Tíminn - 18.04.1958, Side 5

TÍMINN, föstudaginn 18. apríl 1958.
5
Sextugur: Pétur Jónsson
veitingamaSur, ReykjahlítJ
Um langan aldur hefir Reykja
'hlíð við Mývatn verið þekktur á
fangastaður meðal þeirra, sem
skipuleggja langferðir á landi hér
hvort heldur hefir verið til rann
sóknaferða eða skemmtiferðalaga
Veldur því annars vegar, að þar í
grennd eru margbreytileg náttúru
■ fyri-rbaeri til athugana og rann
sókna, og.hins vegar að Iandslag
við Mývatn er mjög sérstætt og
írábrugðið því, sem almennt er
• hér á lahdi, og hefir þvi aðdráttar-
afl fyrir skemmtiferðafólk. M!á hé:
enn við bæta, að þar sem Reykja
hljð stendur við annan jaðái
þeirra öræfa, sem skilja Norður
land og Austurland, var þar ein:
. og sjálfsagður áningarstaður
þeirra, sem þurft hafa að leggja
leið sína milli landsfjórðunga á
þeim slóðum, þar á meðal land-
póstanna gömlu.
Svo langt sem rnenn muna máttu
ábúendur í Reykjahlíð alljafnan
búast við því á sumrum að fjöl-
menna ferðamannahópa bæri þar
að garði, jafnvel fyrirvaralaust
með öllu, áður en simasamband . r ■ .. ~ , . ,
á. Sumir álikir ges.ir, eink. WAIatóSÆ
misseri samfleytt,, þó að ekki væri
það orðin skylda nemenda að vera
svo lengi í búnaðarskólum. Pétur
mun að því leyti hafa verið vel'
undir námið búinn, að hann h.afði
þá þegar lesið mikið og um fjöl-
um þó útlendir, höfðu þar margra
daga dvöl, eins og ferðafrásagnir
ýmissa þeirra bera með sér. Inn-
lenda ferðafóikið, sem þangað
kom var aðallega á ferðalagi
milli héraða eða landshluta, því aö
skemmtiferðir fólks um landvegu,
þekktust naumast fyrr á dögum.
Þær komust ekki á hér á landi,
svo heitið gæti, fyrr en með vega-
Iagningum og bílasamgöngum.
Þó það kæmi ag vísu þrásinnis
fram, áður en bifreiðasamgöngur
greiddu fór skemmtiferðafólks um
landið, áð húsakostur í Reykjahlíð
var öldungis ófullnægjandi til að
íaka á anpti ferðamannahópum,
sem þangað gat verið von, þá tók
aldarárunum, þegar örðugast 'var
að fá nokkft'ð af því, sem þurfti
til bygginga, að Pétur Jónsson,
sem þá var einn af fleiri bændum
x Reykjahlíð, hófst handa um það
að reísa sér íbúðarhús, sem jafn-
nokkrum hluta Þingeyjarsýslu.
Hefir hann haft það á hendi á
hverju sumri síðan. Þrátt fyrir
fjarvistir Péturs, af-þessum sökum
frá búskapnum, hélzt hann í hor-fi,
með tilsjón föður hans, og fyrir
lugnað konu hans. Leið og brátt
ið því að börn þeirra kæmi upp,
>g til starfa. En börn þeirra cru:
Grísli, elztur, dáinn 1950, Hólmfríð-
ur, gift Sverri Tryggvasyni, bónda
Reynihlíð, Ármann, einnig hóndi í
Reynihlíð, ógiftur, Snæhjörn,
tundar barnakennsJu o. fl., giftur
Tuðnýju Halldórsdóttur, Reyni-
ilíð, og Helgaa Valborg, gift Arn-
bóri Björnssyni frá Svínabökkum
Vopnafirði. Vinna þau við rekst-
ír gistihússins í Reynihlíð á sumr-
im, en siunda önnur störf i Vopna
■jarðarkauptúni á vetrum. Eru
>annig cll börn þeirra Péturs, þau
em iífs eru, húsett í Reynihlíð, og
jefir þar. 'veritj eitt þéimili. að
'oessu. Vegna sitmarstarfs sins, við
egagerðir, hefir Pétur ckki getað
jtarfað neitt sanvfellt við gistihúss-
reksturinn, og hefir hann því hvilt
þeim mun þyngra á herðum konu
hans, og svo dætra þeirra. Er
vissulega ýmsa örðugleika að leysa
daglega í samhandi við slíkan
rekstur á þessurn stað, en þær l'áta
sér engu slíkan vanda í augum
vaxa. ; .
