Tíminn - 29.04.1956, Blaðsíða 9

TÍMINN, sunnudaginn 29. apríl 1956.
IB HINRIK GAVLING :
uiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiuiiiiiiiiimiiuiiiiimiiiiuiuiiiiiiiiiiiiuiiiiniiHiiiiiiiiiiimiiiuiiiiiiiiiiiimiiiiiuiiiiiiiiuiiuiiii
^lllllllllllUllUlllllllllllllllllllllllllllllllllllllHlllllllllllllllliiiiiiiiiiiiiiiimniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiutimniniiiiiiiiin
I Tilkynnin
11$
15
geröi óðalseigandinn það fyrir
báða. - ‘ s
— Hm . . .hm, rumdi í hon
um, það var ekki talað frekar
um Andrés.
L ■: "
8. KAFLI.
Klukkan var rúmelag þrjú
á mánudegi, þegar hinn stóra
bifreið (Je Borch óðalseig
anda rann í hlaðið á Borch
holm. Óðalseigandinn hafði
sjálfur sótt gesti sína til Ný-
þorgar.
Bifreiðin hafði varla num
ið staðar, þegar aðaldyrnar
voru opnaðar og Lana de
Borch kom út til að 'taka á
móti gestunum. Að baki henn
ar var Lísa.
— Góðan dag, ”<‘fru de
Boreh, og ástarþakkirc fyrir
að vilja taka á móti okkur öll
um, sagði skarpléitúr eldri
maður, sem setið háfði í fram
sætinu við hlið 013110 de
Borch. Þetta var Gerhard
von Kipping. Hann líktist ná
kvæmlega prússneskum junk
ara, og það var hann, lika. Ef
athugað var sniðið -og aldur
inn á dökkum írakka. hans,
mátti kannske bæ'tá við: eins
og prússnesskir junkarar
yoru áður fyrr. ■
Karlotta "von Kíppirig var
ekki gædd neinum éinkenn
um manns síns. Hún var
mjög þrifleg, ef ekkí beinlín
is gild kona, eiuníg íúmlega
fimmtug. Hún var fædd á
Mols, og góðlátlegt , andlit
hennar brosti sífellt,, Áður en
hún var komin inn„ háfð hún
þegar sagt þrisvar sinnum: —
Ó, hve þetta er yndisiegt. Frá
fyrri heimsóknum vissu de
Borch hjónin, að þetta var
uppáhaldssetningin hennar.
Magnús von Kiping, var ung
ur maður, rúmlega tvítugur.
Hann var hár, dökkhæröur,
augun lágu nálægt hvert öðru
og hökusvipurinn benti til
viljaleysis. Hann hafði þegar
reynt sig í átta starfsgreinum
þrátt fyrir ungan aldur, en án
árangurs. Hann var mjög sjálf
umglaður ungur maður, en
skorti alveg sterka skapgerö.
Hann var mjög þægilegur í viö
móti, en virtist alveg skorta
löngun til að hafa eitthvaö fyr
ir stafni.
Systir hans, Elsa, var fall-
eg. Hún var líka dökkhærð, og
hafði stór hnetubrún augu
Stundum sást harðneskjulegt
blik í þeim, en það sást varla
Þaö var lagt á borðið í setu
stofunni. Lísa var að líta yfir
það í siðasta sinn, til aö at
huga, hvort eitthvað færi af
laga. Hún bar ábyrgð á því,
að rétt væri lagt á borðið. Þeg
ar hún hafði fullvissað sig um
að allt væri í yrnlagi e nreæ
að vera, settist hún í einn af
hægindastólunum í anddyrinu
til þess að bíða eftir gestunum.
Magnús von Kipping kom
fyrstur niður. Lísa átti erfitt
með að halda niðri í sér hlátr
inum. Hún fylgdi honum með
augunum niður stigann.
Göngulag hans minnti hana
greinilega á göngulag hanans
úti í hænsnahúsinu.
Lísa stóð upp, þegar hann
kom til hennar.
— Þér eruð sannarlega orð
in augnayndi, Lísa sagði hann.
