Tíminn - 22.01.1958, Blaðsíða 3

T í MIN N, miðvikudaginn 22. janúar 1958.
3
Síðustu tillögur í handritamálinu
hafa vakið mikla athygli í Danmörk
Helztu biöí fluttu fréttir af tillögum áhuga-
mannanefndarinnar, og síÖan athyglisverÖar
ritstjórnargreinar um máliÖ
Ðönskn blöðin hafa rætt handritamáliS á ný í tilefni af
tillögu þeirri, er hin frjálsa nefnd danskra menntamanna í
handritamálinu, afhenti nýlega dönsku stjórninni. Kennir
margra grasa í þessum skrifum og má t.d. nefna þessi:
■ ,,WJ|
Politiken
Politiken birti ritstjórnargrein
15. janúar undir yfirskrift-
inni „Nu niaa der handles.“
1 greinmni segir, að ekki sé
Ijóst, hvort þessi nefnd hafi nú
bent á rétta lausn handritamáls-
ins, en eitt sé víst, og það sé að
þettá Ieiðinlega mál (.irriterende
sag) verði nú að leysa á einn eða
annan hátt. Blaðið -telur að tillaga
íslendinga um nefndarskipun sýni
að þeir viíji koma til móts við
Dani. Vel megi vera að tillaga
Bomholts fyrrv. menntamálaráð-
herra um sameign handritanna
hafi ekki verið nógu aðgengileg,
þótt þar Jiafi verið fnnarétt hönd,
sem slegið hafi v-erið á. E.t..v geti
núverandi menntamálaráðherra
Jörgen Jörgensen lej’st málið á
heppilögan hátt, enda muni hann
persónulega hafa áhuga á því.
Blaðið minnir á, að ráðherrann
muni þó þar þurfa að fást við
Sfarcke ráðherra, sem muni streit-
ast á mióti í líf og iblóð, en varla
gera máiið að fráfararatriði. Vitað
sé líka, að forsætisráðherrann vill
gjarna flýta lausn handritamáls-
ins og óhætt sé að reikna með því
að meirihluti þjóðarinnar muni
ekki leggjast á móti þvi að ís-
land fái sín gömlu skjöl, sem séu
lieilagar ritningar í augum ís-
lendinga. Menntamálaráðherra
'hafi því góð 'spil á hendi, „Altsaa
frislc mod, Jörgen Jörgensen“,
segir að lokum.
Berlingske Tidende
Bex-Iingske Tideude birti rit-
stjórnargrcin um máliið 15.
janúar.
Blaðið minnir ó, eð handrita-
málið sé á dagskrá alltaf annað
slagið og þeir, sem liafi talið að
málið hafi verið kistulagt 1954, er
íslendingar höfnuðu tillögu Dana
um sameiginlega eign, séu nú fróð-
ari en áður. Fyrir tilstuðlan Dana,
sem láti tilfinningar ráða, hafi
málið nú verið tekið upp aftur
og aftur svo að sumum finnist að
um sé að ræða baráttu til að
þreyta andstæðinginn.
Síða úr Flateyjarbók
Blaðið telur óþarfa að' svara full-
yrðingum um að Danir hafi kom-
izt óheiðarlega yfir handritin, eða
öðrum rangfærzlum í röksemda-
leiðslum um málið, sem hafi leitt
ýmsa Dani til að gerast talsmenn
fyrir afhendingu. Hins vegar veki
meiri undrun ummæli í nýjárs-
ræðu forseta íslands um að hann
líti með biartsýni til lausnar hand-
ritamálsins. Það er freisting að á-
lita, segir blaðið, að þessi bjart-
sýni hafi verið reist á vitneskju
fyrirfram um þær tillögur, sem
sjálfboðanefndin hefir nú lagt
fram og sem geri ráð fyrir af-
hendingu liandritanna smátt og
smátt.
