Tíminn - 29.11.1957, Blaðsíða 2

2
T f MIN N, föstudaginn 29. nóvember 1957«
Við'reyMH að dreifa útgáfubókun-
vlm nieira á árstíðirear en veriS hefir
Spjallaí vií Péíur Ólafsson, forstjóra
Isafoldarprentsmiíju
— Já, þaS verða allmargar bæk
ur, í.em isafoldarprentsmiðja
gefur út á þessu ári, eða nálega
40 og væri það heldur mikið, ef
þær kæmu allar út sama daginn
núna fvrir jóiin. En við reynum
að tlreifa þeim, og ég liefi mik
inn hug á a3 leggja mitt fram
til að sveigja stefnu bókaútgáf-
unnar í þá átt, aö bækur komi
út á öllum árstlSum. Þetta er
vandræ'ðaástand, að bókunum
skuii nær öllitm snjóa niður tvo
síðustu mánuSina á árinu og
var.la sæmandi mikilli bóka- og
lestrarþjóð eins og fslendingum.
Þetta sagði Pétur Ólafsson, for-
stjóri •fsáfoidarprentsmiðju, í
stuttu samtali við Tímann í fyrra-
dag.
Á þessu ári höfum við jafnað
bókunum töhivert á árstíðirnar,
sent þækur á markað flesta rnán-
uði ápsins, t.d. afmælisbækur fsa-
foldar, „Gulu skáldsögurnar“ og
anargar fleiri. -Auðvitað koma þó
mökkrar valdar jólabækur út hjá
okkur núna..
— Hvernig hefir þetta gefht?
— Ég get ckki annað sagt en
að þetta háfi gefizt vel. Bækurn-
ar háfa sélzt talsvert á þeim tím-
um, sem bóksalan er venjulega
'kölluð „dauo“, og það hefir aukið
trú mína á það, að hægt sé að
þreytá þessu smátt og smátt. Bæk-
ur eiga að- koma út allan ársins
hring, en .auðvitað hlýtur að verða
dólítið bókaflóð rétt fyrir jólin
éins o-g annars staðar, en það er
engin meining að fleygja bókum
ársins á markað öllum í einu. Þá
kaffærast stundum þær bækur,
sem sízt eiga það skil'.ð hjá menn-
ingarþjóð. Ég hefi nú góða von im
það, að samvinna takist milli nokk
urra diinna stærri útgáfufyrirtækja
um að jafna útgáfunni meira nið-
ur á mánuði ársins en þau gefi
aðeins út fyrir jólin nokkrar bæk-
ur, sem sérstaklega verður þá til
vadnað að. efni og frágangi sem
heppilegra gjafabóka. Þróun í
þessa átt tel ég þýðingarmikla, og
eigi að stefna að þessu til betra
horís verða útgáfufyrirtækim að
skilja hlutverk sitt í þ\ú efni. j
— En út'gáfubækur ísafcldar í
ár?
— Ég hef minnzt á gulu skáld- j
sögurnar. Ný bók kemur í þeim
flokki fyrir jólin, „Peyton Place“,!
metsölubók síðusíu mánaða í
Bandaríkjunum, þýdd af Páli Skúla
syni. Annars er stærsta útgáfu-
bókin á árinu Dansk-íslenzka orða-
bókin þeirra Freysteins Gunnars-
sonar og Ola Widdings. Endur-
minninga Sveins Björnssonar, for-
seta, -hafið þið þegar getið í blað-
inu, til hennar er mjög vandað.
— En þær sem eftir eru?
— Fyrir nokkrum dögum komu
út þrjár íslenzkar skáldsögur all-
ar eftir kunna höfunda, — Á bökk-
um Bolafijóts eftir Guðmund Daní-
elsson, ný og breytt útgáfa, Leik-
ur blær að laufi eftir Guðmund
L. Friðfir.nsson og Eyrarvatns-
Anna eftir Sigurð Helgason —
rammislenzkar skáldsögur allar
saman.
En eftir eru enn nokkrar bæk-
ur. Meðal þeirra er bók eftir Sig-
urbjörn Einarsson, prófessor, ;Op-
jnberxm Jóhaiinesar, stórmerk bók.
Þá kemur og þriðja bindið af'Sög-
um herlæknisins. fslenzk frímerki
er bók, -sem nokkur nýlunda er að,
frímerkjaverðskrá með myndum af
öllum íslenzkum frímerkjum og
leiðbeiningum um frímerkjasöfn-
un. Er hér um að ræða handbók,
sem Iíklegt er að frímerkjasafnar-
ar fagni. Sigurður Þorsteinsson
hefir tekið bókina saman.
En barna- og unglingabæk-
urnar?
mun ísak Jónsson skólast.jpri ann-
ast uni útgáfu þeirra hér. Fyrsta
bókin kemur núna og nefnist Berg
numinn í risahelli.
