Tíminn - 29.12.1954, Qupperneq 4

TÍMINN, miðvikudagihn 29. desember 1954.

Magnús Finnbogason
frá Reynisdal
294. blað
Magnús Finnbogason frá
Reynisdal er orðinn áttræS-
nr. Hann ber ellina vel, án
þess að eiga það skilið, því að
ekki hefir hann hlíft sér svo
mjög sjálfur, né heldur hefir
œvin tekið á honum móður-
höndum að staðaldri. Magn-
ús hefir langan aldur unnið
baki brotnu við sams konar
skilyrði og margir einyrkjar
til forna, með orfi og hrífu,
torfljá, skóflu og kvísl. Á
túni og engjum, við slátt og
rakstur, drýlt, sætt, breitt og
bundið, látið upp á lestir og
hlaðið úr að afloknum degi,
langt fram á nótt. Hann hef-
ír skorið torf á hey og hús,
stungig snyddu og kekki í
inýrum og mógröfum og mok
að mold og mykju, allt eftir
því hvað kallaði að í þann
og þann svipinn. Hann hefir
aflað grjóts í Reynisfjalli til
viðbótar við Það, sem til var
í gömlum kofum og dregið
það saman, byggt svo upp
stærri hús fyrir gripi sína. _
í J'-vrjun búskapar reif
hann gamla bæinn eða lagði
hann til síðis eins og útslitið
og handónýtt verkfæri,
steypti steina, mörg hundruð,
og hlóð úr þeim íbúðarhús,
sem hangir enn og kannske
vel það, eftir hálfa öld. Þeg-
ar hann stóð í því framfara-
brölti, þá hefir komið gadd-
nr eins og um daginn, sem
Sést á vísu Eiríks eða Helga:
„Fjörutíu fóru í mel
í frostinu mikla í vetur,
svona er að kunna verk
1 sín vel
og vita flestum betur.“
Þá, eins og oft fyrr og síð-
ar, var sjálfsagt að gera gys
að nýjungum og þarna var
táfesta, átylla fyrir glens og
glósur. Áður hafði hann
gengið að vegagerð, undir
stjórn góðra manna, vestur í
Flóa,frá Þjótanda að Tryggva
skála, með haka, kvísl og
skóflu og að því loknu með
sömu tæki í Reynishverfi og
á Steigarhálsi og átti þá verk
sin, þvi að þar var hann verk
stjóri og kannske víður. Ég
vissi um þessa staði, sá hann
við stjóm í Reynishverfi og
hefi orð Hallgríms okkar á
Felli fyrir því að hann hafi
„kommanderað" í Steigar-
dal. Hann kvað að mörgu á
sinn hátt. En þó aff Magnús
hafi ekki „gert út af við sig“
vikurnar, sem hann var verk
stjóri, þá vita margir að hann
tók á verki síðar í hálfa öld
og lætur ekki mjög á sjá. Hér
er heldur ekki allt sagt, því
að Magnús hefir verið við
veiði í fjalli og á sjó, eins
og hver annar fullorðinn, en
sennilega hvorki sigamaður
né formaður, svo að ég ljúgi
ekki á hann lofi.
En það eru enn ekki komin
öll kurl til grafar hér. Auk
síeggjunnar við öll þessi
störf, óð Magnús svo að segja
í öllum opinberum málum
milli himins og jarðar í
Hvammshreppi og jafnvel um
allt Suðurland. Hann komst
í ailar nefndir hér á jcrð
nema sýslunefnd. Hann var
í sumum eins og skólanefnd
og sóknarnefnd um skemmri
eða lengri tíma, sat í öðrum
eins og hreppsnefnd og
skattanefnd og vita þeir, sem
reynt hafa að kasta mæð-
inni þar, hve skammvinn og
skitin er hvíldin þar. Svo var
hann formaður í ýmsum
þessarra nefnda, sem er oft
að skríða úr öskunni í glóð-
ina. Stundum og lengi var
hann fulltrúi, t. d. í Sláturfél.
