Tíminn - 02.03.1958, Page 6

6
TÍ M IN N, sunmutaginn '2.‘ ifriara 1958.
Útgefandl: Framsóknarflokkurlnn
Ritstjórar: Haukur Snorrason, Þórarinn Þórartnmw (áb.)
Skrifstofur í Edduhúsinu við Lindargötn.
Símar: 18300, 18301, 18302, 18303, 18304
(ritstjórn og blaðamenn).
Auglýsingasimi 19523. Afgreiðslusíml 1232S.
Prentsmiðjan Edda h.f.
Framsóknarflokkurinn og þjóðin
ÞEGAR aðalfundur mið-
stjórnar Framsóknarflokk-
sins var settur hér í borginni
á föstudaginn, voru þar
mættir 60 fulltrúar úr öllum
héruðum landsins. Auk
þeirra margir gestir, sumir
þeirra langt að komnir.
Þarna voru menn úr flestum
stéttum þjóðfélagsins og á
öllum starfsaldri. Fundurinn
var í raun réttri þverskuröar
mynd af þjóðfélaginu. Hann
stendur í 3 daga. Þar eru til
umræðu helztu úrlaunarefni
þjóðarinnar í dag, þar er
mörkuð sú stefna, sem flokk-
urinn mun fylgja í einstök
um málum nú í næstu fram-
tíð. Þannig hefir það ætíð
verið í sögu flokksins. Full-
trúar flokksfélaganna um
land allt koma saman, efna
til frjálslegra og hispurs-
Iausra umræðna um málin
og taka ákvörðun um fram-
kvæmd stefnumála flokks-
Inis. Þaimig mótast stjóm-
málabarátta Framsóknar-
flokksins af nánum tengslum
við fólkið í landinu á hverj-
um tíma. Hugsjón samvinnu
og réttlætis í efnahagslegum
og menningarlegum sam-
skiptum skipar mönnum í
sveit;með Framsóknarmönn-
um: Þar er hið stóra mál, hin
stóra hugsjón, sem sífellt
þokast nær framkvæmd
þótt hægt miði á stundum
Um þaö mál þarf raunar ekki
að halda fundi né ráðstefnur
Þar eru allir á einu máli. En
£ önn starfsins og erli dag-
anna rísa jafnan mörg fram
kvæmdamál með yfirbragði
dægturmála, sem miklu skipt
ir að ráðist til úrlausnar í
sem nánustum tengslum við
flokksmenn alla. Þau eru
rædd og úrskurðuð á slíkum
fundum. Samkomur eins og
aðalfundur miðstjórnar
Framsófcnarflokksins gegna
því þýðingarmiklu hlutverki
í þjóðlífinu. Þær styrkja
raunverulegt lýðræði og
þingræði og efla heilbrigt
viðhorf í hinúm þýðingar-
mestu málum.
FRAMSÓKNARflokkur-
inn hefir nú starfað í rösk-
lega 40 ár. Þegar litið er yfir
þessa starfssögu nú vekur
þaö athygli þeirra, sem utan
við samtökin standa, hversu
samfcentur og sterkiu- flokk-
urinn hefir ætíð reynzt og
hversu kröftugiega hann
hefur hrint frá sér öldum
sundrungar og klofnings sem
upp hafa risiö. Innri styrk-
leiki flokksins hefir e.t.v.
aldrei komið betur í ljós en í
tvennum undafarandi kosn-
ingum. í Alþingiskosning-
unum 1956 gekk flokkurinn
heill og óskiptur tii sam-
starfs við bandamenn sína í
Alþýðuflokknum og sannaði
eftirminnilega aö hann er
vaxandi flokkur um land allt
Hið sama gerðist nú í bæjar-
stjórnarkosningunum. Þegar
á heildarmynd þeirra er litið
sannast þaö enn, að Fram-
sókarflokkurinn er að eflast
og sífellt að vinna á þar sem
aðstaða hans var erfiðust
áður, 1
MARGAR stoðir renna
undir aukið gengi Fram-
sóknarflokksins og vaxandi
tiltrú hans meðal þjóðarinn-
ar. Þegar litið er yfir þjóðar-
söguna síðustu áratugina sér
hvert mannsbarn, aö þar
hefir flokkurinn markað
spor í að kalla má öllum þjóð
þrifa og framfaramálum.