Þá er rifiað upp það umtal sem
varð í sumar um pólitiska nefnd-
arskipun og sagt, að þá hafi ýnrsir
ætlað að slík nefnd stjórnmála-
manna, ásarnt ráðgefandi sérfræð-
ingum, gæti leyst þessa deilu. En
e.t.v. hefir seta Starcke ráðherra
í stjórninni hindrað slíka nefnd-
arskipun. En hann er, segir blað-
ið, alger andstæðingur afhend-
ingar og byggir þá skoðun á mik-
illi þekkingu á öllum málavöxtum.
En sjólfboðaliðanefnd — sem nýt-
ur hæfilegrar blessunar — getur
líka orpið eggi og gert sér von um
að það verði kallað Kólumbusar-
egg.
Blaðið telur enn óljóst, hvert
samband sé í milli nýjársræðu
forseta íslands og yfirlýsinga nefnd
arinnar, sem að öðru leyti styðjist
mjög við grein, sem prófessor Alf
Ross hafi ritað. En blaðið telur
málið of alvarlegs eðlis til þess
að privatnefnd geti gerzt milli-
liður til lausnai- því þar sem aðrir
landsmenn líti það allt öðrum aug-
um en nefndin. Blaðið leggur að
lokum áherzlu á, að sérþekkingin
verði að skipa hæfilegt rúm við
samningaborðið, er málið verði
tekið upp að nýju.
Berlingske Aítenavis
í því blaði er ritstjórnargrein
14. janúar.
Fyrst er rakið, að þeir, sem vilja
1 afhenda íslendingum handritin,
I hafi ekki verið iðjulausir siðustu
Imánuðina. Er rifjuð upp afstaða
lýðháskólakennaranna og blaðs
þeirra og erindi það, er þeir sendu
ríkisstjórn og þjóðþingi í nóvem-
ber. Síðan er vikið að sjálfboða-
nefndinni og talið að hún hafi
verið skipuð nokkuð tilviljana-
kennt, og síðan sagt frá álitsgerð
I hennar. Bent er á að tillaga nefnd
arinnar gangi lengra en danska
tillagan frá 1954, sem íslendingar
hafi verið fljótir að hafna. Er
síðan rakið aðalefni hinnar nýju
tillögu. Að lokum segir blaðið:
Það er auðvitað gleðilegt að jafn-
vel áköfustu afhendingarmenn við-
urkenna að vísindaleg vinna er
undirstaða fyrir gæzlu handritanna
í Kaupmannahöfn. En að öðru
leyti virðist tillagan helzt til þess
fallin að skapa rugling og glund-
roða í máli, sem var að mótast
þannig, að það lá nokkurn veginn
Ijóst fyrir.
Kristeligt Dagblad
Þetta blað flytur ritstjórnar-
grein 15. janúar.
Það segir að það megi kalla
ánæjulegt að stjórn og þing hafi
nú fengið tilefni til að tafca hand-
ritamálið á dagskrá á ný og læt-
ur i ljósi von um að tækifærið
verði notað. Blaðið telur að málið
sé ekki í innsta eðli sínu lögfræði-
legt heldur sögulegt og sið-
fræðilegt. Danir hafi í höndum
fornminjar þeirrar þjóðar, sem
Kristján konungur hafi óskað til
hamingju á sjálfstæðisdegi henn-
ar 1944. Hcr er norræn bræðra-
þjóð og sú staðreynd á að móta
viðhorf manna til málsins. Blaðið
telur að tillaga nefndarinnar sé ó-
þarflega flókin. Einfaldast væri að
danska ríkið gæfi íslenzka ríkinu
það sem ríkisbókasafnið og aðrar
ríkisstofnanir hafa af handritum.
Þar er um að ræða aðeins fá verk,
| sem talin eru einstæð í heimsbók-
' menntunum. Þar næst gæti ríkið
tilkynnt Hafnarháskóla að safn-
stjórnin væri frjáls að því að af-
henda háskólanum í Reykjavík
Ái-nasafn. Blaðið telur að þegar sé
meirihluti fyrir hendi í stjórn
skólans til að afhenda handritin,
a.m.k. megi telja víst að málinu
vaxi fylgi eftir því sem tímar líða.
