Tíminn - 13.02.1958, Side 6

6
~WS^nB—j
Otgefandt: PramsaKnarfteklnrlaa
Kttstjórar: Haukur Snorrason, Þórarlnn Þór®rtBí53@» i»*i
Skrifstofur í Edduhúsinu vi8 LindargSte.
Simar: 18300, 18301, 18302, 18301, USM
(ritstjórn og blaðamenn).
Auglýsingasími 19323. Afgreiðsinaíinl UIB
Prentsmiðjan Edda hj.
Frændsemin og ættarmótið
ÞEGAR íhaldBflokkurinn í
Kanada vann. mikinn kosn-
ingasig'ur á s. 1. sumri lét
Morgunblaðið eins og það
værl fagnaðarefni fyrir
,,br8e^5rafl'cikkaí< um víð'a
voröld. Það taldi til skyld
leika við þénnan íhaldsflokk
f nafni Sjálfstæöisflokksins
á Éslandi. Þetta var engin ný
bóla. Þannig hatfa Sjálfstæð
ísmenn hér talið til frænd-
semi við íhaldsflokkana í
Bretlandi og Danmörku og
víðar. Þá er skírskotað til
þess að auöstéttin leitar sér
yfirleitt skjóls í þessum
flokkum. Þrátt fyrir vaxandi
efnahagslegt jatfnrétti í flest
um lýðræðislöndum, eru stétt
arböndin gömul og seig.
Stórkapltalið styður við bak
ið á sínum. Ættarmótið er
þvl augljóst, þegar þessi hlið
málanna er skoðuð. En þótt
leitað sé meff logandi ljósi
um Iýöræöislöndin, sem næst
okkur liggja, finnst þar eng
inn íhaldsflokkur, sem gef-
ur út „verkamannablað",
heltiur uppi málfundafélagi
fyrir „verkamenn“, býður
fram lista í verkalýðshreyf-
ingunni, hefir staðið í banda
lagi viff kommúnista um aff
eyðileggja áhrif jafnaðar-
manna í stéttarfélögunum,
eða rekur algerlega óáhyrga
kaupkröfu- og verkfailspóli-
tík. Svoleiðis starfsemi þekk
ist hvergi innan nokkurs
ábyrgs lýðræffisflokks á Vest
urlöndum.
Ef Morgunblaffiff hefði
grandskoðaö stefnumál og
stai'fsemi íhaldisfldkksins í
Kanada þegar það miklaðist
yfir kosningasigri hans,
hefði það fljótlega séð, að
flokkurinn er talsvert ó-
líkur Sjáifstæðisflokknum á
fslandi. Og sama niðurstaða
hefði orðið, ef heiðarlegur
samanburðnr hefði verið
gerður á Norðurlöndum og
Bretlandi. Hins vegar er hægt
að bentía á hliffstæffur og tals
vert öfluga ,.bræðraflokka“,
sem byggia völd sín að miklu
Ieyti á yfirráffum í verka-
Iýffshrevfinaunni. En þau
lönd eru ekki i Evrópu og
ekki í Norffur-Ameríku. Þau
eru í Suffur-Ameríku.
Á STTNNUDAGINN var
hér 1 blaffimi rakin hrakfalla
saga verkaivffsins í Argentínu
sem lét Pprón einræðisherra
blekkia ríet. Perón hafði mál
funtíaféiög verkamanna og
blöff hans voru ..verkaiýðs-
blöff.1* Einræffisstiórn ha.ns
hvíMi á þeirri stórfelldu
blekkingu. aff verkalýffur og
annar almenninpur í land-
inu æt.ti sqmleiff nieff vfir-
gangsRÖTnnni og tillitsians-
um skanma.nni, sem hafffi
stórk^T-iítnUA aff raimventíeg
tnn h-Vh-mui. pri hélt verka
Ivðsfvlctínu í skefium meff
stArfoim-im fíár'inistri til á-
róffnrs og til ..Tíknarstflrf-
semi.“ ..Vefrqrhiáln“ þeirra
hiónanna Er/itu og Juan
Peróms -trar tí°ild í bessnrn
si álfst.æffisf Tnkki Argenttfnu
og not.nff hiidaust í pólitísk-
um tilgangi.