Framsóknarflokkurinn hefir
átt sæti í ríkistjórn, ýmist
einn eöa með öörum í þrjá
áratugi og haft forgöngu um
öll meiriháttar framfaramál,
sem hafa á skömmum tíma
gjörbreytt aðstöðunni til
þess aö lifa í landinu. Hvar
sem bent er á hin stóru fram
faramál í sveit eða viö sjó,
er um leið bent á þátt Fram-
sóknarflokksins í uppbygg-
ingu hins nýja þjóöfélags. í
sveitunum hefir oröið alger
bylting i tækni, ræktun og
húsakosti og um land allt
hefir skapast algerlega nýtt
viðhorf til landbúnaðarins og
sveitalífsins. Ekkert hefir
þar veriö stórvirkara en bar-
átta Fi-amsóknarflokksins
innan þings og stjórnar og
utan. Viö sjávarsiðuna hefir
uppbyggingin lika verið mik-
il og merkileg. Framsóknar-
flokkurinn hefir lagt vaxandi
áherzlu á eflingu sjávarút-
vegs og nauðsyn þess að hag-
nýta aflann sem bezt. Víðs
vegar um landið hafa sam-
vinnufélögin haft forustu
um þennan þátt atvinnulífs
ins. AIls staðar hefir heil-
brigður atvinnurekstur viö
sjóinn átt að mæta stuön-
ingi Framsóknarflokksins. í
iðnaði hafa sum stærstu á-
tökin veriö gerð af samvinnu
mönnuni og enginn flokkur
hefir rætt hispurslausar um
hagnýtingu náttúruauðlinda
landsins og möguleika á stór
iðju en einmitt Framsóknar
menn. Iönaðurinn í dag
hvilir algerlega á raforkunni
en bygging raforkuvera og
hagnýting raforfcu sem víð-
ast um landið, er einmitt ein
af þeim stóru framkvæmdum
sem Framsóknarflokkurinn
hefir leitt í höfn.
ÞANNIG MÆTTI lengi
halda áfram að rekja dæm-
in. Saga þjóðarinnar og fram
faramia síðustu áratugina er
öðrum þræði saga Framsókn
arflokksins og baráttumála
hans. í dag mæta ýmsir erfið
leikar hinni frjálslyndu og
alhliða umbótastefnu Fram
sóknarmanna. Dýrtið og erfið
leikar atvinnuveganna vegna
misræmis í verölagi heima og
erlendis, sækja að framtaki
mamia. Upp rís hætta á
hnignun ef menn halda að
sér höndum og gera ekkert.
Það er við þessar aðstæður
sem miðstjórn Framsóknar-
flokksins kemur saman til
fundar að þessu sinni. Aö
baki er merkilegt tímabil
framfara og uppbyggingar.
Framundan er sú hætta, aö
heimatilbúnir og utanað-
komandi erfiðleikar valdi
stöðvun. Þessi vandamál eru
ítarlega rædd á aöalfundi
mi'östjórnar Framsóknarfl.
Walter Lippmann ritar um alþjóðamál:
Rússar telja leppríkjakerfið liklegra
til langlifis en Atlantshafsbandalagið
Vilia vi(Jhaida status quo í samskiptum austurs
og vesturs, aí því ati þeir telja aí þróunin
veríi þeim hagstæð
Ef menn lesa síðustu bréf
og ræður frá Rússlandi og
Kína með nokkurri athygli
og hlýða jafnframt á orð
þeirra, sem gerzt mega vita,
hvað þeir raunverulega eru
að fara, kemur allglöggt
fram, hvert er það stefnumið,
er þeir hafa fyrir augum í
utanrikispólitik.
Það er einfaldlega, að í skiptum
austurs og vesturs sé nú aðfall að
þeirra strönd; það sem stefnt er
að er allis ekki að gerð verði alvar-
leg tilraun til að semja um þau
málin, sem mestu skipta, heldur
þvert á móti að spennan slakni og
um leið dragi úr sérhverri meiri-
háttar tilraun til þess að breyta
rás atburðanna eða leiða þá í aðra
farvegu.
Þegar þeir því eru að ræða um
fund æðstu manna, þá líta þeir á
slíka samkomu sem vel trl þess
fallna að lægja öldur tilfinning-
anna og draga úr viðnámi og ótía
við það, sem fram á að koma, ef
enginn skiptir sér beinlínis af því.
