Tíminn - 04.07.1956, Síða 4

4
T f M I N N, iniðvikuclaginn 4. júlí 1956.
Tí ,
Utgefandi: Framsóknarflokkurinn.
Ritstjórar: Haukur Snorrason
Þórarinn Þórarinsson (áb.).
Skrifstofur í Edduhúsi við Lindargötu.
Símar: 81300, 81301, 81302 (ritstj. og blaðamenn),
auglýsingar 82523, afgreiðsla 2323.
Prentsmiðjan Edda h.f.
Bandaríkin og Island
I ÝMSUM erlendum blöðum
hefur þess misskilnings orðið
vart, að ákvörðun seinasta
Alþingis um varnarmálin,
sem nú hefur verið staðfest
af meirihluta kjósenda, staf-
aði að einhverju leyti af vax-
andi andúð í garð Banda-
ríkjanna og af misheppnaðri
framkomu þeirra Banda-
ríkjamenn, sem átt hafa í
hér á landi eða átt í ein-
hverjum skiptum við íslend-
inga.
Full ástæða er til þess að
mótmæla þessum misskiln-
ingi eindregið. Þeir Banda-
ríkjamenn, sem átt hafa í
samningum við íslendinga
um margháttuð mál á und-
anförnum árum, hafa und-
anteknihgarlítið komið fram
með fullum drengskap og
sýnt góðan skilning á afstöðu
íslendinga. Framkoma amer-
. . iska hersins, sem hér hefur
dvalið, hefur líka undantekn
ingarlítið verið þannig, að
érfitt mun reynast að vitna
til þess, að annarsstaðar hafi
verið árekstrarminni sam-
búð. ipilli erlends hers og
heimamanna. Nokkuð óhætt
mun og vera að fullyrða það,
að ætti meirihluti þjóðarinn-
ar' að velja um það, hvaða
erlerídur her ætti að vera hér
ef hann þyrfti að vera hér
á annað borð, þá væru
Bandáríkjamenn líklegastir
til að vinna í þeirri atkvæða
greiðslu.
ÁKV^RÐUN ÍSLENDINGA
urír að hafist verði handa
um brottflutning hersins,
rekur þannig ekki rætur til
óánægju yfir framkomu
Bandaríkjamanna hér. Hún
rekur ekki heldur rætur til
þess, að íslendingar séu and-
vígir Bandaríkjunum af öðr-
um ástæðum. Óumdeilanlega
hafa Bandaríkin verið það
stórveldið, sem bezt og mest
hefur haldið uppi merkjum
frelsis og friðar seinustu
fjóra áratugina. íhlutun
þeirra bjargaði Evrópu frá
því að lenda undir harðstjórn
Vilhjálms II. og Hitlers. Styrk
ur þeirra bjargaði Vestur-
Evrópu frá því að lenda
undir oki Stalíns. Þótt Banda
ríkin hafi verið sigursæl í
tveimur mestu styrjöldum
veraldarsögunnar, hefur hið
mikla vald þeirra ekki fyllt
þau ofmetnaði og yfirgangi,
eins og oftast hefur oröiö
hrösun mikilla stórvelda. En
eru þau það stórveldið, er
bezt viöurkennir rétt smá-
þjóða til frelsis og sjálfs-
ákvörðunar. Það sýna m. a.
þau ummæli Dulles, að réttur
íslendinga muni í hvívetna
virtur. Það er anríað en Rúss-
ar gera í baltisku löndunum
og Bretar á Kýpur.
ÁSTÆÐAN til þess, að sein-
asta Alþingi tók þá ákvörðun
að hefjast handa um brott-
flutningi hersins, stafar því
síður en svo af nokkurri and-
úð í garð Bandaríkjanna.