Námskeið í noíkun
dýptarmæla og
asdictækja
Á seinni árurn liefir notkun
dýptarmæla og asdiktækja fengið
mjog aukna þýðingu fyrir fiskveið
arnar, einkum þó síldveiðarnar.
Ýmsar nýjungar hafa og komið
fram, én þeirra 'merkilegust er
efalaust asdiktækið, sem gerir það
mögulegt að finna fiskitorfur á
allmikilli fjarlægð í lárétta stefnu
frá skipinu. Er með þessu móti
mögulegt að leita á miklu stærra
svæði en áður var. Tæki þessi eru
nokkuð dýr og vandmeðfarin og
er afar áríðandi að þeim sé vel
viðhaldið og að menn kynni sér
vel sem hagkvæmasta notkun
þeirra við veiðarnar.
Nýlega kom fram á fundi í Fiski
félagsdeild Reykjavíkur tilíaga
um, að mönnum væru gefnar leið
boiningar í notkun þessara tækja
og Fiskifélag íslands hefir nú á
kveð'ið að halda námskeið, þar sem
veittar verða leiðbeiningar á þessu
svi'ði. Ver'ður skipstjórnarmönn
Og öðrum þeim, sem áhugða hafa á
að kynna sér þessi mál . sérstak
lega, gefin kostur á að sækja
námskoiðið, sem hefst vænt^n
lega 3. des. n. k. og stendur yfir
í viku. Verðixr námskeiðið haldið
á kvöldin í húsi Fiskifélagsins.
Forstöðumaður námskeiðsins verð
ur Kristján Júlíusson, ■ loftskeyta
ma'ð'ur, en hann hefir frá því
fyrsta stjórn.að síldarleitatækjun
um á v. s. Ægi.
Græniandsfélag
(Framhald af 12. síðu).
desember kl. 2,30 e. h. en mikill
fjöldi manna hefir þegar ritað sig
á stofnendaskrá slíkra samtaka.
Væntir undirbúningsnefndin þess,-
að sem flestir þeir menn, sem
styðja vilja þetta mál, komi á stofn
fundinn.
. Auk fyrrnefnds hlutverks sam-
takanna munu þau vinna að aukn-
um kynnum íslendinga og Græn-
lendinga, þessara grann- og skyld-
þjóða, sem þelckja vart livor aðra
nú orðið. í nefndinni eiga sæti auk
fyrrgreindra manna Sigurjón Ein-
arsson skipstjóri, Þorsteinn Stef-
ánsson hafnarstjóri á Akureyri og
Orn Steinsson, formaður Vélstjóra-
félagsins.
Grænlandsfélög, er verða munu
deildir í landssamtökunum, hafa
þegar verið stofnuð á Akureyri, ísa
firði, Bolungarvík og víðar, og ein-n
ig eru félagsstofnanir á döfinni á
nokkrum stöðum.
íðnoemar stofna
féSagsheimili
á Selfossi
Um miðjan þennan mánuð opn-
aði Félag iðnnema á Selfossi tóm-
stundaheimili í veitingasal Selfoss-
bíó. Eru þarna tæk til margs kon-
ar leikja og dægrastyttingar, svo
sem borðtennis, bob, gestaþrautir
ým.sar, einnig töfl, spil o. fl. og
hafa iðnnemar sjálfir smíðað og
útbúið flest þessara tækia.
Tilgangur þessarar starfsemi er
að fá unglingum á staðnum tæki-
færi til að evða frístundúm sínum
á hollan og þroskandi 'liátt.
Iðnnemar taka það fram, að án
skilnings og velvildar eiganda Sel-
fossbíó, Kristjáns Gíslasonar, hefði
reynzt óframikvæmanlegt að koma
þessari starfsemi á iot, en hann
lánar húsnæðið endurgjaldslaust.
Aðgangur að heimilinu er öllum
frjáls, 14 ára og eldri, en það er
opið mánudags- og fimmtudags-
kvöld kl. 8,30—11,30. Inngangseyr-
ir er kr. 5.00 og fer hann til borg-
unar á stofu- og viðhaldskostna'ði
tækjanna, en verði afgangur, renn
ur hann í ferðasjóð iðnnema.
Að sjálfsögðu má ekki hafa
áfengi þarna um hönd. Iðnnemar
munu ekki sækja um styrk til þess
arar starfsemi. Undanfarin kvöld
hefir verið ágæt aðsókn að þessu
nýmæli hér á Selfossi.
