Tíminn - 14.07.1956, Page 4

4
T í M I N N, laugardaginn 14. júli 1956,

Útgefandi: Framsóknarflokkurinn.
Ritstjórar: Haukur Snorrason
Þórarinn Þórarinsson (áb.).
Skrifstofur í Edduhúsi við Lindargötu.
Símar: 81300, 81301, 81302 (ritstj. og blaðamenn),
auglýsingar 82523, afgreiðsla 2323.
Prentsmiðjan Edda h.f.
Seinheppni reiða mannsins
REIÐI MAÐURINN í Morg-
unblaðinu heldur áfram ó-
hró.ðursskrifum sínum um
Framsóknarflokkinn. Hann
helgar Framsóknarflokkn-
um forustugrein Mbl. í gmr
og tekur nú á öllu, sem hann
á til. Hann leitast við í grein
inni að draga upp mynd af
Framsóknarflokknum. Og
hvernig hefir honum svo
heppnazt myndgerðin? Það
verður ekki annað sagt en
hún hafi heppnazt furðulega,
ef breytt er til um eitt orð
í greininni, þ. e. nafn Sjálf-
stæðisflokksins sett í stað-
inn fyrir nafn Framsóknar-
flokksins. Þá verður greinin
ein hin raunhæfasta lýsing á
Sjálfstæðisflokknum, sem
enn hefir verið gerð.
REIÐI maðurinn ber Fram-
sóknarflokknum á brýn svik-
semi við samstarfsmenn
sína. Rngin dæmi nefnir
hann þó um þetta. Hins veg-
ar er hægt að nefna mýmörg
slík dæmi um Sjálfstæðis-
flokkinn. Það má t. d. nefna
eið Ólafs, þegar hann lofaði
Framsóknarmönnum að
stuðla ekki að breytingu á
kjördæmaskipuninni á þing-
ínu 1942, en rauf svo eiðinn
nokkrum vikum seinna og
gekk til samstarfs við komm-
únista um slíka breytingu.
Það má nefna samning Ól-
afs og Bjarna Ben., þegar
þeir lofuðu Birni Ólafssyni
öruggu sæti á Reykjavíkur-
lista Sjálfstæðisflokksins, en
felldu hann svo með útstrik-
unum. Þannig má halda á-
fram, en þetta nægir til að
sýna, að umrædd lýsing á
við Sjálfstæðisflokkinn, en
ekki Framsóknarflokkinn.
ÞÁ KALLAR reiði maðurinn
Framsóknarflokkinn „aftur-
haldssaman hentistefnu-
flokk“ og ber honum á brýn
andstöðu gegn ýmsum fram-
rórum. Allt er þetta út í
hött varðandi Framsóknar-
flokkinn, en er hins vegar
sönn lýsing á Sjálfstæðis-
flokknum. Hann hefir í fyrstu
barizt gegn flestum umbót-
um,.sem komist hafa fram
fyrir opinberan atbeina, en
reynt svo að eigna sér þær
á éftir. Þótt afturhaldsemin
sé þannig upprunaleg stefna
hans og myndi einkenna
stjórnarhætti hans, ef hann
réði einsamall, getur hann
þó verið til með að varpa
henni fyrir borð og taka „koll
steypur“, ef hann telur sig
geta tryggt hagsmuni milli-
liða og gróðafólks betur á
þann hátt. Höfúðtákmark
hans er nefnilega að halda í
völd og sérréttindi, hvað
sem það kostar. Hann er
valdastreituflokkur fyrst og
fremst. í stuttu máli verð-
ur honum ekki betur lýst en
að kalla hann „afturhalds-
saman hentístefhuflokk.“
ÞÁ SEGIR reiði maðurinn,
að Framsóknarflokkurinn sé
sérstaklega mótfallinn einni
stétt, verkamönnum. Áttta
menn sig ékki fljótt á því,
hvaða flokk þessi lýsing á
bezt við? Hver barðist gegn
togaravökulögunum? Hver
hefir harðsvíraðasta atvinnu
rekendavaldið innan vé-
banda sinna? Hver vinnur
fyrir milliliðina, er gera kaup
hækkanir að engu? Nei, það
verður ekki af Sjálfstæðis-
flokknum skafið, að enginn
flokkur er andvígari verka-
mönnum en hann, enda er
hann fulltrúi þeirra stétta,
er byggja hag sinn á því, að
skerða kjör þeirra.
SVO KEMUR lokaþátturinn
hjá reiða manninum. Fram-
sóknarflokkurinn reynir að
svíkjast inn bakdyramegin.
