Tíminn - 28.06.1956, Side 4

T f M I N N, fimmtudagmn 28. júní 1956. '
Útgefandl: Framsóknarflokkurinn.
Bitstjórar: Haukur Snorrason
Þórarinn Þórarinsson (áb.).
Skrifstofur i Edduhúsi við Lindargötu.
Stmar: 81300, 81301, 81302 (ritstj. og blaðamenn),
auglýsing«r 82023, afgreiðsla 2323.
Prentsmiðjan Edda h.f.
ViS þurfum engin ráð frá Dönum
TyfORGUNblaSið birt
1 1 ir í gær ummæli
nokkurra danskra blaða, er
benda til þess, að Darnr
telji sig þess umkomna að
gefa íslendingum ráð um
það, hvernig þeim beri að
haga sér í utanríkis- og
varnarmálum. Einkum
virðist svo sem aðalmál-
gagn dönsku stjórnarinnar,
Social- demokraten, telji
það verkefni sitt að gefa ís
lendingum ráð í þessum efn
um. _ ________
Þau ráð, sem um-
rædd dönsk blöð gefa íslend
ingum virðast einkum á þá
leið, að þeir eigi að hafa
herinn áfram. Samkvæmt
írásögn Mbl. virðast t. d.
ráð hins danska stjórnar-
blaðs vera á þessa 3eið.
Um þessi ráð Dana, er
það skemmst að segja, að
Dönum væri sæmst að líta
í eigin barm. Þeir hafa sjálf
ir hafnað að hafa erlendar
herstöðvar í landi sínu. Það
er.enginn afsökun fyrir þess
ari synjun, að Danir hafa
sjálfir sýndarher. Reynslan
fná 9, apríl 1940 er ótvíræð
sönnun þess, að danski
sýntíarherinn gæti tæpast
varið iandið gegn innrás
Mörýfeldis í hálfa klukku-
stunú, hvað þá iengur. Dan
mörk er því jafn vamar-
laus, þótt hún hafi þennan
her, Þrátt fyrir þetta hafna
Danir erlendum herstöðv-
um„ Lega Danmerkur er þó
slík, að það hefir miklu
meiri þýðingu fyrir varnar
kerfi Atlantshafsbandalags
ins að öruggar varnarstöðv
ar væru i Danmörku en á
íslandi.
ÞJÓÐ, sem hefir slíka
aðstoðu í þessum málum og
Dailir, getur því leyft sér
allt frekar en að krefjast
þess af íslendingum að þeir
leyfi erlendar herstöðvar í
landi sínu á friðartímum.
íslendingar gætu með
miklu meiri rökum og rétti
krafist þess af Dönum, að
þeir leyfðu erlendar her-
stöðvar í Danmörku. Þar
væri miklu meiri þörf fyr
ir þær en á íslandi, ef stríðs
hætta væri yfirvofandi.
Þrátt fyrir þetta, munum
við íslendingar ekki gefa
Dönum nein ráð um það,
hvernig þeir hátta varnar
málunum sínum. Því verða
þeir að ráða sjálfir. En ís
lendingar krefjast þess á
móti, að Danir láti á sama
hátt hlutlaus viðkvæm
deilumál á íslandi. Og allra
sízt ætty þeir að heimta
á’f íslendingum að drekka
þann kaleik, er þeir vikja
frá sér sjálfir.
ÞAÐ ER EKKI nema
eðlilegt, að íslenzk stjórn
mál beri á góma hjáhinum
norrænu frændþjóðum
um þessar mundir. íslend-
ingum er það líka. ekki
nema ánægjuefni, að frsend
þjóðirnar sýni vsqcandi á-
huga fyrir máium þe.irra.
En það yrði hinsv.egar ekki
til að treysta góða samþýð
okkar og þeirra, ef þessi á-
hugi birtist einkum í þyí,
að gefa íslendingum ráð
um að leggja á sig kvaðir,
sem þessar þióðir, sjálfar
vilja hinsvegar ekki leggja
á sig. Slík ráð geta ekki
talizfc vinaráð frá íslenzku
sjónarmiði. ;. .
Því ér bezt að segja það
strax í tilefni af hinum
dönsku blaðaskrifum:. ís-
lendingar . teljá. sig -ekki
þurfa á ,ráðurn. Dana
að halda um þessi mál. ís-
lendingar telja sig alveg
dómbæra og einfæra um að
marka þá stefnu, er þeim
sé heillavænlegust. Ef svo
væri ekki, hefðu íslending
ar ekki háð langa barátt.u
til að verða sjálfstæð þjóð.
