Tíminn - 15.01.1958, Side 5

I f MIN N, miðvikudaginn 15. janúar 1957.
Örðið er frjáíst: HalMór Kristjánsson, Kirkjubóli
Tekið undir mannamálið
11
í fyrrihluta þessarar grein-
ar, sem birtist fyrir helgina,
ávarpaði Halldór „Don Qui-
jcte", sem skrifar vikulegan
pistil í Tímann, og hét því um
íeið, að ræða síðar um út-
varpserindi Lofts Guðmunds-
sonar um eitur og áfengi. Sá
pistill fer hér á eftir:
Ragnar og skemmtunin
Eagnar Jóhannesson skólasllóri
á Akranesi skrifar útvarpsgagnrýni
í Aibýðublaðið. Hann ræddi meðal
annars erindi Lofts og þótti það
rnisb.eppnað. Er svo að heyra að
honum þyki sárt, að jafn gaman-
samur maður skuii tala um svo
leiðiplegit efni. Veit ég það vei, að
áfengismálin eru betur fallin til
annars en vera efni í gamanþátt.
Hir/s vegar felSst ég ekki á, að
skemmtilegir menn eigi að vera
eða iþurfi að vera alvörulausir og
mun flestu sæmilegu fólki leiðast
alvöruleysið, þegar til lengdar læt-
ur. En fjarri sé það mér að herma
upp á Ragnar nokkra vörn fyrir
alvörijíeysið.
„andlítiil" bindindispostuli, langar' sónulegt mái fyrst og fremst, vil
mig til að skilja þessa bókmennta- ég skjóta því hér inn, að ég íyrir-
Umbótasteinan
Eítir Pál Zóphóaíasson
perlu.
verð mig ekki íyrir bindindi um
nautn áfengis, því að ég veit, að
það er vegur til íarsældar og vel-
gengr.i hverjum sem því er trúr.
HvaS misskildi Lofiur?
Ennþá heid ég, ða það sé rétt
skilið hjá Lofti Guðmundssyni, að :
í þessu snilldarljóði sé sú afstaða ErindiS heppnaSist þráft
til áfengisins, að vei megi nefna fyrir allt
víndýrkun og áfengisáróður. J Ég gj.j] þetla innskot Lofts svo,
H;tt er svo ekki annað en kveif- aö hann hafi reiknað með því að fjölgað öriar en
arskapur og manndómsieysi, eí org hans næðu eyrum þeirra, sem um.
Framhald
Afíeiðing af hiffini auScnu rækt.un
qg auikniu foSuröflun. er að bú-
fénu heíir fjöigað. Síðuistu þrjú ár
in áður en jarðræk'tarlögin voru
sett var búféð að mieðáitaili Bem
hér seg ir:
Saiuðfé 567973, nautgripir 25230
þar af mjólkurkýi 18181.
Nú hin síðari ár' og sérstaMega
sflíra sdOuijitu árin. haíir búfénu
marga dreymdi
að selja úr landi. Af mjólk og
mjóCkurvörum seliat sem svarar
5500G—58000 tonn mjólkur innan-
lands. Það, sem framleiðslan fer
þar fraopyliT, verður að seljast úr
landi. Eins og fjárhagsgrundvölb
uri'nn undk allri framleiðilu hér
á l'andi er nú, fæst ekki nægilegt
verð, umreiknað í íslenzkar krón-
ur, íý-rir útflu'utar 'landbún'aðarvör-
ur, tel þess að framileiðendur fái
framleið'sl'ulkio'stnaðinn greiddan.