Social-Demokraten
. Stjórnarblaðið Social-Demo-
kraten, aðalmálgagn jafnaðar-
manna, birti ritstjórnargrein
um málið 16. janúar.
Þar er fyrst rakið meginefni
tillögunnar og síðan sagt, að ó-
ljóst sé, hver verði örlög þessarar
málaleitanai’ nefndarinnar. Hins
vegar sé framtakið gagnlegt að því
leyti sem það bendir á nýjar
leiðir til lausnar málinu. Blaðið
telur engan efa á, að í Danmörku
sé að finna góðan vilja og út-
breiddan til að finna réttláta
lausn málsins í anda norræns
bræðralags. Þessi góði vilji hafi
komið fram í tillögu þeirri er
þeir Hans Hedtoft og Julius Bom-
holt birtu 1954. Þessari tillögu
höfnuðu íslendingar og málið var
tekið af dagskrá. En vandinn var
jafnóleystur og fyrr. Blaðið lætur
í Ijós þá von, að ábyrgum og
skilningsríkum öflum í báðum
löndum takist að finna heppilega
lausn og ljúka þessu þrætumáli.
Iníormation
f því blaði var ritstjórnar-
g'rein 14. jan. rituð af Outze
ritstjóra, og lagzt gegn tillög-
unni um afliendiugu eins og
áður í því blaði.
Er tekið undir skoðanir Palle
Lauring rithöfundar um að Danir
eigi íslendingum síður en svo
nokkra þökk að gjalda.
í bréfum til blaðsins er skoðun
þess andmælt, t.d. er birt langt
bréf 16. jan. frá V. Persson þar
sem hvatt er til afhendingar og
það mál rökstutt.
Fleiri blöð munu hafa rætt
málið, aulc þess sem þau skýrðu
ýtarlega frá tillögum nefndarinnar
í fréttum.
Vegir í Skagafirði ófærir vegna snjóa*
- umferS teppt síðan á föstudaginn -
Mjólkurflutningar hafa legií niíri þar til í gær,
aS sjc smálestir voru sóttar á jarðýtu og sleóa
Sauðárkróki í gær. — Hríðarveður hefir verið hér í
Skagafirði í viku. Er nú orðið mjög erfitt um alla flutninga
innan héraðsins og engir mjólkurbílar hafa komið hingað
til Sauðárkróks síðan á föstudag.
í dag var farið á stórri jarðýtu
með sleða friaim í Varmahlíð til að
sækja mjólk. Voru sjö smálestir af
mjólk fl'uttar á sleðanum til baka.
í dag var unnið að því að ryðja
snjó af veginuim auslur í Hegra-
nes og er búizt við að mjólkur-
biifreið úr BlönduMið komi þá
leið í fyrramálið.
Flugferðir hibgað til Sauðár-
ikrótos féllu niður sam'fleytt í vifcu
vegna veðursins. f gær kom svo
filuigvél hingað en hér biðu margir
farþeigar eftir fari. Þegar véJin vai
nýsetzt skaM á dimmt él og ekki
uim annað að gera en bíða þar til
í dag. Þegar áfcti að setja vélina í
gang í mörgun, voru mótorarnir
það kaidir, að þeir fóru etkki í
ganig. Var þá önnur véi fengin
ana, en meðal þeirra voru tveir
ana, en mðeal þeirra vöm tveir
sjúMingar, sem þurftu að leilta
sér lækninga til Reykjavíkur. Vél-
in, s’em fór ekki í gang er enn hér
á fltugvelLinuim.
Dinimdi að nýju í kvöld.
í dag birti upp og bjuggust
menn við að sú uppstyt'ta béldist
eiltthvað. Hins vegar fór veður
versniandi, þegar á daginn leið og
koimiin norðvesitan hríð í fcvöld.
Jarðlaulst er orðið með ödílu í hér-
aðinu.