Röddin var sjálfumglöð, örlít
ið drafandi. Hann virtist
smjatta á orðunum áður en
hann hléypti þeim út.
Lisa brosti. Þessu var varla
hægt að svara ,hugsaði hún.
— Það er náttúrlega fram-
reitt te? hélt hann áfram.
— Þér hefðuð kannske vilj -
að íá eitthvað annað? spurði
hún.
Hann leit á armbandsúrið.
— Ja, ég er nú annars vanur
að fá mér eitthvað sterkara
að drekka á þessum tíma dags,
er . . . hann brosti vorkun-
samlega, — eins og sagt er,
„maðurinn lagar sig eftir að-
stæðunum“.
Henni féll ekki augnatillit
hans. Áður en hún gat upp
hugsað eitthvaö til svars, kom
Elsa niður stigann.
— Ég hafði víst ekki tíma
til að heilsa þér áðan, Lísa,
sagði hún með breiðu brosi,
og tók um báðar hendur Lísu.
Lísa varð steinhissa á hinni
hjartanlegu kveðju. Ef til vill
hafði hún haft rangt fyrir
sér, hugsaði hún. En andrúms
loftið var þingaðra við næstu
orð Elsu: — En hve það er
dámsamlegt, að sjá ferska
stúlku úr sveitinni, þegar mað
ur er vanur öllum þessum mál
uðu brúðum úr borginni.
Lísa roðnaði, en í þetta sinn
af gremju. Elsa lét sem ekkert
væri.
— Þú veizt þó mætavel, Elsa
að rósir sveitarinnar vilja
helzt líta út eins og stöllurn
ar frá bormgunum. Eða hefi
ég rangt fyrir mér, drafaöi í
bróðurnum.
nema í félagsskap kven'na, ein1 r rangt fyrir
Hún var klædd sam- £aSöf Lísa. Við erum
gongu.
kvæmt nýjustu Kaupmanna-
hafnartízku, fötin vörU' eeins
og steypt utan á granhan lík
ann. - -
María og Helena sáUrum far
angurinn meðan fyrsfcu kveðj
urnar fóru fram.í andjdyrinu.
Svo fóru gestirnir upp á her
bergi sín til að Áafa sig lil
eftir ferðalagið.
Lana de Borch fylgdi von
Kipping upp. Henni féll vel við
hina glaðlyndu konu.
— Ó — hve þetta yndis
legt, sagði Karíötta í fjórða
sinn, þegar þær gengu upp stig
jann. ,
alveg ánægðar með að vera
rauðar um munninn, þegar við
höfum borðað síldar salat.
Magnús hló.
— Þér eruð þá ennþá sama
sinnis, Lísa, sagði Elsa hvasst.
— Ég kom ekki með þessa at
hugasemd til að særa yður.
— Fyrirgefið, sagði Lísa.
Unga fólkið hafi alls ekki
tekið eftir því, að hinir eldri
voru komnir niður. Skyndi-
lega tók einhver um handlegg
Lísu. Það var Karlotta von
Kipping.
— Ó, hve þetta er dásam-
legt, sagði hún og brosti breifct.
Við teborðið stjórnuðu karl-
mennirnir samræðunum. Ger
hard von Kiping var ágætur
sögumaöur, og sennilega var
það ástæðan til þess, að kon-
urn líkaði við hann, og fjöl-
skyldunni var boðið út.
— Hefir þú nokkuö farið
á veiðar í ár, Claus, spurði
hann.
ÓÖalseigandinn yppti öxlum.
— Þaö er litið um það. En
einn og einn héri og nokkur
akurhænsn hafa þó lagzt til.
Annars er rnikið um villibráð
í Borchholmskógi núna, og þú
munnt fá löngun þinni sval-
að, ef þú ert ennþá sami
íþróttaunnandinn.
— Það fer nú orðið lítið fyr
ir íþróttamennskunni hj á hon
um, skaut Karlotta inni og
snéri sér í flýti að Lönu de
Borch, til þess að segja hennil
eitthvað, sem ekki rnátti segj -
ást upphátt.