Hún er eingöngu sprottin af
þeim ásetningi íslendinga að
leyfa hér ekki erlenda her-
setu á friðartímum. Þessi á-
setnin'gur ísl. var mjög
Ijóslega yfirlýstur, þegar ís-
land gerðist aðili að Atlants-
hafsbandalaginu, og hefur
verið áréttaður stöðugt síð-
an. Ófriðarblikan, sem fylgdi
Kóreustyr j öldinni og yf ir-
gangi Stalíns, réttlætti hér
hersetu um stund. Slíkár á-
stséður erú nú hinsv.egar.ekki
iérígur 'fyrir 'fíendi og þess-
vegna er það í samræmi við
áður yfirlýsta stefnu að haf-
ist .sé nú handa um brott-
för hersins. Jafn sjálfsagt er
svo það, að íslendingar ann-
ist sjálfir gæslu og viðhaid
varðstöðvanna, svo að þær
geti verið til taks, ef aftur
syrti í álinn.
ÞESSI ÁSTÆÐA ein er orsök
þess, að kröfunni um brott-
för hersins verður nú fylgt
fram. Óvild í garð Banda-
ríkjanna er þar ekk til að
dreifa. Það er tvímælalaust
von yfirgnæfandi meirihluta
íslendinga, að það stórveldið,
sem bezt viðurkennir frelsið
og réttinn, misskilji ekki
þessa afstöðu íslendinga. Það
er og áreiðalega ósk íslend-
inga, að sambúð þessara ólíku
nágranna, minnsta lýðveldis
ins og stærsta lýðveldisins í
heiminum, megi áfram verða
til fyrirmyndar um það,
hvernig voldugu stórveldi ber
að virða frelsi og rétt smá-
þjóðar.
I I
Stefnan frá 1949
MBL. kemst svo að orði í for-
ustugrein í gær, að bæði
„Framsóknarflokkurinn og
Alþýðuflokkurinn hafi gerzt
berir að furðulegum ótrún-
aði við- i-hina sameiginlegu
utánríkis- og varnarmála-
stefnu lýðræðisflokkanna í
landinu." t
Hér er málum snúið öfugt,
eins og oftast hjá Mbl. Því
var yfirlýst af öllum flokk-
um, er ísland gekk í Atlants-
hafsbandálagið 1949, að hér
yrði ekki leyfð herseta á frið-
artímum. Stríðshættan var-
þó miklu meiri þá en nú, þar
sem Berlínardeilan stóð þá
Síðustu orðie frá brennandi fhigvél:
„Roger - við höfum varpað benzíninu fyrir
borð - við sjáum New-York - ég skipti..."
Hryllilegt fíugslys er stór farþegafíugvé!
hrapaði í ljósum logum niður í Atlantshafið
★★★ EITT hryllilegasta Hugslys
sögunnar varð fyrir nokkruni dög
um skammt frá New York, er
eldur kom upp í geysistórri far-
þegaflugvél af Super-Constellati-
on gerð frá Venezúela. Vélin var
á leiðinni aftur til flughafnarinn-
ar Idlewild skammt fyrir utan
New York er flugvélin steyptist
í Ijósum logum í liafið og allir
fórust er í vélinni voru. Björgun-
arflugvél, er fylgdi Contsellation
vélinni áleiðis, sá, er vélin steypt-
ist logandi í hafið og hvarf
skömmu síðar í djúpið, aðeins
smávegis sviðið brak flaut á slys-
staðnum. Með vélinni . voru 74
manns — þar af fjöldi skólanem-
enda á leið heim til sín eftir vetr
ardvöl í amerískum skólum.
★★★ SUÐUR í Caracas í Vene-
súela beið Julío Alfonzo, írægur
tannlæknir, áfjáður komu vélarinn
ar. Hann ætlaði að halda daginn í
meira lagi hátíðlegan, því að ívær
dætur hans, Teresita, 16 ára, og
Yolanda, 16 ára, voru að koma
heim eftir skemmtiferð í Banda-
ríkjunum. Vestur í Hollywood í
Kaliforníu hugsaði byggingarverk-
fræðingurinn George Witter til
dætra sinna, sem nú væru á leið-
inni suður í Venezúela ásamt
frænku þeirra til að dveljast þar
stuttan tíma sér til skemmtunar og
fróðleiks.
sem hann hélt vera á leiðinni lieim
frá Bandaríkjunum. Úti í bílskúr
beið spánnýr bíll, sem sonurinn
átti að fá að gjöf, þegar heim
kæmi sem verðlaun fyrir dugnað
hans í háskólanum í Michigan, en
þar var hann í vetur. Lawrence
Handler, 10 ára að aldri, lá and-
vaka í rúminu á heimili afa henn-
ar og ömmu í Brooklyn. Henni
leiddist vegna þess, að foreldrar
hennar og bæði systkini voru á
leið til Venezúela.
