Tíminn - 04.01.1956, Síða 5

2. blaff-
TÍMINN, iníðv'kudagimi 4. janúar 1956.
5.
IHiðvikud. 4. janúur
Ótti Mbl. við aukið
samstarf ufflbóta-
aflanna
Það sést glöggt á Morgun-
blaðinu um þessar mundir, að
verulegur uggur ríkir nú á
íhaldsheimilinu, svo að ekki
sé meira sagt. Þessi uggur lýsti
sér líka vel í áramótagrem
.varaformanns Sjálfstæðis-
flokksins, er birtist í Mbl. á
gamlársdaginn.
Þessi uggur er sprottinn af
því, að samtöl eru hafin milli
Framsóknarflokksins og Al-
þýðuflokksms um myndun
Kmbótafylkingar, sem yrði
íær um að stjórna landmu,
&n hlutdeildar milliliðanna
eða Moskvukommúnista.
Uggur íhaldsins við slík sam
tök eru meira en skiljanleg.
Hm mikla valdaaðstaða, sem
flokkur milliUðanna hefir nú,
byggist fyrst og fremst á
Eundrungu umbótaaflanna.
Andstaðan gegn afturhaldmu
er fjórklofm og auk þess hefir
alltaf mikið af frjálslyndu
fólki verið ginnt til fylgis við
Bfturhaldsflokkinn sjálfan. í
ekjóli þessa hafa völd hans og
áhrif eflst með þeim afleið-
ingum, að milliUðunum hefir
tekizt að gera efnahagslífið
helsjúkt, ems og strand út-
gerðarmnar um sérhver ára-
jnót er gleggstur vitnisburður
íim.
Forsprökkum íhaldsins er
að sjálfsögðu vei Ijóst, að
þetta myndi breytast, ef sam-
Btaða næðist milli Framsókn-
arflokksins og Alþýðuflokks-
ins. Þar væri "strax mynduð
fylking, er væri stærri en
Bjálfstæðisflokkurinn. Jafn-
framt mætti búast við því, að
til liðs við hana kæmu frjáls-
lyndir lýðræðissinnar, sem að
Undanförnu hafa fylgt Sjálf-
Btæðisflokknum eða SósíaUsta
flokknum af misskilningi. Þar
settu og flestir þeir kjósendur
heima, sem fylgdu Þjóðvam-
arflokknum í semustu kosn-
ingum.
I Með myndun slíkrar sam-
íylkingar væri sundrung um
bótaaflanna því raunveru-
lega úr sögunni og með því
hrunin sú undirstaða, sem
flokkur gróðafólks og milU-
Pða hefir byggt völd sín á
undanfarið. Þess vegna er
það meira en skiljanlegt, að
uggur sé í Morgunblaðinu um
þessar mundir.
Að sjálfsögðu viðurkennir
Mhl- þetta ekki berum orðum,
heldur reynir að finna ýmsar
tylliástæður til að tortryggja
þessa fyrirhuguðu samfylk-
Ingu. Það ber sér m. a. á
brjóst og þykist nú ekki bera
aðra meira fyrir brjósti en
.vesalings kjósendur Framsókn
arflokksms og Alþýðuflokks-
ins, sem vondir foringjar ætli
hú að fara að verzla með!
Slíkur meðaumkunarsöngur
I Mbl. mun hins vegar engan
blekkja. Kjósendur Framsókn
arflokksins og Alþýðuflokks-
íns vita vel, aö það er ekki
af meðaumkun vegna þeirra,
Eem Mbl. skrifar á þennan
yeg. Hin raunverulega með-
aumkun Mbl. er með millilið-
tinum og gróðamönnunum,
Bem munu tapa valda- og
tróðaaðstöðu, ef umbótaöflin
iaxneinast í stað þess að vera
Hormónatilraunir tii að
þýðingarmiklar fyrir sau
Rætt við Halldór Pálsson, forstjóra Húii-
aðardcildar Atvinmideildar Háskólans
Á þessu ár> og tvö s. 1. ár hafa farið fram mjög athyghs-
verffar frjósemitilraunir á ám á vegum Tilraunaráffs bú-
fjárræktar. Nýlega hafffi blaffamaffur frá Tímanum tal af
formanni tilraunaráffs»ns, dr- Halldóri Pálssyni forstjóra
Búnaffardeildar AtvinnudeUdar Háskólans, og ræddi viff
hann um þessar tilraun*r, sem voru allumfangsmiklar á síð-
asta ári og mun enn verða haldiff áfram.