Ekki hefir Pétur' farið varhhvta
af því að gegna ýmsum þegn-
skyldustörfunví sveit sinni .Þann-
ig.hefir hann setið 16 ár undan-
farin i sveitarstjórn, og því nær
Sextugur: Hannes Pálsson
frá Undirfeili
hefði hann á skólabekk setið, eftir
að barnaskólanámi lauk. Sóttist
honum því námið vel, en ekki
munu verklegu störfin á Hvann-
eyri, undir handleiðslu hins al-
kunna skólastjóra, Halldórs Vil-' janflengi í ska.ttanefnd ög sátta-
hjálmssonar, hafa haft minna gildi nefnd. Búnaðarfélagsíörmaður hef-
fyrir hann. Var Halldóri það vnjög. ir hann verið síðan 1950 pg for-
að skapi, að ungir menn væru öt-. maðvu' í stjórn ræktunarsambands-
ulir að verki og ósérWIífni, Sýndi ins Sanári 'hefir Jvann verið fi’á því
hann Pétri trúnaðartráust í mörg- það var stofnað. Fulitrúi á K-aup-
um hlutum, og mun hafa viljað fá félagsfundum er hann jafnan, og,
hann til að ílengjast við störf á í einu orði sagt, ótrauður þátttak-
skólabúinu, þó að ekki ýrði af. . andi í hverjum þeim fél-agsskap í
Hin næstu misseri eftir Hvann- héraðinu, sem til heilla horfir, og
eyrardvölina vánn Pétur í búi for-, hvergv smátæfcur til framlaga, ef
eldra sinna, að því fráskildu, að ® þarf.
hann stýrði járðabótaflokki á vor-- Á siðari árum hefir hugur Pét-
þó stéininn úr þegar svo var kom- l,m- Qg sinnti barnakennsiu með urs hneigzt mjög að því að sinna
ið að bílar hlaðnir fólki fóru koflum að vetrinum. Árið 1921 fræðastörfum, eftir því sem tími
dögum oftar að renna þár í hlað hann að eiga Þunði Gisladóttur frá hefir gefizt til. Hefir haniv verið
Dví var bað á öndverfitim stvri- Presthvammi í Áðaldal; og héfir eljusamur við að afla sér ýmissa
af * ’ °mlWröum StyrJ hún reynzt honum ótfauður lífs, heimildargagna um sögu sveitar
förunautur. Rjuggu þau hjóh í. og héraðs, og ekki horft í að verja
sámbýli við foreldra -Pétuv’s hin tima og erfiði í afritun ýmissa
fyrstu ár. Vórið 1926 fluttu þau þeirra svó að tiltæk væri. Auk þess
búferlum að Kasthvammi í Laxár- er hann fjölfróður úm menn ög
dai, en eigi bjuggu þau þar nema málefni, hvaðanæva af landinu.
franvt var ætlað að bæta úr hús- í tvö ár. Þá tók Pétur við ábúð Kemur þar til, að hann hittir
næðislcysinu til gestamóttöku. fóður síns í Reykjahlíð, og hefir marga, viðsvegar að, og af ýmsurn
Nefndi hann þetta hús sitt Reyni- búið þar síðan, og svo börn hans. stéttum, og svo hitt að hann er
hlíð. Bnátt kom þó fram að þessi Um t>ær mundir voru erfið ár til minnugur á allt það, er fyrir eyru,
úriausn náði skamrnt til að mæta a# hefja búskap, og veittist mörg- ber. Þó að hann verði gamall mað-j
hinunv sivaxandi gestastraunvi. u-m örðugt að verjast falli, þott- uv*, svo sem vænta má, mun lvann ■
Strax og styrjöldinni lauk tóku því komið hefði vel fyrir sig fótum því hafa ærin viðfangsefni en þeinv
Þétur og synir hans, að reisa sér- áður. Petri varð að þvi ntokkur mövvn-itm er gott að lifa, sem a
stakt gisti- og greiðasöluhvis, og styrkur efnalega, að hann tókst lognstundum starfsáranna afla sér
mun það vera stræsta, og að ýmsu brátt á hendur verkstjórn við vega- hugðareina, sem þeim endast til
leyti fuHkomnasta gistihús, ‘ sem Ser3. °3 leið eigi um langt, að ununar, þegar árin færast meira
rcist hefir verið í svcit hér á landi. honum væru á hendur falin verk- yfir.
