Tíminn - 13.07.1957, Side 2

2
TÍMINN, laitgardaginn 13. júlí 1951
Fimmtugnr: Gimnar Guðimmdsso!!
Fimmíugur varð 1 gær Gunnar á síðari áruim, þagar börain uxu
og heimilisannirnar minnkuðu, þú
mun hún taka virkan þátt í út-
gerðarstarfi hams.
Þau hión eiga 3 syni og 2 dæt-
ur, mannvænleg burn svo sem þau
eiga kyn til. Eru synir hans allir
svo og annar tengdasonur, skip-
stjórinn á Heíðrúnu frá Bolungar-
vík, á síldveiðum við Norðurland.
Sannast þar svo sem skáldið
lcveður:
— — Úti á hafi hranna blárra
hrópað tíðum var.
Fetið niðjar feðra hárra
feril út á mar.
Guðmuivdsjon skipstjóri frá Bæ í
Steingríimsífirði.
Foreldrar hans, Ragnheiður Hall
dórvdóttir og Guðmundur Guð-
amundsaam, bjuggu þar m-eð r«usn
og ólu upp stóran barnaihóp Þeg-
. ar börnin eru mörg, verður blutur
}>eirra jafnan sá að finna le.ið til
sjél'f l:>jargar svo fljótt sem auð'ið
er og kemur þá snemma í ljós
hvori þar eru á ferð manndóms-
menn. Guðmundur faðir Gunnars,
var þeldstur sjcsóknari og aílamað-
ur, ga?tLnn, glöggur og áræðinn,
"ko’ivirf þvl Gunnar ungur í góðan
skóia. Frá Bæ er fögur úfuýa mm
Sieingrímsfjörð og út og norður
til Húnaflóa, en skamnut frú iandi
rí, Gríinoey með dök’xa liamra en
gr;ena og gróna bala hið efca. Mí
vel vara að fyrstu sjóferðir Gunn-
-ar. hafi ver>.ð um þetta sund til
Xj>irg'eyniolu í eyjunni, en þa:r var
jafnan haft margt fé fram um vet-
uí' áður fyrr. En Grímiseyjarsund
-varð honum fljótt ónógur vett-
vangur til, sjósóknar, og réðist
liann brátt til stærri átatea. 'Átján
ái ’ gumall varð hann formaður á
bát föður síns og hafði þá yfir að
segja mönnum, sem voru honum
el iri að árum og höfðu mun lengri
sjömaTvnsferii að baki, en pilturinn
vann fijótt traust þeirra og gjarn-
an vináttu, því þeir sáu að hér var
á ferð máður, sem var vaxinn því
starfi, er hann var til settur. Þeg-
ar Gunnar hóf sjólfur útgerð hag-
áði hann verkefnuan sínum þann
veg, að hann væri jafnan fær um
að ráða fram úr þeim vanda, sem
hann .þurfti við að fást.
Hún getur risið hátt aidan með-
fram sirfmdum Húnaflóa og litlum
farkodi því orðið hætt ef djarft
•er sóti, en allt frá því að Gunnar
'Stýrðt s>na fyrsta fari, iitlum ára-
b>' og tí.I þess tima, er hann í dag
.stýrir Sæíjóninu til veiða og nú á
síðustu vetrarvertið verður afla-
kóugur Suðvesturlands, hefir
stjórn hans verið örugg og áfafla-
lau>s.
Ái ið 1943, en þá var Guunar bú-
settur á Hólmavík, lét hann byggja
m.b. Guðmund, ca. 16 smáitestir að
srtærð, var sá bátur byggður í
skipasntíðastöð Marseltuisar Bern-
harðr.sonar á ísafirði, og hið vand-
aðasta skip. Þótti sumuim sem þar
væri í nokkuð mikið ráðist, þvi ver
tíð við Húaaflóa að vetri tii, hefir
ofi verið stapul og ekki þófit feng-
sad. En Gunnar hugsaði ráð sitt
og réðrft tfl Akraness á vetrarver-
tíð þrátt fyrir það, þó bátur hans
væri minai en nókkur annar, sem
þar sóUi tfl miða, en það hefi ég ^Siu, Ijoshærðar
<rfU>- marium mönnum á Akranesi, | Áusturnki, Bnglandi, Þyzkalandx,
og Akraeess
Menn, sem á miðju'm aldri hafa ^
unnið eins og Gunnar Guðmunds-
son, geta á tímamótum sem þess-
um, glaðir litið um farinn veg, og
litið björtum augum til komandi
daga. Þeir hafa unnið sér þjó'ðfé-
lagslegan þegnrátt.
