Tíminn - 13.07.1957, Blaðsíða 5

5
T í M IN N, laugardaginn 13. júli 1957.
Dyrhólaey, vitinn efir r. v. — L|osm.: Sn. Sn. —
Menn hafa ekki séð Mýrdalinn, er þeir
koma ekki á Dyrhölaey og Reynisfjall
Nú er orðin mikil breyting á Dyrhólaey — m.í
hefir svartbakur eytt æíar- og kríuvarpi, segir
Magnús Finnbogason í þessari fertJasögu
Ég hafði fyrir löngu lofaö
sjálfum mér og Árna Frið-
rikssyni, skrifstofustjóra hjá
H.f. Akurgerði í Hafnarfirði
að skreppa austur í Mýrdal
til að litast þar um og sjá
hvað þar væri um að vera
nú um Jónsmessuleytið.
Að kvöldi þess 14. þ. m. lögð-
um við af stað í bíl sem Árni á,
og héldum sem leið liggur austur
að Sólheimum, og gistum þar
næstu nótt. Um morguninn skrupp-
im við í Eystri-Sólheima til að
heilsa upp á hinn aldna bænda-
höfðingja, Ólaf H. Jónsson. Hann
er fyrir nokkru hæ'ttur búskap,
en dvelur nú hjá Sigríði dóttur
sinni og Þorsteini Jónssyni manni
hennar.
Elzti búfræðin.gurinn
Þaö er alitaf ánægjulegt að heirn
sækja Ólaf. Hann er alltaf jafn
glaður og reifur, með meinlaus
gamanyrði á takteinum. Hann er
r.ú að verða 90 ára, en ber aldur-
inn með hinni mestu prýði að
öðru leyti en þvi, að heyrnin er
orðin til baga sljó. Hann er efa-
laust einhver elzti búfræðingur,
sem nú er á lífi, lærður hjá Her-
1 manni sáluga á Hólum. Þeir bræð-
urnir, Gissitr í Drangshlíð og Ól-
afur lögðu land undir fót, norður
að Hólum, og dvöldu þar 2 vetur
og að mig minnir eitt sumar; Giss-
ur er dáinn fyrir nokkrum árum. ‘
Er Ólafur nú einn á lífi af þeim !
Skógasystkinum. En þau voru auk j
þeirra bræðra, sem hér voru nefnd-1
ir, Magnús í Klausturhólum, Hjör-;
leifur í Skarðshlíð, Guðrún, kona
FIMMTUGUR
Hákon Bjarnason
skógræktarstjóri
Fyrir nokkrum dögum urðum
við Hákon Bjarnason, skógræktar-
stjóri, samferða i bíl austur að
Kirkjubæjarklaustri til aðalfundar
Skógræktarfélags íslands. í Kömb-
um ókum við framúr tveimur stór-
um vörubílum frá Reyk.javik, hlöðn
um plönkum og borðviði. Verður
þá Hákoni að orði: „Mikil bölvuð
skömm er að sjá þetta. Þarna er
verið að flytja hvert timburhlassið
á eftir öðru austur yfir fjall en all-
an þennan við og miklu meira get-
um við ræktað í Biskupstungun-
um einum saman.“ Ég Ict þess þá
getið við hann, að það værum að-
i eins við sem værum of snemma á
ferðinni. Að 70—100 árum liðn-j
um myndu menn mæta timburbíl- j
um í Kömbum á leið til Reykja-1
. víkur.
| Þessar yfirlætislausú forsetning-
ar frá og til túlka og tákna á full-
nægjandi hátt þau straumhvörf síð-
ustu áratuga, er orðið hafa í sam-
bandi við trú meginþorra þjóðar-1
. innar á gæði síns eigin lands hvað |
j snertir landgræðslu og skógrækt. j
j Nú neitar því enginn lengur, er
gefur sér tíma til að sjá, hugsa og
draga ályktanir, að það er aðeins
spursmál um tíma og vitsmuni að
Þorsteins Jónssonar bónda í
Drangshlíð, og Anna, kona Björns
Þorlákssonar á Álafossi. Þau kom-
ust öll til hárrar elli.