— Verður haldið áfrarn
frjósemitilraunum með horm-
ónagjöf á þessu ári?
— Já, þeún verður haldið
áfram á svipaöan hátt og s. 1.
ár, sagði Halldór.
— Hvernig var þeim háttað,
og hvaða árangur fékkst s. 1.
ár?
— Eins og lesendum blaðs-
ins mun kunnugt fóru fram
smátílraunir með að auka frjó
semi áa með hormónagjöf vet
urinn 1953—54. í þá tilraun
voru teknar 40 ær. allar á
þriðja vetur, og hafði engin
verið tvílembd áður, en allar
komið upp lambi, er þær voru
tvævetur og margar vetur-
gamlar.
Þessum ám var skipt í tvo
jafna flokka og dælt í ærnar
í öðrum flokknum 750 alþjóða
einingum af gonadotrop-horm
ón í hverja á, en hinar 20
hafðar til samanþurðar.
43 lömb.
Árangurinn varð sá, að und
an hormónaánum fengust 43
lömb, en undan samanburðar
ánum 24 lömb.
S- 1. vetur var Wraunin end
urtekin á sömu ám — þá voru
lifandi 18 af hormónaánum og
19 af samanburðaránum. Að
þessu sinni var dælt jafnstór-
um skammti af hormónum i
sömu ærnar og hormóna
fengu veturinn áður, en hinar
voru enn hafðar tii saman-
buröar.
— Hver varð árangurinn í
annað sinn?
— Ein ær í hormónaflokkn-
um lét og ekki vitað hve mörg
lömb hún gekk með. Hmar
17 áttu 48 lömb. Em átti 6,
fimm áttu 4, fjórar áttu 3,
þrjár áttu 2 og fjórar 1- Sam-
anburðarærnar 19 að tölu
áttu samtals 23 lömb, fimmt-
án urðu einlembdar og fjórar
tvílembdar.
— Lifðu öll lömbin undan
ánum ?
— Nei, 39 lömb undan horm
ónaánum lifðu til hausts, en
sumir marglembingarnir voru
vandir undir affrar ær. Komu
því t>I nytja undan hormóna-
ánum 16 lömbum fleú’a en
undan samanburðaránum.
— Telur þú þetta ekki of
mikla frjósemi?
— Jú, en við verðum að
finna með tilraunum, hvað sé
hæfilegt að gefa mikinn
skammt af hormónalyfinu úl
þess að fá flestar ærnar tví-
lembdar, en fáar marglembd-
ar.
—- Hvers vegna endurtókuð
þið hormónagjöfina við sömu
æfnar?
— Það var gert i þeim á-
kveðna tUgangi að fá úr því
skorið, hvort áhrif hormóna-
gjafarinnar minnkuðu við end
urtekningu.
rÞetta var fyrsta tilraunln,
sém mér er kunnugt um, þar
sém slík hormónagjöf er end-
úrtfekin á sömu ám, en er-
lendis hafa verið gerðar slík-
ar tilraúnir á smádýrum (kán-
ínúm) og því haldið fram, að
hormónagjöf hefði ekki áhrif
----Já, það var tekið úr ís-
lenzkum hryssum, og tilrauna
stöðin á Keldum rannsakaði
hormónainnihald þess.
— Hvaða árangur bar það?
— Sumar bær tilraunir báru
jákvæðan árangur, en aðrar
ekki, og þar sem árangurinn
varð lítill eða enginn, mun
orsökin hafa verið sú, að blóð-
vatnið var geymt cf lengi þítt
áður en það var notað, en það
þarf að geymast írosið.
Tilraunimar á Hesti.
Á Hesti voru teknar til þess-
ara tilrauna 60 ær á fjórða
vetri, og höfðu þær aldrei
veriff tvílembdar- Þeim var
skipt i þrjá jafna flokka. í
ærnar í einum flokknum var
dælt blóðvatni, sem innihélt
500 alþjóðaeiningar aí horm-
ónum. í annan flokkinn var
6ælt blóðvatni með 250 ein-
ingum en þriðji flokkurinn
hafður til samanbúrðar.