Ég hefi þekk't Gunnar Guðmunds
son frá því við vorum báðir dreng-
ir og síitum okkar barnaskóm _ á
útskaga norður við Húnaflóa. Ég
hefi akire; verið með honum til
sjós og þekki ekki skipstjórann
nema eftir sögn m-ætra manna, en
ég þekki manninn Gunnar Guð-
mundsíson, góðan dreng, sem á-
nægja er að hafa þetokt og orðið
samiferða.
Nú er hann að elta síldina úti
fyrir strönd Norðurlandis, öruggur
og athafnasamur. Við góðvinir
han>s, sem í landi sitjum, en njót-
um þó góðs af afiorku og áræði sjó-
mannsins, árnum honum heilia.
Það er gifta íslenzku þjóðarinnar
að eiga slíka þegna.
Þorst. Matthíasson.
F egur'Sardirottniímgf
(Framhald af 8. sfðu).
hinna sitúlknanna eru „modei“. —
Þegar ekið var um borgina x opn-
um bílum, voru þær Bryndís í
fyrsta bíl, og fámar íslands og
ísraels blöktu hlið við hlið.
Sundurleitur hópur.
Stúlkurnar, sem flugu frá New
York á miðvikudag voru ekki
nema rúmur þriðjungur keppend-
anna á Langasandi. Aðrir kepp-
endur fóru beint á úkvörðunar-
stað. Það ræður af líkum, að hóp
urinn var harla sundurieitur. í
lxonum voru dökkbrýndar disir frá
Ceylon, Marokko, Kúbu, ísrael og
stúlkur frá
í fyrrasumar efndi Ferðaskrif-
stofa ríkisins. til fjölmargra ferða
til Viðeyjar með m. s. „Ásdísi“. Að
sókn að ferðum þessum var mikil
og almenn ánægja með að fá tæki
færi til þess að kynnast þessum
sögufræga stað.
Nú um helgina verður efnt til
fyrstu Viðeyjarferðar á þessu
sumri ef veður leyfir. í dag (laug
ardag) er gert ráð fyrir að leggja
af stað kl. 4 e. h. og á morgun
(sunnudag) kl. 3 e. h.
S. 1. sunnudag efndi Ferðaskrif
stofa ríkisins tii slcemmtiferða upp
á Akranes með m. s. ,,Akraborg“,
svo og til skemmtisiglingar upp í
Hvalfjörð. Var aðsókn góð í þess
sum ferðum og skemmti ferðafólk
ið sér hið bezta.
Á morgun er ákveðið að gefa
fólki kost á skemmtiferð til Akra
ness. Eftir að bærinn og mannvirki
hafa verði skoðuð, eiga þeir, sem
þess óska, kost á að fara ferða
lög út frá Akranesi, í kringum
Akrafjaii og upp í Hvalstöð og e. t.
v. í Vatnaskóg.
Farseðlar í framangreindar ferð
ir verða seldir í Ferðaskrifstofu
ríkisins að Gimli við Lækjargötu.
Meira um kaup og kjör yfirmanna á kaupskipum;
Sjómannafélag Rvíkur gerir athuga-
semdir við kaupsamanburð yfirm.
Samninganefnd Stýrimannafélags Islands mót-
mælir ýmsum atrilSum í greinargeríJ skipaeigenda
Blaðinu bárust í gær tvær athugasemdir varðandi far-
mannadeiluna, önnur frá stjórn Sjómannafélags Reykjavíkur
en hin frá samninganefnd Stýrimannafélags íslands. Athuga
semd stjórnar Sjómannafélagsins er svohljóðandi:
Happdrætti SUF
Vinnigar: Hnattferð og 6 manna
opelbifreið. Dragið ekki að kaupa
iniða í þessu gíæsilega happdrætti
Miðarnir eru til söiu í bílnum,
sem er í Bankastræti og hjá hundr
uðum útsölumanna um land allt.
a-j > •; a hafi stundum virzt. þegar &vlt>Joð og Grikkland;, en skol-
ráö'.- var til sjóferða, að ektei liti h*rðar voru fegurðardírirnar fra
úí fyi’ii’ að Gunnar Guðmundsíon Islandi, Fraklclandi, Kanada og
h .'.i’ái miunsta skipið til sóknar. ] Tyrklandi.