Sama giildir um flesta fram-
iinenn vilja ekki Viðurkenna sogu-, væru íyrirfram áikvieðnir í því að; Þessu veflfdux ékkj aðeins aiukin I leiðtíra hér á landi því þarf ríkið
■Icgar staðreyndir, að Jónas Hall-, hlusta ekki á neitt það, sem bind-' heycifiun, heldur líka hitt að hlut-
jgn'msson dó drykkjumannsdauða jndismenn mæ'ltu, en lokuðu eyrum . fallið milli erlends fóðuirbætn's og
: Lðlega hálffertugur. Dr. Gunnlaug-1 sínum fyrir því öiiu með þeirri afurðaverðsims hefir vetrið bærad°-
ur Claessen birti fyrir nokkrnm ályktun fyrirfram, að það væri U:m mjcg hagstætt, svo prýðiflega
arum i Heilbrigðu Mfi svo mikið ofstæki. Hins vegar hyg'g ég, að hefir boirgað sig að fóðra bæði
j ur dagbokum spitalans, þar sem ; nú 'haíi Loítur fundið, að ekki er naut®ripi og sauðfé á fóðurbæti
Jonas do, að ekki þarf um að viQl- nóg að segja þessu fólki, að sá,|að verutegrj leyti, enda til bænd-
ast.^Eg hef efcki^vit á öðru en Loft- j Sem talar, sé ekki bindindismaður.' Ur, sem heit'a m'á að efcki hafi gef-
ið sauðlfé isáihu neitt hey, eu fóðr-
Seix.'U'stu áirin hefir búíjórfjcCd-
inn veriíð þessi:
HvaS meinti Jónas
Hallgrtmsson?
Raghar gcgir, að Loftur hafi tek-!
ið !það gagnrýnislauist eftir andlitl-
utn bindindispostulum, að áfengis-
áróðu-r sé í kvæði Jónasar Hall-
gríinssonar, þar s.em liann talar um
hin gullmi þrúgna tár. Þetta atriði
vill ég ræða um.
Fyrst er þá það, að ég vil láta
heyrast e.ina rödd frá þeim útvarps-
Mu.stendum, sem eru Lofti þakk-
íátir fyrir erindið úr því að ónot-
um hefir verið slett í tveimur blöð-
um.
Tvó varnagla slæ óg svo vegna
orðaJags Ragnars. Hann talar um
„brennivínsáróður", en vitanlega
er torennivín yfirleitt ekki þrúgna- •
vin. í öðru lagi segir hann, að
Jónas hafi haft í huga alla þá and- j
legu nautn, sem færi menn saman ,
við glaða samnautn í góðum hópi. j
Látum þet.ta allt gott heita, en at-
hugum svo hvort Lofti hefir mikið
yfirsézit, þó að honum þætti kenna
áfengisáróðurs og vínlofs hjá Jón-1
asi. - j
Eí hér ætti ekki að hlut þjóð- j
kunnur menntamaður og skáld, j
hefði ég freistazt til að álykta svo
hvatvíslega, að Ragnar Jóhannes-
son hefði aldrei lésið kvæði Jón-
asar í .heild. Auðvitað skilur hann
fcenninguna þrúgna tár, en hvaða
ás'tæða var til að minnast þess, að!
þau 'glói gúllin, ef þar eru ekki1
þær -guðaveigar, sem sagt er í
næstu Ijóðlinu að lífgi sálaryl? I
Næsta erindi kvæðisins tekur [
líka af öll tvímæli, þar sem það
h'efst með því að skáldið dregur
rökrótta ályfctun af því, sem áður
var komið og segir:
„Látum því, vinir, vínið andann'
hressa“.
Hvernig endar svo þetta ágæta
fcvæði, sem raunverulega er yndis-'
Ieg s'kálaræða í skilnaðarhófi? Þeg
ar Jón'as hefir ort sína ódauðlegu ;
og íögru vísu um hvcrfulleika lífs-
ims, ’par siem vinir b.erast burí á tím
aus S'traumiogblómin fölna á einni
hóiunött og ániinnt félaga sína af
ógOeymantegri snilid að varðveita
helgidóma vináttunnar og gleðjaist
saman á sólskinsstundunum, segir
hann enn:
„Látpm því vinir, vínið andann
hressa
og vonarslundir köllum þennan dag
og gesti vora biðjum guð að. blessa
og bezt að snúa öllum beirra hag
því meðan þrúgna gullnu tárin glóa
'Og guðaveigar lílfga sálaryl,
þá er það víst, að beztu blómin gróa
í brjóstum, sem að geta fundið til“.