■ 'r

;
V,v'> ‘
Dúfa nr. 20 á Hesti með 4 dætur sínar haust'ff 1955. Ærin vó
þá 80 kg. en gimbrarnar vógu samtals 144,5 kg- Dúfa var
keypt lamb frá Höllustöðum í Reykhólasve't.
á slík dýr nema einu sinni á
ævinni. Þetta eru þvi mikú-
vægar niðurstöður.
— Ætlarðu að endurtaka
tilraunina enn emu smni á
sömu ánum?
— Já, en að þessu sinni verð
ur þeim gefinn minni skammt
ur, aðems 500 emingar hverri
á.
— Hvernig er þetta horm-
ónalyf fengið?
— Það er unnið úr blóði fyl-
fullra hryssna. Hormónalyfið,
sem notað var við ofangreind
ar túraunir, var fullunnið og
hreinsað og keypt erlendis
frá, en annars má nota hryssu
blóðvatnið sjálft, þegar geng-
ið hefir verið úr skugga um
hormónainnihald þess.
— Hafið þ>ð gert tdraunir
með það?
— Já, smátilraunir s. 1- vet-
ur á Hesti og nokkrum öðrum
stöðum.
— Var það blóðvatn tekið
hér?
sundruð, eins og verið hefir
undanfarið.
Það er líka óhætt að full-
vissa Mbl. um það, að slík
samtök munu ekki stranda á
kjósendum Framsóknarflokks
ins og Alþýðuflokksms. Kjós-
endur þessara flokka hafa
yfirleitt verið þess fýsandi, að
slík samtök yrðu mynduð
miklu fyrr. Það heÞr strand
að á skammsýni foringjanna,
en ekki kjósendanna.
Slíkun samtökum mun og
áreiðanlega ekki aðeins fagn-
að af kjósendum Framsókn-
arflokksins og Alþýðuflokks-
ins. Þeim mun ekki síður fagn
að af fjölmörgum frjálslynd-
um kjósendum, sem áður hafa
fylgt öðrum flokkum, en gera
sér það nú ljóst, að aukin
samfylking gegn afturhald-
>nu og milliliðunum er það
eina, sem dugir, ef hefja á
stjórnmáUn og efnahagslífið
úr því svaði, sem það hefir
komizt í vegna ofmikilla á-
hrifa og valda þessara óheilla.
afla.
Áranguúnn varð sá, að þær
20 ær, sem 500 emingar íengu,
eignuðust 36 lömb (em 5-
lembd, ein þrílembd, tíu tví-
lembdar og átta einlembdar).
Ærnar, sem 250 emingar
fengu, eignuðust- aðeins 22
lömb (tvær tvilembdar, átján
einlembdar). Ærnar í saman-
burðarflokknum eignuðust 23
lömb (þrjár tvilembdar, sautj-
án e>nlembdar). Engin til-
raunaánna var geld.
Þetta sýnir, að 250 emingar
eru óvirkar. Það kom einnig
fram á öðrum stöðum, þar
sem sv>paðar tilraunir voru
gerðar og tókust. 500 einingar
virðast hins vegar hæfilegur
skammtur.
Tilraumr á Hólum.
Á skólabúinu að H.ólum í
HjaUadal voru gerðar írjó-
semitilraunir með 92 ær alls,
og hafffi engin þehra áður
verið tvilembd- Níðurstöður
þeirra tilrauna voru þær, að
18 ær, sem fengu 750 einingar
hormóna í blóðvatni, áttu alls
38 lömb, 19 ær, sem fengu
500 einingar i hreinsuðu horm
ónalyfi, áttu 37 lömb, aðrar
19, sem fengu 500 einingar í
blóðvatni, áttu 31 lamb. 17
ær, sem fengu 250 einmgar í
blóðvatni áttu 20 lömb, en 19
samanburðarær áttu 27 lömb.
Affrar tilraunir.