_ u c- * j Það er baft fyrir satt, að Ijos-
Gunaar heflr stodað utaerð fra | hærðar stúlku,r hafi me.3ta vih;a.
ingsmöguieika, en sú segia er eng
an veginn eiöhlít, énda ke>mur
Hólmávxk í 19 ár, og mun engum
gcrt rangt til, þó sagt sé að hann
h.ifi verið leiðandi kraftur í upp-
byggingu útgerðar og athafnalífs
. þar í þorpinu. Nú er hann búoett-
ur hér j Reykjavík, en hefir síð-
ustu árin róið á vetrarvertíð frá
Grindavik. En hvort sam aldan rís
fiieira til en háralitur einn sam-
an. Ef dæma mætti eftir vinsæld-
uxn Bryndísar hér í New York,
hefir hún talsverðá möguleika tií1
a.) keppa til úrjlita.á Langasartd>.
, ... Hins vegar verður engu spáð um
um Strandagrumn og [íunafioadjup úrsi,t;n at þ8irri augljósu ástæðu.
eða í Grindavtkursjó - og þokan; að á[itlegur hlut; k9ppeijdanna
hrannar um Dran^aslcörð sða yi-ii , g^ki ý Sforic
Biáfjallabránum, þá munu við-'
bröjð Gunnars Guðrnundijonar' Talaði j ntvarp_
jafnan liin sömu — hvergi veil néi
há'lf. Undanfarið 30 ára tímabill A miðvikudagjsnorgun veittist
h ‘t'ir í sðgu íslendinga verið tími; Bryndísi sá heiður að tala í út-
'Iiinna öru framfara og miklu mögií varp fyrir h-önd hópsin-s í heild.
leikx og þó sérstaklega hin síð-;Skýrði hún bandaríslcum Mutend-
u.l.u ár, mun þar í sumum tilf'íll- um frá íslandi við þa'5 tækifæri
un> frefnur nvega nefna stö’kkhreyt- og svaraði ýmsum spurmngum um
4nga en þróun. Þetta hafir sumuim I sjálfa sig og þjóð sína. Það er
orðið nolricuð erfitt, og hafa gjarn ekki oft sem ísland er nefnt og
an viijaS taka stökkið á þann því ástæða til að fagna bessari
bakka, sem reyndist þá oft fjarri. ] kæricomnu landlcynningu.
Hé,- li ííir Gunnar Guðmundnsoa ‘ Áður en Bryndis flaug til Kali-
ratað hinn rétta veg; nann hefir forníu spurði ég hana, hvað henni
foifð áfram stig af stigi og hvergi
l.Uið glepjast af hyllingu'm óviss-
ut nar. Þejsar eðiiseigindi hafa um
aldnbil verið kjölfestan í lífi ís-
hefði fundist mest tii um vikuna, I
sem hún davldist í New York. —
Minnisstæðust fannst henni veizl-
an, þegar hún hitti ýmsa af fræ'
lc.’ J nga og svo mun ennþá verða.' u'Stu leikurum Hollywood, og þá
Gu inar-er giftur ágætri konu, .Ta fyrst og framist Gary Cooper. Þá
kobíau Guðmund'sdóttur, mun hon taldi hún einntg kynni sín af feg-
u o '. hafa orðið rórri útilegan á urðardrottningu ísraei'3 meðal
veríiðiani og auðunnari sóknin,1 hin-s beata, sem hún hefði reynt í
vegr.a þass, að hann gat treyst því New York. Hún kvaðst hiakka til
a “ heima var vel að öiiu búið, og' að koma heitn aftur að keppni lok
Jóharni Haístein
(Fram'hald af 8. síðu).
virkja, né heídur, hvenær sá
styrkur skuli greiddur, sem á-
kveðinn kann a'ð vera. Það er
því alrangt að tala um, að íþrótta
sjóður eigi nokkuð vangoldið til
þessa eða hins íþróttamann
virkis. Er mjög miður, að slík
uinmæli skuli viðhöfð á hátíða
stundu íþróttahreyfingarinnar.
Alþingi veitir, eins og til er
ætlazt í gildandi íbróttalögum, fé
til íþróttasjóðs í hverjum fjárlög
um. Á síðasta Alþingi var fram
lag til íþróttasjóðs aukið um
þriðjung eða úr 1,2 millj. króna
í 1.6 millj. kr. og hefur fjárveit
ingin aldrei verið hærri og aldrei i
verið aukin jafn mikið í einu. Fé j
þessu er síðan úthlutað af íþrótta 1
nefnd, sem slcipuð er þrem mönn
um, einum tiinefndum af íþrótta
sambandi ísiands, einum af Ung
mennafélagi íslands og einum,
skipuðum af menntamálaráðherra.
