Tíminn - 28.08.1955, Blaðsíða 3

193. blað.
TÍMINN, sunnudagmn 28. ágúst 1955.
3
og ég sé fyrir mér mosagróna
veggi þeirra mustera, er Mar-
sKrifað
kirkja \
ist þess
■ viö rgengum niður búiu- Sveifin Skorri Höskuldsson:
raíða Bankti Mikjáls í áttina
aScfljótinu. Mér geðjaðist ein
staklega vel að Norðmannin-
Um, sem með mér var. Það er i
eins og að vera kominn háifa
iéiðina heim að hitta Norð-
mann í París.
■ r
SB
Einhvers staðar á götuhorni
sá ég risastóra mynd af Mary
lin Monroe. Álltar þegar ég sé
myndir af þessum kjmæsinga
kerlingum þeirra Ameríku-
manná, detta mér í hug orð,
sem gáfaður háskólakennari
lét í hálfkæringi falla um'
þessi fyrirbæri vestrænnar'
menningar. Hann sagði, að ef
Bandarikin yrðu lögð í rúst í
atóimtríði og fornfræðingar
faeru eftir nokkrar milljónir
ára að grafa úpp skýjakljúf-
ana og fyndu allar þær risa-
vöxnu auglýsihgar af brjósta
míklum konum, er prýða veggi
vérzlunarstaðanna og kvik-
myndahúsanna, þá myndu
þeir vísu grúskarar komast að
þeirra niðurstöðu, að í guðs
eigin landi hefðu búið menn
brjöstatrúar.
Hversu ástsæl sem sú ame-
ríska Máríulilja er börnum
þessarar aldar, þá efast ég um,
að nokkurt skáld á okkar
kalda landi kveði jafn kjarn-
ört uin hennar lostfagra lík-
ámá ög Eysteinn munkur kvað
um brjóst Maríu guðsmóður í
Lilju, því kvæði, er allir vildu
kveðið^hafa.
Það er engum Adamssyni
heijj^að gera sér í hugarlund,
hvernlg henni varð við. Ég
hallast að tilgátu skáldsins,
sem sagði:
Almáttugur, ég held, ég held,
hvað skyldi Jósep segja.
. En hverjar sem þær tilfinn-
ingar voru, er hrærðust í
brj ósti heitkonu snikkarans’
.er hún Tann líf frumburðar
sins kvika með sér, þá er
víst, að engin kona hefur
an verið tilbeðin heitar.
dGi á 's f ' f
Heyrðu inig nú, himins
f í U y ; og jarðar
háleit bygðin allra dygða,
megindrottning manna
a , og engla,
móðil gúðs og blessun þjóða,
e Ét !•
kvað Eysteinn munkur, og Da-
víð segir:
Gef hiér sól og söngva nýja
sancta Maria.
Þáð' er stjörnubjart kvöld
við’Signu, þegar við komurn
niður af Búluvarða Sankti
Míkjáls, og umferðin er miklu
rólegri niðri við fljótið.
Vafningsviðurinn fléttast
alls staðar um múraða bakka
flj^tsins niður að skolugu
yfirbórði vatnsins, og golan
hvislar 4 laufi trjánna yfir
höfðum okkar. Við göngum
yfir brúna og inn á torgið
f ramah við Notre Dame. Turn
arnir tveir gnæfa við himin.
Þeir eru kuldalegir og ógn-
andi. Þeir teygjast upp á móti
stjörnubjörtum himninum.
Menn verða að halla sér aftur
á bak til þess að sjá efstu
brúnir múrsins. Yíir kirkju-
dyrunum eru háir bogar og
ótal fígúrur skreyta fram-
hlið veggsins.