Við hvaða flokk skyldi þetta
eiga bezt? Hvaða flokkur ger-
ir mest að því að leyna
stefnu sinni og tilgangi?
Hvaða flokkur segist vera
„flokkur allra stétta“?, en
er í rauninni aðeins klíka
stórgróðamanna og stórbrask
ara? Þannig má halda áfram
að nefna dæmin um það,
hvernig Sjálfstæðisflokkur-
inn reynir að svíkjast inn bak
dyramegin.
Vafalaust hefir það ekki
verið ætlun reiða mannsins,
þegar hann skrifaði grein
sína, að draga athyglina
fyrst og fremst að eigin
flokki og veilum hans. Sein-
heppni hans er aðeins sú, að
þegar hann hyggst að lýsa
verulega varhugaverðum
flokki, þá verður lýsingin
eins og hún sé samin um
Sjálfstæðisflokkinn. Þessi lýs
ing reiða mannsins er jafn-
framt fullkomin skýring á
því, hvers vegna Framsókn-
armenn hafa gefizt upp á
samstarfinu við Sjálfstæðis
flokkinn og aðrir flokkar
virðast ráðnir í að hafna
því.
„Kosningasvindlið" 1937
MORGUNBLAÐIÐ heldur því
enn áfram að kalla kosninga
bandalag Framsóknarflokks-
ins og Alþýðuflokksins svindl
og þrask. En hvaða nöfn vill
það þá gefa kosningabanda-
lagi Sjálfstæðisflokksins og
Bændaflokksins 1937? Hvaða
munur var á því og banda-
lagi Alþýðuflokksins óg Fram
sóknarflokksins nú? Mbl.
ætti að svara þessari spurn-
ingu áður en það skrifar
meira um svindl og brask.
Annars setja umrædd skrif
þess miklu fremur svindlara-
stimpilinn á Ólaf Thors og
Bjarna Benediktsson en for-
ingj a Alþýðuflokksins og
Framsóknarflokksins, því að
Ólafur og Bjarni áttu frum-
kvæðið að bandalaginu 1937,
er var fordæmið fyrir banda
laginu nú. _______ , u ,,,
Bretar ráðgera stðrfelldán
niðurskurð hernaðarútgjalda
Ætla að leggja niður orrustufIugsveitir
og afnema herskyldu - markverðar upp-
lýsingar í amerísku blaði
,'JýIega birti amertska tímaritið Newsweek athygiisverða
grein um viðhorf Breta til herbúnaðar um þessar mundir
og áætlanir þeirra um stórfelldan sámdrátt á því sviði,
bæði vegna nýrrar hernaðai tækni og nýrra viðhorfa í al-
þjóðamálum. Þessi grein er harla fróðleg, m. a. með tilliti
til þeirra umræðna, sem fram hafa farið hér á landi um
hernaðaröryggi og gildi varnarsveita að undanförnu. Verð-
ur greinin því endursögð hér á eftir.
Bretar ráðgera um þessar murid-
ir stórfelldan niðurskurð á hern-
aðarútgjöldum, segir Newsweek.
Og þeir vilja að Bandaríkin og
önnur vestræn bandalagsríki feti
í sömu slóð.
Fjármálaráðherra Breta, Harold
MacMillan hefir tilkynnt, að hern
aðarútgjöld verði skorin niður um
sem svarar 200 milj. dollara til
að byrja með. Þessi sparnaðaráætl
un hefir þegar gersamlega kippt
fótum undan brezku loftvarna-
sveitunum, og hefir valdið því að i
flotahöfninni í Scapa Flow er lok-
að, en þar voru sögufrægar stöðv-
ar í báðum heimsstyrjöldum.
Fréttaritari Newsweek í London
símar, að þessi niðurskurður sé
undanfari þess, sem ríkisstjórn sir
Anthony Edens ætli að verði alls
herjar endurmat á varnarkerfi
hins vestræna bandalags.
Efling efnahagskerfis
í London er því haldið blákalí
fram, að vestræn lönd hafi engin
efni á að verja stórfúlgum í venju
legar gerðir af skriðdrekum, fall-
byssur og jafnvel flugvélar, sem
allt verði vitagagnslaust í atóm-
styrjöld, sem væntanlega aldrei
kemur. Nú þegar Rússar hafa fært
sig um set, frá hernaðarárásum
í fjármála- og viðskiptalegar inn-
rásir, er enn augljósara en íyrr,
segja Bretar, að lýðræðisríkin
þurfa að styrkja efnahagskerfi
sitt. Og í Bretlandi er engin leið
til þess önnur en draga úr her-
varnaútgjöldum.