Hin nýja stétt“ eftir júgóslavneska
kommúnistaleiðtogann Djilas komin
Þyngsta ásökunin á kommúnismann til jbessa
Bók júgóslavneska kommúnistaleiðtogans fyn-verandi,
Milovans Djilasar, kemur í bókaverzlanir í dag. Útgefandi
er ALmenna bókafélagið.
hötfundinn „ariftaka Göbibel's“ o.
s.frv.
Sérhver sá, sem kyamaist vill
eðli stjórnmála nútDmans, ætti að
lesa þessa bók.
Þýðendur bókarinnar eru þeir
Magnús Þórðarson, situd. jur. og
Sigurður Línda'l, situd. jur.
Framboðsiistar
Framsóknarflokfcsins
Listabókstafir Framsóknar-
flokksins í kaupstöðum eru þess-
Ir:
Milovan Djilas
Fáar bækur hafa vakið meiri
athygli um sinn en þessi, né verið
meira lesin um heim allan frá
því hún kom út í fyrsta sinni í
Bandaríkjunuim á síðastl. srnnri.
Höfundur bókarinnar situr, eins
og kunnugt er, í fangelsi í Júgó-
slavíu, dæmdur fyrir bókina. en
handriti hennar hafði verið smygl
að út úr landinu til bandarísks
útgáfufólags.
Þungar ásakanir.
Hin nýja stétt er einhver mikil-
vægasta bókin, sem rituð hefir
verið um kommúnismann, og
þyngsta ásiökusnin á þá stefnu tiJ
þessa. Bókin er beiskur ávöxtur
af reynslu hreinskilins koimmún-
ista, er komst í fremstu röð valda
manna í landi sínu, en tók að efast
uim grundvallaratriði hinna bomim-
únisltísku hugmynda, meðan hann
stóð enn á hátindi valda sinna. —
Hin nýja stétt tætir í sundur fræði
Jiega réMætingu koflmmúnismans
og sýnir með órækum rökmn, á
hvern hátt og hvers vegna stefin-
an fær eigi staðizt. Þessi bók á
'tvímælailaust effir að hafa mikil
áhrif því að hún skekur sjálfa
undirsl’öðu hins koimimúnistíska
h'eims.
Hreinskilinn maður.
SLálin sagði um Djilas, að hann
væri hreinskiiinn maður, er segði
jafnan það, sem honmn byggi í
hug. Nú lýsa bdlöð komimiinista
honum með þeim ljótuistú orðum
sem þau eiga til, kaJJa bókina
„andkammúnistískt aunkast ger-
spiMts og brjálaðs mamns“, og
Reykjavík
Akranes
ísafjörður
Siglufjörður
Ólafsfjörður
Akureyri
Húsavík
Seyðisfjörður
Neskaupstaður
B-lisH
A-listi
A-listi
B-listi
H-listi
B-Iisti
B-Iisti
H-listi
B-listi
Vestmannaeyjar B-listi
Keflavík
Hafnarfjörður
Sauðárkrókur
Kópavogur
Listabókstafir
B-Usti
B-Usti
B-Iisti
B-Usti
Framsðknar*
flokksins í kauptúnum eru þessir:
Borgarnes B-listi
Stykkishólmur A-Iisti
Ólafsvík A-listi
Hellissandur A-Usti
Patreksfjörður B-listi
Bíldudalur B-Iisti
Flateyri A-listi
Blönduós B-Iisti
Skagaströnd D-Hsti
Hólmavík A-Iisti
Egilsstaðir B-listi
Eskifjörður B-listi
Reyðarfjörður B-listi
Fáskrúðsfjörður A-Usti
Djúpivogur A-Iisti
Höfn, Hornafirði B-Usti
Stokkseyri A-listi
Eyrarbakki A-listi
Bolungarvík H-listi
Hveragerði B-Iisti
Selfoss A-listi
Njarðvík A-listi
Allar upplýsingar varðandi u*»
ankjörstaðakosningu eru gefnar 1
<íma: 19613. — Dragið ekki a*
kjósa, nú eru aðeins 3 dagar til
kosninga.