I þessu sambandi má geta þess
að á þessu ári verða 4 fyrrverandi
bændur í Mýrdal níræðir. Eru það
auk Ólafs Jakob Þorsteinsson í
Fagradal, Hallgrímur Bjarnason í
Suður-Hvammi og Guðmundur Guð
mundsson á Brekkum. Mun það
vera fátítt að 4 bændur nái svo
háum aldri í sömu sveit á einu ári.
Áfram austur
Héldum við svo eins og leið ligg
ur austur að Loftssölum. Hafði ég
hug á að komast suður í Dyrhóla-
ey, en þangað hef ég ekki komið
svo heitið geti síðan ég var þar
verkstjóri við vegagerð og vitabygg
ingu vorið 1910, þótt ótrúlegt megi
heita, þar sem ég átti heima á
næstu grösum lengst af síðan.
Á Loftsölum búa bræðurnir
Björn og Þorsteinn, synir* Guð-
brands sál. vitavarðar, sem þar
bjó lengi, og kom þar upp fjöida
barna (mig minnir 15).
Vegurinn suður á Eyjuna er
nokkuð brattur, svo það varð úr að
/ið fengum Björn með okkur á
jeppa sínum. Hann er þar öllum
hnútum kunnugur, enda hinn
mesti völundur á meðferð allra
véla. Hann ók með okkur um Eyj-
una þvera og endilanga. Þorsteinn
sr vitavörðurinn, og var hann nú
þar suður frá að ljúka fjárhúsbygg
ngu. Hann er nefnilega búinn að
-ækta mestan hlula vitalóðarinnar,
en hún var aðeins stórgrýttur mel-
ur, sem varla sást grasstrá uppúr.
Þarna hirðir Þorsteinn sauði sína
um leið og hann gætir vitaris. Á
landið verði betur gróið en nokkru
unni fyrr eftir að landið varð al-
byggt og hvenær íslendingar geta
fullnægt sinni eigin timburþörf.
Vafalaust mun þjóðin, er stundir
líða fram, telja þá menn til sinna
beztu sona og dætra, er ötulast
hafa að því unnið að færa íslend-
ingum heim sanninn um þetta, og
hafa orðið árum saman að berja
höfði sínu við steinvegg vantrúar,
þvergirðingsháttar og íslenzks tólf-
kóngavits, unz veggurinn lét und-
an.
Einn þessara afbragðssona sinna
hyllir þjóðin í dag, fimmtugan að
aldri, Hákon Bjarnason, skógrækt-
arstjóra.
Um leið og ég sendi honum og
húsi hans öllu, hjartanlegar heilla-
kveðjur og þakkir fyrir órofa vin-
áttu, allt frá menntaskólasamveru
okkar, vil ég óska þjóð minni til
hamingju með að eiga þennan son
sinn aðeins fimmtíu ára að aldri,
og óska henni þeirrar auðnu að
mega njóta starfskrafta hans sem
lengst. Sagan mun vissulega geyma
hans nafn.
Þórarinn Þórarinsson,
Eiðum.
Loftssölum er einnig veðurathug-
anastöð eins og kunnugt er.
3reytt Dyrhólaey
Miklar breytingar hafa orðið á
Dyrhólaey síðan 1910. Vitinn sem
þá var reistur þar var járnturn.
En alllöngu síðar var hann rifinn
og annar reistur miklu vandaðri,
úr steinsteypu. Og er hann nú
prýði eyjarinnar. Um aldamótin
var Dyrhólaey að miklu leyti upp-
blásin, og víða örfoka, en um það
leyti settist þar að mikið kríuger,
tók hún þá brátt að gróa upp aft-
ur og má nú heita algræn yfir að
líta.
Þegar við vorum þarna að vita-
byggingunni var afar mikið fugla-
tíf; fýll í björgunum og íalsvert
aí lunda. Kríumökkurinn fyllti loft
;ð, og ekki heyrðist mannsins mál
fyrir háreisti hennar. Allmikið
æðarvarp var um alla eyjuna.
Nú er hér mikil breyting á orð-
in. Við sáum ekki eina einustu
kríu, og aðeins einn æðarblika.