Launaðir erindrekar stjórn
arinnar voru „verkalýðsleiff-
togar“ og fengu myndir af
sér í annaöhvort morgunbl. í
Buenos Ayres. Þannig var
þessari blekkingu haldiff
uppi í mörg ár, en svo var
tjaldinu skyndilega svipt til
hliðar. Þá kom í ljós, aff í-
haldsstjóm Peróns hafði fé-
flett verkalýðinn, auögaff
gæðingana, innleitt hvers
konar spillingu, grafið und-
an fjárhag rikisins svo aff
það rambaði á gjaldþrots-
barmi. Þá lukust upp augu
þeirra, sem höfffu veriff
blekktir meff mikilli áróffurs
tækni, en þaff var helzt til
seint.
Pleiri hliðstæð dæmi um
íhaldsflokka, sem nota naz-
istískar aðferffir til aff
blekkja verkalýðinn er hægt
að finna í Suöur-Ameriku.
Batista, einvaldi á Kúbu, er
t. d. mikfill „verkalýösfor-
ingi“ af perónsgerðinni en
lika þar í landi er fólkiff aff
vakna og byrjaff aö skilja
aff þaff hefir veriff herfilega
btekkt.
ÞEGAR menn líta á starfs
aðferffir íhaldsflokksins i
Kanada eða Bretlandi ann-
ars vegar og vinnubrögð per
ónista i Argentinu hins veg-
ar, sést, aff þar er allt gjör-
ólikt. En þegar samanburöur
er gerður á vinnubrögöum
perónista og Sjálfstæöis-
foringjanna á íslandi, kemur
í Ijós, aff þar er margt áþekkt,
einkum aff því er varöar und
irróðui'sstarfsemi í verka-
lýffshreyfingunni og viðhorf
inu til fámennrar gæöinga-
kliku. íhaldsflokkar ná-
grannalandanna hafa fast-
mótaða stefnu. Sjálfstæðis-
flokkurinn og suðuramerísku
flokkai'nir reka tækifæris-
pólitik, sem er eingöngu miff-
uff viff völdin. Þessi skyldleiki
er ekkert undarlegur þegar
betur er aff gáff. íhaldsflokk
arnir á Vesturlöndum voru
yfirleitt mjög andvígir naz-
istum allt frá fyrstu tíð. En
leifftogar í Suffur-Ameríku-
ríkjum og allmargir foringj
ar Siálfstæðisflokksins lærffu
sin pólitísku vísindi í Þýzka
landi á Hitlerstímanum.
Morgunblaðiff var í mörg ár
ákatflega hlynnt „þjóffernis-
brevfingunni“. Forustumenn
föo-nuöu framtaki ungra
manna og buðu samtök beirra
veikomin í Sjálfstæðisflokk
inn. Nokkrir aðalleifftogar
fiokksins nú í dag eru af
bessu sauðahúsi. Menn segja
að beii’ hafi glevmt fræffun-
um. Gott væri aff mega trúa
hví. En undirróffurstai'fsemi
íhqldsins í verkfllvffshrevf-
inounni, ungliffastartfaemi
fiokksins o. fl. bendir þvi
miffur til annars.
MBL. kvartar yfir því aff
Tímimi skuli gera þennan
sflimanburð. Tíminn hefir
ekÞi skanað bessa sögu, Hann
hefir ekki skapaff samanbiirö
inn. Þetta eru sögulegar
st.aðreyndir, sem ekki er
hægt að dylja.
TÍMINN, fimmtudagiim 13. febrúar 1958.
