Tíminn - 14.09.1954, Blaðsíða 3

205. blaS.
TÍMINN, þriðjudaginn 14. september 1954.
I
Fréttabréf frá Véstmarmaeyjum:
Hafnar stórfelldar hafnar-
framkvæmdir
.-js VV 'M-1
■ié fej 1
Eitt af fyrstu verkum hinn
ar nýkjörnu bæjarstjórnar á
Bl. vetri, var að hefja undir-
búning að stórfeldum hafn-
armannvirkjum.
Þrátt fyrir mikið átak á
tindanförnum árum í hafn-
arbótum hér, svo sem með
uppgreftri Friðarhafnar og
byggingu skipabryggju, þar
Bem fyrir 10—12 árum voru
kálgarðar, var mjög aðkall-
andi að auka bryggjuplátt
vélbátaflotans.
Síðustu árin hefir vélbáta-
flotinn aukist um 10% ár-
lega. Nú munu \era hér um
80—90 vélbátar, og meginn
þorri þeirra yfir 30 smálestir
og upp í 60, að undanteknum
jiokkrum stærri bátum.
Svo var komið á sl. vertíð,
að aðeins 12.—16 vélbátar
gátu landað samtímis áf um
90 bátum, (nokkrir aðkomu-
bátar lönduðu hér á vertíð-
ínni) er koma að, að lang*
mestu leyti á 2—3 klst. í afla
hrotunni mestu á vertíðinni
lá við að bátar misstu af róðr
Um vegna þess hve erfitt var
með löndun. síðustu bátarn-
ír er að komu, fyrir eða um
miðnætti, máttu búast við að
þurfa að bíða í allt að 6 klst.
gftir löndun.
Á sl. vori var að tilhlutan
hafnarnefndar og bæjar-
stjórnar, og í samráði við
IVitamálaskrifstofuna, gerð
áætlun um bryggjubyggingu
úr járnþili, með uppfyllingu
Úr höfninni. Og eftir henni
hefir verið unnið síðan að
undirbúningi verksins. Gert
er ráð fyrir að löndunarpláss
verði um 400 rnetrar, beggja
yegna, og breiddin á bryggj-
Unni 20—24 m. Bryggjan á
að liggja úr og með svo kall
aðri Edinborgarbryggju í
horður, en aðalálman liggur
I vestur í stefnu á miðja
Básaskersbryggj u. Jafnframt
verður unnið að bátakví með'
uppgreftri milli Bratta að
Bunnan og fyrirhugaðrar
bryggju að norðan. Vænta
kunnugir þess, að þar verði
önnur „Friðarhöfn“ fyrir
bátaflotann.
Staðfest hefir verið pöntun
& járni, sem von er á innan
íárra daga, en timbur í vinnu
palla er að nokkru leyti kom
ið.
Til undirbúnings mannvirk
is þessa hefir grafskipið
„Vestmannaey“, eign hafnar-
sjóðs, unnið í sumar að upp-
greftri úr höfninni, og var
sk-ipið þegar hinn 1. sept. sl.
búið að grafa upp 30—40
þúsund búbbifet af sandi, og
er hann fluttur austur fyrir
Klettsnef. Til flutninganna
voru keyptir tveir losunar-
prammar úr db. Óskars Hall-
dórssonar, og hafa þeir
reynst ágætlega. Þá hefir
„Leiðin“ verið dýpkuð og
breikkuð. Móhellulag, sem er
í botni hafnarinnar hefir ver
ið sprengt upp. Um langan
tíma hefir kafari tekið upp
mikið grjót úr innsiglingunni
og hún þar meö breikkuð
verulega.
Grafskipið Grettir er kom
ið hingað og vinnur að upp-
greftri úr hafnarmynninu,
sérstaklega þó að breikkun
innsiglingarinnar, og sam-
tímis taka af beygju sem nú
er á innsiglingarleiðinni, til
mikilla óþæginda fyrir skip.
