Tíminn - 21.09.1956, Blaðsíða 8

Tíminn - 21.09.1956, Blaðsíða 8
B TÍMINN, föstudaginn 21. september 1956. Komið að Skógum Kirkjugripir - Kýrliorn og frómar óskir - Gömul kona með livítan hund Hann var grár til loftsins, þegar jeppinn rann úr hlaði á Iteykhól- vm og fram hjá kirkjunni, sem nú tr aldargömul og stendur þarna inni í forneskjulegum garði um- luktum mannhæðarhárri hleðslu ; llt um kring. í kirkjum leynast oft merkilegir l'Iutir. Sums staðar gamlir reið- j rgar og ullarpokar. Fínni aru þær ] írkjur, sem notaðar eru sem j v'ottahjallar. Loks eru margar not ;,ðar sem guðshús. í Reykhóla- ].irkjji--vissi,pg'til, að fundizt hafði í.ierkileg i.bttk í sumar. Hreppsbók JteykhóláSvéitar. Tvö slitur, en i ierkileg„samt. Höfðu legið uppi á ] fti. Þar' gat að líta bústofn og ;.lögur, hjúahald og margt fleira. x % fletti nokkrum árum eitt kvöld ] já Jens kennara, þar sem slitrin < . u nú geymd. Sá, að þetta var a érkilegri bók en svo, að henni ; rði fullflett á einu kvöldi. Bað ] .mnl'þESs lengstra orða að gæta 1;i'ötanna, spm sjáaldra augna sinna og--komá;‘þeim á Þjóðskjalasafnið híð bfáðasta. ÞAP, líÓR að slíta úr honum, þegar ég'kom inn í Berufjörðinn, cg hahn var farinn að rigna tölu- vert í þann mund, er ég rann fram Ljá Bjarkarlundi, og þegar ég kom ; fir í Þorskafjörðinn mígrigndi ]iann. Þetta var hellirigning. Næstum krápahríð. Hann var suðvestan. Vegurinn tók á sig skæran glampa frám undan, þar sem regnvatnið c idraði á honum niður höllin inn a' fjarðarbotninum. Það var uppstyttulaust út fyrir k úlann, en um leið og ég fór yfir i i'd við Þorgeirsdalskjaftinn, hætti rigna. Ég stanzaði utan við ána < ; gætti,! hvort nokkuð væri að 1 ólunum* Mér fannst eins og ann ; ' afturhjólið væri loftlaust, en ;■ ;o var allt í lagi. Kjarrið inn Þorgeirsdalinn var i r-ið að bregða lit. Suðvestan garr- i ö súgaði inn fjörðinn, og báran ' r hvjt í faldinn. Það var sól að í át íiuj í-JÞorgeirsdalnum. Skúra- i m. Ég sá greinilega, hvar mark- ; ú fýrir gömlum götuslóðum inn ; lan dalinn í kjarrinu. Þarna ] >!ðu lestir manna gengið áður J rr. fram þennan dal höfðu þær : tað pig áfram upp á heiðina norð i ; að Djúpi. Þar voru menn til : ðróðra. Og framan þennan dal ] öfðu'. þeir komið. Þreyttir af heið- j ni lindir þugnum byrðum. Fisk- i mti |rá Djúpbændum. Ault þess lá annar vegur úr j (írskaf&ði upp á heiðina, sem • 'ð hanrt er-kennd. Það var fram i ollabúðadalj Þar fremst frammi > a mikil gil, sem ófær urðu af . ellalögum, og því lagðist hann : íeira niður, og þess vegna er ; cemmra, síðan farinn var Þor- . clrsdalur, Qg mótar enn fyrir göt- • ríni. Sesselja á Kollabúðum, sem orð bónda Ólafsson, sem þar býr nú með tveimur fósturbörnum sínum. Ilann er níræður. Herðabreiður, fannhvítt hárið. Snyrtilegt yfir- skeggið gefur þessum kempulega karli einhvern góðmannlegan blæ. Annars minnir hann mig á myndir af Bismark járnkanslara. Hann er höfðingi jafnt í fasi sem reynd. Erindi mínu lýkur, og meira í gamni en alvöru spyr ég hann, hvort hann geti ekki selt mér kýr- horn. Ég hafi sem .s'é hug á að eignast nokkur góð drykkjarhorn. Svo ræðum við um þá góðu gripi, sem gera megi af horni, og að lok- um gefur hann mér tvö forláta- mikil