í nýloknum kosningum
hafa íslenzkir kjósendur
áréttað þá fyrri stefnu, að
herseta verði ekki leyfð hér
á friðartímum, og frá henni
verður ekki horfið, hvað
sem öllum erlendum ráðum
líður.
Liðsbón SiálfstæSisflokksins
t MORGUNBLAÐINU
er nú ákaft biðlað
til Alþýðubandalagsins um
að standa með Sjálfstæðis-
flokknum að því ofbeldis-
verki að vísa uppbótarmönn
um Alþýðuflokksins af
þingi og þverbrjóta því bæði
stjórnarskrána og kosninga
lögin. Kommúnistum er boð
»inn einn þingmaður að laun
um, en tvo ætlar Sjálfstæð
isflokkurinn sér að fá.
Fjórði maðurinn myndi
falla Framsóknarflokknum
í skaut, þar sem Vilhjálmur
Hjálmarsson myndi ná kosn
ingu í Suður-Múlasýslu, ef
Framsóknarflokkurinn og
Alþýðuflokkurinn yrði tal-
inn einn flokkur.
k FORVÍGISmönnum Al-
þýðubandalagsins er ber-
sýnilega um og ó. Sumir
þeirra myndu að vísu ekki
kveinka sér við að brjóta
stjórnarskrána og kosninga
lögin. Hitt sjá þeir hinsveg
ar, að íhaldið myndi ekki
aðeins græða nú þegar mest
á þessu tiltæki, heldur
myndi með því skapast slík
ur fjandskapur milli vinstri
afla landsins, að hann yrði
seint upprættur.
Til þess eru líka refirnir
skornir hjá Sjálfstæöis
flokknum fyrst og fremst.
Hann vill nota þetta mál
til að sundra vinstri öflun-
um sem mest. Þetta mál er
því ekki aðeins prófsteinn
á löghlýðni forkólfa Alþýðu
þandalagsins, heldur af-
Shepilov leggur megináherzlu á „samtilvem"
austurs og vesturs og friösamiega samkeppni
Minnstu munaði, að hinn nýi utanríkisráðherra
týndi iífinu í hreinsunum Staííns árið 1948
ShepiIöY er sanntruaSur kommúe-
isti og trúir af einlægui á sigur kom-
múnismans í heimimim
Það var ekki fyrr en árið 1941
sem hinn nýi utanríkisráðherra
Rússa, Dimitri Shcpilov, kom
fram á sjónarsviðið. Þá var hami
42 ára gamall og heldur lágt
settur í metorðastiga kommúnista
flokksins þar til hann var gerð-
ur yfirmaður áróðursmálastofn-
unar kommúnistaflokksins. Nú
þegar liann hcfir tekið við af
Molotov sem utanríkisráðherra
Rússlands 52 ára að aldri, vita
menn varla hvað hann hafðist að
fram til ársins 1947, er hann
kom fram á sjónarsviðið.
Brezki starfsbróðir hans, Sel-
wyn Lloyd var ekki kosinn á
þing fyrr en árið 1945 og varð
ekki þekktur í Bretlandi fyrr en
hann var 42 ára að aldri.
Mismunurinn á einræðisríki og1
lýðræðisríki kemur mjög glögg-
lega fram í þessum tveim tilfell-
um. Hver getur ímyndað sér, að
vcnjulcgir menn utan brezku ráðu
neytisskrifstofanna í London gætu
ekki grafizt fyrir um alla fortíð
Sclwyn Lloyd áður en hann kom
fram á sjónarsvið stjórnmálanna
í Englandi — hva'ð hann gerði —
í hvaða skólum bann var, hverra
manna hann er, hvað hann gerði
á striðsárunum og svo framvcgis.
Enginn utan við múra Kreml veit
í raun og veru nokkuð um fortíð
Shepilovs — starf hans í rússneska
kommúnistaflokknum í 8 ár er það
eina, sem við vitum. Það er allt
og sumt. Vitað er, að hann hefir
verið kvæntur, þar sem hann á
eina dóttur, sem nú er g-ift og hef-
ir eignazt barn.