Að því hefir „Vestmannaey“
einnig unnið, eins og fyrr
greinir, í sumar innan hafn
argarða. Svæðið, þar sem
Grettir vinnur að uppgreftri,
er allgrýtt og Vestmannaey of
viða af þeim ástæðum. Vonir
standa til, að af afloknu
þessu verki verði örugg inn-
sigling inn á höfnina fyrir
öll skip íslenzka flotans. En
þau hafa öll l&gst hér að
bryggju í Friðarhöfn, utan
Tröllafoss og Gullfoss.
Seint í sl. mánuði var haf-
in vinna við að steypa garð
í framhaldi af svokölluðum
Brattagarði, á milli Bæjar-
bryggju og Edinborgarbrygg
ju, og steypt undirstaða að
álmu af hinni nýju bryggju
við vesturjaðar Edinborgar-
bryggju. Með byggingu garðs
þessa hverfur þekkt mann-
virki, „Hrófin“, en þar voru
gömlu áraskipin sett upp, og
síðan „skjökt“-bátar meðan
vélbátarnir lágu út á höfn
við festar og út í þá þurfti
að fara á bátum.
Kostnaðaráætlun bryggj-
unnar er á milli 4—5 millj.
kr.
Guðm. Þorsteinsson verk-
fræðingur hjá Vitamálaskrif
stofunni hefir annast tækni-
legau hliðina á undirbúningi
þessa mannvirkis. S. G.

r tr
ALLT A SAMA STAÐ
PRESION FROSTLÖGUR
fyrirliggjandi.
SNJÚKEÐJUR nýkomnar
H.F. EGILL VILHJÁLMSSON
LAUGAVEG 118 — SÍMI 81812
sssssss-wsssa
§t. Paul llydraulic ISssist, Iuc.,
írainlcidir cinulg' Fratc-Grate
vörulyftuna.
Leitið upplýsinga hjá okkur í dag.
Einkaumboðsmaður á íslandi:
Kristinn Guðnason
Klapparstíg 27 — Sími 2314
St. Paul-véisturtur
eru viðurkenndar sem allra
beztu vélsturtur, sem hér
hafa verið notaðar. - Þær
lyfta hátt og eru fljótvirk
ar og öruggar. - Þær eru
byggðar í sérstökan ramma
og því mjög auövelt aö
koma þeim fyrir á grind
bilsins og mun ódýrara að
setja þær á en aörar
sturtur.
Þeir bílstjórar sem nafa
t hugsað sér að fá nýja bíia
ættu að kynna sér St.
Paul-vélsturturnar áður
en þeir festa kaup annars
staðar.
W5S5SSS5S5ÍSS5S5SSSS$S434SS5SS34454435455S545SSSSSSSSSS5S4SS5SS>ÍSSSS5355SS5SSS5Í5SSSSS5435SÍS345SS5S55Í55SS53
Ingólfur Dav'iðsson:
17. Viðskiptaskráin komin út
með margvíslegar upplýsingar
Viðskiptaskráin fyrir 1954 er komin út. Er það 17. árang.
bókarinnar, sem ein yfirgripsmesta bók, er gefin er út hér
á Iandi. Flytur hún margs konar fróðleik um félags- og við-
Skiptamál landsmanna. Skiptist innihald hennar í 6 flokka.
Súrsun og geymsla hvítkdls
f í fyrsta flokknum eru upp
drættir af Reykjavík, Hafn-
arfirði, Akureyri, íslandskort
með áteiknuðu bílvegakerfi
og vitakort. í öðrum flokki
er fasteignamat Reykjavíkur,
Hafnarfjarðar og Akureyrar.
í þriðja flokknum eru taldir
helztu embættismenn ríkis-
ins, alþingismenn, fulltrúar
ferlendra ríkja og fulltrúar ís
lands erlendis. Þá eru ýmsar
aðrar upplýsingar, er heyra
undir þennan flokk, t. d. í-
búatala landsins. í fjórða
flokknum er félags- og nafna
Bkrá úr kaupstöðum og kaup
túnum. Fimmti flokkur er
viðamestur, en þar er varn-
ings- og starfsskrá. í sjötta
flokki er skrá yfir skipastól
landsmanna, 12-smálesta skip
og stærri.