Suðurl. og mun það hafa
reynzt sýnu skárra, og sat
ler.gi í stjórn Bún.samb. Suð-
urlands og var ég honum þá
oft samferða sem fulltr. Dyr-
hólahr. og rekur mig núnni
tu þess að við fórum á einum
hesti og einum degi héðan út
að Ölfusá, og margoft út að
Þjórsá. Eftir þær ferðir vor-
um við eins og lurkum lamd-
ir, — og læt ég hér staðar
numið um upptalningar, þó
að svo sem engin takmörk
væru fyrir þessum trúnaðar-
stöðum Magnúsar. Það fer
fyrir mér líkt og Sig. Eggerz
þá er hann taldi sér ófært
yfir allar mógrafir Jóns Þor-
lákssonar, eða eins og Matt-
híasi, sem átti eifitt að sjá
hvcr skyldi byrja og hver
enda á lýsing umhverfis í
Skagafirði. Þó að sagan sé
hér ekki nema rúmlega hálf
sögð, þé mætti af henni sjást
að engan þyrfti að undra, þó
að Magnús rölti nú um með
hrjúfar hendur, boginn,
brenglaður og haltur, en það
ber ekki á þessu, sem betur
fer. Ellin hefir, enn sem kom
•ð er, ekki crðið rík af gull-
inu, sem i.ún ætlaði sér að
srekja i g'tipar honum. Mr.gn
ús er prautseigur, hraustrr
og harðgerður. Ég veit þetra.
Ég var oft með honum á fevð
eins og ég sagði áðan, og
enn oftar á fundum hér og
út í frá. Hefi oft krossbölvað
honum, en það hefir ekki bit
ið á hann. Þar þarf nú meira
til. En hann var stundum
„bölvaður pamfíll", eins og
Oddur Hjaltalín kvað að um
formanninn, sem fór með Pál
lækni í sjóinn. Á fundum var
hann oft óvæginn og sérgóð-
ur, en hvað um það, hann
naut álits og hylli margra,
mér að þakkarlausu, án þess
ég sé að rægja sjálfan mig.
Oft gátum við líka verið
samtaka og sammála á fund
um út í frá, sjálfsagt ýmist
um rétt eða rangt, eins og
gengur.
Magnúsi Finnbogasyni hef
ir ekki verið vits varnað og
hann er vel máli farinn,
kappgjarn og ráðríkur, hvar
sem hann kom, og flýtti ekki
fyrir framgangi mála, ef aðr
ir réðu fyrir,. nema þeir væru
meðal „hinna stóru.“ Þá gat
hann stundum verið auð-
sveipur, enda oft viljað hafa
eitthvað fyrir snúð sinn, sem
mannlegt er og margan
hendir. Hjá þeim er ráða
miklu er helzt til metorða að
vinna. — Ég segi þetta blátt
áfram, en get bætt því við að
þeir eru margir, sem vilja
vera innundir hjá drottni í
von um náðargjafir, en læð-
ast um þröngina og beita oln
bogunum þar, svo lítið ber á.
Magnús var vaxinn upp úr
því, hann gerði sér ekki far
um að leynast. Vildi heldur
sjást en að dyljast. Þegar
hann gefur olnbogaskot, þá
gerir hann það á bersvæði.
Við höfum lengi verið í
sama stjórnmálaflokki. Hann
er þar meiri trúmaður og
betri áróðursmaður en ég.
Það sé ég meðal annars á
pistlum hans nýverið um
Skaptártungu og Mýrdalinn.
Þar er ég síður „útfaxinn.“
Ég efast ekki um að hann
hafi verið og sé dyggur flokks
n aður og lengi hefir hann
unnið í þarfir samvinnumál-
anna og mætti njóta þess.
Það má sagt vera af heilum
hug. Og margt hefir hann
víst Hvammshreppi vel gert
cg býst ég við að hann hafi
þar cít fengið minni þakkir
er, hann átti skilið.
Og það get ég sagt hik-
Ir.ust, að engum þar, öðriv.n
en Magnúsi í Reynisci.i'.,
hefði \erig fært að taka Reyr.
iskirkju í rústum og koma
nenni upp með þeim myno-
arbrag, sem húr. segir be/t
frá sjálf. Það sýnii líka vei
hcer íiök Magnús átti ' sókn
aTömum kirkjunrar nð
forr.u og nýju, hve ’.ci jielm
fcrst f framlögum og aun-
arri gcðvild til, og raklar-
s°mi við þessa andLeru móð-
ur sa. Það starf Musnúsvr
e- lil fyrirmyndar og seinr
ft:II bakkað þar í svoit
Mi.fnús Fmnbogason: És,
k-'m til þess að taka i b.end-
inn a bér og óska bér ti’ h.-ui
ingju á áttræðisafmæiinu.
Þá finnur að ég rétti þér
hcnd af heilum huga, vil þér
sífellt gott eitt. Ég ætlaði
ekki að skrifa um þig lof-
ræðu. Við vitum báðir að
„það geta ekki allir verið
eins og hann Sankti Páll.“
Það eitt vildi ég þó segja, sem
hvorugum okkar yrði til
skammar skilið, né beldur
sveitinni, sem geldur og nýt-
ur galla okkar og kosta.
Við erum báðir börn 19.
aldarinnar. Hún bjó í vosið
í bernsku, greiddi úr ráðgát-
um eða glapti fyrir í æsku og
mótaði hugsanir til góðvild-
ar eða illkvittni eða hvort
tveggja. Af því hefir líf okk-
ar á 20. öldinni nærzt eða
sopið seyðið til vaxtar eða
minnkunnar sjálfum okkur,
sveit, lýð og landi.
Stefán Hannesson.
Yf irlýsíng
í formála fyrir bókinni
„Ljóð ungra skálda“, segir
ritstjórinn, hr. Magnús Ás-
geirsson, m. a.: „Ég hef einn
ráðið vali höfundanna í bók-
inni og rúmi þeirra, en hafði
hins vegar skáldin sjálf í ráð
um með mér um val ljóðanna.
Sír samvinna var mér hin á-
nægjulegasta, og tel ég hana
því til tryggingar, að þeim
sérkennum og sjónarmiðum
skáldanna, er þeim sjálfum
eru mætust, hafi ekki verið
stungið undir stól.“
Því miður verð ég að lýsa
því yfir, að þessi ummæli rit
stjórans, hr. M. Á., eru röng
hvað mig snertir. Honpm hef
ir þóknazt af litillæti að birta
eitt smákvæði eftir mig og
offrað til þess rúmlega hálfri
blaðsíðu í nefndu riti, „til að
minna á“ mig, eins og hann
orðar það í formálanum. Ég
get ekki talið, að eitt smá-
kvæði, eins og það, sem eftir
mig er birt í bókinni, leiði
fram sérkenni mín eða sjón-
armið í ljóðagerð og hefði
því kosið að ritstjórinn hefði
úthlutað þessari rúml. hálfu
blaðsíðu til annarra höfunda,
t. d. þannig, að hægt hefði
verið að birta 15. ljóðið eftir
Jón úr Vör, eða þá alla „Dimb
ilvöku“ Hannesar Sigfússon-
ar.
Með þökk fyrir birtinguna.
Akureyri, 20. des. 1954.
Rósberg G. Snædal.
Þórarinn á Skúfi hefir kvatt sér
hljóðs:
„Sæll og blessaður, Starkaður. Ég
sendi nokrar vísur í baðstofuna
þína. En hún er kannske hrunin,
og þá getur hríðin eða þá blessuð
vorgolan raulað vísurnar yfir rúst-
unum.
Hér eru vísur, sem ég kalla dag-
stundavísur. Flestar eru þær einstak
ar tækifærisvísur, en svo datt mér
einu sinni í hug að hlekkja þær
saman, ef svo mætti segja, og úr
því varð þessi langi óskapnaður.