Mér finnst framhliðina
skorta alla þá hlýju, sem í
minum huga hefur veriö
téngd nafni hinnar helgu:
móður. Frammi fvrir svo há- I
um turnum og miklum hvelf- i
ngum hljóta menn að finna!
til örsmæðar sinnar fyrir
þeirn volduga guði, sem turn-
arnir benda upp til-
Mér finnst, að þessir turn-
ar hljóti að hafa verið skap-
aðir af manni, sem fann til
botnlausrar auðmýktar fyrir
almætti guðsins. í hans huga
hefur guð ekki verið neínn
léttastrákur, sem hann gat
látið skokka kringum sina
eigin duttlunga. Hann hlýtur
að hafa trúað á voldugan guð
og óbrotgjarnt logmál hans.
Framan við kirkjuna eru
nokkrir stórir fólksflutninga-
bílar fullir. Við sjáum, að í
hverjum bíl stendur maður
með hátalara og heldur ræðu
fyrir fólkinu. Þetta eru leið-
sögumenn að leiða fáfróöa
túrista í þann sannleika, að
hafið var að reisa guðshúsið
i biskupstíð Maurice de Sully,
og talið sé, að Alexander páfi
II. hafi lagt hornsteininn i
1163. Auðvitað tekur hann það
líka fram, að þetta sé mesta
meistaraverk gotnesku stefn-
unnar I byggingarlist. Ekki
var lokið við kórinn fyrr en
1195, og turnunum varð ekki
lokið fyrr en 1225.
þegar ég stend þarna
hvarflar hugur minn ósjálf-
rátt norður yfir Atlantsálar
og
K'rkja vorrar frúar — Notre Dame.
„Ég hef veriff' blindur í 80 ár....“
íu guðsmóður Voru reist á ætt
jörð minni. Hvort var hún
heitar tilbeðin undir lágú
rjáfri á íslandi eða hér á
bökkum Signu?
Ég finn sársauka yfir ör-
lögum minnar litlu þjóðar, og
mér verður að spyrja sjálfan
mig, hvort allar þær hrundu
Maríukirkjur geti ekki kennt
okkur, að við getum aldrei
treyst á neitt á okkar landi
eldgosa og ísa nema íslenzkar
hendur, sem nenna að vinna
gagnlegt verk. Hve mörgum
gersemum var rænt og rupl-
að í Þlenzkum kirkjum af
sendimönnum erlends valds?
Og hvar var María heitar
beðin um hjálp, þegar ísland
var nýlenda útlendra kónga.
— Eitt meistaraverk, eitt
meistaraverk, tautar dansk-
ur túristi fyrir framan mig.
Þá man ég allt í einu, að
íslendingar höfðu ekki enn
Njálu, þegar þessi
var reist. Og ég minn-
líka, að sú þjóð, sem
reit dýrlegastar miðaldabók-
menntir í Norðurálfu, var eitt
sinn svo hrjáð af erlendu
valdí, að hún ein allra þeirra.
er sögur fara af í veröldinni,
notaði bókmenntir sínar í
skæðaskinn.
Verða örlög nýlenduþjóða
nokkurn tíma önnur en hrund
ar Maríukirkjur og burtflutt
handrit bókmenntanna?
Við höldum aftur yfir Signu.
Götuljósin glampa á öldum
vatnsins. Kassar bóksalanna
eru nú allir læstir. Það var
einhvers staðar hér, sem mað
ur keypti Ijóðmæli Jónasar
Hallgrímssonar fyrir fimm
franka.
Við höldum á hlið við kirkj
una aftur með henni, Kór-
inn kemur í ljós. Hvelfingar
og turnar, spýrur og krossar.
Allt er baðað flóði kastljós-
anna. Stundum geta menn
ekki annað en stanzað í að-
dáun. Þarna er slíkur staður.
Mér finnst ég skilja orð Vict-
ors Hugos, þegar hann kallaði
kirkjuna sinfóniu úr steini.
Allt þetta fíngeröa, kvenlega
skraut verkar eins og voldug-
ur lofsöngur. Turn við turn
og bogi við boga. Sá heili er
þettá skóp, hlýtur að hafa
komizt í snertingu við guðina.
