Tíminn - 19.02.1957, Blaðsíða 6

Tíminn - 19.02.1957, Blaðsíða 6
6 Útgefandi: Framsóknarflokknrinn. Eitstjórar: Haukur Snorrason Þórarinn Þórarinsson (áb.). SkrifstOfúr I Edduhíísi "ið Lindargotu. Simar: 81300, 81301, 81302 (ntstj. og blaðamenn), auglýsingar 82523, afgreiðsla 2323. Prentsmiðjan Edda h.f. SementsverksmilSjan og Ólafur í STJÓRNARSÁTTMÁL- ANUM, sem var gerður við myndun ríkisstjórnar Ólafs Thors sumarið 1953, var m.a. gefið það fyrirheit, að lán- taka vegna hinnar fyrirhug- uðu sementsverksm. skyldi ganga fyrir öllum öðrum iánsútvegtfnum hins opin- toera. Þessu til frekari á- herzlu var sementsverksm,- málið látiö heyra undir for- sætisráðherra. Af hálfu stjórnarvaldanna var líka fullkomlega reynt að standa við þetta loforð. Öll þau ár, sem stjórnin sat að völdum, var haldið uppi stöðugum tilraunum til að fá 'ián til verksmiðjunnar, bæði vestan hafs og austan. Allt reyndist þetta árangurslaust. Það geröist svo loks 1 þessu sambandi, að Banda- rikjastjórn, er hafði fylgst með þessum raunum ís- lenzku stjórnarinnar, toauðst til að lána fé úr eins- konar bjargráðasjóði, sem hún hefur yfir að ráða, fyrir erlenda kostnaðinn við verk smiðjuna. Þetta var að sönnu gott boð, en tryggði þó engann veginn fram- kvæmd verksins. Eftir sem áður vantaði fé fyrir inn- ' lenda kostnaðinum, sem skipti alltaf nokkrum tug- um milljóna króna. Án þess að afla þessa fjár, var úti- lokað að tryggja byggingu verksmiðjunnar. Tilboð Bandaríkjatjórn- ar gerði það að sjálfsögðu að verkum, að enn frekari á- herzla var lögð á það að út- vega það fé, sem þurfti fyrir ínnlenda kostnaðinum. Nýj- ar bóngöngur voru farnar utanlands og innan, en al- veg árangurslaust. ÞÓTT MÁLIÐ stæði þannig á síðastliðnu vori, lét Ólafur Thors samt hefj- ■ ast handa um nokkrar fram kvæmdir til undirbúnings á byggíngu verksmiðjunnar. Fjár til þeirra var aflað með bráðabirgðalánum. Til þess- arra framkvæmda var fyrst og fremst stofnað vegna kosninganna, sem voru fyrir dyrum. Bersýnilegt var, að toráðabirgðalánin yrðu þrot- in fljótlega eftir kosningar og þá hlaut verkið að stöðv- ast af sjálfu sér, ef ekki gengi betur með útvegun íjár fyrir innlenda kostn- aðinum en á undanförnum þremur árum. Nú er líka svo komið, að þetta lánsfé, sem útvegað var til bráðabirgða, er ekki aðeins þrotið, heldur hefur einnig orðið að standa skil á því. Myndi það hafa vald- ið hinum mestu erfiðleikum ef núverandi stjórn hefði ekki tekizt að útvega lán vestan hafs um síðastliðin áramót. NokkUr hluti þess. var notaður til að greiða hin ar áföllnu skuldir vegna bráðabirgðalána verksmiðj- unnar. ÞRÁTT fyrir það, þótt Ólafur Thors skildi ekki bet ur við þetta mál en raun ber vitni, er Mbl. fullt af gorgeir yfir framgöngu hans. Ólafur Thors útvegaði fé, sem þarf fyrir erlenda kostn aðinn, segir Mbl. á sunnudag inn. Þannig er sagt frá þeirri staðreynd, að Banda- ríkjastjórn bauð þetta fé ó- umbeðið eftir að allar til- raunir Ólafs til að útvega það, höfðu misheppnast. Ólafur Thors lét byrja á verkinu, segir Mbl. ennfrem ur. Þess er hinsvegar ekki getið, að hann lét byrja framkvæmdir rétt fyrir kosningar, án þess að hafa útvegað nokkurt raunveru legt lánsfé fyrir inlenda kostnaðinn. Þriggja ára leit hans í þeim efnum hafði reynst árangurslaus. Hér var því aðeins verið að sýn- ast fyrir kosningar. VINNUBRÖGÐ Ólafs Thors í sementsverksmiðju- málinu eru táknræn fyrir vinnubrögð Sjálfstæðis- flokksins