Tíminn - 09.12.1955, Blaðsíða 3

3
881*. blag.
TÍMINN, föstudagmn 9. desember 1955.
Dæmasafn með úrlausnum
eftir Lárus Bjarnason
' Lárus Bjarnason:
DÆMASAFN MEÐ ÚR-1 I
- LAUSNUM handa fraxn- j
h'aldsskólanemendum. —|
ísafoldarprentsmiðja h.f.
1955.
Það varð mér mikið gleði-
efni, er ég fékk þessa stærð- j
íræðibók í hendur. Eg hafði
árum saman vonast eftir hví,
að bók af liku tagi og þessi
kæmi frá éinhverjum af okk
ar góðu háskólalærðu stærð-
fræðlngum. Nemendur hafa
um áratugi orðið aö berjast
við þrælþung dæmi í algebru
og rúmfræði án þess að vera
öruggir um, hvort lausnirnar
væru réttar, þar sem bæði út
skýringar og svör vantaði. Á
þennan-hátt hefir nemantí-
mn eytt miklum tírna og orku
sem hægt hefði verið að nota
til annars náms.
Súi var tíðin, að flestar
kennslubækur voru á dönsku
og norsku í gagnfræðaskól-
unum, en nú er þvi fargi af-
létt. Hve mikið haldið þið, að
þetta farg hafi vegið, lesend-
ur góðir? Það voru hverki
meira né mmna en dráps-
klyfjar á mörgum nemend-
anna,
- Því verður ekki á móti mælt
að stærðfræðin er erfið náms
grein, og þarfnast bvi fremur
ritskýringar en flestar aðrar
íræðigreinar.
En frá hverjum kemur svo
þessi nýja’hjálparbók í stærð'
fræði? Ekki frá háskólamanni
heldur frá þaulreyndum kenn
ara og skólastjóra, sem hefir
að hálfu leyti af sjálfsdáðum
brotið stærðfræðina til mergj
ar og komizt að því marki,
sem fæstum öðrum en háskóla
læröum mönnum hefir tekizt
að sliga yfir. Lárus Bjarnason
hefir. lagt mJkla rækt v'ð nem
endur sína úm dagana. Stærð
fræðikennsla hans var annaö
og rneira en dagskipan til
nemenda eins og titt er, held
ur hka dagskiparí tU hans
sjálfs, til þess að búa sig und
3r dag hvern þannig, að ksnnsl
an gæti komf.ð nemendum
hans að sem fyllstum notum.
Bók hans er sem fögur vma-
gjöf að afloknu núklu og góðu
dagsverki til allra stærðfræði
nema utan skóla sem innan.
En hvað er um sjálfa bók-
ina að segja? Henni er sk'pt i
eftirfarandi 4 kafla auk for_
n-ála:
1. Um talnakerfi okkar.
2. 54 dæmi handa fram-
haldsskólanemendum- á-
• samt úrlausnum.
3. 10 viðbótardæmi. Skrifað
ar úrlausnir, ljósprentað
KRISTIN
LAFRANZBÖTTIR
sameinar þaö tvennt: að
vera eitt aí örídvegisritmn
heirasbókmenntanna og
um lei5 einhver stórbrota
asta ástar- og æitarsaga.
AUSTUR TIL ÁSTRALIU
Við lestur þessarar ís-
lenzku ferðabókar nýtur
lesandinn þess í ríkum
mæli aó „sitja kyrr á saina
stað og. samt að vera að
fc-rðast“. — Eókina prýða
80 myndir.
Lárus sextugur,
mcð 2 eða 3 aðferðum, því vit
að er. að öllum nemendum
lætur ekki jafnvel sama að-
ferð. Hér er að finna bók-
stafareikning, brotabrot.
kvaðratrætur, líkmgar aí 1.
og 2. gráðu, samsett hlutföli,
prósentureiknmg. flatarmáis.
íræði og rúmfræði.
Það sem mér finnst á vanta
í þennan kafla, eru nokkur
vel valin flatarmálsdæmi til
viðbótar þeim, sem fyrir eru.
En orsökin er áreiðanlega
ekki. sú, að höfundi hafi yfir-
sést í þessum efnum, heldur
liefir hann neyðst til að tak-
marka lengd bókarinnar kostn
aðarins vegna.
Af 3. kafla bókarinnar er
ég lang hrifnástur, þar sem
liöfundurinn, nær áttræðu,
harídskrífar ahá útreikninga
með því snilldarhandbragði,
að unun er á að horfa. Hér
hefir Lárus gefið nemendum
það fordæmi, sem seint verð-
ur fullþakkað. Lausnin á 8.
dæmi, þar sem teikna á lín-
una
■\ / n3 4- n h
TIL FISKIYEIÐA FÓRU
Þetta cru endurminningar
hins þekkta skjpst-jóra og
athaínainanns Geirs Sig-
urðssonar. Margar myndir
írá þvi i gamla daga prýéa
bókina.
Hér er ævi þessa fur'öu-
Iega fjölhæía sniliings og
frábæra mar.nvinar lýst
ýtarlega á léttu aíþýSlegu
máli. — 33 myrídir úr
ævi Schweitzers eru í bók-
inni.
LÆKNIR
VANDA VAFINN

