Tíminn - 25.01.1958, Qupperneq 7

T J M EN N,: laugardaginn 25. janúar 1958.
7
I *
Byggingarsamvinnufélag Rvíkur, stærsta og elzta! A VÍðavangl
kyggingarsamvinnufélagið hefir byggt 400 íbúðir
ViStal við Guttorm Sigurbjörnsson
formann félagsins um starísemi |ess
og árræði samvinnimnar á sviSi
byggingarmála
Byggingarsamvinnuféíag |
Reykjavíkur er elzta og
Guttormur Sigurbjörnsson
hinn. nýkjörni formaSur féiagsins
stærsfa byggingarsamvinnu-
félag landsins. ÞaS hefir
nú starfað í aldarfjórSung,
á vegum þess verið byggðar
arlega að því aö bæta úr húsnæð-
isskortinum og notið til þess
stuðniiigs sem samvinnumemi á
Alþiiigi börðust fyrir og fengu
samþykkt þrátt fyrir harða and-
stöðu íhaldsins. Ef hugsjón í-
haldsmanna í þeirrí baráttu hefði
fengið að ráða væri enn í ifag
ekkert hús risið og engiii íbúð
byggð á vegum byggingarsam-
vinnufélaga og fjöldi af því fólki
sem nú býr í íbúðum samviimu-
byggingarfélaga víðs vegar mn
landið byggi í leiguhúsnæði. En
það er það sem íhaldsmenn vilja
í húsnæðismálum og þess vegna
hafa þeir á Alþingi barizt gegn
samviimubyggingarfélögum og
verkamannabústöðum.
I tilefni af þvi úrræði sam-
vinnustarfsins á by'ggignarsviðmu
hefir að undanförnu verið nokkuð
itil umræðu í Tínianum cg birtar
greinar og viðtöl um ýms bygg-
ingr-~verkefni, • sem unnin hafa
verið innan vébanda Byggingar-
samvinnufélags Reykjavíkur, þykir
Tímanum rétt að Ijúka þessum
frásögnum að þessu sinni með við-
lali við Guttorm Sig.urbjörnsson
hinn nýkjörna formann Bygging-
arsamvinnufélags Reykjavíkur.
Stór sambýlishús félagsins í byggingu við Kleppsveg.
um 400 íbúðir, sem setja
svip sinn m. a. á heil bæjar-
hverfi í Reykjavík.
Með starfsemi Byggingarsam-
vinnufélags. Reykjavíkur hefir
mörgum fjölskyldum verið gert
anögulegt að eignast íbúðir, sem
eltiki gátu eygt þann möguleika
með öðru móti. Er mönnum þá
(hollt að' minnast þess að löggjöf-
in um byggingarsamvinnufélög
ikomst á \»egna forustu Framsókn-
aiananna, sem telja að urræði sam
vinnustefnunnar geti dúgað vel til
samhjútpsr við stórvirki á bygg-
ingarsviðinu eins og öðrum svið-
um, þar sem vinna þarf að bætt-
um lífskjörum fólksins og bjart-
ari framtíð, ef fólkið sjálft vill
notfæra sér þá möguleika sem
samvinnustefnan boðar til þess að
bæta lífskjörin.
Samvinnumenn lögSu grund-
völlinn með löggjöf
S tarfsend byggingarsamviim u-
félaga er flestum landsmönnum
kunu orðin, enda hafa þessi fé-
lög víða um landið starfað mynd-
Mikilvægt starf frum-
herjanna
Talið berst fyrst að upphafi
byggingarsamvinnufélaganna og

Fyrstu húsin sem byggð voru á vegum félagsins í Vesturbænum.
því hvernig nokkrir áhugasamir
hugsjónamenn í hópi samvinnu-
manna í Reykjavík eygðu snemma
mögulcika til úrræða samvinn-
unnar á sviði byggingarmálanna.