Fæddur í Turkmeníu
Shepilov er fæddur í Askhabad,
sem er nú höfuðborg Turkmenfu,
sem er eitt Ráðstjórnarlýðveld-
anna. Þessu hefir hann skýrt frá
í einkasamtölum. Shepilov hefir
ennfremur skýrt frá því, að faðir
hans hafi verið landbúnaðarverka-
maður og bæði hann og móðir
hans hafi verið af rússnesku blóði.
Hvað sem þeim fullyrðingum ]íð-
ur, ber hann greinilegt ættarmól
Asíumannsins með sér •— hin
svörtu augu og stórar augnabrún-
ir leyna því ekki, að hann hlýtur
að hafa meira en lítið af Asíublóði
í sór eins og svo margir Rússar.
Talið er, að hann hafi verið í skóla
í Askahabad í æsku — ennfremur,
að hann hafi verið 13 ára að aldri,
er byltingin varð í landinu.
Byltingarblóðið svall í honum
og á hann að hafa farið til Moskva
tveim árum seinna, árið 1919, en
ekki er vitað hvernig hann komst
þangað og með hjálp hverra.
stöðu þeirra til vinstra sam
starfs í landinu.
S J ÁLFSTÆÐisf lokkur -
hefir sýnt það glöggt í þessu
máli, að hann metur einskis
stjórnarskrá og kosninga-
lög, ef hagsmunir nans era
annarsvegar. Hann er
hreinn ofbeldisflokkur.
Þjóðin hefir hér glöggt
dæmi um lögleysið og kúgun
ina, er drottna myndi hér á
landi, ef Sjálfstæðisflokkur
inn ætti eftir að ráöa ein-
samall.
Það mun reynast lær-
dómsríkt til að draga enn
meira úr fylgi hans.
Las lögfræði í Moskva
Þar hóf hann laganám við há-
skólann og gekk honum námið
mjög vel. Hann fékk þegar í skól-
anum mikinn áhuga á landbúnaði
og rekstri samyrkjubúa og ritaði
síðar bók um efnahagsmál með
hliðsjón af rekstx-i samyrkjubúa.
í stríðinu var hann stjórnmála-
legur fulltrúi í her Ukraníu undir
stjórn Krustsjeffs. Síðan varð
hann æ virkarr í flokksvél komm-
únistaflokksins og eftir að hafa
ritað fjölda greina og bæklinga
um starf og stefnu -hins fræðilega
kommúnisma kom .hann að lokum
fram á sjónarsviðið árið 1947, sem
yfirmaður áróðursmálastofnunar
flokksins. Þetta er allt og sumt,
sem við vitum um þennan mann.
en það er meira en vitað er um
sunla af samstarfsmönnum hans af
hinni uppvaxandi kynslóð í Rúss-
landi. Við vitum nokkuð glögg skil
á æviatriðum eldri leiðtoganna,
þar sem. sumir þeirra voru orðnir
kunnir fyrir byltinguna. Til þcss
að fá upplýsingar um ævi Shepi-
lovs verðum' við að rannsaka vel
sögu hans síðustu 8 árin og til
þess að kynna okkur útlit hans og
einkalíf, verðum við að styðjast
við’ sögusagnir, sem ganga manna
á mcðal í Moskva.
Metur hagsmuni kommúnista-
flokksins framar öllu öðru
Hann er hár vexti og laglegur
í andliti. Eftir því sem bezt er
vitað, er ekkert að athuga við
framkomu hans eða einkalíf. Hann
Virðist vera hæglátur og ber með
sér kalda rósemi og alvöru, sem
er greinilega einkennandi fyrir þá
leiðtogá Rússa, sem fyrst komu
fram á sjónarsviðið að byltingunni
lokinni, jafnvel þó að núverandi
leiðtogar séu nú farnir að vera
brosmildir í meira lagi eins og
kunnugt er. í stuttu máli — útlit
hans ber það með sér, að hann
sé einlægur og ákafur föðurlands-
vinur og meti hagsmuni Rússlands
og kommúnist<ifIokksins framar
öllu öðru.
Fyririítur stjórnskipulag
lýðræðisþjóðanna
Yfirleitt eru allar sögusagnii-,
sem ganga manna á milli í Moskvu
heldur hagstæðar honum. Sagt er,
að hann hafi mikla og einlæga trú
á yfirburðum hins fræðilega komm
únisma og hafi fallið mjög þungt
framkvæmd Stalíns á hugsjónum
hinna fyrri leiðtoga og upphafs-
manna hinna kommúnistísku kenn-
inga.