Sprengjuárásin á þorpið í Túnis stað-
festír að Alsirstefna Frákka er alröng
Frjálslynda blaSiS The Manchester Guardian
harmar, að Frakkar eytíileggi sjálfir vinarhug
Túnisstjórnar til vestrænna þjóða
Um fátt er nú meira rætt
í blöffum á Vesturiöndum en
hina grimmúðlegu loftárás
frakkneskra flugvéla á þorp-
ið Sakiet Sidi Youssef í Túnis
s. I. laugardag. Yfirleitt eru
brezk og amerísk blöð, svo og
blöð margra smáþjóðanna,
harðorð í garð Frakka, en í
Frakklandi sjálfu eru skoðan-
ir skiptar.
Afstaða Túnisstjórnar
Það kemur fram, áð bæði Bret-
ar og Bandarikjamenn óittast mjög
hver élhritf þetta tiltæki Frakka
tounni að hafa á afstöðu Túnis-
stjórnar. Eftir að Túnis hlaut sjiálf
stæði hafa Túnisbúar ekki farið
leynt aneð það, að þeir hafi samúð
með uppreisnannönnuni í Alsír,
sean eru að reyna að brjóta landið
undan frönskiuim yfirráðum. En
þótt Bourguiba forseti og stjórn
hans hafa reynl að miðia málum
og halda vinfengi við Frakka, þráitt
fyrir ýmsa árekstra út af Alsír-
máilinu, m. a. ásakanir og gagn-
ásakanir rnn hlutleysisbrot, ytfir-
troffslur við landamerkin, og beina
aðstoð við oippreisnarmenn. Forset
inn hetfir íylgt þeirri stefnu, að
standa fast á réttú og sjálfstæði
landsins, en ástunda jafnframt vin
samlega saimbúð við vestræn ríki.
Hann hefir ekki Iiáitið draga sig í
dilk með Nasser og fylgismönnum
hans, eða Ijáð máls á autoinni sam-
vinnu við Rússa og önnur austur-
veldi. Þetta er kallað „bourguib-
ismi“ í NorSur-Afríku, en eftir at-
burðina í Sakiet Sidi Yousseff. er
aðstaða til að lialda uppi slikri
stefnu miMuim mun erfiðari. Þann
ig kann því þessi atburður að hafa
miklar póiitiskar afleiðingar.
Mörg blöð gera hvort tveggja,
að fordæma alburðinn og harma
hllu'ttskipli Frakka, sem virðast fær
ast æ nær því að koimast í sjálf-
heldu með reks.tur Alsírstriðsins.
Það er að setia franska rdkið á höf
uðið, og það er að eyðileggja sam-
band Fratoka við bandamenn sína.
En er um leið valn á mylilu áróð-
ursmanna fcoanmúnista.
Kýpur og ætti ekki neina landa-
mæraiínu með öðru ráki. til að
flýja á bak við. Það sem gerðist
á laugardaginn er aðeins nýjasta
sönnun fyrh* því, að það eru
Frakikar sjálfir, sem ihafa verið
sviknir af þeirri alröngu Sbetfmi. er
þeir reka í Alsinmálinu. —
Á þessa leið ræðir Mandhester
Guardian málið nú á imián.'Uidiaginn
og varpar þannig ljósi á vonlansa
aðstöðu Frakka og það hættulega
ástand, sem Alsírstríðið sikapar
fyrir álit vesturlanda og fytir frið
samlega sambúð þjóðanna.
Habib Bourguiba
bourguibisminn andaður?
í þeirra stað ti'l Rússlands, þá cr
vissuiega Iiætta á að öll Afríka
fylgi þar með. . .