kýrhorn. Þau eru enn :neð slónni og eru geymd úti í hjalli. Fósturdóttir hans kallar á eftir mér, að kýrin hafi heitið Branda, alltaf verið kostaskepna, þar að auki var . hún þrílit. — Njóttu þeirra vel, kallar hún.;+- Þetta var svo góð skepná. Það er eiginlega eins og ég hafi fengið verndar- grip í bílinn að hafa fengið þessi horn. Svo frómar óskir sem þeim fylgdu hljóta að minnsta kosti að halda manni frá því að drepa sig á Hjallahálsi. Um leið og jeppinn rann af stað, leit ég heim. Hann var kaldur ut- an fjörðinn, og stóð í hvítar hærur. Andrésar, þar sem hann hvarf fyrir bæjarvegginn. HANN RIGNIR ekki meira, cn er úrillur í loftið og hvass. Það er nöturlegt að sjá niður (í Þorska fjörðinn. Haustbleikúr punturinn leggst flatur á vegköntunum. Það er kvíði í gróðrinum, það er eins og öll þessi væta og kuldi og stormur hafi þegar bundið endi á sumarið. Bæirnir eru einmanalegir og hjálparvana í bröttum hlíðum á svona haustdegi. Jeppinn brokkar rösklega í öðru' gíri upp höllin apstan fjarðar, þeg. ar-eg sé á veginum •fram úndaif livítklædda konu. Lágvaxna, hrað- genga með poká á baki. Þegar ég kem nær, er hún í grænu pilsi, en hvítri nankinsúlpu. Það er með henni hraustlegur hundur. Alhvít- ur, en hálfur hausinn svartur. Hann geltir fyrir siðasakir, og eft- ir að ég hefi boðið konunni að verða mér samferða og hún hefir- setzt inn í jeppann tií mín,.hleyp- ur hann' með fram bílnum og gjammar. Þetta er gðmul koha; lík; lega á áttræðisaldr'i. Hún ýtir skuplunni aftur og dæsir svolítiðr Ákaflega glaðleg í bragði. Hún er tárvót í þéssum næðingi að gangi á móti honum, og andlitrð er veð-; urbitið. ; ' . g ÞETTA ER Sesselja Guðmunds-' dóttir í Skógum. Ilún býr þar ein.. — Eiginlegg þykir henni ekkert að veðri, ef hann hefði ekki setf fyrstu rumbuna í morgun beint „ofaní flekkinn“, sem hún hafði verið nýbúin að breiða og ætlaðí’ :i; er fjörgömul kona, fædd 1868, sér að sæta þurran í kvöld. Við' ; rigði mér sögur af svaðilförum á Þessu ec.þó .að .sjálfsögðu ekkert orskafjarðarheiði. Eitt sinn lögðu ; rír njenn á heiðina. Tveir urðu lí. Elnn'kómst til byggða. Gat . ;gt,.,t.il. annars þess dauða undir •éiiifi’.1'Híhn hafði óveðrið slitið : iá þeim. Svo dó hann eftir eitt- Jv;að hálfan mánuð. Slíkar voru ; bssar heið'ar. Þar var oft barizt ai líf og dauða. Ég ek -greijtt út fjörðinn fram ! fá Iljþjlum- Þar ólst upp Ari Arn >|ls sjí ágSltj-maður, sem skrifaði iþð métfotáiRhæli sín í.il Ólínu á . innarst.öðumþ áður en ég lagði .'■& stað í nakkið. Og upp Hjalla- áls klifrar jeppinn í ótal sneið- igum. Mér liggur eiginlega ekk- ' ?t á. Svo er maður varla komir.n . þp á hálsinn, fyrr en aftur fer 3 halla vestur af honum, og þarna élt ég undan brekkunni niður í fpjúpadal, þar sem Björn ísafold- . critstjóri sleit barnsskónum. ÁFRAM renpur vagninri. Ég sé pn bcáðar heiiú að Brekku, í Gufu dalssveR, ÆeftSinni er flkki Éeitið óflu vesrajg^g iiit brátí4inrii I g'ám- aíli stofaL.»g spjalla við' Andrés IWtH Wtt (ílil'.te að gerá,/ vonandi, að hann stýtti einhverh tíiria upp fyrir veturriEét-. urnar. • | — Hvort hún kannaðist ekki við einhvefja dráúga? Ekki hélt hún það. Hreint ekki. Menn höfðu að vísu orðið úti á Þorskáfjarðarheiði, en það voru