— Það er gigtin, útskýrði
von Kipping. — Raka veðrátt
an hefir slæm áhrif á bein
in. Sérstaklega eru hnén slæm.
Maður er líka að veröa gam
alt hró.
Óðalseigandin hló.
— Það er nú varla svo
slæmt. Þú gengur þó allra
ferða.
—Það er að þakka mínu ó-
bifanlega viljaþreki, skalt þú
vita — ekki fótunum. En nú
skal ég segja þér frá síðustu
geddunni minni, ég fullvissa
þig um, að fólk hélt að hún
væri hvalur.
Sagan um gedduna var svo
ótrúleg, að von Kipping lauk
henni með orðunum: — Það
er varla hægt að trúa þessu.
Gestgjaíi hans svarað'i þurr-
lega: — Nei, þú hefir rétt fyr
ir þér í því.
Þau hlóu öll.
Þegar lokið var við að
drekka teið, fór óðalseigand-
inn með karlmönnunum í eft
irlitsferð um búgarðinn.
— Þú ert líklega búinn að
gleyma hvernig kýrnar líta út,
sagði hann og tók undir hand
legg von Kippings.
— Já, ég hefi víst gleymt
því, og minn ágæti sonur hefir
líklega aldrei vitað það, sagði
von Kipping hlæjandi.
-— Hvað er að heyra, pabbi,
sagði Magnús. — Nú gerir þú
minna úr mér en ástæða er
til.
— Það veizt þú vel, að ekki
er hægt, sagöi von Kipping
háðslega, en leit aðvarandi á
son sinn. Svo bætti hann við
og snéri sér að óðalseigandan
um: — Nú skal ég segja þér
frá síðustu tilraun Magnúsar
til þess að verða sjálfs sín
herra. Hann var ráðinn sem
ritari ágæts skrifstofustjóra,
og átti að fá fimm hudruð á
mánuði. En þegar hann hafði
verið þar í átta daga, gekk
hann inn til hins ágæta skrif
sttofustjóra, og getur þú í-
myndað þér, hvað hann sagöi?
Nei.
— Hann sagði: — Get ég
fengið launalrækkun? — Og
getur þú hugsað þér, hverju
hinn ágæti skrifstofustjóri
svaraði? ' '
= 9
3.

feófagreiSsltír
áriS 1956
| Bótatímabil almannatrygginganna er frá 1. jan. .1, iil
| ársloka. Lífeyrisupphæðir á fyrra árshelming ru
§ ákveðnar til bráðabirgða með hliðsjón af bótum ‘ :ta
| árs og upplýsingum bótaþega. Sé um tekjur ao : 5a
| til skerðingar bótarétti, verður skerðing lífeyri:: rið
| 1956 miðuð við tekjur ársins 1955, þegar skattf úöl
| liggja fyrir.
| Sækja þarf á ný um allar bætur skv. heimildarái- æð-
| um almannatryggingarlaganna fyrir 25. maí n. ::., í
1 Reykjavík til aðalsk'ifstofu Tr.st. ríkisins, en i .m
i land til umboðsmanna stofnunarinnar.
1 Til heimildarbóta teljast hækkanir á elli- og ö u-
1 lífeyri, hækkanir á Jífeyri til munaðarlausra bar: ir-
| orkustyrkur, ekkjulífeyrir, makabætur og bæ' til
i ekkla vegna barna.
| Með hinum nýju almannatryggingalögum nr. r : frá
| 1956 verða nokkrar breytingar á bótum og bó rctti.
| Athygli er vakin á eftirfaranöi, sem kom til l. m-
1 kvæmda hinn 1. apríl s. 1.:
| 1. Mæðralaun einstæðra mæðra jafngilda iiú Vz ót crts
| ellilífeyeris fyrir hvert barn umfram eitt, þó ar rei
| hærri en ellilífeyrir einstaklings. Heimilt er að
Í lækka eða fella niður mæðralaunin, ef ási ■ ur
i móður eru svo góðar, að hún þurfi þeirra ekki æð.
Fjölskyldubætur falla niður fyrir 2. barn í fjöls: .lu
og greiðast nú aðeins ef börn eru 3 eða fleirx.
