Tíminn - 16.09.1954, Blaðsíða 6

5
TÍMINN, fimmtudaginn 16. september 1954.
207. blað.
Tvífari konungsius]
Afburða spennandl og iburða-
mikil ný amerísk mynd i eðli-
'legum litum um ævintýramann
og kvennagull, sem hefir örlög
heillar þjóðar í hendi sinni. —
Aðalhlutverkið leikur Anthony
Ðexter, sem varð frægur fyrirj
að leika Valentino. Aðrir leikar
ar eru: Jody Lawrance, Gale
Bobina, Anthony Quinn.
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
Bönnuð innan 12 ára.
NÝJABÍÓ
— 1M4 —
Ognir
skógareldanna
(Bed Skies of Montana)
Sérstæð og spennandi ný, am-
erísk litmynd, er sýnir með frá
bærri tækni, baráttu og hetju-
dáðir slökkviliðsmanna við ægi
lega skógarelda í Bandaríkjun-
um.
Aðalhlutverk:
Bichard Widmark,
Constance Smith,
Jeffrey Hunter.
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
TJARNARBÍÓ
Rhai MH.
Óscars verðlaunamyndin
Komdu aftur,
Sheba litla
(Come back Uttle Sheba)
Heimsfræg, ný, amerísk kvik-
mynd, er farið hefir sigurför am
allan heim og hlaut aðalleikkon
an Oscarsverðlaun fyrir frábær-
an leik.
Aðalhlutverk:
Shirley Booth,
Burt Lancaster.
Bönnuð börnum innan 14 ára.
Sýnd kl. 7 og 9.
Everest sigruð
(Xhe Conquest of Everest)
Hin heimsfræga mynd í eðlileg-
um litum, er lýsir því er Everest
tindurinn var sigraður 28. maí
1953. — Mynd þessi verður bráð
lega send af landi brott, eru
þetta því allra síðustu forvöð til
þess að sjá hana.
Sýnd kl. 5.
BÆJARBIO
— HAFNARFIRÐI -
Sjö dauðasyndir
Meistaralega vel gerð frönsk-
ítölsk mynd
Michele Morgan,
Gerard PhiIIipie.
Sýnd kl. 9.
ANNA
ítalska úrvalsmyndin, sem hlot-
ið hefir metaðsókn.
Sýnd kl. 7 og 9.
Sími 9184.
Þúsundir vita, aV gisfaa
fylgir hrlngunum fri
SlGtJBÞÓB, Hafnaratnett I.
Margar gerSlr
íyrirliggjandl.
Bendum gegn póatkröís.
AUSTURBÆJARBÍÓ
Ævintýralegur
flótti
(The Wooden Horse)
Hin enska stórmynd, byggð á
metsölubókinni „The Wooden
Horse“ eftir Eric Williams.
Aðalhlutverk:
Leo Genn,
David Tomlinson,
Anthony Steel,
David Greene.
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
Sala hefst kl. 4.
GAMLA BIO
— 147» —
Hver myrti
Brignon?
(Quai des Orféores)
Spennandi og vel gerð frönsk
sakamálakvikmynd, gerð undir
stjórn kvikmyndasnillingsins
H. G. Clouzot.
Aðalhlutverk:
Suzy Delair,
Louis Jouret,
Simone Renant.
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
Bönnuð börnum innan 16 ára.
TRIPOLI-BÍÓ
Bimi 1189.
Fegurðardísir
uæturiimar
(Les Belles de Ia Nuit)
Ný, frönsk, úrvalsmynd, er hlaut
fyrstu verðlaun á alþjóðakvik-
myndahátíðinni í Feneyjum,
árið 1953. Þetta er myndin, sem
valdið hefir sem mestum deil-
um við kvikmyndaeftirlit Ítalíu,
Bretlands og Bandaríkjanna.
Mynd þessi var valin til opin-
berrar sýningar fyrir Elísabetu
Englandsdrottningu árið 1953.