Guttormur sagði að starf
þeirra, sem nú sinna málefnum
félagsins sé nú að ýmsu leyti
Iétt miðað við störf frumherj-
anna fyrir 25 árum. Hann sagði
að menn mættu minnast starfs
þeirra nieð þakklæti, því ekki
hefði gengið átakalaust fyrir sarn
vinnumeiin að fá löggjöf um
byggingarsamvinnufélög sam-
þykkta á Aiþingi. Frumvarpið
um byggingarsamvinnufélögin
sömdu Eysteinn Jónsson, Guð
brandur Magnússon og Hannes
Jónsson. En flutningsmenn þess
á Alþingi voru Steingrímur Stein
þórsson og Jónas Þorbergsson.
— Hvert var upphafið að stofn-
un Byggingarsamvimiufélags
Reykjavíkur?
-— Félagið var stofnað á fundi
í Kaupþingssalnum 6. september
1932. Fvrr á því ári hafði Alþingi
samþykkt lög um byggingarsam-
vinnufélög. Hafa þessi lög haft
mjög mikla þýðingu fyrir íbúðar-
húsabyggingar í bæjum og kaup-
túnum. Með þessum lögum hefir
mörgum verið gert mögulegt að
koma sér upp íbúðarhúsnæði, sem
átti þess ekki annars kost.
í Reykjavík höfðu svo nokkrir
menn forgöngu um stofnun fclags-
ins, sem undirbú.in var af nefnd
manna, sem skipuð var Eysteini
Júnssyni ráðherra, Brynjólfi Stef-
ánssyni forstjóra Sjóvá, Þórði Eyj
ólfssyni liæstaréttardómara.
Fyrstu stjórn félagsins skipuðu:
Þórður Eyjólfsson formaður, Ey-
steinn Jónsson ritari, Brynjólfur
Stefánsson gjaldkeri og meðstjórn-
endur Stefán Jóhann Stefánsson
og' Fritz Kjartansson. Við for-
mennsku af Þórði tók síðar Guð-
laugur Rósinkranz og síðan Jó-
hannes Elíasson bankastjóri, sem
var formaður félagsins í átta ár,
eöa þar til á síðasta hausti.
— Hvenær hófust svo bygging-
arframkvæmdir?
— Segja má að strax með
stofnun félagsins hæfist undirbún-
ingur byggingaframkvæmda.
Fyrsitu húsin voru byggð í
Jóhannes Eiíasson
— formaður fólagsins síðaistfiðin
átta athafnasöm ár.
Vesturbænum og siettu þá
mjcg svip sinn á bæjarhverfið.
Síðan hafa byggingarnar risið upp
í húsahverfum, svo sem í Norður-
mýrinni, við Barmahlíð og víðar
og stórar sambyggingar við Eski-
hlíð, Kleppsveg og víðar.
Starfsemi félagsins hefir alltaf
farið vaxandi. Árin 1932—1940
voru byggðar 46 íbúðir á veg-
uni félagsins, næstu 10 árin til
1950 voru þær 75 og síðan liafa
verið'byggðar af félaginu sjálfu
102 íbúðir, en auk þess 180
íbúðir á vegum félagsins, sem
njóta félagsréttinda gagnvart
(Framhald á 8. síðu).

Fullgert samoýlishús fél=>qsir>s við Eskihlíð með 32 íbúðum.
Umgengst sannleikann
meö gamla laginu
Morgunhlaðið segir í gær, act
á kosningafundi Sjálfstæðisr
flokksins daginn áður hafi Ólafui?
Thors byrjað ræðu sína á þess»
leið:
„Ég fékk bláu bókina í gær.
Það er merkileg bók um merki«
legt starf merkilegs flokks. Saga
af mönnum, senx lofuðu miklu og
efndu allt. Saga af mönnuin, sciki
enn lofa miklu og enn rnuuu efn»
allt“.
Gunnar Thoroddsen hcfir ekki
leyft sér að segja meira en aU
bæjarstjórnarmeirihlutinn íiaíft
efnt flest af loforðuni sínunt.
