsta
brú þar í landi, 896 m. löng og 13 m.
breið. Fijótið er allt að 20 m. djúpt á
alllöngum kafla, þar sem brúin ligg
ur yfir það. Kostnaður við brúna
er áætlaður um 14 millj. sænskra
króna. Það var danska firmað Mon-
berg & Thorsen, sem annaðist brúar
gerðina og hefir það hlotið mikið
iof fyrir hana.
Framhald a 6. síðu.
menningur hérlendis enn ekki
„þroska“ til að njóta hita-
verka af þessu tagi, þrátt
fyrir hið rómaða • „raunsæi“
í síðari tíma bókmenntum
vorum. í sama blaði er þjóð-
inn skýrt frá því, að þeir,
sem nú fara með völd í land
inu, hafi tekið upp þá að-
ferð að ,„svelta konur og
börn“ til að ná sér niðri á
Þjóðvarnamönnum! Ljótt
væri ef satt væri. Tilefnið er
það, að Bergur Sígurbjörns-
son hætti störfum í fjárhags
ráði eins og fleiri, þegar sú
stofnum var lögð niður, og er
nú ekki í þjónustu ríkisins.
Ekki er þess þó getið, að hann
hafi leitað eftir opinberu
starfi annars staðar. En ólík
legt er, að ríkisstjórnin sjái
(Fiamhald á 6. síSu.)