yfirleitt á undan- förnum árum. Það er byrj- að á framkvæmdum, jafnt nauðsynlegum og ónauðsyn- legum, án þess að tryggja það nokkuð, að hægt verði að koma þeim í höfn. Fjár- festingin er m. ö. o. orðum gefin alveg laus taumurinn. Síðan er hælst yfir framför unum og reynt að vinna sér þannig stundarhylli. En ekk ert er gert til að afstýra strandinu, sem slík stefna hlýtur óhj ákvæmilega að hafa í för með sér. Vonandi tekst hinni nýju ríkisstjórn að tryggja fram hald nauðsynlegustu fram- kvæmda eins og t. d. sem- entsverksmiðjunnar. En þess ber vel að minnast, að það er ekki létt um vik, þar sem stjórnin tekur við tæmdum sjóðum og þrotn- um lánsmöguleikum, eins og sementsverksmiðjumálið er svo glöggt dæmi um. Fundarhald smálestanna MORGUNBLAÐIÐ upp- lýsir á sunnudaginn að á nýloknum aðalfundi Sölu- sambands ísl. fiskframleið- enda hafi verið samþykkt með 25 þús. smál. gegn 100 smál. að mótmæla frum- varpi ríkisstjórnarinnar um nýja yfirstjórn útflutnings- verzlunarinnar. Um 4—5 þús. smálestir hafi setið hjá. Mbl. finnur það ekki, en al menningur mun áreiðanlega finna það, að eitthvað meira en lítið er bogið við það fyr irkomulag, þar sem atkvæð- isrétturinn er miðaður við smálestir. Fyrirkomulag, TIMINN, þriðjudaginn 19. febrúar 1957, ERLENT YFIRLIT: Gromiko te Sennilegt, aí valdhafar Rússa ætli nú a$ snúa sér meira a<S Evrópw en Asíu f ERLENDUM stórblöðum er nú mjög rætt um utanríkisráð- herraskiptin í Moskvu. Að sjálf- sögðu snúast þær umræður mjög um bað, hvort þau muni tákna ein- hverja verulega breytingu á utan- ríkisstefnu Sovétríkjanna. f fyrstu kom það allmjög fram í blaðadóm- um, að ráðherraskiptin táknuðu aukin áhrif Molotoffs og aftur yrði því horfið tii stefnu Stalíns á sviði utanríkismála, þ. e. kalda stríðið yrði hert að nýju. Þegar frá hefir liðið, hafa blöðin þó held ur dregið úr þessum fullyrðingum, og fleiri og fleiri hallast að þeirri skoðun, að ráðherraskiptin þurfi ekki að tákna neina meiriháttar stefnubreytingu. Gromyko sé fyrst og fremst embættismaður og skip- un hans í utanríkisráðherrastöð- una svipi til þess, þegar Vishin- sky var settur í hana á sínum tíma. Vishinsky var aldrei talinn ráða neinu verulegu um stefnu Sovétríkjanna, en þótti hins veg- ar góður að túlka það, er fyrir hann var lagt. Svipað gildir um Gromiko. Hann hafði hreppt stöð-, una nú, því að hann þykir lík- j legur til að fylgja því vel fram, er 1 fyrir hann verði lagt. Öðru máli i gilti um Sépiloff, sem er þekktur' fyrir sjálfstæðar skoðanir og vant- ar auk þess reynslu í tafli hinna alþjóðlegu stjórnmála. Gromiko sé miklu færari en Sépiloff til að fylgja „línu“, er ákveðin sé á hærri stöðum. TVENNT ÞYKIR sönnun þess, að ráðherraskiptin muni ekki breyta verulegu um utanríkis- stefnu Sovétríkjanna, a. m. k. ekki fyrst um sinn. Annað er það, að rétt áður en æðsta ráð Sovétríkj- anna, sem helzt svipar til þings í lýðræðisríkjunum, lauk fundum sínum í fyrri viku, flutti Sépi- loff mikla ræðu um utanríkismál, þar sem hann boðaði eins konar „friðarsókn" af hálfu Sovétríkj- anna, einkum þó í málum hinna nálægari Austurlanda. Æðsta ráð- ið samþykkti þessa stefnu Sépi- loffs einróma. Rétt á eftir flutti Zukoff marskálkur, sem staddur var í Nýju Delhi, ræðu, þar sem hann endurtók meginatriðin úr stefnuyfirlýsingu Sépiloffs. Það þykir ekki sízt sönnun þess, að þessari stefnuyfirlýsingu Sépiloffs verði fylgt, a. m. k. í náinni fram- tíð. Það