Tíminn - 07.12.1956, Qupperneq 6

6
Ctgefandi: Framsóknarflokkurinn.
Kitstjórar: Haukur Snorrason
Þórarinn Þórarinsson (áb.).
Skrifstofur 1 Edduhúsi vi8 Lindargötu.
Símar: 81300, 81301, 81302 (ritstj. og blaSamenn),
auglýsingar 82523, afgreiðsla 2323.
PrentsmiSjan Edda h.f.
Biv-
Reikningsmenii beSnir aS ieysa dæmi
Pistlar frá New York:
TÍMINN, föstudaginn 7. desember 19S&
Bandaríkjaþings
Óvenjulegur öldungur vertSur formaour helztu utanríkisnefndar þingsms
ÞAÐ KOSTAR togarflot-
ann 2000 krónur á dag, að
olíufarmgjöldin hafa hækk
að stórkostlega nú upp á síð
kastið, sagði Björn Ólafsson
í þingræðu í fyrradag, og
Morgunblaðið endurvarpar
upplýsingunum í gær. Mikil
tíðindi og alvarleg, andvarpa
þeir síðan í kór Morguntalaðs-
og Vísismenn. Raunar hljóm-
ar andvarpið hjáróma því að
þeir vilja kenna viöskipta-
málaráðherra um allt sam-
an. Segja hann hafa lagzt
gegn skipsleigu meðan farm
gjöld voru lægri. Fólkið í
lanðinu mun ætla, að orsaka
verðhækkunar þessarar sé
lengra að leita en í stjórnar-
ráðið á íslandi, og að
minnsta kosti nær þessi
hneykslun íhaldsblaðanna
aðeins út yfir einn skips-
farm. En fyrir honum gengur
framleiðslukerfi landsins
varla mjög marga mánuði.
EKKI SKAL neitt úr því
dregið, að farmgjaldahækk-
unin sé alvarlegur atburður
fyrir .íslenzk framleiðslu-
og efnahagsmál. Það sjá all-
ir. En fyrst íhaldsblöð og í-
haldsþingmenn breiða sig út
yfir töp þjóðarinnar vegna
olíuflutninga og reikna háar
tölur og birta, er hentast að
líta lengra aftur í tímann
en til þeirrar stundar, er
rætt var um leigu á olíuskipi
nú fyrir nokkrum vikum. Líta
til baka til þess tíma, er fyrir
lá í stjórnarráði og hjá inn-
flutningsyfirvöldum beiðni
frá samvinnufélögunum um
að fá nauðsynlega íslenzka
heimild til að festa kaup á
stóru olíuflutningaskipi og
táka til þes allstór erlend
lán. Nær 3 ár eru síðan þetta
mál var til afgreiðslu hjá
þessum stjórnarvöldum. Olíu
notkun íslendinga fór hrað-
vaxandi. Millj ónatugir
streymdú úr landi á ári
hverju fyrir farmgjöld. ís-
lenzkir atvinnuvegir voru að
verulegu leyti háðir geðþótta
útlendra olíuskipaeigenda um
verðlag á þessari mikilvægu
rekstrarvöru.
Hverju svöruðu þá for-
ustumenn Sjálfstæðis-
flokksins? Þrátt fyrir í-
trekaðar tilraunir til að
leiða þeim fyrir sjónir,
hversu stórfellt hagsmuna
mál þjóðarinnar var um að
ræða, sátu þeir sem fast-
ast við sinn keyp og neit-
uðu allri fyrirgreiðslu.
Pólitísk óvild og misskil-
in þjónustusemi við auðklík-
ur varð ofan á, íslenzkir þjóð-
arhagsmunir undir .
SÍÐAN URÐU miklar
verðhækkanir á ólíuflutn-
ingaskipum, bæði notuðum
skipum og nýjum hjá skipa-
smiðastöðvum, og afgreiðslu
frestur varð sífellt dengri
vegna vaxandi olíuflutninga
í heiminum. Samt var ekk-
ert aðhafst hér í 2 ár. Þegar
leyfið hér heima loksins
fékkst hafði þjóðarbúið tap-
að miklu á frestuninni, svo
miklu, að rökstudd ástæða er
til að ætla, að a. m. k. 2 skip
hefðu í dag siglt undir íslenzk
um fána ef unnt hefði verið
að gera hin fyrstu kaup fljöt
lega eftir að fyrst var eftir
leitað að fá leyfi hér heima.