Steyeosoo ráðimant-
ur um utani íkismál -
NTB-Washington, 28. nóv. Adlai
Stevenson forsetaefni Demokrata í
tveim síðustu forsetakosniíigum
átti í dag, ef alit hefðí verið með
felldu, að ræða við Eisenhower
forseta um tillögur þajr, sem
Bandaríkjastjórn ætlar ,að leggja
fram á Parísarfundinum. Hafði
Stevenson fallizt á að athuga til-
lögur þessar og gera við þær at-
hugasemdir. Að sjálfsögðu varð
ekkert af viðtalinu, en Stevenson
er í óða önn ásamt helztu sérfræð-
ingum Demokrata að athuga til-
lögur þessar.
Jólaeplin komin en
ekki seíd strax
Jólaeplin eru komin til landsins,
en tö’luvei't minna rnagn en fyrir
undanfarin jól. Til þess að neyt-
endur geti haft þessa vöru á borð-
um sínum um liátíðarnar hafa mat-
vælaverzlanir ákveðið að sala
hennar hefjist ekki fyrr en um
miðjan desember, en eplin verða
sett í örugga geymslu þangað til.
Þegar sala hefst, munu verzlan-
irnar gera sér far um að þessu
magni verði deilt sem réttast til
viðskiptamanna.
(Frétt frá Saníb. smásöluverzl.).
Minningabók Magnúsar FriSriksson^
ar, bónda á StaSarfelíi, komin út
Bókaútgáfan HlaSbúð hefir gefið út allstóra og myndarlega
bók, sem nefnist „Minningabók Magnúsar Friðrikssojiar á
Staðarfelli“.
Ævisaga
AUGLÝSIÐ í TiMANUM
Inngang skrifar Þorsteinn Þor-
steinsson fyrrv. sýslumaður.
Höfundur var bóndi á Staðarfelli
og einn af forystumönnum bænda
|VÍð Breiðafjörð. Bjó liann stórbúi,
unz hann missti einkason sinn og
heimilisfólk í sjóslysi í eyjaferð.
Þá gaf hann Staðaríellið til stofn-
unar kvennaskóla.
Höfundur lýsir þjóðháttum og
sveitastörfum í æsku sinni um
1870. Hann ritar ýtarlega um hin
þungu 'harð'indi í kringum 1880,
bæði vi'ð Breiðafjörð og í sjávar-
plássum við Faxaflóa, hárðindi,
sem leiddu m. a. til hinna miklu
fólksflutninga til Ameríku. Er bók-
in hin merkasta heimild um kjör
alþýðu á þeim þungu árum. Hann
lýsir einnig viðbrögðum fólks við
erfiðleikunum, félagsmálastörfum,
verzlunarumbótum og búnaðar-
framkvæmdum, en á því sviði kom
hann sjálfur mjög við sögu.
í bókinni eru lýsingar frá Ólafs-
dalsskólanum og sagt frá háttum
Torfa skólastjóra Bjarnasonar, sem
var einn hinn rnesti viðreisnarmað
ur srns tírna.
Loks er sagt frá stofnun og
fyrstu árum Staðarfellsskólans og
prentuð sem fylgiskjöl erfðaskrá
frú Herdísar Benediktsen og gjafa-
bréf Staðarfellshjónanna.
Hlutavelta kvenna-
deildar SVFÍí Rvík
Ilin góðkunna árlega hlutavelta
Kvennadeildar Slysavarnarfélags
Mands í Reykjavik verður haldin
í Verkamannaskýlinu næstkom-
andi sunnudag 1. desember.
Allir munu skilja, að með hluta
veltu þessari er verið að vinna að
þýðingarmiklu mannúðarmálefni,
og ef a'ð líkum lætur munu þeir
sjálfsagt verða margir, sem leggja
sinn iskerf þar til styrktar.
Konur úr deildinni munu fara
um bæinn og safna munum og
öðru á hlutaveltuna og mun þeim
vafalaust verða gott til fanga.
Öllum landsffiönnum er áreiðan
lega kunngt, hve ómetanlegt gagn
slysavarnarhreyfingin hér ó landi
sem annars staðar hefir unnið og
vonandi mun hún ekki mæta
minni skilningi og stuðningi í
framtíðinni en hingað til.
Mörg og margvfeleg verkefni
bíða úrlausnar í slysavarnarmál
um. M. a. endurnýjun á skipbrots
mannaskýl unum austur á eyðisönd
um Skaftafellssýslna. Kvennadeild
Slysavarnafélagsins í Reykjavík
ætlar að leggja því máli lið eins
og svo oft áður og styðja það fjár
hagslega, og er hlutavéltan á
sunnudaginn einn liður í þeirri
fjáröflun.
Konur í deildinni eru béðnar að
skila mu'iium á hlutaveltuna í Gróf
in 1, eða Verzlun Gunnþörunnar
Halldórsdóttur í Hafnarstræti.

I ibókinni er mikill fjöldi mynda,
eirikum af hinni eldri kýnslóð
breiðfirzkra manna, svo og af jarð-
yrkjuverkfærum Torfa í Ólafsdal.