Leikstjóri: René Clair.
Aðalhlutverk: Gérard Philipe,
Gina Lollobrigida, Martine Car-
ol og Magali Vendueil.
Sýnd kl. 5, 7 og 9.

Sala hefst kl. 4.
Bönnuð börnum.
HAFNARBIO
— Sími 6444 —
Stálborgin
(Steel Town)
Ný, amerísk litmynd, ’penn-
andi og skemmtileg, um ástir
og karhnennsku.
Ann Sheridan,
John Lund,
Howard Ðuff.
Sýnd kl. 5, 7 og 9.

Cemia-Desinfector
er rellyktandl lótthreinaandl
rökvl nauðsynlegur á hverju
heimlli til sótthreinsttnar 4
munum, rúmfötum, húsgögnum,
eimaáhöldum, andrúmslofti ♦.
*. frr. — Fæst í öllum Iyfjabúí-
um og anyrtlvöruverxlunum.
Ragaar Jónsson
hKstaréttarlScmaSw
Laugaveg S — Blml 77M
Lógfræðistörf os eienamn-
«ý«la.
„Við skiilum ... )
(Framhald af 5. síðu). I
upphafj sigurvænleg. Og
þegár rakin er saga baráttu
og sigra þeirra Fremstafells-
hjóna er vert að minnast þess,
að þau hafa átt óvenjulegan
stuðningsmann. Það er Frið-
rika ljósmóðir, systir Krist-
jáns, sem verið hefir langa
hríg einn helzti máttarviður
Fremstafellsheimilisins og á
að baki lífsstarf, sem seint
mun fyrnast þar um slóðir.
Hálfrar aldar búskapur
Kristján§;og Rósu í Fremsta-
felli má til afreka teljast. Á
árunum 1910—1912 hýstu þau
jörðina upp að fullu. Aðrar
jarðabætur voru miklar, tún-
ið stækkaði fljótt, girðingar
jukust og áveitur voru bætt-
ar. Hlúð var að skóginum í
hlíðinni norðan túnsins og
hann beittur varlega á vetr-
um. Skógur var fluttur heim
og gróðursettur fagur lundur
við bæinn. Árið 1928 var 7 kw
rafstöð reist fyrir heimilið
við erfiðar aðstæður. Bjarni
Runólfsson frá Hólmi stóð
fyrir því verki. Þannig liðu
árm og færðu nýja sigra.
Árið 1928 lét Kristján dótt-
ur sinni, Rannveigu, og
manni hennar, Páli H. Jóns-
syni, eftir fjórðung jarðar-
innar til nýbýlisstofnunar.
Síðar tóku þar við Friðrika
dóttir hans og Jón Jónsson
maður hennar. Þau hafa á
skömmum tíma einyrkjabú-
skapar gert stórfelldar fram-
kvæmdir og búa þar nú góðu
búi.
Hálf öld er löng búskapar-
tíð og reynir á þrek og mann
dóm þeirra, sem leggja alúð
við störf sín. Og sú hálfa öld,
sem hér um ræðir, hefir gert
miklar kröfur.
Húsakynnin, sem byggð
voru 1910 fyrntust og urðu
ekki nýjum tíma nægileg eða
framsækunm hug að skapi,
og 7 kw rafstöðin hélt ekki
lengúr hlut sínum. Og nú er
Kristján í Fremstafelli í fé-
lagi við Jón son sinn, sem
heldur starfinu áfram á föður
leifð sinni, að ljúka byggingu
á stóru og vönduðu íbúðar-
húsi. Árið 1951 tók til starfa
50 kw rafstöð, sem Fremsta-
fellsbændur hafa reist í fé-
lagi við nágranna sína, Einar
Karl Sigvaldason á Fljóts-
bakka og Vagn Sigtryggsson
í Hriflu. Túnið í Fremstafelli
er orðið margfalt að stærð og
teygir sig senn suður að Djúp-
á. Að búskapnum er unnið
með góðum vélum, og í hlöð-
unni þurrkar vatnið töðuna,
rafmagnið knýr súgþurrkun-
artækin.