virðist þannig ósennilegt, að Sépiloff hafi fallið vegna þess, að ósamkomulag hafi verið um stefnu hans eða aðgerðir hans x málum hinna nálægari Austur- landa, en Sépiloff var upphafs- maður að vopnasendingunum til Egyptalands og kom með því af stað nýrri ringulreið þar eystra, sem tvímælalaust hefir verið vatn á myllu Rússa til þessa. AÐ EINU leyti geta ráðherra- skiptin bent til þess, að nokkur breyting verði á starfsháttum Rússa á sviði utanríkismála. Sépi- loff hafði fyrst og fremst kynnt sér málefni Asíu og hinna nálæg- ari Austurlanda. Þekking hans á málum Evrópu og Ameríku virð- ist hins vegar takmörkuð. Hið gagn stæða gildir um Gromiko, sem hefir verið sendiherra í London og Washington og aðalfulltrúi á þing- um S. Þ. Af ráðherraskiptunum mætti því draga þá ályktun, að Rússar ætluðu ekki að snúa sér eins mikið að Asíu og áður, jafn- vel láta Kínverjum eftir forust- una þar og gætu hin miklu ferða- lög Chou En-lai bent til þess. Hins vegar munu þeir snúa sér þeim mun meir að málefnum Evrópu og þá einkum að afvopnunarmál- unum og Þýzkalandsmálunum. Á því sviði er Gromiko mesti sér- fræðingur Rússa. Á vettvangi sem byggt er upp á slíkan hátt, þarfnast vissulega end urskoðunar, hvað sem líður vilja smálestanna. G R O M I K O Evrópu standa Sovétríkin nú einna höiiustum fæti, eins og ráða má af fylgishruni kommúnista í öllum j löndum Vestur-Evrópu. f SAMBANDI við það, þegar J rætt er um utanríkisstefnu Rússa,! hlýtur sú spurning eðlilega að, vakna, hver hún sé um þessar mundir. í sannleika sagt hefir hún sjaldan verið eins óljós og nú. í Ungverjalandi er t. d. fylgt fram Stalínisma, í Póllandi mildari stefnu og Tító er ýmist kjassaður eða skammaður. Valdhafar Rússa virðast m. ö. o. mjög reikulir í því, hvort þeir eigi að halda á- fram Genfarstefnunni svonefndu eða hverfa aftur til Stalínismans. Ráðherraskiptin lej'sa ekki neitt úr þeirri gátu, a. m. k. ekki að sinni. Vel má vera, að þetta stafi af því að andstæðar klíkur berjist um völdin að tjaldabaki í Kreml og þetta haldist, unz ein- hverri þeirra tekst að verða ofan á. Meðan hins vegar fæst ekki fylli- lega úr því skorið, hver hin raun- verulega utanríkisstefna Rússa er, grúfir óvissa yfir öllu sviði hinna alþjóölegu stjórnmála. Á meðan þurfa lýðræðisríkin að gæta fullr- ar varúðar, en loka þó engum dyrum til hugsanlegs samkomu- lags. SKOÐANIR eru mjög rkiptar um það, hvort fráför Sépiloffs tákni minnkandi völd Krustjeffs* en Sépiloff er af flestum talinn fylgismaður hans. Fljótt á litið gæti virzt svo, en við nánari at- hugun kemur í ljós, að svo þarf ekki að vera. Sépiloff verður einn af framkvæmdastjórum kommún- istaflokksins og í höndum dugandi manns getur það verið valdameira embætti en staða^utanríkisráð- herrans. Sépiloff skortir áreiðan- lega hvorki greind né dugnað. Vel má því vera, að aðstaða Krustjeffs styrkist við það, að Sépiloff verð- ur einn af framkvæmdastjórum flokksins. Iírúsjeff getur talið það hyggilegt að lofa öðrum en fylgis- mönnum sinum að fást við utan- ríkismálin á næstur.ni, en efla þá þeim mun meira til áhrifa innan- lands. Ef úr því yrði, að Krúsjeff tæki við af Bulganin sem forsætis- ráðherra, gæti Sépiloff orðið Mal- enkoff skæður keppinautur um stöðu aðalframkvæmdastjórans. HINN NÝI utanríkisráðherra Sovétríkjanna, Andrei Gromiko, er ekki nema 48 ára gamall, þótt hann sé lengi búinn að koma við sögu. Hann er hagíræðingur að menntun. Rétt