Þaö var fyrir ötula forystu
leiðtoga samvinnuhreyfing-
arinnar og mikla tiltrú, er
Sambandið nýtur erlendis,
sem að lokum tókst að festa
kaup á ágætu skipi rétt áður
en ný veröhækkunaralda á
skipum og farmgjöldum reið
yfir. Þetta skip leysir nú mik
inn vanda þjóðarinnar. Ef
það væri ekki í íslenzkri eigu,
væri vissulega vá fyrir dyr-
um. Svo þýðingarmiklir eru
olíuflutningarnir orðnir fyr-
ir framleiðslu og afkomu
þjóðarbúsins.
NÚ væri fróðlegt að fá
þetta reikningsdæmi leyst af
þeim, sem slógu um sig með
háum tölum á Alþingi í fyrra
dag og sökuðu aðra um að
hafa skaðað þjóðarbúið:
Hversu margar milljón-
ir hafa farið í súginn bein
línis vegna heimsku og
pólitískrar óvildar for-
ingja Sjálfstæöisflokks-
ins í olíuskipamálinu?
Hversu dýrt er að hafa í
áhrifastöðum menn, sem
meta hvert mál út frá ann
arlegu sjónarmiði eigin-
hyggju og auðklíku?
Hætt er við aö vefjist fyr-
ir Morgunblaðinu að leysa
þetta dæmi og birta útkomu.
En það skiptir minnstu máli.
Augljóst er, að stefna íhalds
foringjanna hefur skaðað
þjóðina um miklu meiri fjár
hæðir en jafnvel talsmenn í-
haldsins þorðu að nefna þeg
ar þeir voru að reyna að
velta ábyrgð yfir á aðra í
þingræðum í fyrradag. Það
er mergurinn málsins.
New York, 29. nóv.
NEW YORK-blöðin birta í dag
fréttaskeyti frá London þess efnis,
að Theodore Francis Green, öld-
ungadeildarmaður frá Rhode Is-
land, sem staddur er nú í London,
hafi að vanda
fengið sér um
þriggja mílna
morgungöngu í
gærmorgun, enda
þótt hann sleppi
þeirri reglu stund
um, þegar hann
er á ferðalögum
erlendis. Að
þessu sinni hafði
hann sérstakt til-
efni til að breyta
ekki út af regl-
unni, sem hann fylgir stranglega
lí Washington, þ. e. a. ganga nær
þrjár mílur á hverjum morgni eða
vegalengdina milli heimilis hans
Þórarinn
Þórarinsson
pannan í því, að öldungadeildin
samþykkti vítur á hann.
ÞÓTT Green yrði 89 ára í síðast
liðnum mánuði, bendir ekkert til
þess enn, að aldurinn sé honum
að meini. Hann heldur enn áfram
morgungöngum sínum, eins og áð-
ur segir, æfir leikfimi og sund
reglulega, sækir vel þingfundi og
rækir flestum betur síðdegisboð,
sem mjög tíðkast í Washington,
enda er hann þar velmetinn gestur.
í sumar fór hann með þingnefnd
í 22 þús. mílna ferðalag um Afríku,
er tók hann sjö vikur, og hafði
viðkomur í 13 löndum. Rétt eftir
heimkomuna fór hann svo til
Parísar og var formaður amerísku
þingnefndarinnar, er sat þing-
mannaráðstefnu Atlantshafsbanda-
lagsins. Eftir þá ráðstefnu brá
hann sér til Bonn. en hann'er elzti
núlifandi nemandi háskólans þar
Póshsr á jólem
I gær birti póstmeistarinn
í Reykjavík ágætar leibein-
ingar til almennings um fyr-
irkomulag póstþjónustu um
liátíðirnar. í þeim kemur
glöggt fram, að til þess að
þessi miklvæga þjónusta sé
í lagi þarf hún að njóta sam-
vinnu við almenning. Menn
þurfa að gera sér far um að
fylgja nauðsynlegum reglum
og mega ekki ætlast til, að
póstrpenn, sem eru önnum
Green *
sig alveg að stjórnmálum. Ógift-
ur hefir hann verið alla ævi.
GREEN er eins og áður segir 89
og þinghússins. Green öldunga- j °g var honum að sjálfsögðu haldin
deildarmaður náði nefnilega í gær j veizla í tilefni af því. Síðan fór
því takmarki að verða elzti maður, I Green til Englands, m. a. til að w „„„
er nokkru sinni hefir setið á þingi hcmisækja ættmgja sina þar OU; ára fæddur 2. október 1867. Hann
-ferðalog Vlrðast htt fa a; lauk lagaprófi við Harvard 1890
: og stundaði síðan framhaldsnám í
, , , . . ; Berlín og Bonn 1890—-92. Eftir
samba og mambo þegar fæn gafst, heimkomuna frá Þýzkaiandi hóf
og þott. gera það agætlega. I hann málflutning 0g viðskiptastörf
Green var nylega spurður "*
kafnir, taki að sér verk,
sem póstsendandi á að réttu
lagi að vinna sjálfur. Þetta
er rétt að muna alla tíð, þótt
gleymskan komi þá fyrst veru
lega að sök, er annríki er
mest. Og bitnar þá helzt á
starfsmönnum og viðtakend-
um.