Alröng kenning
Það 'er hörmulegt til þess að
vita, að þessi órás var gerð vegna
þess að uppi er alröng kenning
um Alsírstríðið. Hermálaráðherra
Frakka lýsir henni þannig, að
Alsírstríðið mundi ekki vera til ef
Túnis væri ekki nágrannaland Als-
ír. Það má vel vera að Sakieit Sidi
Youseff hafi verið „hreiður upp-
reisnarmanna og glæpalýðs“, það
geta meira að segja hafa verið
byssur í barnaskólahúsinu, sem
var eyðilagt. Það er líika skiljan-
legt að fröniskum hermönnium
renni i skap, er þeir sjíá andstæð
inga leita skjóls handan við landa
mærin. Og Sakietþorp hefir áður
verið nefnt í fréttuim. Það var þar,
sem fjórir franskir hermenn voru
teknir höndum af Túni-simönnum
og út af því urðu miklar viðsjár í
milli Frakka og Túnismanna. En
Alsir mundi allt loga í uppreisn
og mundi öðlast sjálfstæði að lok
um, þótt það væri eyja eins og
Þingvaliavatn ísi la gt
Kárastöðu.m í gær. — Þinglvalla
vatn er nú aHt ísi lagt, en ísinn.er
enn varia- mannheldur- Um daginn
fór bóndi héðan úr sveitinni út á
ísinn og var hann þá um sex þuml
ungar áð þykkt, en um helmingur
hans var ónýtur hroði. Mun enn
líða nokkuð þar til haagt verður
að hefja veiðar niður um ísinn,
en þegar vatnið leggur er só'tt út á
vatnið til TCiða. Leggja menn gjarn
an net undir ísinn og afla sæmi-
lega.
Bílfært er nú að Þingvöiltum um
Sogsveg. Ófært er með ölliu ivm
Almannagjá, enda 3—4 m. djúpur
skafl á Kárastaðastíg, þar sem far
ið er upp úr gjánni. G.F.
Knattspyrnan
rramnaio di * slðu
hólmi). 15. júní: SVíþjóð—Ung-
verjaland (Stokkhólmi), Mexíkó
—Wales (Sandviken).
4. riðill. 8. júní: England—Rúss-
land (Gautaborg), Brasilía—Aust-
urríki (Uddavalla). 11. júní: Brasi-
lía—England (Gautaborg), Rúss-
land—Austurríki (Boras). 15.
júní: Rússland—Brasilía (Gauta-
borg), England—Austurríki (Bor-
as).
Þegar úrslit hafa fengizt í riðl-
unum eru fjórðungsúnslit ákveðin
þannig. Sigurvegarinn í 1. riðli
leikur við nr. 2 í 2. riðli. Sigur-
vegarinn í 2. riðli leikur við nr.
2 í 1. riðli. Sigurvegari í 3. riðli
leikur við nr. 2 í 4. riðli og sig-
urvegarinn í 4. riðli leikur við nr.
2 í 3. riðlr. Þau fjögur lið, sem
þá eru eftir, verða dregin saman
og þau tvö, sem sigra í undanúr-
sliíum leika til úrslita í Stokk-
hólmi.
VAÐSroTAM
Bourguibisminn meðal
fallinna
Meðal þessara blaða er frjáls-
lynda brezka blaðið Manchester
Guardian, sem ræðir málið í rit-
stjóraargrein is. 1. m!ánudag og seg
ir m. a. á þessa leið hér lausl. end
ursagit.
