Tíminn - 13.02.1958, Side 1

fjmar TIMANS eru
«ltst(irn og •krlfstofur
l 83 00
BlaSamenn eftlr kl. IVi
1830) — 18302 — 18303 — 18304
42. árgangur.
Reykjavík, fimmtudaginn 13. febrúar 1958,
EfnlB:
íþróttir, Ms. 4.
Vettvangur æskunnar, Ms. 6.
Túnis, bls. 6.
Land'ssmiðjan, bls. 7.
36. blað.
Raísuða
Yfirlýsing S jálf stæðisf oring jaum hlut
ieysið vekur furðu og kurr I liðinu
Mbl reynir að breiða yfir vandræðin með því að birta
falsaðar tilvitnanir í ummæli andstæðinga
Bjarni Benediktsson lagði varnarsamninginn 1951 ekki fyrir utan-
ríkismálanefnd og var þar þó mörkuð ný stefna í utanríkismálum
Varnarsamrsingurinn frá 1951 var ekki lag'ður fyrir utanríkismálanefnd og
ekki fyrir Alþingi fyrirfram; þá réði Bjarni Benediktsson undirbúningi. þess
máls. Þar var mörkuð ný stefna í utanríkissamskiptum íslands og annarra
landa. Þá var ekkert talað um brot á „lagaskyldu" í Mbl. Bréfið til Bulg-
anins markar enga nýja stefnu, er aðeins árétting á þegar teknum ákvörð-
unum Alþingis, en nú er Bjarni Benediktsson utangátta í stjórnarráðinu
og þá heitir það að „gæta ekki lagaskyldu" að leggja það ekki fyrir utan-
ríkismálanefnd. — Yfirlýsing Bjarna um hlutleysisstefnuna vekur mikfa
og verðskuldaða athygli; í vandræðum út af henni reynir hann að gera
Tímann meðábyrgan og falsar í því efni ritstjórnargreinar frá 18. desem-
ber síðast liðnum í Mbl. í gær.
Þetta eru nokkur aðalatriði, sem berlega koma í ljós, er
menn athuga skrif Morgunblaðsins í gær um bréfið tii Bulg-
anins, undirbúning ákvarðana í utanríkismálum og hlut-
Mynd þessi er fekinn í Landssmiðjunni og sýnir rafsuðumann að verki. leySÍstal varaformanns Sjálfstæðisflokksins eftil’ að hailll
Grein <um Lendssmi'ðjuna er á 7. síðu bfaðsins í dag. (Ljósm. Timinn). hafði lýst fiálglega Ógnai'legum herstyrk Sovétl’íkjanna.
Búizt við að öryggisráðið ræði
árásina í Túnis á skyndifundi
Erlendar íréttir
í fánm orSum
TAL-IÐ er, a& önnur sendrstöðin
í bandaríska gerfitunglinu
. Könnuði, sé hætt útsendingium.
Hin sendiscöðin virðist vera í
íuiS'komnu lagi.
EISENiHOWER, Bandaríkjaforseti
hetfir lýi&t þeirri sannfæringu
si.rmi, að atvinnuástandið í
landinu mnni fara bafnandi þeg
ar í næsía mánuði. Telur hann
Bandarífcjamenn nú komna yf-
ir örðugasta hjailann tii eyð-
ingar atvirmuleysi því sem þar
■hefir verið. í janúar voru 4y2
•mifflj. manna atvinnulaus í
Bandarikjunu m.
BANÖARÍSKUR flugmaður hefur
. dvaáist yfir 70 kist. í tilrauna-
tólefa, þar sem hann er látin
verða fvrir sömu áhrifum, og
hann yrði fyrir í geimferð til
tunglsins. Hann virðist þola
imieðYerðina ágætlega, og heiisa
hans er óaðfinnamieg.
Miklar krölugöngur í Túnis — Fastanefnd
NATO hefir haldift fund um máliÖ
NTB—12. febrúar, — Túnis, Washington, London, París.