Dyrhólaey mun vera eini staður-
inn, sem æðarfugl verpir á, frá
Ölfusá austur í Hornafjörð, eftir
því sem ég bezt veit. En hvað veld
ur þessum ókjörum, munu mcnn
spyrja? Það er svartbakurinn og
máfurinn. Þessir ræningjar haía
tekið sér bólfestu í Dyrhóladröng-
um og skerjunum þar í kring.
Verpir þessi óþjóðaíýður nú svo
þúsundum skiptir og gerir þaðan
strandhögg á eyjuna, og er nú bú-
inn að éyðileggja þar allt fuglalíf
að fýlnum einum undanteknum,
Höfundur 'Æarar greinar, M.agnús
V. Finnbogason, fyrrum böndi f
Reynisdal í Mýrdal, er iesendum
Tímans svo kunnur, fyrir ýmsar
skemmfilegar frásagnír, einkum úr
heimahéraði sínu, að ekki þarf að
kynna. Hann bjó langan aldur í
Reynisdal, var stórvirkur jarðabóta-
maður og búnaðarfrömuður. Einnig
var hann forystumaður á mörgum
sviðum í sveit sinni cg héraði. Fair
núlifandi menn munu þekkja Vest-
ur-Skaftafellssýslu betur en hann,
svo og aila hagi lands og fólks. Og
um þessa grein mun óhætt að segja
aS þar ræðir sá maður um mál, sem
skii kanrt á.
og nokknim lundum. Þeir Loftsala-
bræður sögðu okkur, að þær fáu
æðarkollur, sem verptu þar, væru
óðara horfnar. Vargurinn smjúgi
inn í hvex-n skúta og lætur þar ekki
urmul eftir. Sleppi einhverjir ung-
ar úr egginu, eru þeir óðara
hi'emmdir, þegar þeir eru komnir
á vatnið. Vargurinn veit sig óhnlt-
an úti í dröngunum, þangað dreg-
ur engin byssa,
Til Víkur
Eítir þessa heimsókn á Dyrhóla-
ey og rausnarlegar veitingar á Loft
sölum, var nú haldið til Víkur, og
var nú ferðinni heitið upp á Reyn-
isfjall, og eftir að bafa heilsað
upp á kaupfólagsstjórahjónin, og
þáð hjá þeirn hressingu undir fjall
ferðina, var lagt á brattann. Til að
sjá er vegurinn einhver sá glæfra-
legasti vegur, sem ég hef séð.
Hann er lagður i sneiðingu upp
fjallshlíðina, en hann er vel lagð-
ur og breiður svo það er gott að
aka hann, þótt nokkuð brattur sé
á köflum.
Af brúninni er gott .útsýni yfir
Víkina, þoi'pið, Vikurtúnin og
sandgræðsluna. En í austri blasir
við Hjörleifshöfði áústur á Mýr-
dalssandi.
Var nú haldið suður Reynisfjall,
(Framhald á 7. siðu).
Á víðavangi
Fyrrv. lagavörður með
skæri og blýaHin#-
Aðalritstjóri Morgunbla#sln»
er fyrrverandi (lómsmáiaT.VíV
herra landsins. 11 blaði sínu í gæ*
birtir liann þrjár „tilvitna/ur‘*
úr Tímanum. Eivgin þeirra~.o#
rétt með farin. Ýmist er oióVon
beinlínis breytt, punkti sfeþþt
eða bætt i, setningar klipj.tar
sundur i miffiju, og fleiri „s,u»g-
ræðingar samvleikarxs" gerfSar,
Menn geta gert sér í hugartwbrl
mynd af þessrnn barátturaannl
þar sem hanm sitiair með , SSirifÍ
og blýant, kófsveittur vicv
nema burtia or® og greinarm<ð«»
úr ummæíven andstæðingamxap
Ætla menn svo ekki að niáisiaíf
urimi sé gáður, þegar slík per-
sóna og fyrrv. vörffiur lagaiina
leggur á sig annað eins er-itði
í deilu urn dagskrármál liðamll
stundar?