allt frómar sálir, sem ekki átt% neitt vantálað vjð menn hérna meg in. — Kannske ég hefði gaman af að líta inn til hennar. ' ' : Ég héll nú það. Sagði sem var, að eiginlega hefði ég verið á leið- inni til að héimsækjá hana. — Ja — Það er alltaf að koma: fólkið. Það er alltaf að skoðæ Skóga, — Nú, en mér finnst það. ætti aíT-^íáv'eitthvað fyrir stað- inn. Þetta er ekkert gert fyrif staðinn. Hér’fiefir alltaf verið fá? tækt fólk. Eiginlega mesta basL Þó er þétta ájiæt jörð. ■* — Hvef i|örðina eigi? Ég Séldi Éonum Jokkutíi nána. Komsfú-,ekki til Éáns? ‘JiÉ' ég jhgfð^hiff.háon. % /^•sJ44>a%,Bey0É( ha»a, aÉl v / - .* ?h *.: j| .vi-iilSiri Hil il ri UMi UUi í.&'p íéS'.-mm’aawi mttm-nt aasaa atmmmamm Nú, hann er alltaf að rækta skóg- inn. Og svo skrifar hann. En það þarf að byggja staðinn. Þetta Skógafélag ætti að byggja staðinn. — Mér sýnist nú lieldur grýtt hérna, segi ég. — Já en túnið er miklu stærra en það sýnist. Og beitin er svo góð hérna. SVO BÝÐUR hún mér í bæinn. Þetta er gamall bæf með einni burst fram að sjónum og upp að fjallinu. Norðan við hann- er ein- hver bygging af torfi og grjóti. Þar var baðstofa segir hún. Nær og framar á hlaðinu heldur hún, að sé rústin eftir baðstofuna, þar sem Matthías lék sér. Það er stígur norður fyrir. Hell- urnar eru alveg að hverfa 5 grasið. Þarna á hlaðinu mundi skáldið hafa horft á kvöldsólina lita Múl- ann rauðan. — Þetta var góður bær, þegar Matthías var hér á ferð eftir alda- mótin, segir hún. Hann var mjög ánægður með hann. Þetta er orðiö ræksni núna. En túnið er miklu stærra en þig grunar. Svo göngum við norður frá bæn- um. Víða er smásæti. Það er tölu- verð há komin, þar sem Sesselji hefir fyrst slegið. Stráin eru orð- in hvít í broddinn og það markar óljóst fyrir mjóum skárum, þar sem gamla konan hefir beitt ljá sínum í sumar. — Þú hefir íöluverðan búskap hér, segi ég. — Já, fjörutíu kindur, en kúna hef ég enga. Ég hef kindurnar á Reykhólum á veturna. Ég þyrfti endilega að fara að koma þessu heyi þangað. Hann Jens hjálpar mér venjulega. Þeir ættu endilega að fara að koma. Það er svoddan tvíverknað- ur, að ég fari að binda þetta í smábagga og bera það á bakinu inn í hlöðu hér og þeir svo flytja það út að Reykhólum. Miklu nær að taka það úr sætinu. — Ég féllst á, að Jens ætti endi lega að fara að koma. — Já það þarf endilega að gerá hér eitthvað fyrir staðinn. Þetta er allt í niðurníðslu. Hvernig á líka annað að vera. Hér hefir alltaf verið íátækt fólk. Svo göngum við í bæinn. Þetta hefir einhvern tíma verið stoltur bær. Allur þiljaður, en núna dúar gólfið. Uppi er baðstofa. Það ýlir dálítið í gömlum lömum, og það er svalt þar inni. Gamla konan er brosleit. Ég hef hér æviábúð, það fylgdi með í kaupunum. Ann- ars kann ég ósköp illa við útvarps- leysið. Það bilaði um daginn, og þá er bara síminn eftir. Svo kveð ég Sesselju, og hún blessar mig fyrir innlitið. Enn var hann að hvessa, og senn var kom- ið kvöld í Skógum við Þorska- fjörð. , Hundurinn hvíti stendur sperrt- ur, og stormurinn er beint í svarta eyrað, og því kann hann illa. Hann hefir ekki lengur fyrir því að gelta að mér, þar sem ég held niður þúfnakragann utan við bæinn. S. S. Á ferð og flugi (Framhald af 