Árás Frakka á þorpið í Túnis var enn í dag það efni, sem
ákafast var rætt af stjórnmálamönnum í höfuðborgum vest-
urlanda. Samtímis var málið tekið til meðferðar í fastanefnd
NATO í París. Búizt er við, að Túnis muni þegar á morgun
fara þess á ieit við öryg'gisráðið, að það komi saman í skyndi
til að ræða þetta hitamál. Bandaríkin og Bretland hafa lýst
yfir því, að þau ríki muni gera allt sem í þeirra valdi stend-
ur til að aftur komist á vinsamlegt samband Túnis og Frakk-
lands.
| háðiniu og S. Þ. Bourgiha forsefi
f Túniis urðu í gærkvöldi. í nótt ávarpaði fóikið og bað menn sýna
og í dag miiklar kröfugöngur. Tóku stiliLnigu. Eftir fjöldasamikiomurnar
imenn að safnast saman í gœrkvöldi haifði Bourgiba þau orð um mál
og gengu um götur, _ syugjandi
Frökkum bölbænir. Ókyrrt var
meðal almennings í nótt, og í
mongun safnaðist múgurinn saman
fyrir framan emlbættisbústað I-Iab
ið á bilaðamannafundi, að réttlœtið
hlyiti að sigra, wegna þess að sikoð
un heimsins hefði snúist móiti
Frökkum. Er hann var spurður,
hvont Túnis myndi reyna að fá
! ib Bourgiha forseta. og krafðist lýð keypt vopn í Bandaríikjun.um, svar
■urinn þess, að franska setuiiðið aði hann því frekar jáitandi, en
yrði þegar í s'tað rekið úr landi. i lagði höfuðáherzlu á að miikiilivæg
Báru menn kröfuspjöld og lirópuðu J asta verikefnið væri að koma
— heimtum vopn til að berja á franska hernum á braut úr landinu
| Fröhk'um, og kröfðust þess að og eyða síðustu leifium nýlendiu-
Fraktoar yrðu kærðir fyrir öryggis veldis Frakka þar.
ASalfimdur miðstjomar Framsóknar
flokksins hefst í Reykjavík 28. fehr.
Eíns og áður hefir verið frá skýrt, hefir verið boð-
sð fiil aðalfundar miðsfjórnar Framsóknarflokksins í
íok þessa mánaðar, og hefst hann í Reykjavík föstudag-
5rsn 28, febrúar. Búast má við, að fundurinn standi 3—
4 daga.
Mí&stjórnarfulltrúar í kjördæmunum utan Reykja-
víkur eru beðnir að sjá um, að varafulltrúar þeirra
ir.æti á fundinum, ef þeir geta ekki mætt sjálfir, Séu
vandkvæði á að fullfrúar sæki fundinn eru þeir beðnir
aS gera flokksskrifstofunni aðvart sem fyrsh Einnig
eru míðstjórnarmenn beðnir að hafa samband við flokks
skrifsfofuna jafnskjóft og þeir koma í bæinn,
Oryggisráðið komi saman.
Taismaður bandarísfca utanríkis
ráðuneytisins sagði í Washinigton,
að Bandarífcin væru fús að gera
allit, sem í þeirra valdi stæði, ti'l
að hjálpa Frökfcum og Túniisbúum
til að finna lausn á deilusfnum
sínúm. Efciki yildi hann játa, að
ski'lja bæri þessi orð þannig, að
Bandai'í'kin væru fús tii að taka að
sér miliigÖRigu í máiinu.
Fuilltrúi T'únis hjá S. þ., Monigi
Siiim, sem einnig er sendiráðherra
lands síns í Bandarikjunum, skýrði
í dag öryggisráðinu frá þvf, að
stjórn land'S síns myndi mjög fijót
leiga biðja ráðið að koma saman til
að ræða kæruna út af framferði
Fratoka. Einnig átti Slim tal við
Haimmarskjöld og James Wads-
worth, fulltrúa Bandaríkjanna lijiá
(Framhald á 2. síðu)
•Eftir umræðurnar á Alþingi á
mánudaginn eru Sjálfstæðisfor-
ingjarnir í vandræðum með hlut-
leysisumimæli Bjai-na og grípa því
til Metokinga og faisana til að
breiða yfir ósómann.
Varnarsamningurinn 1951
— Bréí Bulganins 1958
Varnarsamningurinn við Banda-
ríkin 1951 marfcaði nýja stefnu í
samskiptamálum íslands og ann-
arra þjóða. Það var ákveðið að
fá varnarlið til landsins. Um það
mál hafði ekfci verið fjallað áður'
á Alþingi nó í utanríkismálanefnd.
Engin viljayfirlýsing lá fyrir um
það. Samninginn um þessi mál bar
Bjarni Benedifctsson aldrei undir
utanríkismiálanefnd og ekki fyrir-
fram undir Alþingi. Þá birti Mbl.
enga forsíðufrétt ura að ekki hafi
verið gætt ,,lagaskyldu“.