Sagt er einnig, að hann sé mjög
hændur að fjölskyldu sinni og ætt-
ingjutn, sem munu hafa hjálpað
honum til að komast svo hátt í
metorðastiga kommúnistaflokksins
eins og nú er komið á daginn.
Hann er Irúaður Leninisti — og
er sag'ður hafa megna fyrirlitningu
á „auðvaldsskipulagi" hinna vest-
rænu þjóða og öllum þeirra at-
höfnum.
Hann mun vera sannfærður
um óhjákvæmilegan lokasigur
kommúnismans í heiminum og
haga gjörðum sínunx í samræmi
við það. Hann mun leggja mikla
vinnu í það á bak við tjöldin að
vinna sigur á alls kyns spillingu,
sem stjórn fyrri leiðtoga hefir al-
ið með ógnarstjórn þeirri, sem
öllum er nú kunnugt um. Ilann
er einn af aðalupphafsmönnum
núverandi stefnu Rússa, sem legg
ur áherzlu á samkeppni við vest-
DIMITRI SHEPÍLOV
ræn ríki í viðskipta- og yerzlunar
málum um leið og áherzla er lögð
á svokallaða „samtily.eru" lýðræð
isríkjanna og kommínistaríkj-
anna. Þetta var megini boðskapur
hans cg 20. flokksþihg kommún-
istaflokksins svo og: í ferðnm sín
um í Egyptalandi ög viðræðum
við Nasser hefir hanll lagt á-
hcrzlu á þessar sömu kenningar.
Fylgir Krusjeff í ainu og ölju
Enginn vafi leikur á því, að
hann er mikill stuð.ningsmaður
Krusjeffs og fylgir honum; í einu
og öllu. Hins vegar er' ekki vitað,
hvenær og hvar samVlnná þ'eirrá'- -
og vinátta hófst og ,'með i hváða
hætti. Ef til vill hefir það vérið
stríðinu. ..-.4
Rétt eftir að hnui’ vár gerðúr 2
yfirmaður áróðursmáiánna mun-"
aði minnstu að Shepilov félli og ''
týndi lífinu í hinusn- vitskertu ;
hreinsunum Stalíns og bans'.t
manna. Hann var kalíaður fyrir <.
rétt og yfirhcyrður samkvæmt. ,
skipun miðstjórnár ííokksins fyr-
ir samvinnu við hinn 'títigá og gáf-
aða leiðtoga, Vuzneséxisky, en
hann var skotinn samkvæmt skip-
un Stalíns í einni af hreinsUnun-~
um á þeim árum. Enginn vafi er
á því, að þar skall hurð nærri
liælum og Shepiloy var .fullkunn-
ugt um það.
Þrátt fyrir víðtækar hreinsanir
héit Shepilov lífi og kornst enn.
lengra áfram er hann var kjörinn
í miðstjórn flokksins og skömmu
síðar var hann skipaður ritstjóri
Pravda, sem er aðalmálgagn kom-
múnistaflokksins.
Fatl Molotoffs engin filviljun
Eftir að hann hafði starfað við
blaðið um skeið kom það betur í
Ijós með hverjum deginum, að
unnið var markvisst a'ð því að gera
veg Krusjeffs sem mestan.
Skömmu eftir að Pravda birti á-
rásargrein á Lavrenti Bería var
hann tekinn af lífi eins og alheim-
inum er kunnugt. Á meðan a'ð
Malenkov var forsætisráðheri’a
hlaut hann lítið lof í Pravda og að
lokum kom að því að hann var
harðlega gagnrýndur fyrir þá
stefnu sína að styrkja landbúnað-
inn og framleiðslu matvæla á
kostnað þungaiðnaðarins í landinu.
Skömmu síðar lét Malenkoi'f af
völdum og Bulganin tók við. Nú
hefir Molotov verið viki'ð frá —
vafalaust fyrri fullt og allt — og
Shepilov kominn í embætti hans.
Ekki er nokkur vafi á því, að fail
Molotoffs stendur í beinu sam-
bandi við vinmælgi Rússa við Tító,
þar sem Molotoff var einn helzti
andstæðingur Títós ásamt Stalín
og áítu þeir frumkvæðið áð því að
víkja Tító úr samfclagi komsnún-
istaríkjanna vegna sjálfstæðrar
stefnu hans.
(Framhald á 3. síðu).