5. síðu.) leiddum af Ford-verksmiðjunum. í ár, er hliðarsvipur brettanna ann- ar en undanfarið. Undanfarin ár hefir bilið fyrir lijólið verið nær því ferkantað, en í ár er það sagt í laginu eins og „tár“, eins og blöðin vestra komast sVo skáldlega að orði. Þá er meira skraut kringum gluggana og á frambretti er krómlisti, sem ekki hefir verið á eldri gerðum. MERCURY: Það er álitið að 1957-gerð Mercury sé mjög lík til- raunabílnum Turnpike Cruiser, sem vakið hefir mikla athygli á bílasýningum í ár. Mjög margar nýjungar eru á smíði bílhússins og mönnum kemur yfirleitt sam- an um að verkfræðingarnir, sem teiknuðu hann, hafi gengið hreint til verks í því að losa hinn nýja Meccury,- yið.: ýinislegt,. sem hefi* yerið tgljðssjálfsggt á óUHdsflföp.nri upi ámp),i obteri f.s rmiSiov Slv öu ií PLYMOUTH: Eins og aðrir bílar frá Chrysler-verksmiðjunum í ár, hefir þessi nýja gerð Plymouth lágt og rennilegt vélarhús, hrein- legar linur í grindinni fyrir fram- an vatnskassann og afturbrettin hærri en á eldri gerð. Þá er glugga flöturinn einnig stærri en áður. Allar gerðir Chrysler-bíla í ár, hafa nýja framfjöðrun, fjaðrandi stálöxla í stað gormanna, sem ver- ið hafa undanfarið. DODGE: Svipaðar breytingar og á Plymouth. Þó er Dodge nokkru lægri og afturbretti hans hærri. CHRYSLER og DESOTO: Báðar þessar gerðir eru nokkru hærri en fyrrnefndir bílar. Þrátt fyrir 14 tommu hjólin eru þeir aðeins lítið eitt lægri en þessa árs gerð og Svo virðist, sem verkfræðingarnir, sem teiknuðu þá, séu ekki eins áfjáðir í miklar breytingar eins og sam- starfsmenn þeirra við ódýrari gerð- irnar. STUDEBAKER: Á honum eru ekki miklar breytingar frá fyrra ári, en þó er vatnskassagrindin miklu breiðari og aftari höggfjöð- ur af nýrri gerð. Afturljósum er einnig breytt nokkuð og í ráði mun vera að skipa um útbúnað á framfjöðrun. PACKÁRD: Það vitnaðist aldrei til fulls, hvernig verkfræðingar American Motors Corp. höfðu hugs að sér Packard 1957. Þó er talið fullvíst að hugmynd þeirra hafi verið að smíða bíl, sem í mörgum atriðum líktist Packard Predictor, en það er tilraunabíll, sem vakið hefir mikla athygli á bílasýning- um vestra. Verkfræðingadeild fyrirtækisins hafði einnig gengið frá áætlun þess efnis, að skipta um flest verk færi og bæta vinnuskilyrði í verk- smiðjunum, svo að auðnast mætti að framleiða bílana ódýrari. Vegna fjárskorts fyrirtækisins getur ekki orðið af þessum br.pytingum í ár. Eru enn nýrri og fullkomnari gerðir væntanlegar í ár? Þrálátur orðrómur hefir gengið um það undanfarið, að ný gerð sé í uppsiglingu. Verkfræðingari hafa löngum glímt við að smíða bílþak, sem opna mætti á auð-' veldan hátt, líkt og á hinum vel þekktu blæjubílum. Nú er talið sennilegt að Ford-bílasmiðjurnar sendi slíkan bíl á markaðinn, nokkru eftir að flestar gerðirnar eru komnar fram. Forráðamenri Ford hafa hvorki neitað þessum orðrómi eða viljáð staðfesta hann. Einnig segjast blaðamenn hafa séð teikriingar af slíkum Bíl í Chrysler-Verksmiðjunum. r;..; g Látið ekki happ úr hendi sleppa Kaupið miða Happdrættis Hús- byggingarsjóðs Framsóknarflokksins msn >r:t t / Samtal við Stein Steinarr (Framliald af 6. síðu) ín gamli er enn í dag „faðir“ og „vinur“ hinnar rússnesku alþýðu. Hvar, sem maður kemur, og hvert, sem maður fer, blasa við sjónum manns ljósmyndir, málverk og lík- neski af þessum þögla, harða og skuggalega manni. Borgir, sam- yrkjubú, verksmiðjur, götur og torg bera ennþá nafn hans í þús- undatali. — Og þó hefir eitthvað gerzt, hvað svo sem það er. Von- andi tekst Krústjov og félögum hans innan stundar að skapa nýj- an Guð til handa þessari undar- legu þjóð, fyrst hún endilega þarf þess með.