Smátilraun var gerð á Gaut
löndum í Mývatnssveit. Voru
þar.teknar 20 ær rcsknar, sem
aldrei höfðu verið tvílembd
ar, þrátt íyrir ítrekaöar til-
raunir til þess að fá þær tví-
lembdar. Tíu þeirra var nú
gefið 500 einingar hormóna í
blóðvatni hverri, en hmar tíui
hafðar til samanburðar. Þær
tíu, sem hormónana fengu,
urðu sjö tvílembdar en þrjár
einlembdar, en samanburðar-
æi-nar urðu átta einlembdar
en tvær geldar.
Á Heydalsá í Strandasýslu
voru gerðar tilraunir með 40
ær rosknar, sem aldrei höíðu
verið tvílembdar þrátt fyrir
gott eldi fyrir og um fengi-
tímann. 2o þeúra fengu 500
einingar hormóna í blóðvatoi
og áttu alls 36 lömb. Hinar 20
voru hafðar td samanburöar
og fengu enga hormóna. Þær
eignuðust samtals 23 lömb.
Enginn raunhæfur árangur
varð af tilraunum, sem gerð’-
ar voru á Reykhólum, Litlu-
völlum í Bárðardal, og Gunn-
hildargerði í Hróarstungu, en
líklegt, að þar hafi hormóna
lyfið eyffilagzt vegna þess- aíl
það var geymt of lengj þítt.
Marglembdar ær.
— Gengu margar ær á Hest*
með fleiri en tvö lömb í sum-
ar?
— Aðeins fjórar, ein meö--4
gimbrar, og vógu þær í hausfc
samtals 144,5 kg. og ærin 80
kg. Þær lifa aiiar (Sjá mynd).
Þrjár ær gengu með 3 lömb
hver, og skilaði hver ær að
meðaltali 45,3 kg af kjöti, 2,-6
kg mör og 9,7 kg gæru. Þess
skal get>ð, að marglemburnar
gengu að mestu á ræktúðu
landi-
— Hvenær er hormónalyf-
inu dælt í ærnar?
----Tólf dögum eftir að þær
ganga 1 síðasta sinn áður en
þær e>ga að fá.
- Þessu íylgir þá dálit>l
f yrirhöín ?
— Já, en peningar vaxa ekki
á trjám, það kostar að sýna
tilraunaánum hrút heilt gang
mál áður en fengitimi hefst.
— Helduf þú, að þess ’SÁ
Iangt að bíða, að bændur gcti
almennt hagnýtt sér þessar
tUraunir?
— Já, líklega þurfa að líða
nokkur ár áður en phætt verð
ur að ráðleggja bændum að
nota þetta lyí til frjósemiaukn
ingar, því að gera verður all-
margar tilraunir enn tú þess
að ganga úr skugga um ým>s-
legt í sambandi v>ð notkun
þess, þótt allt bendi til þess,
að eng>n hætta sé í sambandi
við notkunina, ef hægt er að
finna, hvað er hæíilega stór
skammtur af hormónum.
— Telur þú ekki, að þetta
geti orðið lyftistöng fyrir sauð
fjárræktjna?
— Jú, hjá þe>m bændum,
sem búa samkvæmt hámarks-
afurðastefnunni, fóðra fé sitti
vel og hafa alltaf nóg fóður
og ræktað land til beitar
handa þeim fáu ám, sem maig
lembdar verða.
— Gerir þú ráð fyrir, að
þetta verði notað í stórum stil
í framtíðinni?
— Nei, ég geri ekki ráð fyrir
notkun í stórum stíl, þvi að
alltaf er bezt að rækta frjó-
semi i fjárstofninn og þurfa
ekki hjálparmeðul til þess að
fá ærnar tvilembdar-
Hins vegar getur verið á-
gætt að grípa til þessa lyfs
handa fullorðnum ám, sem
aldrei eru tvílembdar mcð
venjulegri fóðrun, en slíkar
ær eru margar, emkum hjá
þeim bændum, sem ekki hafa
beinlínis lagt sig fram um að
rækta frjósamt íé.
Ég geri ráð fyrú, að marga
muni langa til að nota horm—
ónglyf við ófrjósömustu ærn-
ar ril þess að drýgja la.nfca-
töluna. .. j