Ég held, að þetta því í fyrstu
Ijóðliny sé enginn hortittur eða
biugsunarvilla, heldur rökrétt
ályktun hius vínglaða manns. Og
ég vil biðja Ragnar Jóhannesson
að skýra þetta kvæði fyrir mér og
öðrum, ef þetta er rangur skilning-
ur hjá mér. Þó að ég sé ef til vill
ur fari rétt með, þegar hann setur p,eir, sem á 'annað borð eru svo ___________________________
. þau ævilok í rökrétt samband við haldnir fordómum, að þeir mega að það á fóðurbæti jneð’ bejtinni,
víngleði Jónasar. Efiaust h.eíir ckki hlusta á bindindismenn, l'osna 0g haít prýði2iecrain axð af þvi
ifótbrotið flýtt fyrir andláti Jónas-'ekki svo einfaldlega við sitt i - • * ‘ - .........
iar cg allir geía d'otíið. En sjálfur ofstæfci. í
j vissi hann, að bahn gat efcki lifað. I liitt «r þó mest um vert, að •
I Og læknarnir, sem stunduðu hann Loftur hefir háð.því að láta hlusta j
jog krufðu lík hans, vissu það lífca, á sig og taka eftir því, sem hann 11952
að dauði ofdrykkjumannsins vofði .sagði í bessu erindi. Það er raunar , 1953
yfir og varð ekki flúinn úr því j mest um vert fyrir þann, sem eitt-! 1954
sem komið var. j hvað Mggur á hjarta. Umtalið er 1955
Það má kannske segja, að þetta alltaf hálfur sigur, jafnvel þó að 1958
geti legið í þagnargildi og önnur j þar kenni ríeggjudóma. Og það 1957
umræðuefni væru skemmtilegri. j skal Loítur vita eins og þeir, sem j
En þegar vandað er um við út- j stjórna dagskrá útvarpsins, að það -
Sauðí'é Nautgr., bar af kýr
445941 43956 30822
543060 45226 31888
635080 47328 32663
657570 45499 322Q8
703291 47509 34068
760000 50000 36000
varpsmann fyrir að hafa yrnprað á j eru líka til Wustendur, sem láta
slíku, er ekki ré'tt að taka því þegj-1 vel yfir svona erindi.
andi. Og þá er bezt að ta'la af brein-______________
skilni og hispursleysi og fullum!
drengskap.
Alvara og skemmíun
Fáein orð um skemmtiþætti.
Þeir eru eflaust nauðsyniegir cg
sízt vil ég amast við þeim, en í
hreinskilni sagt þykja mér surr.ir
svokallaðir skemmtiþættir misjaín-
lega mrkið sikemmtilegir og sumir
I'eiðinlegir. En útvarpið þarf að
vera fjölbreytt og sem betur fer
hafa ekki allir sama smekkir.n. En
fyrst ég og mínir iíkar umberum
ónotalaust, það sem okkur þykja
ieiðinlegir skemmtiþættir, þá vildi
ég mælast til þess að skemmtiþátta
mennirnir iétu það í friði, þó að
stundum væru flutt erindi um al-
vörumál og jafnvel þau alvörumái-
in, sem dapuriegust eru. Mig rám-
ar eitthvað i sagnir um forna þjóð-
höfðingja, sem vildu ekki láta
trufla sig frá skemmlibáftunum'
með leiðinlegum skýrslum og er-
indum um yfirvofandi hættu. Þeg-
ar ég var ungur, held ég að for-
dæmi slikra þjóðhöfðingja hafi
ekki þótt til fyrirmyndar í mann-
kynssögunni. Nú á lýðræðisöldinni
er vald og forsjá þjóðhöfðingja
fornaldar að nokkru dreift á hend-
ur almennra kjósenda • eða aí-
mennra hlustenda. Ætli það sé
ekki holiast að vita um hætturnar
og gleðin og skemmtúnin verði var
anlegust með þvi, að menn sjái
við hættunni í tima?
Lífil afhugasemd
Eina athugas.emd vil ég leyfa
mér að gera við erindi Lofte. Hann
sagðist ekki vera bindindismaður
og því þvrfti enginn að hald'a, að
orð sín væru ofstæki.