fyrir styrjöldina gekk hann í þjónustu utanríkis- ráðuneytisins og var bráðlega gerð- ur að sendiráðsfulltrúa í Washing- ton. Hann var sendiherra þar 1943 —46. en næstu tvö árin var hann fulltrúi Rússa í öryggisráði S. Þ. Árið 1949 var hann skipaður fyrsti aðstoðarutanríkisráðherra. og gegndi því til 1951, er hann var gerður að sendiherra í London. Eftir fráfall Stalins 1953 var hann skipaður fyrsti aðstoðarutanríkis- ráðherra og hefir gegnt því starfi síðan. Hann hefir setið allar meiri- háttar alþjóðlegár ráðstefnur. sem hafa verið haldnar eftir styrjöld- ina. t. d. allar, er hafa fjallað um mál Þýzkalands. Gromiko er sá fulltrúi Rússa, sem einna minnstra vinsælda hefir aflað sér á alþjóðlegum vettvangi. Hann er alltaf jafn þurr og kaldur, hvort heldur sem hann mætir á fundi eða í samkvæmi. Ræðu- mennska hans einkennist af því, að hann heldur sér fast við hina ákveðnu „línu“ og lætur aldrei af (Framhald á 8. síðu). ‘SAÐsromN „Brúin" í Borgartúni. FYRIR NOKKRUM vikum síðan hófu starfsmenn bæjarins skurð- gröft mikinn og lá skurðurinn frá borholunni við Höfða og upp í gegn um Borgartún. Þar sem skurðurinn skar götuna var sett á brú til bráðabirgða, eða svo litu víst flestir vegfarendur á, því að þykkar járnplötur voru settar yfir skurðinn. Einnig var þarna settur á einstefnuakstur, en þeir, sem að innan komu, skyldu taka á sig krók til vinstri og komast svo aftur inn á Borg- artúnið. Er það skemmst frá að segja, að útskot þetta varð fljót- lega illfært bílum og sama máli gegndi með brúna. Járnplöturn- ar gengu á misvíxl og þær svign- uðu þannig, að brúnir þeirra standa upp fyrir götuna og eru þannig hættulegar hinum dýr- mætu hjólbörðum. Fyrir nokkr- um dögum var enn aukið á vand- ræði þeirra, sem um götu þessa leggja leið sína með frekari greftri og síðustu daga hafa um ferðartafir verið þarna mjög tíðar. Skúlagatan lífið farin. ÞETTA, ásamt því, að efsti hluti Skúlagötu, sem ekki er malbikað- ur, hefir verið í mesta ófremdar- ástandi um margra vikna skeið. Holur hafa verið þar svo gífur- legar, að bílstjórar hlífast við að aka þessa leið, sem bæði er sein- farin og bílunum hætt við skemmdum. Síðastliðinn laugardag mátti og sjá greinilegar afleiðingar þessa. Flestir bílar, sem leið áttu niður í bæ, óku Laugaveg og mátti þar heita óslitin bílaröð frá því snemma um morguninn og fram að hádegi. Hins vegar sást varla bíll á Skúlagötunni, sem á þó, samkvæmt áætlunum, að vera að- alleið niður í miðbæinn að norð- anverðu. Umferðartafir voru með mesta móti þennan dag. Nokkrir lögregluþjónar reyndu að afstýra vandræöum, en það var ekki auð- gert, þar sem álagið var gífur- legt. Ekki bætti það úr skák, að hliðargötur, eins og t. d. Lindar- gatan, var ekki rudd áður en snjórinn fraus og er bæði sein- farin og hættuleg þess vegna. Einstefnuakstur um Lindargötu. FYRIR nokkru sendu ailir hús- eigendur við Lindargötu yfirvöld- unum beiðni um að einstefnu- akstur yrði tekinn upp á götu þeirra. Ekkert hefir heyrst um þetta mál síðan og sama öng- þveilið er þar enn ríkjandi. Bíl- um er gjarnan lagt beggja vegna götunnar, sem er mjög þröng og þegar bílstjórar þurfa að mætast, situr allt fast tímum saman. Hins vegar vona Lindargötubúar að umferðayfirvöldum fari eins og birninum, að hann skríði úr híðl sínu, er sól hækkar á lofti og a3 einstefnuakstrinum verði komið á fyrir vorið. — Kaldbakur<

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.