Tíminn - 15.02.1958, Side 1

Smir TlMANS eru
Kltstiórn og •Krlfstofui
t 83 00
BlsSamenn eftlr kl Iti
1130) - 18303 — 18303 — 11304
42. árgangur.
I
Reykjavík, laugardaginn 15. febrúar 1958.
EfnlU:
Aðsetiur stafnana og embætta,
bís. 5.
Fundur æðstu manna, bls. 6,
TJim Einarssögu ÁsmundSsonar,
bfe. 7.
38. blað.
Lýst yfir stofnun sambandsríkis
Jórdaníu og Iraks í gærmorgun
Feisal vertJur ætisti ma'Sur sambandsríkisins.
Hálíur mánuSur síían „Arabiska sambands-
J Ký«?veldi'Ö<< var stofna'ð
NTB—Amman og London, 14. febr. — Nýtt arabiskt
Sambandsríki var stofnað í dag, er konungsríkin írak og
Jórdanía sumeinuðust í sambandsríki, sem í eru um sex og
hálf milljón manna. I London er þessu fagnað, og talið að
hér st fram kominn annar möguleiki til sameiningar Araba.
Ekki cé víst, að Kairó verði í framtíðinni höfuðborg allra
Araba
Oryggisráðið ræðir kæru Túnis og
gagnkæru Frakka um árásina á Sakiet
Frá Saudi-Arabíu er tilkynnt,
©ð Sauci konungur hafi í hyggju
©ð ganga í hvorugt sambandsríkið,
. en Saudi-Arabía muni þó ef tii
vill fús að ganga í hugsanlegt
Heuss boðið til
Bandaríkjanna
LONDON, 14. febr. — Theodor
Heu-:s, f'orseti Ve.- tur-Þýzkalands
hefir þ*ekkst boð Eisenhowers for
seta, um að koma í heimsókn
til Bandari'kjanna. Mun Heuss
verða í Bandaríkjunum 4.—6.
júní næktkomandi, cig verður von
Brentano utanríkisráðherra í för
með hormm.
FUF ræðir
húsnæðismál
Fundur verður haidinn í
F.U.F., Félagi ungra Fram-
sókmarmanna í Reykjavík,
næst komandi þriðjudag, 18.
þ. m. og hefst hann kl. 8,30
e. h,
Fundarefni verður hús-
næðísmál. Frummælandi
Hannes Pálsson fulltrúi.
Dagskrá að öðru leyti í
fundarboði.
F. U. F.
ríkjasamband milli þessara sam-
bandsríkja.
Feisal kommgur liins
nýja ríkis.
Hussein konungur Jórdaníu og
frændi hans Feisal konungur í
Irak, sátu við samningaborðið alla
^ siðastliðna nótt,
og við sólarupp-
rás í morgun und
irrifcuðu þeir
samninginn. Heit
ir ríkið Hið ara-
biska sambands-
ríki. Feisal verð-
ur æðsti maður
hins nýja ríkis,
en Hussein stað-
gengffl hans. Báð
ir konungarnir
haida konung-
dómi í sínum
gömlu ríkjum,
Feisal í olíulandinu írak, en Huss
ein í Jórdaníu, sem er að mestu
eyðimörk. í hinu nýja sambands-
riki verða henmál
cg utanríkismál
sameiginleg, eitt
þing fyrir bæði
ríkin. Þjóðifáni
verður einn. —
Einnig er ætlun-
in, að Ihaigkierfi
landanna verði
| .■fgBrjHÍ sameinuð inu-
1. * WHBmK an sk-amms. í yfir
lýsingunni frá konungunum, sem
eru aðeins 22 ára og jafnaldrar,
segir, að öðrum Arabardikjum sé
heimil upptaka í sambandið.
Frakkar kæra
formlega
NTB—París, 14. febr. Seint í
kvöld, barst sú frétt, að Frakk-
ar hefðu formlega borið fram
kæru sína á hendur Túnis við
öryggisráð S.Þ., vegna hjálpar
Túnis við uppreisnarmenn í Al-
sír. Georges Picot, formaður
sendinefndar Frakka hjá S.Þ. af*
lienti Sobolev kæruna.
Kjarnorkukafbátar
fyrir Polaris skeyti
NTB-Washington, 14. febrúar. —
Sjóher Bandaríkjanna lagði í dag
fram pöntun urn þrjá kjarnorku-
knúða kafbáta, sem hægt er að
nota til að skjóta fjarstýrða flug-
skeytinu Polaris, enda þótt kaf-
báturinn sé í kafi. Tveir bátanna
verða smíðaðir hjá General Dyna-
mics í Connecticut, en hinn þriðji
í skipasmíðastöð hersins í Cali-
forníu. Fyrsti kafibáburinn verður
reiðubúinn til afhendingar árið
1960, en einmitt það ór eiga
Polaris fl-ugskeytin að verða
fjöildafraimleidd.