íslenzkur munkur festi lof-
gjörð sína á bókfelli. Hér er
Liija kveðin í grjótið.
Enn göngum við yfir fljót-
ið að kirkjunni kórmegin.
Við höldum inn í garðinn upp
að kirkjunni. Við komumst
aldrei alla leið. Á móti okkur
kemur lögregluþjónn í æstu
skapi og hottar á undan sér
haltrandi betlaragarmi. Hann
er skinhoraður og kafskeggj
aður. Larfarnir hengslast ut
an á kræklóttum líkamanum
og mjöir leggirnir standa
eins og hrífusköft niður úr
trosnúðum buxnaskálmun-
um.
Hann hafði verið lagztur
til hvíldar í garði vorrar frú.
ar. Hann ber með sér skilti,
sem á stendur: — Ég lifi £
myrkri. Svona skáldlegir get£.
franskir betlarar einir verið
Á Manhattaney mætti ég amt
rískum betlara, að rúér virt-
ist um fertugsaldur. Hanr..
bar spjald, sem á stóð: — Ég
hefi veriö steinblindur í átta-
tíu ár. Þetta sýnir, hvað Ame-
ríkumenn standa Evrópubú-
um framar í auglýsingatækm
Enskur betlari, sem ég mætt.
spjald, er á stóð: — Ég
er að nokkru leyti blindui
Það þótti mér uppmálac1
brezkt diplómatí.
Betlarinn formælir verði la^
anna í sand og ösku. En skrh
að stendur: Hungraðir menr..
skulu ekki sofa í garði heilagi
ar frúar. Og hliðið skellur
lás.
Mér varð hugsað til Krists.
Hvað hefði hann sagt un.
þetta steingreypta musten
þennan borðalagða vörð lag
anna, þennan skinhoraða bet.
ara, þessa öskrandi leiðsögu
menn pípandi ártöl og metra
mál inn í hlustir flakkand.
hefðarlýðs?
Ég verð þarna á stundinn..
stoltur af auðlegð minnar fá-
tæku þjóðar. Mér verður alh
í einu sama, þó að hér st
hvergi að sjá ímynd guðsótt-
ans greypta í stein, meðan ég
veit, að á íslandi ganga menr..
ekki betlandi blindir og handt
lausir. Ég finn á þessari stunc.
að hátimbruð helgimuster:.
eru svívirðing við kenningc
Krists, meðan helmingu:
mannkyns sveltur. ________
„Blóðugt es hjarta
þe'ms biðja skal
sér i mál hvert matar.‘-
Þetta er mannleiki heiðint.
hugarfars i islenzku kvæði
Hvenær komast kristnar þjóc.'
ir á það kristilegt stig ac
reisá fremúr hæli fyrir bækl-
aða betlara en kirkjur?
Ég hét því á þessari stundu,
að gefa aldrei feitum kvenfé-
lagskérlingum tvo aura
þeirra krmglóttu, þrístrendc
og köntóttu kirkjur, fyrr er..
búið væri að byggjá hæli yfir
rónana.
Við gengum hinum megir..
við kirkjuna og hægt aftuv
yfir brúna á Signu og áfran..
upp i ljósadýrðina á Búluvarðt.
Sánkti Mikjáls.
Þakpappi
4 tegundir. 4
l Múrliúðunarnet
Gólfgúmmí
margar tegundir.
Á. Einarsson & Funk
Sími 3982.
ií s: l.
Akurnesingar
K. S. í.
Bandaríkjamenn
keppa á íþróttavellúsum í Reykjavik í dag; kl. 4,30 síðdegis.
Aðgöngumiðasala eftir kl. 1 í aðgöngumiðasölu íþróttavallarins.
Verð aðgöngumiða: Stúkusæti kr. 40,00, önnur sæti kr. 30,00, stæði kr. 15,00, barnamiðar kr. 3,00.
KaupieS smfta tímanléga — Forðist óþairia þrengsli.
Máttökmtefndin