★★★ ENN drundi útvarpið í flug-
turninum á Idlewild — skeytin
voru að berast frá Able Mike Sug-
ar: — New York, New York. —
Við erum að lækka okkur mjög,
mjög hægt, — önn cr cinn hreyf-
illinn bilaður----
Mikið var af ungu fólki um borð
í flugvélinni, alls var unga íólkiö
31 að tölu, allt frá 12 ára til 20
ára, en flestir þessara unglinga
höfðu dvalið í vetur í skólum í
Bandaríkjunum og Kanada. Fiug-
takið hafði gengið eins og í sögu
og klukkan var ellefu mínútur
gengin í tólf um kvöld þegar iagt
var út yfir hafið og stefnan tekin
á Caracas. Það var fullt tungl og
óvenjulega bjart, þegar vélin flaug
út yfir meginland Ameríku. Þegar
klukkan var 24- mínútur gengin í
sem hæst. Það var ekki fyrr
en tveimur árum seinna,
þegar Kóreustyrjöldin gat
hvenær sem var orðið að alls-
herjarbáli, að hersetan var
leyfð, en þó þannig, að hægt
yrði að losna við herinn með
IV2 árs fyrirvara.
Nú hefur ástandið breyzt
svo aftur, að það er að allra
dómi stórum friðsamlegra en
1949, þegar við vildum ekki
leyfa hersetu. Því væri það
brot á margyfirlýstri stefnu
íslands, ef ekki væri nú haf-
ist handa um brottför hers-
ins.
Framsóknarflokkurinn og
★★★ EINMITT þessa stundina
var rnikið um að vera í flugturnin-
um á Idlewild. Einhver Constella-
tion-flugvél Pan-American flugfé-
lagsins hafði fengið skeyti frá
„Able Mike Sugar“, .en það, yar
gælunafnið á vélinni frá Veuezú-
ela. Pan-American-vélin skýrði írá
því, að Able Mike Sugar hefö) snú
ið við aftur til New York sökum
bilunar í einum hreyflinum —
væri hún í 10 þús. feta hæð og
stefndi beint til Idlewild.
Nev/ York svarar: — Roger (þýð
ir: ég heyri).,r7-r þiíli skúluð Iosa
ykkur við eldsneytið.— —
Constellationvélin kallar; — Ro.g
er — við höfum varpað beUziniim
fyrir borð — Roger .T— við sjáuin
New York — Ég skipti — —
Þetta var það. síðasía, seni heyrð
ist frá flugstjóranum. .Sýnilegt
var, að vélin var <nú að vurpa cids
neytinu. • . ■ - • . ■..
Björgunarveliri kalíac: — Farið
niður í 160 milur — 160 mílur —
eldur er laus í véliririi----Þetta
er björgunarvéiin — lieyrið þið í
mér? — Ég skipti.
Farþegaflugyél gVenndinui:
— Hann er að hraj)a — hevrið þið
það björgunarYpÍ? véíin er að
hrapa. ,‘ZZ
Björgunarvýjin.^yarar: ,— Já,
hann er að hrapa — ,ýið .iuunum
fljúga yfir og..reyna að íýsa upp
slysstaðinn — hámihgjáii góða —
hvílík sjón! — —■ — ’
★★★ CONfeTÉLUA^.IÓNwélin
hrapaði nú í ijosurn Íogum í h.afið
og sökk á skáriimri stundu, Með
öllu var útilokað, að nokkur hefði
komizt lífs af ásajnt.ÍO manna á-
höín (meðtaldar 2 amsrís.kar flug-
freyjur) var slys þetta, eifthvert
hið hryllilegasta i s.ögu farþega-
ílugsins.