Á laugardaiginn notuðu áhafnir
25 franslkra flugvéla „rélttinn til
sjálfsvarnar" að sögn franska her
málaráðherrans, og vörpuðu
sprengjum ó þorpið Sakiet Sidi
Youssef, sem er rétt handan við
landamæri Alsír, og því í Túnis. j
Túnismenn segja að þeir hafi drep
ið 75 manns, þar á meðal konur og1
börn. Enn hetfir þó ekki verið get-
ið uim eitt andlát. Það er „þourg-
uihisminn“. Þetta ieru launin fyrir
að standa með vesturveldunum,
verður nú hæðnis'ávarp þjóðernis-|
sinna tfil leiðtoga síns, og Nasser í
Egyptalandi hefir unnið enn einn
þægilegan sigur. Draumur Bour-
guiba forseta uim Mahgreb í ná-
inni samvinnu við Frafcka, er nú
gersaimlega von'laus. Það er lýsandi
um ástandið, að árásin var gerð
nolfckrum kl'ufckusitundium eftir að
Bourgiba hafði haldið ræðu og
bent á hættuna, sem Alsírmálið
felur í sór. Hann sagði:
Ef Alsírþjóðin örvæntir um
um stuðning vesturlanda og
byrjar að fara niður hina hálu
brekku arabísks sj'álfstæðis, senv
hefir þegar hleypt af stað öðrum;
þjóðum er orðið hafa fyrir von-i
brigðum með vesturlönd, og líta
Kenningar dr. Helga Pjeturss.
SIGRÍDUR Björnsclóttir skrifar:
„Það var ánægjulegt að s.já í
blaði yðar 14. desember síðast-
liðinn grein Þorsteins Guðjóns-
sonar „Gömul vi’tni í nýju ljósi“.
Fleiri .þyrl'tu að tafca í sama
streng og sjá þannig forn
sannindi í Ijósi mitím'aþekkingar.
Ekkert myndi betur opna augu
fólks fyrir þeirri þörf, að njóta
hinna fornu rita og skilja þau í
samræmi við þekkingarstig sinn-
ar samtíðar. En það hefir hver
kynslóð á ínargvíslegan hátt
reynt að gera. — En nú má sjá
á þessu sviði lengra og víðara
en aður. — Ef íslendingar þegja
ekki skoðanir og skýringar dr.
Helga Pjeturss í hel. Og ef svo
fer verður það hvonkd áhættu-
né vanzalaust. Þarft verk hlýtur
því að vera að skrifa á þennan
hátt og væri óskandi að fieiri
slíkar greinar birtust 1 blaði yð-
ar.
Sigríður Björnsdóttir“.
Þér eða þú?
JÓHANNES í Herjólfsstöð sk-rif
ar: „í Tímairunv 5. nóvember
1957 er grein. eftir skólastjóra
um þéringar. Hann segir að þér-
ingar séu „erfðavenjur“ liðinna
alda. En hvað mó þá segja um
þúanir? Þær eru mikiu eldri, því
höfundur lcristinnar trúar þúaði'
fram í dauðánn á krossinum og
í fyrstu Biblíurmi eru eWfci þér-
anir. Skótastjórinn segir að prest
ar hafi farið að þúa safnaðar-
fólk sitt og línurnar urðu ó-
skýrari. — Við vissum að fuil-
veldisárið 1944 taiaði þáverandi
biskup landsins í útvarp á þá
leið að við allir landsmenn skvld
um þúast frá þessum merku tíma
mótum. Það sama ár fékk ég sam
þykkt á Búnaðarsambandsfundi
Suðurlands, sem nær frá Kolvið-
arhóli að Skeiðarársandi, að við
allir, sem búum á þessu sam-
bandssvæði þúuðum aliia, er til
okkar kænvu. Við værum ekki
skyldugri að breyta otokar dag-
lega móðurmáli. Skóiiastjóri seeir
„að margar eldri konur fcunni
ekki við að ókunnugt fólfc þúi
þær.“ Máslke er þar fundin skýr
ingin á því hversu mæði’um geng
ur illa að kenna börnum sínum
Faðirvorið. Þessa bæn allra
bæna. (Sjá i Tímanum mynd fi.
nóvember 1957. Það var engin
tilviljun að ungmiennafólögin
vildu afnema öfugmæJið þéringar
því að þau vissu að saimeinaðir
stöndum við en sundraðir f.öll-
um við.“
Ekiki treysti ég mér til þess
að taka þátt í þessum umræðum.
Baöstofuspjalli er iokið í dag.
—Flnnur.