Þótti þetta mikið djarfræði, og stjórn og eftirlit með þjóðvegum í- Jón Gauti Pétursson.
állt úr hófi fram um stærð, en --------------- ---------------------
reynslan hefir sýnt, að stærðar-
innar hefir verið full þörf, og það
énda þótt í Reykjahlíð væri sam-
tímis reist annað hús, sem getur
ívaft mikla gestamóttöku með
höndum.
Sextugur: Gústav A. Halldórsson
Hvammstanga
Hannes Pálsson frá Undirfclli er
sextugur í dag.
Hannes Pálsson er fæddur að
Eiðsstöðum í Svínavatnshreppi 18.
apríl 1898, sonur hjónanna Guð-
rúnar Björnsdóttur Eysteinssonar
írá Grímstungu og Páls Hannes-
sonar (bróður Guðmundar Hann-
essonar). Hannes lauk gagnfræða-
prófi á Akureyri 1915 og var í
Samvinnuskólanunv veturinn 1918
—19. Eftir það dvaldist hann
heinva hjá foreldrum sínunv, unz
hann stofnaði bú á Undirfelli 1925.
Hann bjó um skeið stóru búi og
bætti jörðina á margan hátt. Af
ástæðum, sem hér verða ekki rakt-
ar, dró hann búrcksturinn saman
og vann langdvölum í Reykjavík.
Hann hafði þó bú með syni sín-
um á Undirfelli allt til 1949. Vafa-
lílið hefir hugur Hannesar stefnt
langhelzt til þess að vera um kyrrt
að Undirfelli, e.n atvikin vinna
jnönnum ekki ailtaf þess, er þeir
helzt kjósa.
Hannes tók sæti í yfirfasteigna-
matsnefndinni á árunum 1938—45
og hefir unnið síðan að samræm-
ingu og skýrslUgerð við fasteigna-
matið á vegurn fjármálaráðuneytis-
ins. Á árununv 1955—57 var hann
formaður yfirfasteignamatsnefnd-
ar. Hann hefir unnið hjá Búnaðar-
íélagi íslands um alllangt skeið
við jarðabó’taskýrslur o. fl. Árið
1952 tók hann sæti í stjórn smá-
íbúðaiánadeHdarinnar, en síðar í
húsnæðismálastjórn, er hún var
sett á laggirnar. Hannes er starfs-
maður mikill og hefir jafnan haft
langan vinnudag. Það mun t.d.
kunnugt möi-gum þcinv, sem hafa
átt skipti við áðurnefndar húsnæðis
málastofnanir.
Meðan Hannes dvaldist nyrðra
hafði hann rnikil afskipti af opin-
berum málum og voru falin mörg
(rúnaðarstörf. Hann átti sæti í
hreppsnefnd og sýslunefnd og var
um aillangt skeið endurskoðandi
Kaupfélags Austur-Húnvetninga og
Sláturíólags Austur-Húnvetninga.
Þekktastiu’ er Hannes fyrir af-
■skipti sín af stjórnmálum. Hann
skipaði sér ungur undir rnerki
Framsóknanflokksins. Þegar Fram-
sóknárflokkurinn klofnaði 1933,
féll það í hlut hans að taka upp
merki flokksins sem þingfram-
bjóðandi hans í Austur-Húnavatns-
sýslii, en fl'estir hinna eldri for-
ustumanna flokksins og meirihluti
flokksmanna gengu þá í sveit
Bæivdaflokksins. Hannes var mik-
ill persónulegúr vinur margra
þeirra og var því ekki sársauka-
laust að taka upp baráttuna gegn
þeim. Hannes er hins vegar þannig
gerðnr, að hann hikar aldrei við
að taka upp baráttuna fyrir því,
Þetta er rifjað upp í tilefni
þess, að . eigandi gistihússins í
Reynihlíð, Pétur Jónsson, á sex-
tugsafmæli í dag. Hann er fæddur
og uppalinn í Reykjahlvð, sonur
Jóns bónda þar Einarssonar og
komi hans, Hólmfríðar Jóhannes-
dótlur frá Geiteyjarströnd. Var
Jón, skömmu fyrir þann tíma,
fluttur búferlum að Reykjahiíð, á-
samt foreldrunv sínum og mörgum
systkinum. Hafði jörðin rétt áður|
gengið úr eigu þeirrar lleykjahlíð-
arættar, sem alþekktus-t er með
því nafni, og var Pétur frumburö-;
ur hinna nýju innflytjenda að
Reykjahlíð, sem þar hafa siðan
setið fjölmennir með afkomenduni
sínum. Pétur var bfáðþroska til
líkanva og sálar, næmur og minn-;
ugur á allt, seni hann las eða
iveyrði unv, og þótti á ungum aldri
hlutgengur til allra alnvennra
starfa. En er meiri þroski færðist!