Ólafur Iætur sig ekki muna una
minna en að seg'ja, að íhaldsmeM
hlutinn lia.fi efnt allt!! Þótt Ólaf-
ur eldist að árum, er virðing hanít
fyrir sanuleikaiunn bersýuilega
óbreytt.
Peningarnir eiga að sigra
A forsíðu Vísis í gær stendur
svohljóðandi klausa:
Sjálfstæðismenn! Látið ekki
hjá líða að svara áskoruinnii
kunningjanna um þátttöku í 25
króna veltunni og nota um Iei$t
rétt ykkar til áskorunar . . .
Vinsamlega gerið skil strax 03
helzt undir eins.
Nú má enginn skorast úr Ieík
Iieldur herða Iokasóknina og
verja höfuðborgina fyrir
óstjórn“.
Þaö er bersýnilegt á þessm
neyðarkalli Vísis, að Sjálfstæðis-
menn treysta ekki á sigur »
trausli gerðra verka og málefnsr,
heldur ætla þeir að sigra me$I
peningavaldi. Því kalla þeir fjár-
söfnun sína lokasóknina! Ef fjár-
magnið bregst þeim, álíta þeir
bersýnilega leikinn vera tapaðan.
Strikað yfir stóru orðin
Hvað er langt síðan Mbl. kvað
breytinguna á kosningalögutmim
stefna að því að „eyðileggja
Reykjavík“? Aðeins fáar vikur.
Kosniugalagafruinvai'pið var saM
þykkt. En Iivað varð úr þess*
stórkostlega „cyðileg'gingai“-málli
í útvarpsumræðunum? Ekkert.
Bókstaílega ekkert. Það var varla
að þeir nefndu kosningalagabreyt
inguna á nafn. Er þetta ekkj
ágætt dæmi um lýðskruinið, áróffi-
urinn og blekkingarnar? Fyrst
er eðlilegt réttlætismál túlkað
sem stóríellt skaðræðismál og
stærstu orð tungunnar og stærsta
fyrirsagnarletur Mbl. notað. Ör-
fáum vikum síðar er allt gasið
úr málinu, ræðumenn íhaldsina
múmast varla á það í útvarpsræð-
um, sem standa í 2 daga. Þannig
fór um sjófei-Ö þá. E11 miiiningm
uni ofstæki íhaldsins stendur.
Perón eða Hitíer
Sumir ílialdsforingjar Iærðu
stjórnvísindi í Þýzkalandi á upp-
gangstímum Ilitlers og sjást þess
víða merki í áróðri þeirra. Eftír
stríðið virðast smnir þessara
niamia íaka sér annan einræðis-
segg til fyrinnyndar. Perón
Argentínuforseti var mikiU
„verkalýðsforingi“ eins og
Bjarni, og barðist hart fyrir
„hagsinunum“ verkamanna.
Hann gaf ut ,,verkalýðsblöð“,
vetrai-hjálpin átti líka heima á
flokksski-ifstofu lians. Stundum
er vandséð, hvorn hinna fölhm
einræðisherra Bjai-nadeildin
dýrkar meira, Perón eða Hitler.
ísraelsmenn vilja írið
NTB—TEL AVIV, 23. jah. —
í svarbrófi ísraels til Bulgaiiins
beina ísraclsmemi þeim tilmælmn
til R'áðítjórnarinnar, að hún.
hvetji Arabaríikin til að hefja
oeina samninga við ísrael í þeini
tilgangi að gera við þá friðar-
sáttmála. S-egir í bréfinu, að Rúss
land geti lagt mikið af mörkum
til að skapa og tryggja frið í
löndumun fyrir botni Miðjarðar-
hafs, m'eð því að leggja að Aröto-
um að virða núverandi landamæri
á þessum stóðum, og mætíti þann.
ig sambúð ríkjanna verða með
f’*;ði.