Sýna Leyniniélinn í
Garoi og Sandgerði
Leikfélag Kópavogs sýndi gam-
anleikinn Leynimelur 13 í fyrra-
kvöld í Hlégarði við .ágæta aðsókn
og beztu undirtektir. Þykir leik-
urinn í meðförum fólagsins spreng-
hlægilegur og niargt ágætlega gert.
Á sunnudaginn sýúir félagið leiki
inn í Garði og Sándgerði, og hugs-
anlegt er að hann verði sýndur
austan fjalls síðar.
Hús i smíðum,
«mI msm amait IBsasenaniw
Annla nyklivhuu, irun>
| mw hinum amt
wm
Fjarlægðir himinhnatta og staða þeirra í suðri í Rvík
— Nýtt hefti kemur af sögun-
um um Árna og Berit, en þó má
fyrst og frernst nefna unglingabók
eftir Stefán Jónsson rithöfund.
Nefnist hún Óli frá Skuid.
Þá hefi óg 1 hyggju að velja á
éri hverju eina eða tvær úrvals
barnabækur frá Norðurlöndum, og
(Framhald af 12. síðu).
I
j stæðir björguninni við Látra-
jbjarg í sögu okkar, þótt kannske
j sé ekki líku saman að jafna. Um j
| þessa björgun orti Arnulf Över'
land áhrifamikið kvæðii Lof’tur |
j Guðmundsson hefir íslenzkað bók
ina.
Bræðiirnir skáldsaga eftir
Margit Söderholm. Þessi sænska
skáldkona er kunn og vinsæl liér
á landi síðan skáldsaga hennar
Glilra daggir grær fold kom út, j
en síðan hafa komið nokkrar skáld 1
sögur út eftir hana. Bræðurn-
ir er spennandi saga og leyndar
dónvsfull. Sögusviðið er herragarð
ur í Södermanlandi í Svíþjóð og
hin glaða Vínarþorg á öldinni sem
leið. Skúli Jensson hefir íslenzkað
bókina. i
1957 Sóiin Tunglið Mercur Venus Mars Jupiter Saturnus
Nóv. 23. 0,987421 — 1,285622 0,632650 2,486510 6,197557 10,99489
Nóv. 30. 0,983146 — 1,176366 ^ 0,580157 2,453734 6,123294 11,01745
Nóv. 23. 12t. 14m. 14t. Olm. 13t. 24<m. 15t. 39m. lOt. 49m. 9t. 44m. 13t. 14m.
Nóv. 30. 12t. 16m. 19t. 27m. 13t. 40m. 15t. 40m. lOt. 40m. 9t. 21m. 12t. 50m.
Nóv. 23. 5° 32' C° 14' 0° 47'- 0° 29' 11° 33'' 18" 15'» 4“ 38'
Nóv. 30. 4° 14' 27° 24^ 0° 02' 1° 46' 10° 02'i 17" 47' 4° 32'
StaSa himinhnatfanna 28. nóv. 1957
(Ónákvæmt)
Sólmiðja -^6°
__ -vl2°
Mercur +4°
Venus +4°
Mars +4°
Júpíter +4°
Saturnus +4°
t. m. t. m. Azimuth
8-22 16-10 —
7-19 17-13 —
(nær ekki +4° liæð)
(nær ekki +4° hæð)
7-47 13-39 138-222
5-11 13 43 117-243
12-01 13-53 167-193
Venvs verður í um 8° fjarlægö frá tunglinu 25. nóv. kl. 15:39. Hún mun þá
rétt aðeins fljóta yfir 400 mtr. hæðarlínuna vestan til í Gullbringu aus-tan
Kleifarvatns séð frá stæði Skólavörðunnar — ef hús skyggja ekki á. Þá
veröur kringla hennar lýst 0,468 miðað við 1,0 fyrir kringluna alla. Værum
við stödd á Venusi mundi jörðin þá sjást 94,3° út frá sólu. Sýndai'þvermál
Venusar stækkar óðum, því að hún nálgast jörðina með miklum hraöa —
eins og fjarlægðartölur hennar hér að ofan benda tii. Venus var frærst
jörðu 18. apríl. Sýntlarþvermál hennar var þá 9,72". 25. nóv. er það
27,24" og aðfangadag jóla, er hún verður sækrust, verður þvermál hennar 41,1". Venus fær 1,9 sinnum meira
ljósmagn frá sólu en jörðin. Fjarlægð hennar frá sólu er 25. nóv. 0,72475, taliö í meðalfjarlægð jarðar frá sóiu.
Þvermál sólar séð frá jörðu er að meðaltali 31'59,22", en séð frá Venusi er þvermál sólar að meðaltali 4413,40".
Að flatarmáli nærri því helmingi meira.