Aftan til í bókinnj er fróð-
leg ritgerð á ensku, eftir
Björn Björnsson, hagfræð-
ing. Eru þar upplýsingar um
atvinnuvegi landsmanna,
efnahag og fleira. Þá er kafli
með auglýsingum frá- erlend
um fyrirtækjum. Skráin er
1143 blaðsíðuf. Ritstjóri ér
Páll S. Dalmar, en útgefandi
er Steindórsprent.
Hvítkál þrífst vel hér á
landi og gefur mikla upp-
skeru, ef rétt er að' farið.
Geymsla hvítkáls er allmik-
ið vandamál. Hér er ræktað
fljótvaxið „sumarhvítkál", en
„vetrarhvítkálið'“, sem stund
um er flutt inn og geymist
miklu betur, er of seinþroska
á íslandi, a. m. k. við venju-
leg ræktunarskilyrði. Hvít-
kál getur staðið lengi úti í
garðinum, ef tíð er sæmileg.
í svalri geymslu geymist það
alllengi hengt upp á rótar-
hálsinum eða raðað á grúfu á
grindagólf, hillur eða í kassa.
Sumir strá þurri mómylsnu
á milli hausanna, segir Ein-
ar Helgason í „Hvönnum“,, en
hanh hafði mikla reynslu í
þessúm efnurh. Geymslan
þarf að vera svöl og loftgóð.
Litið er eftir smám saman
og tekið þurtu það, sem kann
að rötna. Hægt er að sióða
kál niður og gera brúnkál, —
þurrka það og líka salta það
til vetrarins. Er þeim aðferð-
um lýst í matreiðslubókum
og viðar. Það geymist vel
fryst eins og margt annað
grænmeti. í Ameríku"og víð-
ar hefir frysting grænmetis
mjög rutt sér til rúms. (Sjá
ritgerð Helgu Sigurðardóttur
um frystingu grænmetis í
Garðyrkjuritinu 1953). Víða
erlendis, t. d. í Þýzkalandi,
tíðkaSt mjög að súrsa hvít-
kálið og hafa það þannig á
boðstólum allt árið. Þykir súr
kál fyrirtaks matur. í Garð-
yrkjuritinu 1954 er grein um
gerð súrkál? efti’- trú Mari-
anne Vestdal. Ættu íslenzkar
húsmæður að kynna sér súr-
kálsgerð og reyna hana, þeg-
ar í haust. Skal hér birtur
útdráttúr úr áðúrnefndri
grein frú Vestdal til leiðbein
ingar:
„Bezt er að kálhöfuðin,
sem notuð eru í súrkálið, séu
þétt og ný; blöðin ljósgul á
litinn. Yztu, grænu blöðin má
ekki nota, því að þá ■verður
súrkálið bragðverra og hætt
við að það fúhii. Kálið er ekki
þvegiö, því að á blöðunum
sitja mjólkursýrugerlar, sem
eiga að sýra kálið, en mundu
skolast burtu við þvottinn.
Allt skemmt og óhreint kál er
hreinsað frá. — Síðan er kál-
ið skorið niður í ræmur, sem
eru y4 til Vá sm. á breidd;
blandað vandlega fingerðu
matarsalti og síðan pressao
(t. d. meö höndunum) niðuL’
í trékvartil eða leirkrukku.
Notuð eru 10—30 gr. af saltl
í hvert kíló af káli. Ef rhóur-
skorið kálið er elt nóga vel
með saltinu, verður kálið’
rakt; og með því ab pressa
vel niður í ílátið, veiour rak-
inn nægur til að þekja kálið
algerlega. Þegar aht kálið er
komið í ílátið, ei hreinn klút-
ur lagður ofar a kálið, þar
á ofan götótt rj öl (helzt úr
beyki eða eik; og ofan á fjöl-
ina hreinn stéinn, svo að kál-
ið sé alltui hulið safanum.
í ílátinu verður að vera um
5 sm. burð, því að kálið lyft-
ist og freyðir af gerjuninni.
Nú er ílátið sett í hlýtt her-
btrgi svo kálið gerjist. Til gerj
unarinnar er heppilegastur
góður stofuhiti, um 20° C.
Mjólkursýrugerlarnir lifa og
tímgast vel við þann hita, og
er þá gerjuninni lokið að
tFramhald & 7. Hiöuú