Tíminn - 19.02.1957, Page 7

TÍMINN, þrigjudaginn 19. febrúar 1957.
7
Islendingar þekkja ekki nógu mi
Svía, bókmennta þeirra o
Rætt við dr. Sigsirð Þorarinsson um
tímaritið Ord och Bild og menningar-
tengsl Islendinga og Svía
í Svíþjcð er gefið út tíma-
rit sem nefnist Ord och Bild.
Þetta er gamaigróið tímarit
um menningarmái og hefir
löngum ástundað að fiytja
efni frá ölium Norðuriöndum
jöfnum höndum. Fyrir tveim-
ur árum var valinn fastur rit-
stjóri til að sjá um íslenzkt
efni í ritið, en þá áítu hin
Norðuriöndin öil fulitrúa í
ritstjórn þess. Tii starfans
valdist dr. Sigurður Þórarins-
son. Ekki er grunlaust um að
riti þessu hafi minni gaumur
verið gefinn hérlendis en
skyidi og fór því fréttamaður
Tímans á fund Sigurðar og
bað hann segja lesendum frá
ritinu og fleiru í sambandi
við menningartengs! frænd-
þjóðanna, Svía og íslendinga.
— Tímaritið Ord och Bild er
stofnað 1892, segir Sigurður. Því
var þegar í upphafi ætlað að vera
samnorrænt rit og er það ritað
jöfnum höndum á sænsku, norsku
og dönsku. Það eignaðist snemma
fulltrúa í höfuðborgum Norður-
landanna, Osló, Kaupmannahöfn
og Helsinki en ísland bættist ekki
í hópinn fyrr en haustið 1955. Að-
og íslenzkar í Svíþjóð
— Hefir þetta rit hl'otið nokkra
útbreiðslu hér á landi?
— Nei, áskrifendur munu vera
sárafáir og er það ómaklegt. Yfir-
alritstjóri tímaritsins þá, Sven j leitt held ég að sænskar bókmennt
Rinman, fór þess á leit við mig að ir séu langtof ókunnar íslenzkum
Hórna er síðasta hefti ritsins, |
það er fyrsta hefti 1957. í því er:
reyndar ekkert efni frá íslandi, i
við erum ekki með í hverju hefti. j
Eins og þú sérð er aðalefni ritsinsi
mikil umræða um leiklist og leik-
húsmál, en Svíar eru sennilega
mesta leikhússþjóð á Norðurlönd-
um og mikill áhugi á þeim málum
þar. Ord och Bild birtir árlega yf-
irlit yfir leikstarfsemi á Norður-
löndum; íslenzkt yfirlit um þau
mál hefir ekki komið þar enn, en
í ráði er að það verði innan
skamms. Hér eru einnig nokkur
finnsk ljóð þýdd á norsku og grein
um kvikmyndalist. Og fleira er
náttúrlega í heftinu, ef þér finnst
ástæða til að telia það upp.
— Hvernig er með íslenzkan
skáldskap, birtist hann ekki öðru
hvoru í ritinu?
— Að sjálfsögðu er reynt til
þess, en þá koma þýðingarerfið-
leikarnir sérstaklega til skjalanna
Þannig er íslenzk lyrik til að
mynda ákaflega erfið í þýðingu.
Samt veröur reynt að birta íslenzk-
an skáldskap í ritinu framvegis
eftir því sem föng verða á.

Sundmél Ægis verður háð í Sund-
höllinni annað kvöld
Sundmót Ægis fer fram í Sund! Níu keppendur eru skráðir í
höílinni annað kvöld og hefst kl. j 200 m bringusundi m. a. þeir
8,30. Keppt verður í tíu grcin- Sigurður Sigurðsson, Akranesi og
um, en auk þess verður háður! Þorgeir Ólafsson Á, methafi í 100
SIGURDUR ÞÓRARINSSON
tiefir gefið út bókmenntásögu
Kristins Andréssonar, sem flytur
mikinn fróðleik um íslenzkar nú-
tímabókmenntir og einnig má geta
þess, að ljóðaflokkur Jóns úr Vör,
Þorpið, er væntanlegur í sænskri
þýðingu.