“ — Hvernig heldur þú að kjör rússnesks almennings, séu? „Það veit ég ekki með neinni vissu. Allir hafa atvinnu, en kaup gjald er mjög misjafnt. Öll vara er ótrúlega dýr og hlutfallið milli vinnulauna og verðlags virðist vera ákaflega óhagstætt, hVað sem því veldur.“ FUNDU UPP FRIÐINN! — Heldur þú að Rússar séu frið elskandi þjóð? „Rússar hafa fundið upp tnðínri, hvorki Nmeira_ né minná, og má það teljast býsna laglega gert/ Þar með er ekki loku fyrir það skotið,. að þeir hyggi á landvinn- inga og jafnvel heimsyfirráð í viss um skilningi. Þeim er sem sé Ijóst að fríðsamleg vinna getur gert þá ríka og volduga langt út tyrir öll staðbundin landamæri. í Rússr landi fara nefnilega færri handar- vik til ónýtis en í nokkru öðru landi, En þjóð, sem hltítið'- hefir hið sovét-rússneska uppeldi, hlýt-: ur óhjákvæmilega að ala í brjósti sér einhvers konar herraþjóðar- draum, þótt leynt fari —. Og þeim er ljóst, að heimurinn verður ekki unninn með vopnum, heimurinn verður einungis unninn með snilld arlegum áróðri og takmarkalaús- úm auðæfum. Þetta vita þeir, sem nú stjórna Sovét-Rússlandi, og þess vegna kjósa þeir friðinn framar öllu öðru. Hann er þeirra sterk- asta vopn.“ . ° . • •' ;yr~. • ' >!■ VONANDI EKKI! — Er þetta það, sem koma skal? „Nei, vonandi ekki. Við á Vest- urlöndum myndum ekki sættá okk ur-við það stjórnarfar, sem ríkir og ríkt hefir í Sovét-Rússlandi. Það er í grundvallaratrjðum full- komin aridstæða þess, sem okkup þykir eftirsóknarverðast. Þetta er jöllum ljóst. Flestir eða allir alvar lega hugsandi menn á Vesturlönd um hafa fyrir löngu séð í gegnum hina sovét-rússneriku blekkingu. Aftur á móti er þetta rússneska æv intýri enginn dómsúrskurður um ágæti eða fánýti sósíalismans, blátt áfram vegna þess, að það er ekki sósíálismi. Það væru stórfelld og hættuleg ósannindi að hálda slíku fram.“ I VILL EKKI VERA ; í Girðingunni. V —- Mér heyrist á öllu, að það sé rétt, sem þú sagðir í upphafi, að þú hafir ekki orðið mjög hrifinn. ■ „Ég er vitanlega ériginn Rúss- landssérfræðingur, og það má vél vera, að ég hafi misskilið ýmis- legt og kveði annars staðar full- sterkt að orði — og við því er ekk- ert að segja. En ég. yil ógjarna láta loka mig inni í þeirri gadda- vírsgii-ðingu, sem heimkomijir RúsS landsfarar stundum gista; að þora. ekkert að segja af ótta Við þáð áð vera stimplaðir anriað hvort „leigu þý kommúnismans“ elldgár „keýpt ir auðvaldslygarar“. Fýrir okkúr, svokallaða frjálsa mönn, .gildir sama um Rússland ,qg önnur. lönd. Við höfum fullt leyfi til þ.css að segja það, sem okkur,fiHnst'* spnn- ast og réttast, án þess að því þufii að fylgja neinar heimsktílégar óg móðursjúkar getsakir.'t -'í-v .;:...•! Helgi Sæmundsson. ! irtðG iúiK

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.