Meiri falsareíir
Fleiri faisanir staðreynda -•? rx»-
í Moi'gunbiaðiniu x gær. Meira"3Ít
segja í sömu greininni. Til öæn*
is er því enm einu sinni hafdiSt
að iesendum, aS 8% kauphækk*
un til starfsmiamna SÍS á
1956 réttlæti kröfur um hærr»-
kaup á kaupskipunum í - dag.
Staðreynd er, að' þessi breyting
á s. 1. ári var hreinlegá'gerS-'-tíl
samræmis viið það, sem opifiber*
ir stai'fsmenua höfðu áðut feug-
ið svo og verzlunarmenn hf4
öðrum fyrirtækjuin og skri#»
stofufólk. Ætia rnenn ekki 'aít
niálstaðurína sé, bæriiegur, þogþ
ar staðreyndír eru falsaðar'inefl
þessum hætti, hvaffi eítir aim.íd,
áreiðanlega i Mekkingarskyru?
Gleymdur eir JcAöiiniini
Sigurðssom
í maí s. f. sainadli Bjarni
diktsson rasðu. mikla, sem, batu»
lét Jóhanu nokkurn Sigurðssom
lesa upp á DagsbrúnarfuncH, ei»
birti síffian ýiarlegan útdráít-tai
henui í Morgun'Waðinu. iiteki*
engin ræða á Dagsbrúnarkmúí
hlotið jafn vegiega méðtehð vH
Mbl. og þessi, ræffia sein Jóhaiuft
Sigurðsson ias þar upp. í .ra/ðá
unní var mjög hvatt til að Dags*
brún segði upp samningum. Eii(þ
rökseind Bjarna var þá þe«::»S
„ ... Sum félög hálaunam;
hafa fengiffi iifiegar kjarábæl-
ur... Á meffian fengu Dagsbnw*-
arverkamemi enga hækkum, • oif
verða samc að súpa seyðio-—*#
þessum lannahækkunum, þvi aif
margar þekrá hafa beiniiiiis |.
för með sér verðlagshækkanir,
T. d. hafa kanphækkanir hjA
farmöiinum hait í för meffi sé*
5% flutningsgjaldahækkun, sOJt*
auðvitaffi þýffiir hækkun á vörxt-
verffii..(Frásögn Mbl. af ræ«Þ
unni). MM. hefir ekki minnst á
Jóhann Sigurffissom um Ia«g»
hríð. Líkleg'a þykir þessi
sögn um íarmgjaldahækkuua eg
kaupgjald ckki henta í ár&Ssiu-
um núna meffian yfírmannaverk-
fallið- stendur. En vafaiaust míÐn -
ist aðalritstjórinn skjólstæðings,
næst er hann þárf affi koma öoiþ
skap á fraxnfæri á Dagsbrúnur-
fundi.
Trúin á heíimnik'kötrea og
gleymskuFua
Morgunhlaffii.ð reynir enn a3f
afneita moidvörpiastarfsemi k
haldsforingjaninia s kaupgjaldft-.
málunum. Jfflér í Maffiinu hafa aí|
tindanfömu: veriiií Icidd fian*
vitni í máMnui. Affialritstjói'i 'Mfe^
hefir veriffi Sátimn tala, ýmist i
ritstjórnargremiumi, fréttapistb,
um, fyrirsögnxioa effia um toudj*
Jóhanns Sigurðssonar. Mbk-' éhefc
ir ekki reyat affi afneita þetjsun*
vitiium. Ea reynir samt að sv:>js»
það ósatt, affi Sjálfstæffiisflioit*
ustan eigi eagauo þátt i affi
iiæk'kunarkröfuirMar. Mikil er tu*
in á heimsfeiama og gleymskiuuw
Það þai’í meira én Mtla fyririjtjv
ingu á sannleikannm-og'■gíiyií'rtffi
lesendanna til þess að- afrbúta
npp í opiS geffikð á þeim, s«n»
eru áhorfandi ólaglégá 'að-kaíb»
niá að ósvifínni MffiurrifsbarcMw
Morgunblaffismanna, eða -
hlýtt á mál útsendaranna 'fsi.ótl
um í stéttarféKögBmMm,