Sænsku sendikermararnir,' sem
hér hafa verið, hafa unnið mikil-
vægt starf í okkar þágu í Svíbjóð
Sænskar bókmenntir á ísiandi með Þýðingum úr íslenzku og
skrifum um íslcnzk efni, en reynd-
ég yrði fulltrúi þess hér og varð
ég við þeim tilmælum þótt því beri
sízt að neita, að ég hefi staðið mig
slælegar en skyldi við að afla því
íslenzks efnis. Ord och Bild hefir
frá öndverðu verið vel metið rit,
talið traust og áreiðanlegt yfirlits-
rit um bókmenntir og önnur menn
ingarmál. Það kemur út í tíu heft-
lesendum, enda sjást sænskar bæk
ur tæpast í verzlunum hér. Það
ætti að vera sanngirniskrafa, að
íslendingar, sem eru á annað borð
læsir á dönsku, geti einnig lesið
hin norðurlandamálin. Það er auð-
ar hafa ýmsir aðrir lagt hönd á
þann plóg. Það má nefna Önnu
Osterman og lektorana Sven .Tan-
son og Peter Hallberg, en hann er
sennilega bezt heima í skáldskap
Halldórs Kiljans allra manna.
Þetta fólk hefir m. a. ritað um ís-
lenzk efni í Ord och Bild.
Okkur fslendingum er það ekki
vanzalaust að þekkja ekki jafn vel
til Svía og menningar þeirra, eins
og þeir þekkja til okkar. Og það
j þyrfti nauðsynlega að vera unnt
úrslitaleikur Febrúarmótsins í
sundknattleik milli Ármanns og
Ægis.
í 300 m skriðsundi karla mun
Helgi Sigurðsson glíma við ís-
landsmet Ara Guðmundssonar, en
Helgi er talinn í ágætri æfingu.
í 50 m skriðsundi eru Pétur Krist
jánsson og Gylfi Guðmundsson
meðal keppenda, en níu keppend-
«r eru í þeirri grein.
í 50 m baksundi keppir hinn ný
'oakaði methafi í 100 m baksundi,
Guðmundur Gíslason, og verður
gaman að vita hvort honum tekst
cinnig að bæta metið í þeirri
grein. í 50 m flugsundi er Pétur
Kristjánsson meðal keppenda.
veldara fyrir þa, en t. d. norður-, ag jj^r sgQnsixar bækur og tíma-
landaþjóðirnar innbyrðis. ^ | rit eins og hægt er að fá bækur
Svíar munu nú vera forustuþjóð j £ gðrum þjóðtungum. Einhver aðili
urn á ári og kostar 32 kr. sænskarií bókmenntum á Norðurlöndum.:
árgangurinn. Núverandi ritstjórij Þetta held ég að sé íslenzkum les-
er Lennart Josephson. iendum ókunnugt; enginn sænskur
höfundur hefir verið mikið lesinn
fsland í Ord och Ðild
hér á landi síðan Selma Lagerlöf
En það er engin ný bóla, að'enda sýna bókaútgefendur venju-
tímaritið flytji íslenzkt efni, þótt
íslenzkur ritstjóri hafi ekki verið
fenginn að því fyrr en þetta. Und-
anfarna áratugi liefir ritið að stað-
aldri birt greinar um íslenzk efni
og íslenzkán skáldskap i þýðing-
um. Þáð, sem mestum erfiðleikum
veldur, er að fá hæfa þýðara; að
þessu leyti stöndum við verr að
vígi en aðrir Norðurlandamenn,
sem birt geta efni í ritinu á sínu
eigin máli. Það má koma því á
framfæri, að mér væri mjög kært,
að menn sendu mcr greinar eða
ritgerðir — það sem útlendir
menn kalla essays en ekki er hægt
að nefna á íslenzku — til birting-
ar í ritinu. Þær mega vera á hverju
norðurlandamálinu sem vill og við
munum reyna að fá þær þvddar,
ef höfundur treystist ekki til þess
sjálfur.
— Hvað hefir helzt birzt af ís-
lenzku efni í Ord och Bild í seir.ni
tíð?
— Þar hefir undanfarið birzt
mikið um Halldór Kilian Laxness,
enda hafa Svíar mikið dálæti á
honum og hann var að auki mikið
á döfinni í fyrra í sam.bandi við
Nóbelsverðlaunin. Auk þess hefir
nýlega birzt t. d. grein um Tómas
lega fágætan kauðaskap, er þeir
velja sænskar bækur til þýðingar
á íslenzku, gefa út velgjulega eld-
húsreyfara og annað ekki. Það má
taka til dæmis að síðasta bók Par
Lagerkvists, Sibyllen, sem gagn-
þyrfti að taka að sér að kippa
þessu í liðinn.
ísienzk-sænsk menningar-
tengsl
— En eru ekki meiri menning-
artengsl með þjóðunum á öðrum
sviðum, t. d. mun vera allmikið
um íslenzka námsmenn I Svíþjóð?