Kafbátarnir verða hinir stærstu
sem byggðir hafa verið. Þeir verða
56600 smálesta skip, verða 380 fela
langir^og 33 feta breiðir. Þeir
verða ‘ einnig svo djúpir, að eld-
filauigunum, sem eru 30 feta lang-
ar, verðui' komið fyrir í lóðréittri
stöðu. Hver bátur getur tekið með
sér 16 sfceyti. Áætlað er, að hvert
skeyti verði búið vatnsefni-s-
sprengjuMeðslu og samsvarar
sprengikrafbur hennar 10 milljón-
um smálesta af venjúlegu eldfimu
og auðsprengdu sprengiefni.
Pineau reifar máliS í utanríkismálanefnd franska
þingsins. — Upplýst, aíi árásin var ekki geríi
skipan stjórnarinnar
NTB—New York, París og Túnis, 14. febr. — Beiðni Túnis
um upptöku kærunnar út af sprengjuárásinni á laugardag-
inn var, var lögð fram formlega 1 dag og birt í Washington,
Frakkar hafa og ákveðið að kæra Túnis fyrir brot á samn-
ingum um herstöðvar og ólöglega aðstoð við uppreisnar-
menn. Bii*ti Pineau utanríkisráðherra utanrikismálanefnd
franska þingsins þessa ákvörðun stjórnarinnar. Hann skýrði
frá, að árásin hefði ekki verið samkvæmt stjórnarskipun.
Mótmælaverkfall var í Túnis í dag.
Vistir í þyrilvængjum.
Til að forðast árekstra við her-
Iið í Túnis, er ætlun Frakka að
færa setuliði sínu, sem er alger-
lega einangrað, viistir og aðrar
nauðsynjar með þyi'ilvængjum og
flugvélum, upplýsti Pineau utan-
ríkisráðherra, er hann flutti utan-
ríkismálanefnd þingsins skýrslu
síðdegis í dag. Ef til árekstra.
kæmi þrátt fyrir varúðarráðstaf-
anirnar, bæru Túnisbúar fulla á-
byrgð á því. Kvað hann stjórnina
vilja allt til vinna, að sættir kæm-
ust á. en ekki væri hægt að semja,
meðan franska setuliðið væri ein-
angrað.
Framsóknarvist
Arásin ekki samkvæmt
stjórnarskipun.
Frakkar munu Ieggja fram
kæru í öryggisráðinu vegna hjálp
ar Túnis við uppreisnarmenn og
endurtekinn ágang við landa-
mæri Alsír. Tekið er fram, að
hér sé ekki um gagnkæru aðí
ræða, heldur sérstök tilmæli til
öryggisráðsins. Pineau tók fram,
að Frakkar vildu alls ekki af-
sala sér neitunarvaldi í málnvu.
Frakkar fallast á, að stofnnð
verði nefnd Frakka og Túnisbúa
með hlutlausum formanni. Pin-
á Akranesi
Framsóknarfélag Akraness hef
ir skemintisamkomu í félagsheim
-li templara næstkomandi sunnu
dagskvöld og hefst samkoman
klukkan 8,30. — Spiluð verður
framsóknarvist og dansað á eftir.
Ásgeir og Hör.ður spila fyrir
(lansiuum. Öllum er heimill að-
gangur. Aðgöngumiðar verða
seldir í sanikomuhúsinu kl. 4—5
á sunnudag.
Gaílop-skoðanakönnim í Danmörku segir:
Þrír af hverjum fjórum Dönum, sem
afstöðu taka, vilja skila handritunum
Nýtt Helgafell birtir stórmerka greinar
gerð um þessa skoðanakönnun
í nýkomnu hefti af tímaritinu
Helgafell, fjórða og síðasta
hefti ársins 1957, er grein, sein
hlýtur að vekja óskipta athygli
íslenctinga. Heitir hún ,,V1LJA
DANIR AFHENDA HANDRIT-
IN“ — skoðanakönnun dönsku
Gallup-stofnunarinnai'. Er þetta
ýtarleg greinargerð um þessa
skoðanakönnun, og birtir Helga- j
feli hana með einkaleyfi, en Tím
inn getur efnis hennar að nokkru
nieð' leyfi ritstjórnar Helgafells.
3 af hverjum 4 Dönum.