Mýrlendinu vestur með
Djúpá skipta nú framræslu-
skurðir í reiti eins og tafl-
borði. Þar hefir Kristján feng
ið landnámi ríkisins í hend-
ur 250 ha. af Fremstafells-
landi til stofnunar nýbýla-
hverfis. Þar er hafin ræktun
og^ bygging tveggja nýbýla,
Á næstu misserum er ráð-
gert að byggja fjárhús í
Fremstafelli. Þegar því er
lokið, hefir jörðin verið hýst
og raflýst- tvisvar, ræktun og
aðrir kostir margfaldaðir, ný-
býli stofnað og grundvöllur
lagður að nýbýlahverfi í landi
jarðarinnar — allt í búskap-
artíð Kirstjáns og Rósu í
Fremstafelli.
— Þannig hafa Fremsta-
fellshjónin hlúð að fótum
fjallsins, sagði einn ræðu-
manna í gullbrúðkaupshóf-
inu. Ég man það vel, er ég
kom ungur drengur hérna
fram á brúnina ofan við bæ
inn, og horfði yfir dalinn,
sagði annar. Bærinn blasti
~---------------------------------------------------|
Graham. Greene: 74.
/fí leikátckutn
Hann brá vasaklút upp að spilltu kinninni, sneri sér að
mér og sagði:
— Nei — Það er Bendrix.
— Ég hef ekki séð yður, síðan við jarðarförina.
— Ég hef verið fjarverandi.
•— Talið þér hér ennþá?
— Nei; Hann hikaði augnablik, svo bætti hann hikandi
við: — Ég er hættur að tála opinberlega.
— Ræðið þér ennþá við menn einslega? hélt ég áfram.
— Nei, ég er hættur því líka.
— Þér hafið vonandi ekki skipt um skoðun.
Þungbúinn á svip sagöi hann: — Ég veit ekki, á hvað ég
trúi.
— Ekkert. Það var aðalinntakið.
— Já — Það var það. Hann fór að mjalTa sér út úr þyrp-
ingunni, og ég tók eftir, að ég var við þá hlið hans, sem
bar örið. Mig langaði til að erta hann ofurlítið.
— Hafið þér tannpínu, spurði ég.
• — Nei — Hvers vegna?
— Það leit svoleiðis út. Svona með vasaklútinn.
Hann svaraði ekki, en tók vasaklútinn frá. Þar var ekk-
ert ör lengur. Húðin var slétt og barnsleg, nema svolítill
bláleitur blettur, ekki stærri en hálf króna.
Svo sagði hann: — Ég er orðinn þreyttur á að útskýrá
þetta fyrir fólki, þegar ég mæti þeim, sem ég þekki.
— Þér hafið fengið lækningu.
— Já — Ég sagði yður, að ég hefði verið í burtu.
— Voruð þér á heilsuhæli?
— Já.
■— Uppskurður?
— Ekki beinlínis. Svo bætti hann þvermóðskulega við:
— Það var snertihg. '
— Trúarlækning.
— Ég hef enga -trfo Ég fer aldrei til skottulækna.
— Ég vissi ekki, að það væri hægt að lækna þetta.
Þá sagði hann lágt til þess að binda enda á samtalið: —
Nýtízku aðferðir„;Rafmagn.
Ég fór heim aftur og reyndi að stöðva mig við bókina.
Alitaf, þegar ég býrjaði að skrifa, finn ég, að það er ein
persóna, sem aldrei getur öðlazt líf hjá mér. Það er eng-
inn líkamlegur ágálll á honum. En hann stingur. Þáð þarf
að pússa hann. Ég þarf að finna orð handa honum. Ég varð
að neyta allrar þeirrar leikni, er ég hafði öðlazt þessi ár
til þess að vekja hann til lífsins, í augum lesenda minna.