Fyrst er nú það, að litlu varð-
ar um erindi sem þetta, hvort sá
jsem flytur er bindindismaður eða
i ekki. Það, sem hann segir, er ná-
ikvæmlega jafnrétt eða rangt fyrir
því. Annað mál er það, að þegar
menn bera fram glögg rök gegn
Holíenditigar íallast
á fltigskeyíasíöðvar
.013 þessi ár exiu firaiötölfet mið-
uð vfð á'ramótin. Fyrir árið 1957
erra teOurnar áæitliað'air éftÍT því Ihve
að greiða með vöruniuai, eða barga
íramleiðendum incfckum h’juta af
íramteiðslutastnaðinum, sem verð-
u.r svo aftux að 'taka með sköttum
fijá iþegnunuim, þvi allar sínar tekj
UtT beíir ríkið frá þeim. Sauð’fj'ár-
afuirðir eru þær úiflut'tar landbún-
aðlairvörjir, S'em einna minnat þarf
með að greiða, en.áa flerfnfin ljó'st
að væii fjiáinhagsgrimdvöHurinin
hér likuir þvd eem hann er annairs
staðar, værí saaðfjáí'búskapur
prýðilega arðvæ-nlegur.
Steína sú, sem fylgt heíir verið,
hefir því 3eitt t:I þess að jarðirn-
ar toafa verið bæítar svo nú er
be'tTa að báa á þeim en áður var,
að beyíkapuriií] toefir aukist veru-
lega og vinnur þó færra fólk að
honuim en aður, að búin hafla
síækkaG, búfénu fjölgað, öðru en
hrossum, en arðurinn af bú-
fénu &lór.vjkist, o.g er fraanleiðsl-
an. nú, bæöi hvað sauðfj’árafurðir
snertir eg mjólkuraíurðir, t il niuna
NTB—Haag, 13. jan. — Hol-
land hefir í fcöfuðdráttum fall-
izt á að byggðar verði fíugskeyía-
stöðvar í landinu, ef nauðsyn-
legt virðist. i skjali frá utanríkis-
og landvarnaráðuneytinu er sagt,
að stjórn íandsins ásamt stjórn-
um annarra NATO-ríkja, þar á
meðal stjórnuni Noregs og Dan-
merkur, hfai lýst sig samþykka fiinnanlegt íyr'jr hsildvna.
því, að birgðir kjarnorkuvopna
og fiugskeyti væru nauffsynleg. V. Auknar afurðsir
Stjórni nsegir, að þetta þýði, að
fallizt verði á flugskeytasíöffvar, lejtt tií meiri
ef b.eryfirvcld NATO íelja það
æskilegt.
rrjargt fé vaæ sett á í haust 1 þeiirn : meítri en mögulegt er að selja á
Muta hreppanna, sem skil'að inr.ileindum mácríkaði.
hafa fikýrsluim ura S'fc'oðua isaerima j vd :Jslá VBTA að be.tur hefði mátt
vetrsr, miðað við hyað söonu hrepp pja]‘da á máCrjmum og ná enn meiri
ar setlrj á vetur i fyrraib.aust og éjangxi em lýisfc hefir verið hér að
þá gerggið úí frá. a,S fjöligunjn i hin fraim'gin, en um það má sj'álfsagt
u.:u hreppu.rum sé s'i sama og í deila og 'stk'sd það ekki gert feér.aö
þeim er þegar. hafa sent $kýrelwr.! frekara- tnmiræðuefni.'
Rött or að benda á að srjmarið;
1955 vsT úrfeiili óv’enju mikið í _yj Búsefan
stórurn liandsiM.utum, því fæ&kaðii * „ . , ,. . !.
gcidneytium n.akkuð á'Ku&urlands-! ■ Bom:m eam æddust ogofcpt
ujidiríendmu en nrtkflu var þaB' ! CTesJa13
minna en margir hverjir bjuggusf U?P fa tfl
við, cg vifldiu vera fléta og eiki W-1 20 **** er þau-
Togarinn
setor
íestu ráð si'ít, möguleika til þesS
að geta 'stotfniað eigin heimili. Nú
var tákmiarka'ð hve stór bú var
.... .............. hægt að hatfa á jörðunum eirns og
Fjc'.gun buuj'arms j,efar eoiiilaga 1 þær V0TUí c,g hve margar hendur
:tt til meiri framleiðtelu á tend- j lfl að vinna að búunum. -
unaðaryorum, bæfh jnjoi'Kiur ogj Mjgg .vigia ulðu lu'mbæturaar á jörð
kinaRkj'Oti. 1 TOTjim ekki það ö>raa\ að þörf vasri
. c® frcn,?isí yWir vfeKWi alflira barnanna vi'ð bú
sj-ií ucfl.gum bufjarins, en þo j atf n- j_fomeMra• þeiniai og lei'tuðu þau þá
KAUPMANNAHÖFN í gær.