Skoðanakönnuii þessi fór ný-
lega fram. Niðurstaðan er í
stuttu máli sú, að 3 af hverjum
4 Döniun, sem skoðun liai'a á
málinu, vilja afhenda íslending-
um handritin. Þetta liljóta að
vera mikil gleðitíðindi fyrir ís-
lendnga. Þá kemur og- í ljós, að
Frjálslyndi flokkurinn er íslciul
ingi^m hliðlLollastur í málinu,
en næsth'. honum eru jafnaðar-
menn og Réítarsambandið. Að-
eins 2 af luindr. vilja láta nefnd
stjórnmálamanna fjalla um mál-
ið. — Torfi Ásgeirsson, hagfræð
ingur, forstöðmnaður ísl. Gallup-
stofniiiiariiuiar, hefir aflað þess
ara upplýsinga hjá döusku stofn
uninni.
Spurningin og' svörin.
Spurning sú, sem stofnunin
beindi til svaramanna siuna
hljóðaði svo: „íslendingar hafa
mælzt til þess við Pani, að þeim
verði aflient íslenzku frumhand
ritin, þar á meðal liandrit af ís-
lendingasögumim. Álítið þér, að
Danir eigi að verða við þessum
tilmælum?“
Úrslitin urðu þessi:
41 af hundraði svaraði ját-
andi, 15 af hundraði neit-
andi, 44 af hundraði „veit
ekki". Eða með öðrum orð-
um: Af þeim 56 af hundraði,1
sem í Ijós láta skoðun á mál-
inu, svara 41 játandi, en það
er um 75%.
Þá keniur í ljós sú óvænta
niðurstaða, að 75% Réttarsam-I
bandsmanna svara játandi, en I
25% neitandi, og sézt þá, að
Starcke ráðherra, forinaður
Réttarsambandsins, sá er harð-
ast berst gegn afhendingu hand-1
ritanna, er tiltölulega einangr-
aður í flokki sínum.
Ýmsar aðrar upplýsingar vorn
í greininni, svo sem um afstöðu
manna eftir landshlutum, efna-
liag, menntun, kynferði, aldri,
starfsgreinum o.fl. og er þeim,
sem hug liafa á að kynnast þess
ari skoðanakönnun nánar, bent
á að lesa greinina í Helgafelli.
Annað efni Helgafells.
Af öðru efni þessa heftis Helga
fells má nefna grein, sem nefn
ist ALKOHOL eftir Karl Strand
lækui í London. Grein uin skáld
skap Jónasar Hallgrínissonar
eftir Sigurð Nordal, prófessor.
PINEAU
eau sagði, að Frakkar hefðú
lengi haft kæru í huga, en hætt
við, af því að þeir hafa ekki
viljað gera málið alþjóðlegt, —
en nú yrði ekki lengur hjá þvi
komizt. Hann upplýsti. að árás-
in hefði ekki verið gerð að sktp-
un stjórnarinnar, er hún yrðl
samt að taka á sig ábyrgðina.
Pineau kvað Frakka bafa S
hyggju að halda flotahöfn sinni
í Bizerta.
ÍKæran formlega Iögð fram.
I Kæra Túnis vegna árásar Frakka
á Sakiet Sidi Youssef var í dag
lögð formlega fyx'ir , öryggisiráð
S.Þ. Segir þar, að hernaðaraðgerð-
ir Frakka í Túnis og Norður-Afr-
íku yfirleitt séu ógnun við öryggl
fólksins og feli í sér hættu fyrir
heimsfriðinn. Kæran var lögð
fram í bréf frá Mongi Slirn, full-
Þá er grein eftir Ilalldór Kiljan trúa Túnis hjá S.Þ. til Sobelev,
Laxncss, byggð áræðu, forseta ráðsins. Sli-m kallaði að-
seni liann hélt í vinahófi hér gerðir Frakka hreina árás og
heimkominn eftir móttöku Nó- beiddist þess, að öryggkráðið
belslauna. Þá er ljóðaflokkur gerði nauðsynlegar ráðstafanir til
eftir Chauser í þýðingu Helga að eyða þeirri hættu, sem nú ó®n-
Hálfdánarsonar, „SAGAN AF aði Túnis. Kunnugir telja líkiegt,
HANANUM", og grein um höf- að SoboTev muni kveðja rúðið
undinn eftir Kristján Karlsson. saman á þriðjudaginn til að ræða
Þá er ritað um bókmcniitir og kæruna. Tekið er fram í kærunni,
listir. Ritstjórn Helgafells skipa að Frakkar hafi lengi brotið hlut-
Tómas Guðmundsson, Ragnar leysi Túnis, með framkomu sinni
Jónsson, Kristján Karlsson og landamærin, einnig að þeir
Jóhannes Nordal. I (Framh. á 2. síðú.)