Eins og raunar flestir dagar eru,
ef maður telur tímana:
Nóttin flýr með birða borgun,
birtan skýrist klukkan sex.
Svefn frá snýr um miðjan morgun
máttur nýjast, kjarkur vex.
Draums að flúri fast mig hjúfra,
fagnar dúrum hugurinn,
sjö er úrið, ég vil lúra
og í kúra svæfilinn.
Nætur þátta þræðir rakna,
þakka máttu náðar stund.
Klukkan átta vil ég vakna,
víkja brátt á dagsins fund.
Dags að nýju dynur slagur,
dimman flýr í kaldan sjá.
Klukkan níu. Dagmál! dagur
drunga pkýin rekur frá.
Töfra vendi timans merki
tíu bendir oft sem fyrr.
Allar hendur eru að verki,
ekki stendur tíminn kyrr.
Andinn kreptur klafa sterka,
komst ei hefting sinni frá,
flest svo eftir víngarðs verka
varð elleftu stundu á.
Sólin hátt á himins gólf
heldur, máttinn lífi gefur.
Nú er kátt og klukkan tólf,
kvakað dátt en enginn sefur.
Klukkan eitt þig kallar starf,
komdu greitt og endurnærður,
sviðið breitt á sækja þarf,
svo er eitthvað hagur færður.
Tímans sproti tvö högg slær,
tíminn potast; íram á sæinn
stunda brota róður rær,
rekkum flotar yfir daginn,
Eygt á fjallsins efstu brú
ekki hallar réttu miði.
Nónið kallar klukkan þrjú.
Hver viil spjalla góða siði.
Klukkan „fjegur“ þekkti þjóð
þreytu vegar, hita. dagsiiis,
margur þegar strangt við stóð
starfið trega ferðalagsins.
h - ■< ; : í : 'r
Dómar falla dags við lög
dagar alla ryðja vegi. '
Fimm þá kallar klukkan síög
kvölds til halla .tekúr degi.
Vinnuliði lúi vex,
lætur niður falla tólin.
Aftann miður er við sex
og til viðar halla'st sólin.'
Tiðin hefir verið stirð í haust og
raunar líka oft í sumar. Einn þoku
dag í sumar er leið varð þessi til:
Vefst í fangi veðra sjá, —
vill flest ganga miður.
Þoku hangir höttur &
hlíðar vanga niður.
Eitt sinn í haust varð þessi tíl:
Hretin eygjar Harðviðurj' ; ö . wi
himin geygar Víndbelgur, '' '
fjúki heggur Fahnburðar.' — : 1
Fjölhn leggja kollhúfur. i'cri :
Þessi vísa er um slæmar .fréttir:
Eiturhorn var að : mér ;rétt, ..
ölsins ramma kneifi dreg^jar.
Gleðin er í svipinn sett
svo sem milli þils og veggjar.
Þetta verður ekki meira á.ð sinni.
Bið velvirðingar á ruglinu. Sittu
heill, Starkaður, þó að baðstofan
sé hrunin".
Þórarinn á Skúfi hefir lokið máli
sínu.
Starkaður
Allt í rafkerfið
Bílaraftækjaverzlnn
Halldórs Ólafssonar
Rauðarárstíg 20 — Sími 4775
•ssssssðssssscsssssssssassssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssss

TAPAST HEFIR
Ijósgulur hundur:
af Snhafer-kyni, langur, grannur, í meðallagi stór með
lafandi eyru, ljós á bringu. — Hefir sennilega sést í
Reykjavík og síðar í Sandvíkurhreppi.
Þeir sem verða hundsins varir gjöri-svo vel að
hringja í síma að Laugardalshólum, símstöð Laugar-
vatn.
ssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssassssasssssasasass
wsssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssSssssssssssí
Einangrunarkorkur
í 1”, lYz”, 2”, 3” og 4” fyrirliggjandi.
Jónsson & Júlíusson
Garffastræti 2. — Simi 5430.
jsssssssssssssssssssssssssssssssssassssssssssssssssssssssssssssssssssððai