Núverandi íþróttanefnd var
skipuð árið 1955. Enginn
ágreiningur hefur orðið í íþrótta j
nefnd um úíhiutun fjár úr í-
þróttasjóði. En sjóðurinn hefur j
styrkt byggingu íþróttasvæðisins
í Laugardal með 1,3 millj kr.
auk 200 þús. króna, sem íþrótta
nefnd hefur nýíega samþykkt til
mannvirkisiias. Þá hefur íþrótta
sjóður greitt fyrir allar teikning
ar af mannvirkinu og fyrir sér-
fræðilegt efíiriit með fram-
kvæmdunutn. Hafa Gísla Hall
dórssyni, arlritekt, verið greidd
ar fyrir þetta um 150 þús. kr.
í þessu sambandi má gsta þess
að ríkissjóður innheimtir engin
gjöld af íþróttakappleikjum. Eru
þeir t. d. algjörlega undanþegnir
skemmtanaskatti. Samkvæmt reglu
gerð, sem bæ.iarstjórn Reykjavík
ur hefur sett, innheimtir stjórn
íþróttavalianna í Reykjavík hins
vegar 20% gjaid af aðgöngumið
um allra íþróttakappleikja.“ ;
(Frá menntamálaráðuneytinu).
iani og geta tekið tii óspiiltra mál
anna við námið.
Áður en hún steig upp i flug-
vélina, tók hún fram íiienzka þjóð
búninginn, en það er regla, að feg
urðardnottningarnar séu klæddar
þjóðbúninigum, þegar þær lenda á
Langasandi. Að svo búnu kvaddi
ég hana og árnaði henni heilla í
æviniýrinu, sem. bsið hennar á
Kyrrahafsströndinni. SAM
„Stjórn Sjómannafélags Rvík-
ur sér ástæðu til að gera nokkr-
ar athugasemdir við samanburð
þann á kaupi háseta og II. stýri
manns, en sainninganefnd Stýri
mannafélags íslands hefir sent
dagblöðunum til birtingar:
1. í samanburðinuin er reikn-
að með, að háseti hafi 100 yfir
vinnutíma á mánuði en II. stýri
maður aðeins 15. Okkur er ekki
kunnugt um hvað yfirvinxia cr
að jafnaði hjá stýrimönnum, en
nóg er að áætla að fjöldi yfir-
vinnutíma lxjá hásetum, sé að
jafnaði um 60 á mánuði yfir flot
ann, hjá þeini sem í millilar.da
siglingum eru.
2. í samanburðinum, um það,
hvað marga tíma það tekur fyrir
háseta annars vegar og II. stýri-
mann hins vegar að vinna fyrir
því kaupi, sem í samanburðinum
er tiigreint, er gert ráð fyrir að
háseti fái helming yfirvinnunnar
greitt fyrir vinnu á vakt. Þessi á-
ætlun stenzt ekki og er gengið
þarna mjög miklu lengra en hjá
útgerðarmönnum sjálfum, þegar
við höfum átt í samningum við þá
og minnst hefir verið á þetta at-
riði.
í hæsta lagi, er hægt að æfcla,
að um það bil 20% af yfirvinnu
háseta í utanlandssiglingum sé
unninn á vakt, en 80% utan vakt-
ar.
Nokkuð fleira er það í saman-
burðinum sem ástæða væri til að
minnast á og athuga nánar, þótt
við hirðum ekki að gera það á
þessu augnabliki.
Stjórn Sjómannafélags Rvíkur“
Athugasemd samninganefndar
Stýrimannafélagsins hijóðar svo:
„Vegna fréttatilkynningar, sem
Vinnuveitendasamband íslands og
V innumálasamband samvinnuf é-
laganna birtu í blöðunum 12. iúlí
sl. viljum við taka fram eftirfar-
andi:
Samkvæmt yfirliti yfir meðal-
kaupsmá'naðarkaupsgreiðslur, sern
gefnar eru upp af skipadeild SIS
voru kaupgreiðslur á tímabilinu
október 1956 til marz 1957 sem
hér segir:
Jökulfell útvorguð meðallaun
til 2. stýrim. á mán. kr. 5.113.04.
Helgafell útborguð meðallaun
til 2. stýrim. á mán. kr. 5.213,94.
Hvassafell útborguð meðallaun
til 2. stýrim. á mán. kr. 5.027,01.
Afsanna þessar tölur fuilyrðing
ar útgerðarmanna í nefndri frétita
ti'Ikynningu ura tekjur stýrim.
Gjaldeyrir er enginn aukaút-
gjaldaliður fyrir útgerðarmenn og
þeini með öilu óviðkomandi. Geta
þeir ekki x-eiknað sér þann lið til
útgjalda.
