Tíminn - 01.06.1958, Side 11

rÍMINN, suimudagiiin 1. júní 1958.
Þaimig íónist íiinum velfjekkta skioasmiSj Páíi
Pllíisyní orb, er trSindamaílur MatSsins leit inn
til haiis í tileíni aí sjóuianíiadeginum og rædcli
vit§ hann um skinasmí'St fyir, nú og í framtí'ðmni
þaj5 ér liijti og janníœrÍHg í rödd
inni eg or viS he-fum hoyrt uin upp
runy og fgeöingarstoð, iökuin við
uiidir hin hressilegu upphafsorð
Þipgeyingsins.
„% er fa-ddur að B'jrgargerSi í
HöfSa&verfi í Þi'igeyjErsvsiu ár-
ið 1855, en fluUist þaðan til náms
til Jleykjavíkur á'ri.ð 1918 og -hefi
búið hér siðan. Náuii Iauk ég árið
192J og vann siflan h.iá Magnúsi
Guðatundssyn'i, til 1#3Ö en tók þá
við þri starfi, er ég hefi nú, sem
yfinnuður hjá Landssmiðjunni.
— ILvaS hafs yerið smiðaðir
margir báfnr á þessu íímabili hjá
ylihtir?
— Við hcíuni smíðað 10 báta
fjóra 66 lesta, fimm 40 lesta og
einn 22 lesta. Þessi fjórir 66 lesta
bátar voru fyrstir og \roru þeir ;
bygg'ðir í mjög góðuni húsakynn- j
um, er Landssmiðjan átti í nokkur
ár, en hinir hafa allir ve.ið byggð- ■
ir úti undir beru Lofti.“
i
— En hefir þú ekki fsngist eitt
hvað við teikningar á bótum sjálf-
ur, þaG er ei?is og mig reki minni
'tii þess?
—- Jú, örlítið hefi ég fengizt við
það, t. d. teiknaði ég, ásamt Ilaf-
liða Hafliðasyni, varðskipið Óðinn
og sá jafnframt um smíði hans.
Einnig teiknaöi ég yfirbyggingar
Hlsypt af stokkunum.
og imiréttingar í Skjaldbreið og
Herðubreið og sá um smíði inn-
réttinga í .,tAl-bert‘‘, hið nýja björg
unarskip Norðuriands. Og Páll
héldur áfram, — þú getur á þsssu
séð að a'ðal vinna okkar liggur ekki
í nýsmíði, og ekki aldeilis. Þetta
eru mest viðgerðir og aftur við-
gerðir og svo gjörsamlega ,,dauð‘'
tímaib'l þar í milli. Nýsmiðin
minnkar stöðugt, enda engin
furða. Engum útgerða.manni dett
ur í hug að láta smíða báta sína
hériendis, nei, þeir eru ó.dýrari
úti, ef aðf 1 u In Ir.gsgj ölclunum er
slepnt
Pali Pálsson.
— En mi er þetta talsvert breytt
frá því sem áSur var, með hinni
nj.ju regliEge.rð? j
— Jú, rétt er það, en ég álít, að
það muni ekki nægja til að tengja
það bil er barna var í milli og niun
því litlu breyta hvað aukningu á
smiði skipa hér snertir.
— Ilveraig er með aðdrætti á
efni? I
— Við höfum orðið að notast
vig ameríska eik síðan fyrir stríð,
en þá var aðallega sú danska not-
uð, enda er hún mun harðari, og
fékkst þar að auki oft bogin, en
þa'ð kom sér ákaílega vel vegna
bandanna.
— Hveruig stendur á þessum
vandkvæðum með innflutnimg
dönsku eikarinnar?
I — Ég býzt við því, að það stafi
af tvennu og það er fyrst og fremst
það, að í síðasta stríði eyðilögðu
Þjóðverjar fyrir þeim stór skógar-
flæmi og í öð:u lagi held ég a'ð
þair kæri sig ekki um að selja
hana til íslands, vegna þess hve
i mikið hefir verið siníðað af bátum
1 okkar þar. En ég vildi nú halda
því fram, að ef þær kröfur yrðu
gerð'ar af okkar hálfu í viðskipta
samningum við þá, þá myndi vera
hægt að nálgast eitthvað af efninu.
— ÞaS hefir verið mikið rætt
og skrifað um þurrafúann, er hann
einsdæ-mi hér, stafar hann af léleg
um frágangi eða slæmu efni?
— Nei, þurrafúinn er ekkert
einsdæmi og er hann þekktur víð
ar en hér. Hann getur komið fram
í hvaða eik sean er, e i álit mitt
og fleiri, er u.m ir.ál þetta hafa
| fjallað, að þurrafúinn hafi ekki
í farið að láta bera á sév, fyrr cn
j hætt var að salta um borfí í skip
! imiim, því saitið kom í veg fyrir
fýann, Aftur á móti, að eftir að
farið var að gera báta svo til ein-
göngu út á síldveið'ar, eSa þorsk-
veiðar til aðgerðar í landi, var
h=°tto o við fúa í eikinni.