yíir hann, varð það metnaðurí
haiis að draga sig hvergi í hié uxn
það, að taka á sig þann hlut í;
hverju verki, sem mest áraun eðaí
erfiði var í. Hefir það hugarfar í
raun x-éttri mótað alla framkomu
hans og störf æ síðan.
Nokkru innan við tviíugsaldur
gelck Pétur í búnaðarskólánn á
Hvanneyri. Dvaldist hann þar 3
Gústav A. Halldórsson á
Hvanvmstanga á . sextugsafnvæli. í
dag, 18. apríl. Hann er fæddur á
Staðarbakka í Miðfirði, og voru'
foreldrar lvans Halldór Ólafsson
frá Litlu-Fellsöxl í Boi'garfjarðar-
sýslu og Vilborg Pálsdóttir, einnig
ættuð úr Borgarfirði. Þau bjuggu
lengi á Hvammstanga, en, eru
bæði látin fyrir nokkrum árum,
háöldruð.
í bernsku var Gústav nokkur ár
í fóstri í Vatnsdal, lengst á Guð-.
rúnarstöðum. Niu ára gamall fiutt-
ist hann suður að Hvammi í
Skorradal og var þar í fjögur ár
hjá Guðfinnu Andrésdóttiu- og
syni hennar, Ingvari Sveinssyni.
er þá bjuggu í Hvamnvi. En árið,
1911 fór Gústav aftur norður, og
þ'á til foreldra sinna á Hvamnvs-
tanga. Eftir fermingu var ha-nn uni
tíma vinnumaður á Söndum og
Heggstöðum í Miðfirði, en átti að|
öðru leyti heiraa á Hvammstanga
hjá foreldrum síhum frarn til ársr
ins 1919.
Gústav kvæntist Jakobínu Berg-
sveinsdóttur á Bálkastöðum árið
1919. Voru þavi næstu 20 ár á
Báikaslöðum í sambýli við for-
eldra Jakobínu, Bergsvein Jakobs-
son og Salórne Jóhannsdóttur, er
þar þjuggu lengi. En árið 1939
,er einlægur samvinnumaður, hefir
lengi verið einn af deildarstjórum
Kaupfélags Vestur-Húnvetninga
.og fulltrúi á aðalfundum þess.
Hann var oddviti hreppsnefndar í
"Hvammstangahreppi í 8 ár, og
vmsum fieiri trúnaðastörfum hefir
lvann gengt fyrir' sveitunga sína.
Er í hópi þeirra manna, sem ekki
'hika við að taka á sig fyrirhöfn í
.vnnarra' þágu og til framdráttar
málum, sem þeir telja- horfa til
unvbóta. Hann.hefur átt drjúgan
þátt. í að halda uppi sönglífi í
héraðinu, sem góður liðsmaður í
karlakór, sem iengi hefir starfað
þar.
Unv ieið og ég árna Gústav Hall-
'dórssyni alira heilla á sextíu ára
' afmæli hans, vil ég færa honum
kærar þakkir fyrir ánægjulegt
anvstarf að sameiginlegum álvuga-
málum og viðfangsefnum um
fjölda-ára.
Skúli Guðmundsson,
hættu þau Gústav og Jakobína bú-
skap á Bálkastöðum og fluttust til
•Hvammstanga. Hafa þau átt þar
hei-ma síðan. Þar hefir Gústav
stundað ýmiss konar vinnu, en
hann er hagvirkur og góður verk-
maður. Er nú starfsniaður hjá
kaupféiaginu..................
Gústav hefir tekið mikinn þátt
í fóiagsmálum og er áhugasanvur
mn landsmái. Á iui sæti í mið-
stjórn Framsóknarflokksms. Hann
Ungmennaíéiagið Hvöt 50 ára
. Ungimennafélagið Iívöt i Gríms-
nesi var 50 ára 22. ciesember s.l.