í bréfi forsætisráðherra til Bulg-
aninis er ekfci mörkuð nein ný
stefna í utanríkismálúm og ekk-
ert tekið fram, sem ekfci er áður
yfirlýst af Alþingi eða umsamið.
Bréfið er nánast lýsing á þeiin
ákvörðunum, sem Alþingi hefir
tekið, þar á meðal á inngöngunni
í AtlantShafsbandalagið og við-
horfinu til þess, en í þeim ákvörð-
unum felst raunverulega að til-j
boði um tryggt hlutleysi er ha’fnað.
En þegar Bjarni Benediktsson er
toominn úr stjórn, heitir það brot
á „lagaskyldu“ að bera slífct bréf
ékfci undir utanríkismiálanefnd og
Alþingi. Um það eru stórletraðar
greinar í Mbl. nú dag eftir dag.
Hver gelur tefcið mark á slíkri
gagnrýni? Hún er ekki reist á
sanngirni eða rökum heldur er
hún þrúguð af heift og geðvonzku
svo að hvergi örlar á rcttmætri1
aðfinnslu.
Hlutleysistal Bjaina —
Atlantshafsbandalags-
samningurinn 1949
Gagnrýnin út af meðferð Bulg-
aninshréfsins í Mbl. í gær er aug-
sýnilega sett fram með þessum
hætti til þess aö breiða yfir það,
sem er markverðast í þeim um-
ræðum um utanríkismál, sem fram
fóru á mánudaginn á Alþingi. En
það er yfirlýsing varaformanns
S j álf st æðlsfl'okfcsins:
Sovétríkin eru „í dag vold-
ugasta herveldi í heiminum
og voldugasta herveldi,
sem nokkurn tíman hefir
verði til í þessum heimi "
2, Þegar slíkt stórveldi á hern-
aðarsviðinu býður upp á
að tryggja hlutleysi íslands
með skilyrðum, ber að áliti
Sjálfstæðisflokksins aS at-
huga það vandlega og fiokk
urinn er ekki reiðubúinn
að hafna þvi að svo komnu
máli.
Þetta eru ekki nein smáræðis-
tíðindi í íslenzkum stjórnmálum
þegar aðgætt er eftirfarandi:
íslendingar gengu í Atlants-
liafsbandalagið 1949 með samn-
ingi til 20 ára. Maðurinn, sem
nú talar um lilutleysistryggingu,
undirritaði samninginn. Það eru
liðin 9 ár af samningsttmanum,
11 ár eftir, 1 ár þangað til hægt
er að fara fram á endurskoðun.
Það liggur því alveg ljóst fyrir,
að engir sanuiingar verða gerðir
um lilutleysistryggingu við Sovét
ríkin nema annað tveggja gerist,
að Atlantshafsþjóðirnar sam-
þyfcki að veita fslendingum heim
ild til þess að ganga úr banda-
laginu, síðan verði varnarliðið
látið fara og KeflavfkurflugvSU-
ur gerður óbrúklegur fyrir hem>
aðarflugvélar, — eða samnlngar-
inn verði beinlínis svikinn. Það
er þetta, sein felst í fjasi Bjana
Benediktssonar um atfaugun £
lilutleysinu og undanslætti hans
gagnvart þessu atriði Bulganin-
bréfsins.
í bréfi forsætisráðherra er WB3
vegar gengið út frá því að Alþingl
hafi þegar 1949, við inngöngB í
Atlantshafsbandailaigið, raucverm-
lega svarað tilboðinu um hlutleys-
isrtyggingu og aðiid íslands aö
bandalaginu útiloki algerlega
'slíka samninga eins og nú standa
sakir.
í
Hræddur viS eigin orí 1
— flýr á bak vií til-
vitnanafölsun
Ekki er nokkur efi á því, a'ð
fj ölmörgum SjáLfstæðlsmönnum
kom afstaða Bjarna Benediktsson-
ar gersamlega á óvart. Utan þing-
salanna hefðu menn varla trúað
því að óreyndu, að þetta yrði Hka
lagt í sölurnar í valdastreitu for-
ingjanna. Utanríkisstefnan sett
á uppboð, gefið í skyn, að evíkja
megi Atlantshafs'bandalagið, all‘t
til þess að reyna að klekkja á
(Framh. & 2. sdðu.)