er nútíma skáldsaga um
spítalalíf og ástir eftir
Frank G. Slaughter, höf-
und bókarinnar „Líf í
læknishendi“.
(a og b eru gefnar lengdir)
finnst mér reglulega snotur,
þvi að allar teikningar koma
í ljós á einní og sömu mynd.
4. kaflinn er ágætur og
prýóileg tómstundaiðja fyrir
alla þá, sem landspróf ætla að
þreyta. En um þennan kafla
er svipað að segja og um 2.
kafla. dæmin hefðu þurft að
vera fleiri.
En í fám orðum sagt, þá er
bókin vel fallin til þess að
verða nemendum, bæði utan
skóla og innan, ágæt hjálpar-
hella innan þeirra marka,
er bók um svaðilíarir á sjó
og landi eftir hinn vin-
sæla Dod Osborne, höfund
bókarinnar „Skipst.jórmn
á Girl Pat“.
feank g.
laughter

1
H. C. ANDERS.EN
mnan
sem hún er samin, enda er þá »;
tilgangi höfundar náð. V
Höfundurinn hefir gefið út “»
bókina á sinn kostnað, eða V
með 2000 króna styrk af op'n »||
beru fé, nákvæmlega tahð, og
er í mikið ráðist, því að út- »«
gáfa slíkra bóka sem þessi er
kostar mikið fé. Tel ég það ■!
miður farið, að opinberir að- »1
ilar skuli ekki siá sér fært að í;
styðja sómasamlega slíka við I*
leitni sem þessa. "»
Eg vil hvetja bæði nemend í;
ur og aðra, sem áhuga hafa £
á stærðfræði. að kaupa bók_ ■!
ina. Og þér, Lárus, þakka ég ■£
hjartanlega þessa snotru I;
gjöf til íslenzkrar menning- J»
ar. Hún er skýr vottur þess J»
bugarþels, sem bú hefir um í
langa starfsævi borið til nem
enda þmna, og berð U1 þeirra
annarra,-sem þurfá f framtið I*
inni að fást við þá hrollvekj- J«
andi gríði, er við köllum
stærðfræði. «1
Ingimar Óskarsson.
4. Olesin l'andsprófsdæmi
- árin 1954—1955 með svör
i; um, útreikningum oe
skýrfngúm eftir cand.
theol. Steinþór Guð_
; mundsson.
- í fyrsta kaflanum sýnir höf. i
ineðal annars, hvernig lesa
Ueri-úr 56 tölustöfum. Margir
eru i vandræðum með að lesa
Úr stafmörgum tölum, ætti
því slíkur leiðarvísir sem
þessi að vera vel þeginn.
í 2, kaflanum hefir höf-
uridur valið dæmi af ýmsu
tagi, svo að nemendur gætu
fengið sem mest alhliða þekk
ifigu á úrlausnum. Eru dæmi
þessi ýmist tekin úr ýmsum
kennsiubókum eða að þau eru
prófdæmi gagnf.-æöastigs. All
ar iausnir dæmanna eru gerð
ar einc auðveldar og unnr er.
Og ímkkur þeirra eru leyst

BÓKAÚTGÁFAN SttBERC
Tvær bækur með ævintýrum H. C. Andersens
með litmynd á hverri blaðsíðu.