Félagið frestaði þú að minnast
afmælisins, en nú er ákveðið að
halda afmælishóf að Borg hinn
3. nvaí n.k. Þess er vænzl að 'eldri
og yngri félagar raæti þá. Afmæi-
is félagsins verður nánav nvinnzt
síðar hér í blaðinu.
isem er rétt að hans dómi, og
lætur sig einu gilda, hvort lvaiax
hefir fieiri eða færri til samfylgd-
ar. Undir forustu hans efldist
Framsöknarfl. mjög að nýju í
Austur-Húnavatnssýslu og bendir
flest til þess, að Hannes myndi
nú vera þingnvaður AusturHúnvetia
inga, ef atvikin hefðu ekki leitt'.
til þess, að hann fluttist úr hérað-
inu. Eftir að Ilannes settist að í
Reykjavik, lvefir hann tekið mifc-
inn þátt í i'lokksstarfi Framsókii-
armanna þar og var t.d. um skeitf
foOTiaður Fr a m s ók n arf élags
Reykjavíkur. Hann hefir lengi átt
sæti í nviðstjórn FramsóknarflokkB
ins.
Sí'ðan Hannes settist að í Reykja-
vík, hefir hann mjög látið húp-
næðismálin til sín taka. Vafalitið'
er það sammæli þeirra, sem tii
þekkja, að Hanneis lvafi unnið mjög
gott staiif á vegum smáíbúðalána.-
deildárlnnar og húsnæðismáKa-
stofnunarinnar. Hins vegar hafa
skoðanir verið mjög skiptar varð-
andi tillögur hans unv húsafeigu-
málin og hann gert róttækari til-
lögur um meðferð þeirra en floldp-
ur hans eða aðrir flokkar hafa
fallizt á, enda þær rangfærðar a£
Sjáifstæðisflok'knum af meira
kappi en nokkurt annað mál unt
langt skeið. Fyrir þá, sem hér iuvfa
verið ósanvmála Hannesi, dugir l>ó
ekki annað en að viourkenna, að
verðhólga undanfarinna ára heíii-
ekki leikið neina öllu grálegai’
cn leigutaka húsnæðis, og hafa fá-
ir eða engir kynnt sér þau míffi
betur en Hannes. Hannes hefir’
jafnan verið ótrauður til að taka
upp mál þeirra, sem lvann hefit”
talið minnimáttar eða rangt leifcna,
og það hefir hann gert hér eina
og á svo mörgum öðrum sviðutn.
Hitt er svo annað mál, hvort hon-
um hafi tekizt að benda á hin-a
réttu leið í þessu tilfelli. Um það
má deila. Urn tilgang Hannesar
verður hins vegar ekki deilt.
Þótt Hannes hafi á undanförii-
um ánun látið húsnæðismál bæj-
anna mest til sín taka, hefir nvér
þó af löngum kunningsskap við
hann fundizt, að önnur mái væru
honunv alltaf hugstæðari og hami
-hefði enn aneiri áhuga á að helga
.krafla -sína. Það eru mál ivinna
dreifðu byggða og sveitanna þó sér-
staklega.
- Sá, se-m þetta ritar, hefir átt
þess kost að fylgjast með íslenzkri
stjórnmálabaráttu í meira en ivo
áratugi og kynnast aííimörgim
mönnunv, bæði í liði samherja og
andstæSinga, er þar hafa komið
við sögu. Af þessum nvönnum ern
•honum fáir hugþekkari en Hannes
Pálsson. Áhugi hans er svo einlæg
ur og fölskvalaus, en því er líka1
stundunv meira sótt fram af kappí
en klókindum. En bótt Hannes sé
'oft harður og óhlífinn baráttumaö
ur, dylst það engum, sem eitthvaö
kynnist honum, 'að þar fer nvikiii
drengskaparmaður og einn hirni
bezti íólagi, sem völ er á.
Hannes giftist árið 1924 Hólm-
fríði Jónsdóttur (HannessonM'
hónda á Undirfelli Jónssonar) og
eignuðust þau fimm börn og enus
fjögur þeirra á iífi, öll 'hin efniksg
ustu. Þau Hannes og Hólnvfríðnr
slitu samvistum fyrir allmörguim
árunv og giftist Han-nes siðar Kuta’-
ínu Þorsteinsdöttur frá Firði (í
Siglufirði, en húiv lés-t á síðari.
I ári. Þ. Þ.