Ég fyllist stundum blandinni gleði, þegar ritdómararnir
skrifa, að þetta sé skírast dregna persónan í bókinni.
Reyndar var hanri' ekki dreginn, honum var tosað. Hann
liggur þungt á huga mínum eins og skemmdur matur í maga
manns og rænir mig allri sköpunargleði, hvenær sem hann
er nálægur í sögu minni. Hann gerir aldrei það óvænta,
h?.nn veldur mér aldrei undrUn, hann tekur engum for-
tölum. Allar aðrar persónur bókarinnar hjálpa mér, en hann
einn er mér Þrándur í Götu.
Og þó get ég ekki' verið án hans. Ég gæti hugsað mér,
að guð hugsaði þannig um sum okkar. Maður gæti ætlað,
að dýrlingarnir sköpuðu sig sjálfir. Þeir vakna til lífsins.
Þeir aðhafast hina undraverðustu hluti og mæla furðuleg-
ust orð Þeir standa fyrir utan atburðarásina, og hún hefir
engin áhrif á þá.rEn okkur er ýtt áfram. Við þráumst við
að vera ekki til. ÝiÖ erum eilíflega bundin af atburðarás-
inni, og guð ýtir dklíur áfram fram og aftur eftir vilja sín-
um. Óskáldlegar þersónur, viljalausar. Þeirra eina hlut-
verk er að fylla út í þá mynd, þar sem hinar lifandi per-
sónur hrærast og tala. Ef til vill gefa þær dýrlingunum tæki
færi til að neyta vilja síns.
Ég gladdist, þégar ég heyrði, að útidyrnar opnuðust og
fótatak Henrys hljómaði í forstofunni. Það var afsökun
fyrir því að hætta. Þessi persóna mátti bíða til morguns.
við, og mér er myndin skýr í
huga. Mér fannst það ævin-
týri líkast. í dag 20 árúm síð-
ar kom ég aftur ffám á brún
ina og horfði yfir dalinn, og
ný mynd blasti við., Nýtt ævin
týri hafði gerzt. fcv
— Fremst^fell .$# árdegis-
bær, sagði hinn þriðji. Hann
horfir til suðaustyrs við morg
unsól. En það er ekki nóg, að
landið liggi mótí ' sól, ef sá,
sem jörðina situr'fá ékki þann
árdegishug, sem ryður fram-
förunum braut og. leiðir sókn
ina til sigurs. Þánn árdegis-
hug eiga hjónin í Fremsta-
felli. Þess vegna hefir jörðin
í verið hýst og raflýst tvisvar
í búskapartíð feirra.
Ag kvöldi þessa heiðurs-
dags sat Kristján í Fremsta-
felli í laufskála nýja hússins
á tali við ungan sveitunga
sinn. Þeir ræddu um fram-
farir og umbætur, sem ungi
maðurinn haföi með höndum.
„Kannske er þetta fullgeyst
farið, við reisum okkur ef til
vill hurðarás um öxl. Ég er
hálfhræddur um, að þetta
komi ekki að þeim notum,
sem annars yrði, ef hægar
væri farið“, sagði ungi bónd-
inn.
En Kristján svaraði: „Við
skulum aldrei vera hræddir
við framfarirnar. Þær koma
alltaf að notum. Kannske nýt
ég þeirra ekki, og jafnvel ekki
þú að fullu, en í framtíðinni
verður uppskera þeirra ævin-
lega einhverjum margföld."
Þannig er lífsviðhorf Krist-
jáns í Fremstafelli. Þennan
árdegishug hafa Fremsta-
fellshjónin jafnan átt, og sá
hugur einn er þess megnugur
að fagna lífshamingjunni,
þegar kominn er gullbrúð-
kaupsdagur.