Aðeins heimingur yfirmanna
nýtur lífeyrissjóðsréttinda og er
því ekki hægt að tala um þau sem
akrienn h'lunnindi. Um einkennis-
fötin er það að segja, að þau eru
fyrst cg fremst borin í þágu út-
gerðarinna rog strangar rekiur
settar um notkun þeirra. Hafa þau
því mjög takiinarkað notagildi fyr-
ir yfirmenn.
Risnan er eingöngu verit í þágu
útgerðarinnar. Er hún mjög lág
og hafa yfirmenn því oft orðið að
greiða úr eigin vasa, til þc’-s að
sinna slcyldum útgerðarinnar.
Um rétt til kaupa á sígarettum
og áfengi er það að segja, að sú
okurprósenta, sem útgerðarnnmn
leggja á þessar vörur er svo gífur-
Jeg, að ún nægir útgerðinni til að
greiða allan fæðiskostnað skips-
hafnarinnar.
Um grunnkaupskröfu yfirmanna
má benda á, að ef sama bil á að
haldast milli báseta og yfir-
manna er var 1950, ættu yflrmenn
að fá kauphækkun, sem nemur
41,9% tii 64,6%.
Ekki er ástæða til að svara get-
gátum útgerðarinnar um auxinn
kostnað í sambandi við kröfur
okkar að svo sfiöddu. Virðast þsir
ekki hafa haft tírna til þess að at-
huga. hvað í þeim felst þrátt fyrir
9 vikna umhugsunarfrest.“
(Frá samninganefnd Stýrimanna
félag'S íslandr,).
r
Anægjuleg
söngskemmtun
Þýzk óperusöngkona, Hertha
Töpper, hélt í fyrrakvöld söng-
skemmtun í Austurbæjarbíói á
vegum Tónlistarfélagsins, með und
irleik manns síns, dr. Franz Mixa,
sem mörgum er hér að góðu kunn-
ur síðan hann dvaldist hér sein
kennari fyrir nokkrum árum.
Fengu þau hjónin hinar ágætustu
viðtökur áheyrenda.
Söngkonan söng ljóðalög m. a.
eftir Hugo Woíf, Sehubert og
Brahms og lög úr óperunum Sam-
son og Dalila, Mignon, Carmen og
Don Carlos.
Áheyrendur fögnuðu listahjónun
um af miklum innileik, og varð frú
in að syngja mörg aukalög og barsfc
fjöldi blóma.
Söngskemmtunin verður endur-
tekin í kvöld kl. 7 síðd. í Aust-
urbæjarbíói.
Krúsjeff ,
(Framhald af 1. síðub
Tító forseti mun hafa tekið
ummæli rússneska kommúnista-
leiðtogans til nákvæmrar yfir-
vegunar ásamt sérfræðingum sín
um. Haft er eftir áreiðanlegum
heimildum í Belgrad, að ásak-
anir Krúsjeffs hafi komið sem
reiðarslag yfir júgóslavneska
ráðamenn.
Það er skoðun sumra, að
Krúsjeff hafi átt fund með tveim
varaforsetuim Júgóslavíu í Vestur
Ukraníu á mánudaginn, þar sem
forsetarnir hafi sefct slíkar kröfur
f-ram á hendur Krúsjeff, að harin
hafi reiðzt og ákveðið að ná sár
niðri á Júgóslövum við fyrsta
tækifæri. Það tækifæri hafi nú
boðizt.
Knattspyrnan
iFramhald af 1. síðul.
öftustu menn eru beztu menn lið,
ins, Falck ef til vill beztur í þesi
yfir sínum vailarheimingi og þríi
um leik. í framlínunni sýndi hjni
kornungi Borgen frábæran leik
og samvinna hans og Dybwad va
til fyrirmyndar. Mikið geta leil
menn okkar lært af þessum liðun
að nota kantmennina.
Annars er aðalkoistur norsk
liðsins hve liðið er jafnt, þó ea.
skari varnarleikmennirnir aðein
framúr.
í danska liðinu sýndi markma
urinn From .ágætan leik og b.jar,
opin og það notrfærðu Norðmem
sér. Framverðirnir brugðust í þes
um leik, einkum fyrirliðinn Jör;
en Olesen. í framlínunni bar mss
á Kjær og Poul Petersen, þóc
þeim tækist ek'ki að sýna alia
lis'tir sínar eins og í leiknum
miðvikudagimn. Jens Peter va
mjög' mistækur, og eins Ego;
Jensen, sem skoraði þrjú möri
sjá okkur.
Eiftir leikinn afhenti menrita
málaráðherra, Gylfi Þ. Gíslasor
norsku sigurvegurnum bikar, sen
hann gaf í tilefni þessa afmælis
móts KSÍ. Ekki fer á milli mála
að bezta liðið hlaut bikarinn.
—hásim.