Þessi nýja „lína“ hefir verið að
fæðast í Whitehall að undanförnu
og spurningin er nú þessi: Hvern-
ig á að fá sem mestan varnar-
mátt á atómöld fyrir sem minnsta
peninga?
Nýja varnarfízkan
Helzta atriði þess, sem sumir
Bretar kallá nýju varnartízkuna,
eru nú kunn. Undanfari er fyrir-
heit um að leggja ekki út í ncinar
stórbreytingar, nema í samráði við
Bandaríkjamenn. En þeir eru samt
ekki líklegir til að taka fagnandi
við nýju tízkunni, þvert á móti.
Búast má við hræðsluópum úr
þeirri átt. Því að kjarni nýju tízk-
unnar er, að minnka hervarnaút-
gjöldin um %. Ekki er ljóst enn,
hvernig þessi sparnaður muni
koma við, en þó má eygja nokkur
aðalatriði:
Innan þriggja ára munu Bret-
ar hafa innan við 500.000 menn
undir vopnum, í stað 750.000 nú.
Almenn herskylda verður af-
numin 1959. í hennar stað kem-
ur reglugerð um kjör hermanna,
og herinn verður byggður upp
í kringum kjarna sérstaklega
æfðra sérfræðinga.
Herafli Breta í Þýzkalandi
verður minnkaður úr 4 14 her-
deild í 2.
Aðalvarnarkerfi Breta verður
byggt á sprengjuflughernum og
loftflaugum, en orrustufiugsveitir
verða lagðar niður. Þrýstiloftsflug
vélar til varnar eru taldar of dýr-
ar og úreltar.
Sérfræðingar Breta telja, að
Bretar geti varið sig og staðið við
allar sínar skuldbindingar gagn-
vart öðrum með 100 nýtízku
sprengjuflugvélum, sem fljúga
hraðar en hljóðið fer, og eru gerð
ar til að flytja vetnisvopn. Þenn-
MacMillan fjármálaráðherra
boðar niðurskurð lierútgjalda.
an flugflota styðji lítill floti á
sjó, búinn kjarnorkuvopnum, og
síðan sveitir sérlega æfðra flug-
hermanna, er kunna að beita kjarn
orkuvopnum.
Aðalröksemdin fyrir nýtízk-
unni er: Rússar hætta ekki á
heimsstyrjöld. Kjarnorkuvopn
gera kleift að treysta hindrunar-
vaidi þeirra einu saman.
Eden forsætisráðherra lauk svo
viðræðum sínum við' rússnesku
stjórnmálamennina í apríl s. 1. að
hann var sannfærður um, að'„á-
tök í milli stórveldanna eru ó-
hugsandi, því að þau jafngilda
sjálfsmorði á heimsmælikvarða.“
Um vetnissprengjuna er Eden
sagður hugsa á þessa lund: „Þegar
þessi stórhindrun er fyrir augum
beggja, hafa stórir herir, sem
standa andspænis livor öðrum
með allan búnað, byssur og skrið-
dreka, engan veginn sama gildi
og áður ... Sá tími er vissulega
upp runninn, að allar hernaðará-
ætlanir þurfa að taka tillit til
hinna breyttu aðstæðna.“
Minni herútgjöld —
meiri umsvif
í útreikningum Breta veldur
fjárhagshliðin miklu. Niðurskurð-
ur hervarnaútgjalda er óhjákvæmi
legur, ef Bretar eiga að geta stað-
ið á eigin fótum í framtíðirini,
telja forustumenn þeirra. Þegar
létt væri þunga hernaðarútgjald-
anna af þjóðinni, væri unnt að
leggja meira af mörkum til sam-
veldislandanna, styrkja aðstöðu
brezka iðnaðarins í samkeppni við
Rússa um efnahagsleg áhrif í vah-
yrktum löndum víða á hnettinum.
En veiki punkturinn er, og það
viðurkenna Bretar, að vestrænar
þjóðir gleymi því, að það var
fyrst og fremst styrkleiki óg sam-
heldni sem kenndi Rússiim þáu
sannindi, að stríð borgar sig ékki.
Og ef vestræn lönd yrðú aftur
veik í vörnum, mundu kommún-
istar e. . v. endurskoða þá afstöðu
sína, segir Newsweek að lokum.
Illa mundu þessj vísindi Breta
og hins ameríska blaðs ;líta, Út í
Morgunblaðinu á íslandi.
'BAÐSromN
Smekkurinn, sem kemst í ker___
MARGRA GRASA kennir í erlend-
um blöðum um þessar mundir, er
þau ræða um ísland. En þaö er
mikil tízka síðan Alþingi ákvað
endurskoðun varnarsamningsins.