— Álítur þú að véiar þær er
þiS hafið sett í báf i þá, er smíðað-
ir hafa verið hjá ykkur, séu of
stórar og of kraftmikZar fyrir
stærð bátsins og er ekkert eftirlit
til að forða því aS slíkt geti átt
sér stað?
— Ég vil hvorki né get svarað
þessari spwningu, þvi við erurn
aldrei aðspurðir um slikt, en það
get ég sagt þér, að stundum hafa
vélarnar verið það fyrirferðamikl
ar, ag til vandræða hefir horft, er
átt hefir að setja þær niður.
— I»að hefir þó vonandi ekki
skeð, að snúa yrði frá með vél og
fá aðra minni?
— Nei, ekki í skipiun, er við
hcfum smíðað, en aftur á móti
hefir það komið fyrir, að Ijósa
véi, er kom laus með bát, smíjðuð
urn erlendis, varð að setja í land
þyí hvergi var pláss fyrir hana um
borð.
— Á veggnum fyrir framan
mig hangir formfagurt líkan af
skipi, og er ég hefi virt það fyrir
mér um stund, spyr ég Pál,
— Kreíst ekki skipasmíðin mik-
illar kunnáttu og þjálfunar, get-
ur ekki smá formgnlli breytt sjó-
hæfni skipsins?
Páll lítur hugsi á skipslíkanið.
— Jú, það ar strangur skóli að
nema skipasmíði og það sem
verra er, að með þeim hömlum,
sem eru á skipasmiði hér, er alls
ekki hægt að krefjast þess að mikil
leikni náist í þeirri iðn. Eins og
þú sérð, höfum við byggt á síð-
Björgunarskipið Alhert.
ustu 28 árum tíu báta og cr það i
aðfiins brot af því sem hægt hefði1
verið að framleiða. Mönnum fækk
ar stöðugt sem áhuga hafa á þess
ari iðn og jafnvel faglærðir skipa
sraiðir flytjast nú yfir i aðrar fag-
greinar eins og t. d. húsasmiði.
Þetta er fyrirboði þess sem koma
á, ef ekkert verður að gert. Skipa !
smiðunum fækkar stöðugt og þó
hefir ekki verið hægt að sinna !
öllu þyí starfi undanfarið, er kraf!
izt heíir verið af okkur fyrir vetr-;
ar- og síldarvertíð. Þá ríður á að I
hafa nægan mannafla til að full- i
nægja eftirspurninni þ\'í annars''
lefst þessi eða hinn og miklu verð
mæti er á glæ kastað. En hvað
á að gera í milli þessara anna-
tíma? Þá standa skipasmíðas'töðv-
arnar auðar og tómar og 30—40
smiðir þíða aðgerðarlausir mánuð
um saman á kostr.að fyrirtækisins.
Álítur þú, afS ástandið nú sé
raunveruíega verra cn það hefir!
áður verið og hvað hcidur þú að
bægt sé að gera til að' bæta úr
því?
— Já, ég álit að ástandið nú sé
það slæmt, að þörf sé á að breyta
fyrirkcmulaginu í annað o-g betra
horf strax. Hið fyrsta er, og það
sem ag mínu áliti er framtiðin,
að við eiguin að byggja öll okkar
skip sjálfir hvort sem um er aö
ræða úr tré eða stáli. Það má ekki
koma því inn hjá þjóðinni að er-
lend skip séu betri og vandaðri
en þau sem hér væri hægt a5
smíða og eru smíðuð þegar í dag,
þ\'í ef þessum mikilvæga iðnaði
væri búinn betri skilyrði, væri
hann í engu eftirbátur þess er
þekkizt bezt erlendis. Mér kentur
í hug sagan af konunni sem sggði
við kornu skips til landsins, er
smíðað hafði verið utanlands.
— Að hugsa sér, skipið er svo
vandað, að það hefir verið soöinn
hver einasti planki í það.
— Þetta þætti engum nýijung
sem til þekkir hér, en svona befir
það löngum verið, erlenda varan
Framhald á 15. síðu.
JT
Vélstjórar - llgerdarmenn
DUoiid hina (rábœru dicsclvcla smurningsoliu
ESTOR D-3
ESTOR D-3 (yrirbyggir festingu þéttihringa
ESTOR D-3 kemur i veg fyrir sótmyndun i vélinni
og þess vegna verður minna slit á fóðr-
ingum og bullum.
ESTOR D-3 inniheldur sýrueyðandi efni, sem varnar
tæringu á shtflötum vélarinnar.
ESTOR D-3 afreksolian stóreyklir encfingu vélanna
og skapar marg aukið öryggí.
j—ESTOR IJ-3—
OLÍUFÉLAGIB MF.
Varðskiplð Óðinn — var smiðaður á Akureyrl.