SVO minna leiðbeining-
arnar nú fyrir jólin óhjá-
kvæmilega á annað: Það
Bandaríkjanna. Gamla metið átti
Robert Daughton frá South-Caro-
lina, en hann var 89 ára og fimm-
tíu og sex daga gamall, er hann
lét af þingmennsku 3. jan. 1953.
Þetta met Greens öldungadeild-
armanns þætti sennilega minni tíð-
indum sæta, ef hér væri um hvers-
dagslegan þingmann að ræða.
Green er miklu meira. Það gerir
þó kannske met hans fréttnæmast,
að honum ber samkvæmt þingvenj-
um að taka við formennsku í utan-
ríkismálanefnd öldungadeildarinn-
ar, er þingið kemur saman eftir
áramótin. Hann tekur við þessu
starfi, sem er ein mesta valdastað-
an í þinginu af George öldunga-
deildarmanni, er lætur nú af þing-
mennsku.
ORÐRÓMURINN segir, að Eisen-
hower og fylgismenn hans séu ekki
nema miðlungi ánægðir yfir því, að
Green skuli taka við þessu þýðing-
armikla starfi, því að það getur
mjög oltið á því, hvernig samvinn-
an verður milli stjórnarinnar og
þingsins í utanríkismálum. Það
kom til mála, að Green tæki þetta
starf fyrir tveimur árum, því að
George vildi heldur vera formaður
í fjárveitinganefndinni, en hann
hafði rétt til að velja um for-
mennsku í þessum nefndum. Talið
er, að Eisenhower hafi þá fengið
George til að taka formennskuna
í utanríkisnefndinni. Þetta var ekki
óeðlilegt, því að George tilheyrði
hægri armi demokrata og var því
vænlegur til góðrar samvinnu við
stjórnina, eins og líka kom á dag-
inn. Green hefir hins vegar verið
langt til vinstri í vinstra armi
demokrata frá fyrstu tíð og var
ekkert líklegur til að vera sam-
vinnuþýður við republikana. Hann
var t. d. sá öldungadeildarmaður,
er stóð einna mest upp í hárinu á
McCarthy, þegar vegur hans var
kvað mestur, og var potturinn og
furðulega fyrirbæri, að í
höfuðborginni er aðeins eitt
pósthús, sem undir því nafni
stendur; er um leið aðalpóst-
hús alls landsins og svo gjör-
samlega ófullnægjandi fyrir
þrengsli og lélega aðstöðu, að
engu tali tekur. Það er því
augljóst mál, að hversu góð-
ar, sem leiðbeiningar eru, og
hversu fús, sem almenningur
er til samvinnu, verður póst
þjónusta ekki í viðunandi
lagi fyrr en stórbætt hefur
verið aðstaðan í aðalpósthús
inu og póstafgreiðslur hafa
verið reistar í helztu úthverf
um. Þetta er ekkert sérmál
Reykvíkinga. Þetta er mál
landsins alls. Stórbætt að-
staða i aðalpósthúsinu mundi
jafnframt lyfta allri póstþjón
ustu, hvar sem er á landinu.
þessi
hann. I Afríkuferðinni var hann
alltaf reiðubúinn til að dansa
að
því, hvernig hann færi að því að
og átti um skeið sæti í stjórn fjöl-
margra fyrirtækja. Árið 1907 var
láta ekki ellina vinna bug á sér. 6
rro„„ o,,o„o«>:. v,.,: o« hann kosmn a þmgið x Rhode Is-
Hann svaraði: Með því að halda
samvizkunni hreinni og bjálfa vel
líkamann. Það síðara hefir hann
gert rækilega. Fram á seinasta ár
iðkaði hann bæði glímu, fjallgöng-
ur og tennis, en læknir hans fyrir-
skipaði honum þá að hætta því., 1934 og var ,hví ríkisstjóri í tvo
Gongur og sund er siðan helztu; „„„ -----
íþróttir hans.
land, og 1912 reyndi hann að ná
kosningu sem ríkisstjóri og féll.