En það, sem þeir ætla að muni
, gerast, og byggja stcfnu sína á,
er að hið vestræna bandalagakerfi
1 muni leysast upp áður en hrikta
fer verulega í bandalagakerfi
kommúnista.
Sagan og þróunin
Ráðandi rnenn eru marxistar, og
sem slíkir eru þeir vitaskuld haldn-
ir þeirri bjargföstu trú, að sagan'
i vinni með þeim. En enda þótt utan-
| rikisstefnan falli að marxistískum
j hugsunarhælti þeirra, þá eru menn
eins og Ki-ustjoff og samstarfs-
menn hans raunsæir menn, sem
jhalda sér við jörðina.
I Þegar Ki’ustjoff heldur því fram,
að friðurinn verði bezt tryggður
'með því að viðhalda óbreyttu
I ástandi — status quo — þá býr hér
meira á bak við en sú skoðun, að
sundurskipt Þýzkaland sé bétra
,fyrir hann en sameinað Þýzkaland
og leppríkjakerfi sé betra en hlut-
laust belti. Sennilegt er, að hann
i trúi því, eins og margir stjórnmála-
| menn á Vesturlöndum, að samein-
að Þýzkaland og frelsun Austur-
Evrópulanda með einhverjum hugs
anlegum hætti, sé miklu hættu-
legra ástand en það, sem ríkir í
dag. En hér er enn meira á bak
við. Hann trúir því líka, að Var-
sjársáttmálinn sé líklegur til að
endast betur en Atlantsliafsbanda-
lagið, af því að á bak við liann er
nieira vald og ákveðnara í hvað
gera skuli. Afleiðingin er, sam-
kvæmt þessum hugsunarhætti, að
vestræna bandalagið muni gliðna
fyrst.
Status quo og þróunin
í alþjóðamálum
Ekki liggui' fyrir nein sönnun, að
því ég get séð, sem styður þá skoð-
un að Krustjöff sé að leika sér að
hugmyndinni um að nota herváld í
þessum skiptum, né heldur að
hann reifcni með að hafa á hend-
inni hernaðarlega ytfirburði. Stefna
hans gerir ráð tfyrir áframhaldandi
' þessa dagana. Löng reynsla
styður þá skoöun, að þær
ákvarðanir, sem þar verða
teknar, verði þjóðinni heilla
drjúgar og í fullu samræmi
við það höfuðstefnumál
flokksins, að efla hér heil-
brigt, réttlátt og hamingju-
rikt þjóöfélag. Menn rnega
aldrei missa sjónir á því tak
marki þótt tungl vaði í skýj -
um stundarerfiðleika.
I hernaðarlegu þrátefl'i, eða slíku
I valdajafnvægi, að hvorugur aðilinn
'geti þvingað hinn. Það, sem hann
reiknar aftur á móti með, er, að
það kerfi, sem Rússar byggja á, sé
stöðugra en sanistarfskerfi vest-
rænna lýðræðisríkja, sem eiga líka
að stríða við flókin vandamál
heima fyrir, sprottin upp af leif-
um evrópskra heimsvelda, sem í
rauninni eru ckki lengur til.
Ef þetta er rétt skilgreining, þá
er aðalgátan fyrir vestrænu lýðræð
, isrikin þessi: Ilafa þau efni á því
aö byggja stefnu sína á sama grund
velli og Krustjoff, á óbreyttu
ás’tandi — status quo ? í reyndinni
er viðhald status quo— þótt ekki
sé það viðurkennt almennt —■ sú
stefna, sem Vesturlönd fylgja í
Alsír, á Kýpur, í Þýzkalandi, í
Miðausturlöndúm og Suðaustur-
Asíu, á Formósu og Kóreu. Það,
seni aðskilur okkur og Krustjoff,
er, að við reynum að viðhalda
status quo af því að 'við' óttumst
áhættuna, sem fylgir því að breyta
til. Krustjóff vRI viðhálda status
quo Vegna þessy að hann er sann-
færður um að ástaridið muni þá
þróast til hagræðis fyrfr Rússa.
Bandamenn Krusfióffs?
Ef Krustjoff hefði nú .rétt fyrir
scr í þessu, þá er það meirá en lít-
ið hagræði fyrir hann, að menn
eins og Dulles, Adenáuer og Mac-
millan skuli vinna að þvi af
fremsta megni að fyriihyggja, að
Vesturlönd geri nokkra alvarlega
tilraun til þess að splundrá status
quo og leggja út á nýjar brautir.