— Já, íslendingar hafa sótt all-
mikið til náms í Svíþjóð síðan um
HELGI SIGURÐSSON
setur hann met annað kvöld?
meistaraverk og kom út samtímis
á sænsku, norsku og dönsku. hefir
rýnendur eru sammála um að sé 1930 og íslendingafélag hefir starf
að í Stokkhólmi síðan 1934. Svíar
standa framarlega bæði í verk-
ekki sézt í bókaverzlunum hér. Og j fræði og arkitektur og auk þess í
skáldsagnabálkur Vilhelms Mo-jýmsum húmaniskum greinum. Nú
bergs um vesturfarir Svía, sem'sem stendur, munu allmargir ís-
hlotið hefir verðskuldaða frægð lenzkir stúdentar stunda nám í
viða um lönd, mun vera flestum
ókunnur hér á landi. Bækur sem
Svíþjóð.
í Svíþjóð starfa
sænsk-íslenzk
Guðmundsson eftir Einar Braga hafa komið út á sænsku. Og Kilj-
þessar og aðrar beztu bókmenntir: féiög á þremur stöðum, í Uppsöl-
Svía, dettur engum í hug að þýða
og gefa út, nei, Marg'it Söderholm
blífur. Sama er uppi á teningnum
þegar kemur að leikhúsunum. Þjóð
leikhúsið hefir enn ekki flutt verk
meistara eins og Strindbergs eða
Lagerkvists.
— En íslenzkar bókmenntir eru
vel kunnar í Svíþjóð?
— Já, vanþekking okkar á
sænskum þökmenntum er hálfu
háðulegri vegna þess, að Svínr
þekkja vel t'il okkar bókmennta.
Allir vita hversu mikils Kiljan er
metinn þar í landi, allar skáldsög-
ur hans frá og með Sölku Völku
og Asmund Sveinsson myndhöggv-
ara eftir Björn Th. Björnsson.
Tvær greinar, sern eru í undir-
búningi má nefna, ör.nur er um
an hefir meira að segja haft áhrif
á yngstu skáldakynslóð í Svíþjóð,
Sara Lidman, ein af efnilegustu
höfundum Svía, segir að Dosto-
leikstarfsemi í Iðnó í tilefni afjjevsky og Kiljan séu sín átrúnað-
sextíu ára afmæli leikfélagsins, largoð; Ljósvíkingurinn er hennar
hin um Þórherg Þórðarson og er: húspostilla. Það er Kooperativa
hún eftir Bo Almquist, sænska j Förlaget sem gefur út verk Kilj-
sendikennarann hör. Annars yrði
of langt að telja það, sem ritið
hefir birt af íslenzku e.fni, það er
orðið allmikið að vöxtum undan-
farna áratugi.
ans. Og það hefir gefið út verk
fleiri íslenzkra höfunda; þannig
eru verk Gunnars Gunnarssonar
að koma út hjá því í nýjum útgáf-
um og hljóta mjög góða dóma. Það
um, Gautaborg og Stokkhólmi.
Tvö þessara fclaga gefa út sérstök
rit; í Stokkhólmi kemur út Tid-
skrift för samfundet Sverige—
Island og í Uppsölum Scripta Is-
landica, það er ritgerðasafn um
ísland og íslenzk efni, einkum bók
menntir. Þar hafa m. a. birzt tvær
ritgerðir eftir Einar Ól. Sveinsson
prófessor. Þetta er í sjálfu scr
ljóst dæmi um áhuga Svía á ís-
landi.
— Er ekki sambærilegur félags-
skapur starfandi hér á landi?
— Jú, hér hefir verið stofnað
íslenzk-sænskt félag og er tilgang-
ur þess að vinna að gagnkvæmum
kynnum milli þjóðanna og stuðla
að auknum menningartengslum
þeirra. Það heldur uppi fundum
og skemmtunum og er m. a. að
vinna að því að auka sænska bóka-
safnið, sem hér er í vörzlu sendi-
kennarans og á að verða opið al-
menningi. Þá hefir það boðið hing
að til lands sænska skáidinu Harry
Martinson, eins og skýrt var frá
fyrir skemmstu.
Svíar eru ein bezta menningar-
þjóð álfunnar, segir Sigurður að
Handknattleiks-
meistaramótið
Handknattleiksmeistaramót Is-
lands hélt áfram um helgina. Á
laugardaginn fóru fram fimm leik
ir, einn í meistaraflokki kvenna,
en hinir í yngri flokkunum.