Hann gerði aðra tilraun 1930, er
I líka mistókst. Hins vegar beppnað-
I ist þriðja tilraunin, er hann gerði
11932. Hann var endurkosinn aftur
kjörtímabil. Arið 1936 var hann
kosinn öldungadeildarmaður og
Ferðalangur hefir Green venð i hefir verið endurkosinn jafnan síð-
mikúl um dagana. Hann hefir farið j an Seinast var hann endurkosinn
arlega i long ferðalog og þekkxr j 1954 Andstæðingar hans hömpuöu
þvx vel txl x flestum londum af þvi þá mjog að hann væri orðinQ
eigm sjón og raun. Það hefir hialp- j of a]1 til að sitja á þin ; en
að honum a ferðum hans að hann hann svaraði með þvi að
er mesti malagarpur, talar t. d.
sex tungumál.
Green er ekki aðeins elzti mað-
ur Bandaríkjaþings, heldur er
hann
ætlaði ekki að draga sig í hlé fyrr
en hann væri orðinn 100 ára.
Kjósendum mun ekki heldur
hann jafnframt talinn ríkasti mað- j hafa þótt Green neitt gamallegur,
urinn, sem þar á sæti. Hann er j því að hann er enn léttur í spori
kominn af ríkum ættum, en hagn-; og fjörlegur. Hann er háttvís og
aðist líka vel af málflutningi og j þægilegur í viðræðum, enda eftir-
ýmsum viðskiptum, sem hann j sóttur samkvæmismaður, eins og
stundaði áður en hann fór að gefa'
(Frh. á 7. síðu)
WWSroMAt
Samúð lánardrottna.
ÞAÐ ER sjaldan nú orðið, sem
heimsfréttirnar ylja manni um
hjartarætur. Oftar setur að manni
hroll. Stundum er meginefni
fréttanna um manndráp og mis-
þyrmingar. En þannig er víst ver-
öldin í dag, og fréttirnar eru ekk-
ert nema spegilmyndin. En það
var hér á dögunum að ég heyrði
í útvarpi ákaflega notalega frétt.
Stjórnarvöld í Washington og
Ottawa hafa tekið með samúð til-
mælum brezku stjórnarinnar um
að fella niður vexti af skuldum
nú um sinn vegna erfiðs fjárhags
ástands. Svo skýrði þulur frá og
trúi ég honum vel. Það eru öðl-
ingsmenn, sem húsum ráða þar
vestur frá. Og af því að Bretar
eru auralitlir fyrir jólin ætla lán-
ardrottnar að taka sanngjarnt til-
lit til þess og sleppa þeim við
vextina í bili. Þarna er samúð,
sem ég kalla til fyrirmyndar.
Fagurt fordæmi.
EG HEFI verið að velta því fyr
ir mér, hvort þarna væri ekki for
dæmi, sem rétt væri að halda á
lofti. Hvort maður ætti ekki að
taka sig til og skrifa bankastofn-
unum bréfkorn og lýsa fjárhagn-
um. Hann er í hæsta máta bág-
borinn. í mörg horn hefir verið
að líta, ekki síður en hjá brezku
stjórninni, og nú líður að jólum
og allar búðir fullar af varningi
en lítið fé til að kaupa. Undir
lok hjártnæmrar lýsingar gæti
maður svo nefnt, hvort virðulegri
bankastofnun þætti ekki rétt, með
tilliti til ástandsins, að fella nið-
ur vexti af víxlum í svo sem sex
mánuði. Eg get ekki séð að þetta
sé neitt meira en það, sem brezka
stjórnin fór fram á við sína lána
drottna. Og það ætti að vera auð-
velt fyrir bankann að taka mála-
leitan minni með samúð að
minnsta kosti. Samúð er víst það
eina, sem er ódýrt í þessu landi.
Og með samúð taka hinir beztu
lánadrottnar erlendis slíkum til-
mælum segir í útvarpsfréttum.
Miskunnarlaus tllvera.
ANNARS verð ég að segja eins
og er, að það er erfitt fyrir borg-
ara, sem á í sífelldum slag við
víxla, sem falla á ómögulegum
dögum, að hafa snéfil af samúð
með vaxtatekjum bankanna. Enda
hafa vextirnir löngum verið illa
séðir. Heilar þjóðfélagsstefnur
hafa verið reistar á legg til að
berjast á móti þeim. Mörg orð er
búið að segja um þá á pólitískum
fundum. En það er eins og að
klappa steininn. Þeir gangá aftur
á sex mánaða fresti, miskunnar-
lausir og eitilharðir. Og svo heyrir
maður að það sé gott fyrir þjóðar
heilsuna að hækka þá fremur en
lækka. Með.þeim kenningum hef-
ir almenningur enn minni samúð
en bankarnir hafa á jólaóskinni
um frelsun frá vöxtum um stund
,,vegna erfiðs fjárhagsástands". —
Svona er tilveran miskunnarlaus.
Út í svona hugleiðingar leiðist
maður við að hlusta á heimsfrétt-
ir i dag.
—Frostl.