Vestur í Hollywood sagði Witter
klökkum rórni er hann frétti t.íð-
indin: „Börnin hafa í langan tima
verið að vinna sér inn fyrir þess-
ari flúgferð. — í Brooklyn, New
York kallaði Handler litla: — hvað
gerðu þau —- hvar erú þau, —
mamma, pabbi, bróðir mir.n
eitt extir miðnætti og vélin var i syslir mín? _ þau voru svo
stödd um 250 mílur út af Norfolk
varð áhöfnin var við, að einn
hreyflanna var í ólagi og þegar í
stað ákveðið að halda til Ncw York
og
góð
York kallar:
★★★ NEW
Mike Sugar — Roger —Ætlar þú
að sleppa benzíai á leiðinni?
Flugvélin svarar: — AIIs ekki —
alls ekki, New York. Við munum 1 ★★★
við mig —
Suður í Caracas starði Dr. Al-
fonzo vonlausum augum út um
gluggann: — Við, sem áttum svo
miklum erfiðleikum að fá stúlk-
urnar hingað — r— og hin spánýja
i bifreið stendur enn óhreyfð í bíl-
t , jskúrnum hjá dr. Borjas, því að son-
ur hans kom aldrei hehn aftur.
ÞESSA dagana vinna sér-
★★★ SUÐUR í Caracas beið Dr.
Armino Boras eftir syni sínum,
Alþýðuflokkurinn hafa því
ekki brugðist neitt í þessum
málum. Þeir standa aðeins
við það, sem allir flokkar
lýstu yfir 1949. Sjáfstæðis-
flokkurinn hefur hinsvegar
brugðist þeirri stefnu, sem þá
var mörkuð, og rofið með því
þá einingu, sem áður var um
þessi mál. Þeirri staðreynd
verður ekki leynt, þótt Mbl.
reyni að bera ótrúnaðarbrigsl
á þá, sem hafa gert það eitt
að fylgja fram stefnunni frá
1949.
ekki varpa neinu eldsneyti fyrir
borð — —
16 mínútum síðar lagði Grunmi-
an Albatros björgunarvól af stað
hinni nauðstöddu v.él til hjálpar.
Klukkan 1,11 komst hún i skeyta-
samband við vélina og kl. 1,25 sáu
lugmenn björgunarvélarinnar hina
stóru Constellation-flugvcl. Flug-
stjórinn virtist vera rólegur og á-
leit, að allt myndi ganga að óskum
enda voru vélarnar ekki nema 60
mílur frá New York. Enska flug-
stjórans var töluvert bjöguð og
með erlendum hreim, segja flug-
menn björgunarflugvélarinnar.sem
héldu stöðugu talsambandi við vél-
ina.
En skyndilega kemur óvænt til-
kynning frá Constellation-vélinni:
— New York — New York —
þetta er Mike, sem kallar — við
verðum að varpa fyrir borð elds-
neytinu eftir 5 mínútur — getum
við gert það og síðan fylgt björg
unarvélinni eftir?------
fræðingar að því að rannsaka or-
sök þessa hryllilega slyss, en það
er litið, sem hægt er að byggja á.
Eina, sern fundizt liefjr úr þessari
glæsilegu flugvél, er örlítið sviðið
brak, er björgunarskipum tókst
að slæða á slysstaðnum. AHt ann
að er horfið í tíjúp hafsins.
Sofoaði undir stýri
Á sunnudagsmorguriinn' kom lög
reglan að þremur mönnum í bif-
reið, sem stóð á veginum á Sand-
skeiði. Svaf einn þeirra yindir stýr-
inu. Bifreiðin mun haf§ bilað uppi
á Hellisheiði og bifreiðarstjóri,
sem hafði verið fenginn til að aka,
yfirgaf farartækið. .M^ðijrinn, sem
fannst sofandi undir,. stýrinu . og
ölvaður, tók þá ti,l sin33 ráða, og
ók og lét brekkur rátiá ferðinni.
Varð svo ekki lengfa komizt en á
Sandskeiðið og þar sofnað, unz lög
reglan vakti þá félaga og tók öku-
mann í sína vörzlu.