Það er þægilégt fyrir hann, ef
hann vill ekki þurfa að kalla
Rauða herinn heim írá Austur-
Þýzkalandi og PóIJahdi áð svo fínir
málfllutningsmemr á Vesturlöndum
skuli túlka máiih horium til hag-
ræðis og halda þvi frarn, að ekki
eigi að taka upp neina nýja stefnu
eða brjóta upp rikjandi status quo,
sem gæti leitt til þéss að hernám
Austur-Þýzkalands ög PÓllands
yrði trúflað í írarirkvæmd.
(NY Herald Tribune, einkarétt
j á íslandi á birtingú greina eftir
Waliter Lippmann héfir Tíminn).
Landamerkjamál neðan jarðar -
girðingar á skurðbökkum
Að loknu erindi Ólafs Sigurðssonar á Hellulandi um
æðarvarp, á Búnaðarþingi í fyrradag, var gengið til
dagskrár og voru 4 mál á dagskránni.
Landamerkjamál neðan jarðar
Var fyrst rætt um frumvarp
til laga um jarðhita. Framsögu-
maður allsherjarnefndar var Jón
Gíslason, Norðurhjáleigu. Alimikl
ar umræður urðu um m'álið, en
lagabálkur þessi hefir verið samin
og undirbúinn í nefnd og með
aðstoð sérfræðinga. Einlcum er
umdeilt hversu víðtækur eignar-
réttur einstaklinga á jarðhita er,
en frumvarpið gerir ráð fyrir, að
ríkið eigi allan hita sem finnast
kann meira en 10Ö ‘ni. undir vfir
borði jarðar. Allsberjarnefnd
gerði tillögu um að ■ landeigend-
um yrði tryggður ótímabundinn
réttur til eigin afnota af jarðhita
neðan við 100 riiétrá.
Sigmundur Sigurðsson, Syðra-
Langholti, kvaddi' sér hljóðs og
taldi mikla annmarka á því, ef
ríkið ætti að eignast aRan jarð-
(Framhald; á 8. síSul
’BAÐsrorAN
Hollendingar
— starfsamt fólk.
Vigfús Guðmundsson skrifar: —
„Mig l'angar til að undirstrika
ýmislegt í grein hollenzka blaða-
mannsins, sem nýlega birtist í
Timanum, varðandi það að Hol-
lendingar flyttu til íslands. Hefi
nokkrum sinnum Iireyft þessu
máli áður, en engar undirtektir
fengið. — Hollendingar eru eitt-
hvert duglegasta, nýtnasta, þrifn
asta og ráðdeildarsamasta fólk,
sem til er í heiminum. Þannig er
almennt álitið á Holi'endingum í
beztu nýbyggðu löndum heimsins,
sem þeir hafa flutt margir tU, t.
d. Nýja Sjálandi, Suður-Afríku
og víðar. Þeir eru mann fljót-
astir að Jæra erlend tungumál',
vel gefnir og uppiýstir. — Vegna
þrengsla verða Hollendingar að
flytja í tugþúsunda tali frá landi
sínu árlega til' þess að leita sér
atvinnu. Eg hefi víða um heim
talað við Hollendinga, sem iiafa
orðið að íiytja í fjarlægð frá
landi sínu, en ekki fundið einn
einasta þeirra, sem vissi að
möguleiki væri. fyrir sig að fá at-
vinnu á íslandi..
Víðar fólk en í Færeyjum
og Kaupmanmahöfn.
Og ætili það sé ekki eitfchvað svip
að með íslendinga hér heima?
Mæna þeir ekki stöðugt á Fær-
eyjar og Kaupmannahöfn, þegar
þá vantar erlent verkafótk? Lík-
ast og crtgir aðrir staðir séu tii.
Væri nú ekki reyziandi fyrir þá,
sem vantar sjómenn og iandbún-
aðan'erkafólk, að snúa sér tii Hoi
lands? Og jafnframt reyna að
ryðja úr vegi hömlúm og fáfræði
milli íslands og Holiands. Og
ekki aðcins að fá daglaunafólk
frá Hoííla'ndi, heldur líka fólk,
sem viH mynda sér sín eigin heim
ili á ísiandi — nýja iandnema.
Ilér á landi væri mun betra að
búa f.yrir milljón íbúa, heldur
en þessa á annáð hundrað þús-
und, er nú byggjá landið.

V. G."