fraírjt hifct að afurðir aí hverri
skepnu hafa sitðraufciat, þó mis-
jaínt sé það- eftir syeitum og ein-
Istaka bæjum.
• . Þetta. stafar aí hTnnu, réttari

atyinm i kaups'tað eða kauptúni,
þar sem fp3k vantaði við aukna út-
gcsrð og vaxaníli iðnað. Og þegar
k'txm að því, að fó'lkið festi ráð sitt
vartaffi jarðnæði. Jarðirnar voru
um 6000, og ef fffeiri festu ráð sitt
og vildu byrj'a búskap, er nam
tölu bæ'nda, eem dóu eða hættu
búsfcap, var bvergi jarðnæði að
fá. Margir neyddust því til að
I iflytja úr sveitinni vegna þessa. Til
Samfcvæfinit fregnum frá Fæneyjuim fóðrun, eetm Jáika er köiiuð betri
veiddi fflagigskip fæneyska fiiski-, fóðruin, og effMsbetri skep’num, þ.
tfö.'ðtaœ, toig'arimn Staálaberig, 2800 e. a. s. sikepnum sem hafa eðli tii
saWáfliestjr ;af fisiki árið 1957, og að uœsetja meirá fóöur i afuxðir
'sfcifl.aði' heim til Hl'afldkevfik'Ur, og . en búféð hafði áður.
var atfiinn að miestu 'ieyti þorssfcur [ Hv'-að sauðféð sn'ertir hefir með- j
aí fjariæ'gium miðum. Aitinn seld al þungi dilka aufcrat um ca. 3 kg ^ rey,na að ráða bó’t hér é, voru
ást íynr o,4 mjulj. d.kr. og m.eð á siðustu t'U'ltugu árunum, og auk jxýirfýiliHi]ögin isett. Þeim hefir síðan
atfla sinvra og verðfinæti hans heíir ^ þess 'keimuir meira en eiuit 3amib að, breytt niokkrum si'nnium, en
'tOgjarfem seltt met í íiisfcveiðais'ögu ■ meðaltaii á hverja á, o.g í sifeuni ? á'vaOflt heíir þei'm verið ætlað að
Færeyja. EiigEmdi Sfcáflabergs, sem rsveitum, meira e.n lamto á fóífcaSaeir.stakl'inga til að koma
er mj'ög sfór og ve3 búinn togari, f kind, en áOor v'ar 8—15% af arjum' ,Jipp cýbý]ura j we;4| syo jörðunulm
er stórútgerðarimaðurinn Kjeflbro ' geldar. Breytogin er þyí nufcil. j fjöígaS'j c-g íól'kið. sean í sveitinni
í Ki’afcfcsvík. Aðils. Hvað n2'Ut,grjpina sinertir, jiedtr væri. bvrfti ekki úr henni að
nyfchæð fcúnna hækað um nálæ'gt
1/3 eða úr 2100—2200 kig í 3100
kg. Nokkuð ai lar.dbún'aðarfram-
leiðcuanni
Yerðhækkiin lífs-
íiaiiösynja í Evrópu
væri, þyrfti ekki úr henni að
flytja. Við þá breytingn, sem síð-
, aist var gerð á nýbýJalögurmm,
var j'aifnifra'mt tii þess ætl'azt að
____ , ,Xi , „ , reynt yrði að fj’rirbyggja að jarð-
syálfir, en hrtt fcesnaír fram sem ; se.jv) .niinnBta hefðu heysfcap
nýta fxamleiðendur j
KOLN. — I yíirliti, sam giefið er
Út af iðnaðarsairrtiökum Vesfcur-
Þýzfcajands, eru gefnar þær upp-
'j-ýsinsar, að mieðífl 14 landa Ev-
neyzlu áfengiis, eins og Loftur gerði ropU eru Danmörk, Noregur, Sviss
þarna, þá þvkir mér áferðarbezt að og Viestur-Þýzikaland þa-u lönd, þar 19f6
söluvara. Þaff sem ti'l sölu heí'ir
komúð him síffus'tu ár, er sem hér
sfgir.