Mikið af þessum skrifum ber
keim af því, að umboðsmenn er-
lendra fréttastofnana hér á landi
sendu ranga og villandi fréttir af
varnarmálásamþykktinni og
stjórnarslitunum þegar í upphafi.
Og smekkurinn, sem kemst í ker,
keiminn lengi eftir ber. Enn í
dag má sjá greinar byggðar á
þeim upplýsingum, sem símaðar
voru héðan, að stjórnarslitin hafi
orðið út af varnarmálinu og kosn-
ingabaráttan hafi snúist um það
eitt. Nokkuð ber á því, að stjórn-
málaflokkarnir íslenzku séu flokk
aðir í „anti“- og „pro“-ameríska
flokka. Og afstaðan til varnar-
málsins er þá merkjalínan. Lík-
legt er að þessi rangi fréltaburð-
ur verði til tjóns og leiðinda og
er þung ábyrgð þeirra íslendinga,
sem í upphafi sendu litaðar og
rangar fregnir héðan.
Flísin og bjáikinn.
ÉG SÉ, að Morgunblaðið er ákaf-
lega hneykslað yfir cinhverjum
fréttum af stjórnmálaliorfum hér,
sem lesnar hafa verið í danska út-
varpið. Áður hafði blaðið birt
hneykslunarplislil út af ummæl-
um, sem New York Times hafði
eftir Ólafi Thors. Ilneykslunin
kann að vera réttmæt í sjálfu
sér, en kemur heldur seint. Ame-
rísk þlöð birtu í vor ummæli,
sem höfð voru eftir utanríkisráð-
herra íslands. Frumheimildin var
fréttaskeyti til erlendrar frétta-
stofnunar, sent af starfsliði Mbl.
Augljóst var, að ummælin, sem
erlendis birtust, voru stórlega úr
lagi færð. Á skrifstofu Mbl. var
afrit af símskeytinu, sem sýndi,
hvað ráöherrann hafði í raun og
veru sagt. Og hvað gerði Mbl.?
Leiðrétti það misskilninginn? Ó-
nei, hvorki leiðrétti né andmælti.
Það tók upp orð hinna erlendu
blaða, sem það vissi’ vel að voru
stórlega úr lagi færð, og notaði
þau til árása á utanríkisráðherra.
Hneykslun Mbl. nú er því ekki
tengd neinni sérstakri sannleiks-
ást heldur aðeins umhyggju blaðs
ins fyrir Ólafi Thors. Mbl. finnst
allt í lagi að rangfæra ummæli
andstæðinga í erlendum blöðum.
Endurprentar slík ummælí með
velþóknun og hotar sér í liag. En
ef svona vinnuaðferðir snerta
Ólaf Thors, þá er annað uppi á
teningnum. Þá ætlar allt vitlaust
að verða og stærsta fyrirsagna-
letri er tyllt upp á forsíðu blaðs-
ins. Já, hún er svo stór flísin
sú arna, að bjálkinn hverfur al-
veg í skuggann.
Umgengnisvenjur og íslenzk b!öð.
Á MEÐAL grasanna í urtagarði
erlendu blaðamannanna, sem hér
dvöldu, eru nokkur býsna athygl-
isverð. Meðal annars þetta:
Fréttaritari Manchester Guardian
gerði að sérstöku umtalsefni að
íslenzkir blaðamenn hefðu verið
„útilokaðir" frá blaðamannafund-
um, sem íslenzkir ráðherrar héldu
fyrir kosningarnar. Þótti honum
þetta merkilegt og undarlegt fyr-
irbæri. Enda má taka undir það.
íslenzk blöð útilokuð frá slíkum
fundi, en alls konar fólk, sem
kallar að það sé sent af erlend-
um blöðum (sbr. bókavörðinn frá
Gentofte, gistivin Mbl.) sjtur
langa stund á viðræðufundi um
viðhorf og atburði dágsins. Þetta
er ekki eins og það á að vera. ís-
lenzkir stjórnmálamenn sjá stund
um ekki þjóðina fyrir flókknum,1
og nota ekki þau tæki, sem til
eru í landinu, til að veita þjóð-
inni upplýsingar og fréttir af því,
sem er að gerast. Eðliíegt hefði
verið að íslenzku blöðin hefðu
átt fulltrúa á þessum blaðamanna
fundum. Fjarvist jpeirra yakti sér-
staka athygli erlendu blaðamann-
anna, sem áttu erfitt- með að
skilja þær umgengnísvenjur gagn
vart blöðunum, sem í þessu birt-
ust. Vonandi stendur þetta til
bóta. — Frosti.