í meistaraflokki kepptu Fram
og Ármann og urðu úrsiit þau,
að Fram sigraði með sex mörkum
gegn fjórum. Leikurinn var fjörug
ur, og lengi vel jafn. Hins vegar
tókst Fram ekki að skora úr tveim
ur vítaköstum í fyrra hálfleik, er
þó lauk með sigri þeirra, 5-2. Ár
mann vann síðari hálfleikinn með
2-1. Þess má geta, að heztu leik-
konu Ármanns, Sigríði Lúthcrsd.,
vantaði að þessu sinni. f 2. flokki
kv. sigraði Þróttur Val með 7-3.
Skemmtilegasti leikur kvöldsins
var milli KR og Víkings í 3. flokki
en þetta er í fyrsta skipti, sem Vík
ingur sendir lið til keppni í þess-
um flokki, um langt árabil. Leik-
urinn var jafn og fjörugur og lauk
með sigri hinna leikvönu KR-inga
17-13.
í 2. flokki voru tveir leikir. —
Fram sigraði KR með 11-6, eítir
jafnan fyrri hálfleik, en þá var
jafntcfli. Valur sigraði FH með
15-5 í heldur lélegum leik.
m. bringusundi. Ágústa Þorsteins-
dóttir keppir í 50 m skriðsundi og
50 m bringusundi, og ef að líkum
lætur setur hún met að venju. —
Auk þess verður keppt í nokkrum
greinum fyrir unglinga.
Eins og af þessari upptalningu
sést verður keppt í mörgum stutt-
um sundum, en það eru yfirleitt
skemmtilegustu greinirnar fyrir á
horíendur og þarf því ekki að efa,
að margt verður um manninn í
sundhöllinni annað kvöld.
Enska bikar-
keppnin
Fimmta umferð í ensku bikar-
keppninni var háð á laugardaginn.
Úrslit urðu þessi:
Aston Villa-Bristol City 2-1
Barnsley-Nottm. Forest 1-2
Blackpool- West Bromwich 0-0
Bournemouth-Tottenham 3-1
Huddersfield-Burnley 1-2
Manch. Utd.-Everton 1-0
Millval-Birmingham 1-4
Preston-Arsenal 3-3
Úrslitin milli Bournemouth og
Tottenham þóttu svo merkileg, að
það var önnur frétt í heimsfrétt-
unum hjá BBC. Burnemouth er í
þriðju deild, en Tottenham er í
öðrji sæti í 1. deild, og talið frá-
bært lið. Bournemouth er all-
sæmilegt lið í syðri deildinni, þó
án nokkurra möguleika í ár að
komast upp í 2. deild. Búizt var
því við, að viðureign þessara liða
yrði eins og leikur kattar og bús-
ar, en það fór á aðra leið. Bourne
mouth náði strax forustunni og í
hléi var staðan 2-1. í síðari hálf-
leik skoraði það svo eitt mark í
viðbót og tryggði sigurinn. Þess
má geta, að Freddy Cox, einn
þekktasti leikmaður Arsenal eftir
styrjöldina tók við Bournemouth
síðastliðið haust.
í öðrum leikjum má segja, að
úrslit hafi orðið eins og reiknað
hafði verið með, þó með þeirri
undantekningu að Blackpool
skyldi ekki takast að sigra WBA.
Arsenal lék mjög vel gegn Prest-
on í fyrri hálfleik og skoraði þá
þrjú mörk gegn einu, og mörkin
hefðu átt að vera fleiri. í síðari
hálfleik tókst Preston að jafna, og
þessir tveir jafnteflisleikir verða
háðir að nýju i þessari viku. -
lokum, og á ýmsum sviðum for-
ustuþjóð á Norðurlöndum. íslend-
ingar ættu að hafa jafn góð kynni
af þeim og öðrum frændþjóðum
sínum. — Jó.
Reynslan
af áfengisútsölu á
Akureyri í janúar
Eins og kunnugt er, var útsala
frá Áfengisverzlun ríkisins opnuð
á ný á Akureyri í byrjun janúar-
mánaðar, samkvæmt atkvæða-
greiðslu, er fór fram meðal bæjar
búa seint í síðastliðnum nóvember
mánuði. Útsölunni var lokað í
þrjú ár. — Eftir skýrslu yfirlög-
regluþjóns á Akureyri í blaðinu
Degi 13. febr. voru 22 menn sekt-
aðir fyrir ölvun á almannafæri í
janúar 1957, en á sama tíma 1956
voru 8 sektaðir fyrir sama. Fjórir
voru sviptir ökuleyfi fyrir ölvun í
janúar 1957 en einn á sama tíma
1956. Vínsmygl komst einnig upp
í janúar 1957.
(Frá áfengisvarnaráði).