menn dragi sjálfir í dagfari sínu
rökróttar ályktanir af því. Sízt
finnst mér að það geri málflutn-
inginn álirifameirí, þó að þeir
j Skjóti þvi inn í, að sjálfir lifi þeír
l nú reyndar ekki samkvæ<mt þessu,
sem þeir eru að segja.
sem verðC'ag hefir verið stöðu'g-
tonn tonn
1954 kiadafcj öt 4645 mjói'k 52396
1955 — 7046 — 54227
1956 — 7659. — 59285
1957 — 8300' — 64000
anm'ögul.eikana, yrðu bættar svo áð
j þær gætu borið 'Iiifvænlegan bú-
! skap. Um stefnu þá sem felst í
nýbýialögunum hefir enginn ágrein
ingur sfcaðið. Memn allra flokka á
■ Altoirjgi haf’a verið því fyigjaodi,
1 að láta rikið styrkja stofnun ný-
1 býla í svciitium, og líka því, að I'áta
! ríki'ð teggja fram riíflegan styrk,
aist þrj'á fyrstu íjórðunga ársins, Magn kinidakjíi'Isin? 1957
1957. ! ætijað Cin getur breytzt Ixtfflgháttar! til þess að jarðiir, sem ekki f-ram-
Ffeinfland er etftet á listanum, þar' enn. Mjóifcux'ir.ag'aiff 1957 er áæffl-j íiieyta bústofni, sem fjölskylda get
hatfa 3'iífsnauffisynjar hæfckað í að, cg þá gcingiö út frá, að það tifl: ur búi® við, væiru bæítar svo að á
verði uim 13,7 prósent. Næst er ■ áramófca verði hflutiíallstega
' Hvað er ofstæki?
| Ég mun ekki stofna hér til
jatfn-l þeim yrði búandi. Þrá'tt fyrir þes’si
Luxemiþurg mieð 6,3 pr. hæ'kkun,' mifclu m-eira en siiðastliðið ár, og! lög heíiir ekiki beppnast að fá fleiri
síðan Hicfl'land mieð 5,9; Fr-afldk- það befir verið á fyrstu 10 mán-! nýtoýii efófnuð, en sem nernur töJU
'la,nd. 5,3; Aiuaturríiki 5,2. í Bret- uðUm árs’i’ns. Hér cx miðað við þaff' býtemna eem lags't hafa í eyði, eða
landi og Svíþjóð er hækkunin 5,1; mjéíkuraoagn eiíit, er kejr.uir íil, verið laigðar undir aðrar jatrðir.^
deiflna um það hvað eigi að kalla prásentj í Beflgíu, Ranada og mjciHkuirtoúanna, en ekflri það seim} Bygg'ðu jarffun.um hefk því ekki
ofstæki. Hver sem vill má mín ! Bandaríkjunum 4,4 prósent. Hækk notað er á íramleiðslurtað, eða setí fjöfligað. verulega. Tala þeirra liefir
vegna nefna það ofstæki að vilja! un líí'SfiiauSsynja i V-Þýzikalandi beir.t til neyter.'da í þorpuim k:ri,ng- nánast st'aðið í sfóð. Stofnuð haía
sneiða hiá því að taka inn eitur.' nemur 3,5 atf hundraði, Danmörku um Jandið. ! vcríð áflíka mörg nýbýli, og nemur
Það er alltaf tilfinningamál, hvaðj 3,5, en minnst er hækkunin í Af kferdakjöti seM upp undir tölu jarðanna sem horfið hafa úr
6000 tenn jjnnaniS'ntte, hrtt verður! sérstakri átoúð Framíh. bls. 8.
1 — — --------- —.........°------>------1
er ofstæki. En þo að það sé per- Noregi og
S'viisis,