Ekkjur og aðrar mæður, sem misst hafa vegna glft-
U ingar rétt til barnalífeyris almannatryggingauna, i
j§ öðlast nú aftur þennan rétt. Mæður þessar þurra að p'O
| sækja á ný og leggja fram tilskilin skilríki mec m- i
| sóknum sínum. §T
| 4. Þær takmarkanir, sem gilt hafa um greiðslu bóia, ef §
bótaþegi hefir haft aðrar tekjur, breytast veri æga. i
Er því rétt, að fólk á lífeyrisaldri, aðrxr en þeii :-;em i
| njóta lífeyris úr viðurkenndum sérsjóðum, lati at- |
| huga bótarétt sinn með tilliti til lagabreyting: L_na 1
| 1956. " i
| Árí'ðandi er að örorkustyrkþegar sæki fyrir tii. an
| tíma, þar sem ella er óvíst að hægt sé að taka um. okn-
| irnar til greina, vegna þess að fjárhæð sú, er vei; ná
1 í þessu skyni, er takmörkuð.
I Fæðingarvottorð og önnur tilskilin vottorð skulu
| fylgja umsóknum, hafi þau eigi verið lögð fram a::ur.
1 Þeir umsækjendur, sem gjaldskyldir eru til tryg;. i ga-
| sjóðs, skulu sanna með tryggingaskírteini sínu e'a á 1
| annan hátt, að þeir hafi greitt iðgjöld sín skilvi.L; ga. |j
| Vanskil geta varðað skerðingu eða missi bótarétt, .
i Urnsóknir um aðrar tegundir bóta, svo sem fæði ■ ar- i
| styrk, sjúkradagpeninga og ekkjubætur, svo og xlar g
| nýjar umsókhir um lífeyri eða fjölskyldubætur < rða i
g afgreiddar á venjulegan hátt, enda hafi umsækjancó -kil- =
i víslega greitt iðgjöld sín til tryggingasjóðs. =
| íslenzkar konur, sem gifzt hafa erlendum mör.num, i
I geta öðlazt rétt til barnalífeyris frá Tryggingas’. i>ótt 1
1' þær hafi misst ísl. ríkisborgararétt, ef eiginmenn p: irra i
1 hafa fallið frá, yfirgefið þær eða skilið við þær, . da i
| dvelji þær með börnin hér á landi og njóti ekki líf. yris i
| eða meðlags annars staðar frá. §
Norðurlandaþegnar, sem búsettir eru hér á landi, aiga 1
| samkvæmt milliríkjasamningum bótarétt til jafi s við i
íslendinga, ef dvalartími þeirra og önnur skilyrði, sem ||
samningarnir tilgreina, eru uppfyllt, þó verður bótarétt- =
ur þeirra ekki jafn að því er tekur til mæðral ama, i
ekknabóta, ekklabóta, endurkræfs barnalífeyris og g
sjúkradagpeninga og fjölskyldubóta að þvi er da ska =§
ríkisborgara varðar, fyrr en Norðurlandasamningcr um 1
félagslegt öryggi tekur gildi, sem væntanlega verður §|
síðar á þessu ári og þá verður sérstaklega ský : frá i
opinberlega. i
íslendingar, sem búsettir eru í einhverju Norður'iand- =
anna, eiga gagnkvæman rétt til greiðslu bóta í o\ ^ar- i
landinu. j|
Athygli er vakin á, að bætur úrskurðast frá fyrsi r. . egi i
þess mánaðar, sem umsókn berst umboðsmanni. uda =
hafi réttur til bótanna þá verið fyrir hendi. Þen sem 1
telja sig eiga bótarétt, dragi ekki að senda umsucair |
sínar, þar sem bótaréttur getur fyrnzt að öðrun- osti. 1
Munið að greiða iðgjöld til tryggingasjóðs á tiL> vum 1
tíma, svo þér haldið jafnan fullum bótaréttinduxr:. 1
Reykjavík, 25. apríl 1956. §j
IX

iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiumiiiiiiiiiiiiiiimiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiKinihtiniiiiiiiiiiu