Tíminn - 01.07.1958, Side 6

6
TÍMINN, þriðjudaginn 1. júli 1958.
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Ritstjóri: Þórarinn Þórarinsson.
Skrifstofur í Edduhúsinu við Lindargötu
Siraar: 18 300, 18 301, 18 302, 18 303, 18 304.
(ritstjórn og blaðamenn)
Auglýsingasími 19 523. Afgreiðslan 12323
Prentsmiðjan Edda hf.
Sjálfstæðismenn og veltuútsvörin
í BLÖÐUM SjálfstæSis-
manna hefur mjög verið
hamra'ö á því á undanförn-
um árum, að atvinnufyrir-
tækjum væri ofþyngt með
ofháum sköttum. Afleiðing
þessa væri sú, að fyrirtækin
gætu ekki lagt nægilegt fjár
magn fyrir til viðhalds og
aukningar á starfsemi sinni,
Þetta orsakaði það einnig,
að fjármagnið leitaði yfir-
leitt annað en í atvinnurekst
urinn. Þegar til lengdar léti
bitnaði þetta ekki aðeins á
atvinnufyrirtækjunum, held
ur eínnig á launþegunum,
þar sem atvinna yrði minni
og óstöðugri. Háir kauptaxt-
ar tryggja vitanlega ekki
sæmileg lífskjör, ef atvinn-
una vantar.
VAPALAUST HAFA margir
dregiö það af þessum áróðri
ihaldáblaðanna, að Sjálf-
stæðisfiokkurinn væri mjög
andvígur ofsköttun á atvinnu
fyrirtækjum. Alltof margir
hafa enn ekkj lært, hvaða
munur er venjulega á yfir-
lýsingum og verkum Sjálf-
stæðisflokksins.
Sannleikurinn í þessum
efnum, er nefnilega sá, að
þau skattalög, sem Sjálf-
stæðisflokkurinn hefur for-
dæmt mest og talið leika
atvinnufyrirtækin grálegast,
voru sett, þegar hann fór
með fjármálastjórnina og
réði mestu um skattamál og
önnur fjármál ríkisins.
Sannleikurinn er ennfrem
ur sá, að þungbærustu og
rangiátustu skattabyrðar er
lagðar hafa verið á fyrir-
tækin, eru veltuútsvörin.Þau
hefur: Reykjavíkurbær lagt
á fyrirtækin í vaxandj mæli,
en þar hefur Sjálfstæðis-
flokkurinn ráðið einn, eins
og kunugt er, og getur því
ekki kennt öðrum flokkum
um þessar álögur.
NÚVERANDI FJÁRmála-
ráöherra hefur lengi haft
áhuga fyrir því aö breyta
þessum skattalögum, sem
hann tók í arf frá Sjálf
stæðisflokknum, á þann veg
að hlutur atvinnufyrirtækj
anna yrði bættur. Þessari
breytingu kom ráðherrann
fram á seinasta þingi, án
þess að Sjálfstæðisflokkur-
inn kæmi þar nokkuð nærri.
Má hiklaust fullyrða, að
þessi breyting á skattalög
unum verður atvinnufyrir
tækjunum veruleg lyftistöng
og mun stuðla að stöðugri
og vaxandi atvinnu.
í umræöunum á Alþingi
um skattalögin var hinsvegar
réttilega bent á þaö, aö þótt
hér væri stigið stórt spor í
átt, væri það ekki næglegt,
ef veltuútsv. væri hald-
ið áfram í núv. mynd sinni.
Hinn sænski hagfræöingur,
sem athugaði nýlega skatt-
lagningu ísl. atvinnufyrir-,
tækja, lagði og alveg sér-
staka áherzlu á afnám veltu
útsvaranna, enda væru þau
sérlega ranglát og hættu-
leg atvinnurekstrinum og
þekktust hvergi nema hér á
landi.
ÞRÁTT FYRIR allt þetta,
bólar ekki neitt á því, að
ihaldsmeirihlutinn í Reykja
vík sé að hverfa frá veltuút-
svörunum. Hann kýs heldur
að halda óbreyttri eyðslu og
fjárfestingu bæjarins en að
létta undir með atvinnu-
rekstrinum og tryggja bæjar
búum þannig stöðuga og
vaxandi atvinnu. í stað þess
að aflétta veltuúsvarinu eða
draga úr þeim, mun íhalds-
meirihlutinn nú miklu frem
ur ráðgera að auka þau.
Flokkur, sem þannig hefur
hagað sér, sýnir það vissu-
lega í verki, að hann hefur
áhuga fyrir allt öðru en að
efla framleiðsluna og at-
vinnureksturinn. Atvinnu-
rekendur og launþegar, sem
vilja treysta atvinnuiífið,
vinna því gegn hagsmun-
um sínum með því að veita
Sjálfstæðisflokknum braut-
argengi sitt.
jr
Utsvör á verkamönnum
RÍKISÚTV ARPIÐ hefur
nú útvarpað umræðunum
um efnahagsmálalögin nýju
er fóru fram á fundi Stúd-
entafélags Reykjavíkur ný-
lega. Umræður þessar voru
hinar merkilegustu, en þó
’einkum framsöguræður
þeirra Jónasar Haralz og
Jóhannesar Nordals.
Margt athyglisvert kom
fram í þessum umræðum.
M. a. upplýsti Jónas Haralz,
aö útsvörin væru nú ein til
finnanlegustu útgjöld lág-
launaöra launþega. Þannig
yrði verkamaður í Reykja-
vík að greiða um 10% af
tekjum sínum í útsvar til
bæjarins.
í framhaldi af þessu benti
Jónas á, að draga yrði úr út
svarsálagningu sveitar- og
bæjarfélaga, ef hún ætti
ekki aö valda því meiri rösk
un og tjóni i efnahagskerf-
inu. Til þess þyrfti jöfnum
höndum að breyta um
tekjustofna og draga úr
eyðslu og fjárfestingu. —
Eyðsla og fjárfesting er víða
orðinn mikil hjá sveita- og
bæjarfélögum, en þó lang-
mest hér í Reykjavík.
Það getur hver og einn
gert sér það í hugarlund, að
það er ekki neinn smábaggi
sem lagður er á verkamanna
fjölskyldu í Reykjavík þeg-
ar hún verður að greiða
10% af tekjum sínum í út-
svör til bæjarins. Vissulega
væri stjórnendum bæjarins
nær að draga eitthvað úr
eyðslunni en leggja á slíkar
álögur.
Hér er um mál að ræða,
sem ekki má draga að taka
til athugunar, enda mun
ríkisstjórnin hafa í hyggju
að láta undirbúa tillögur um
lausn þess fyrir næsta þing.
ERLENT YFIRLI7:
Vex Mao Krustjoff yíir höfuð?
Kínverjar taldir hafa vaxandi áhrif á utanríkisstefnu Rússa
ÞAÐ ER nú orðið greinilegt, að
veruleg stefnubreyting hefir. orð-
ið hjá valdamönnum í Kreml síð-
ustu mánuðina eða síðan Krústjoff
koni til valda. Einkum verður þess
arar stefnubreytingar vart út á
við. Hún birtist annars vegar í því
að krafizt er aneiri undirgefni af
lepprík.junum og erlendum komm-
únistaflokkum, sbr. deiluna við
Tito og morðin á Imre Nagy og fé
lögum hans. Hins vegar birtist hún
í ósáttfúsari afstöðu til vesturveld-
anna, sbr. að Rússar hafa nú stór-
um minni áhuga á íundi æðstu
manna cn áður virtist koma fram
hjá þeim.
Margar getgátur eru nú uppi um
það, hvað valda muni þessum
veðrabrigðum í Kreml, sem koma
ekki síst á óvart vegna þess, að
Krustjoff hafði verið talinn full-
trúi gagnstæðrar stefnu. Algeng-
asta skýringin er sú, að Krustjoff
hafi talið sig nauðbeygðan til þess
að breyta um stefnu og starfsað-
ferði-r, — a. m. k. í bili, — og hafi
tvennt valdið mestu um það. Ann-
að séu erfiðleikar heima fyrir og
í leppríkjunum, en hitt sé afstaða
Kínverja, en Kina hafi nú sem vax
andi heimsveldi meiri og meiri á-
hrif á afstöðu Sovétríkjanna.
Þetta hefir orðið til þess að at-
hyglin hefir beinst meira að Kína
en áður, og m-argir blaðamenn
hafa bent á að í framtíðinni muni
það ekki siður verða Mao Tse
Tung og Krústjoff, sem markar
stefnu og starfsaðferðir kommún
ismans í heiminum.
ÞAÐ VAKTI mikla ánægjul
frjálslyndra manna í heiminum,
þegar Mao Tse Tung hélt snemma
á fyrra ári ‘hina eftirminnilegu
ræðu sína um að lofa þúsundum
blóma að blómstra og hundruðum
skoðana að njóta sín. Þetta gaf
mönnum von um frjálslyndari,
stjórnarhætti í Kína. Það styrkti
líka trú manna á þetta, að vitaðj
var að Mao Tse Tung hafði á sín
um tíma stutt Gomúlka og varað
Rússa við að bæla niður frelsis-
hreyfinguna í Póllandi.
Fyrst eftir að Mao hélt þessa
ræðu sína, benti lika sitthvað til
þess, að hann myndi standa við,
orð sín. Kinversku blöðin birtu
greinar, þar sem ýmsar ráðstafan-
ir stjórnarinnar voru gagnrýndar.
Jafnvel ýmsir forráðamenn komrn-
únista voru gagnrýndir. Þessi
dýrð stóð hins vegar ekki lengi.
Fyrirvaralaust hófust fangelsan-
ir á svokölluðum gagnbyltingar-
mönnum og hefir þeim verið hald
ið áfram síðan. Jafnframt var byrj
að að túlka áðurnefnda ræðu Mao
á þá leið, að hann hefði haldið
hana til þess að lokka uppreisnar-
öflin fram í dagsljósið.
Síðan þetta gerðist hefir stjórn-
arfarið í Ktoa færzt meira
og meira í íhaldsátt að nýju. Á
ráðstefnu kommúnistaflokkanna,
sem haldin var í Moskvu síðastlið
ið haust, var Mao eindregnasti tals
maður þröngrar bókstafsstefnu og
ákveðnasti andstæðingur Ttós.
Síðan er talið, að hann hafi heimt'
að af Rússum, að þeir tækju á-!
kveðnari afstöðu gegn Títo og neit
uðu að viðurkenna hann sem
kommúnista. Þá er og talið, að
hann hafi mjög hvatt til aftak-
anna á Imri Nagy og félögum
hans.
ÁSTÆÐAN til þess, að Mao
Tse Tung 'hefir þannig brey-tt al-
gerlega um stefnu síðan hann hélt
blómaræðu sína, er yfirleitt talin
sú, að hann og félagar hans hafi
orðið varir við miklu meiri mót-
þróa i Kína en þeir höfðu reiknað
með. Óneitanlega hafa kommúnist
ar komið ýmsu góðu til leiðar í
Kína og kjör almennings verið
bætt á ýmsan hátt. Þetta hefir
hins vegar ekki aflað þeim þeirr
ar alþýðuhylli, sem þeir gerðu sér
vonir um. Fólkið unir illa ófrels-
inu, er fylgir hinu nýja skipulagi.
Bændastéttin, sem enn er langsam-
lega fjölmennasta stétt Kína, unir
MAO TSE TUNG
samyrkjufyrirkomulaginu illa, og
kemur óánægja hennar fram á
ýmsan hátt. Verkamannastéttin
hefur hins vegar fyllzt auknu
sjálfstrausti og heimtar batnandi
kjör. Loks eru menntamennirnir
óánægðir, eins og svo víða annars
staðar. Mao og félagar hans óttast
því vaxandi mótspyrnu, ef nokkuð
er slakað á tökunum. Þeir telja
líka ekki nóg, að tökin séu hert í
Kína, heldur verði einnig að gera
það í öðrum löndum kommúnista,
því að 'annars geti borizt þaðan:
áhrif, sem hafi slæm áhrif í Kína.
FLEIRA er svo talið valda þess-
ari afstöðu Mao og félaga hans,
Eitt er það, að þeir telja Rússa
ekki veita Kína næga efnahagslega
hjálp og líta því illu auga aðstoð
. Rússa við þjóðir, sem ekki búa
j við kommúnistiskt skipulag, eins
og t. d. Egypta og Indverja. Kín-
verjar telja, að Rússar eigi að
láta kommúnistaríkin hafa al-
geran forgangsrétt í þessum efn-
um, og helzt eigi að vinna að því,
að gera kommúnistaríkin að einni
efnahagslegri heild.
i Þá er talið, að Mao og félag-
ar hans séu andvígir fundi æðstu
manna, nema því aðeins að Kín-
verjar hafi fulltrúa þar. Af þeim
ástæðum hafi þeir unnið að því
bak við tjöldin, að Rússar létu
slíkan fund dragast á langinn
og hættu því að beita sér fyrir
honum eins og þeir hafa gert um
skeið.
UM það verður ekki dæmt til
hlítar, hvaða raunveruleg óhrif
Kínverjar kunna að hafa á þá'
stefnubreytingu í Moskvu, er
minnzt var á í upphafi Margt
bendir þó til, að Klna hafi alít
aðra aðstöðu til Sovétríkjanna en'
hin kommúnistaríkin og Rússar
verði þvi að taka sérstakt tillit til
þess. Jafnvíst er og það, að Rúss-
ar verða að gera þetta í vaxandi
mæli í íramtíðinni, þegax Kína
vex fiskur um hrygg, og svo getur
átt eftir að fara að Kína verði höf-
uðríki konuinismans.
Fyrir vesturveldin verður það
líka stöðugt meira og meira vanda-
mál, hverni'g þau eiga að Iiaga
sambúð sinni við Kína. Margt
bendir til, að sú einangrun, sem
Kína sætir nú, stuðli fremur að
því en hið gagnstæða, að þar þró-
ist íhaldssamt og þröngsýnt skipu-
lag. Það er því kominn tími til
þess fyrir vesturveldin að taka af-
stöðu sína til Kína til nýrrar,
gaumgæfilegrar endurskoðunar.
Meðal þeirra, sem eru þessarar
skoðunar, er de Gaulle, sem sagð-
ur er hafa tiT athugunar að viður-
kenna Pekingstjórnina. Þ. Þ.
217 nemendur brautskráSust frá Iðn-
skólanum í Reykjavík að þessu sinni
Iðnskó];mum í Reykjavík var slitið 31. maí s.l. Að þessu
sinni útsk’úfuðust úr skólanum 217 nemendur. 11 nemend-
ur hlutu bókaverðlaun. Tvær nýjar deildii* tóku til starfa
við skólann í vetur, prentdeild og rafmagnsdeild.
Skólastj'órinn, Þór Sand'hol't af-
henti brautsikráðum nem'endum
próffs'kirteini. í skólaslitaræðu
lagði hann, éherzlu á kunn'áttu,
sem undirstöðu að heilbrigðum
iðnrekstri og hvatti nemendur til
að sýna vandvirfcni í störfum.
113 með 1. einkunn.
Af þeim 217 nemeúdum, sem
brautskráðust hlutu tveir ágætis-
einkunn en 113 hluifcu 1. einkunn
og 11 hluitiu bófcaverðlaum, en til
þess þarf m. a. affaleinkunnina
8,67. Þeir tveir n'emendur, sem
hlútu ágætiseinkunn voru Guð-
mundur H. Sigmundsson húsa-
smíðanemi, 9,30, og var það hæsta
einkunn í skólanum að þessu sinni.
Nýtt félagsheimili
vígt í Ólafsfirði
Frá fréttaritara Tímans
í Ólaifsfirði.
28. júní — Nýlega var vígt hér
nýtt félagsheimili frammi í sveit-
inni, eign Ungmennafélagsins Vís-
is. Allur frágangur þess er mjög
vandaður, imjanhúss sem utan. Er
félagsheimilið var vígt var hald-
inn samdrykkja I hcimiiinu og
fluttu þar aðalræðurnar Ármann
Þórðarson, bóndi, og Sigurjón
Steinsson, bóndi. Þá flutti Ás-
grímur Hartmannsson, hæjarstjóri
ræðu og afhenti Ungmennafélag-
inu Vísi ræðustól. Á eftir var
dansað af miklu fjöri fraim eftir
nóttu. B.Þ.
Næsthæsíur var Halldór K, Vil-
helimsson' hirsasmíðanemi, hl'aut
9,15 og auk þess sérstök verðlaur.
fyrir ágætar teikningar. Ef með
eru talin námsskieið til undirbún-
ings inntökuprófum voru nemend-
ur við skóiann samtals 1136. ICenn-
arar við skólann voru samtals 36,
þar af 8, sem ekki höfðu kennt
við skólann áð'ur. 11 kennarar eru
fastr'áðnir.
Bréf Eisenhowers
til Króstjoffs
NTB—Washington, 28. júní. —
Búizt er við. að Eisen'hower Banda
rík'jaforseti muni nú um helgina
senda svar vig brófi Krúsjoffs frá
11. þ.m. og mun hann krefjast
skýrra svara um, hvort Rússar
óski raunverulega eftir því, að
fundur æðstu manna austurs og
vesturs verði haldinn. NATO-þjóð-
irnar hafa þegar viðurkennt þetta
svarbréf Eisenih’oweris. í bréf-i sínu
111. þ.m. sakaði Krústjoff Banda-
ríkjamenn um að spilia fyriir fund
inum. St.jórnmálamenn í Wasli-
ington litu svo á, að bréfið væri
eingöngu herbragð til að reyna að
fá ves'turveidin til að fallast á
fund æðs't’U manna samkvæmt sikil
ínálum Itús'sa og talið benda til
ósveigjaniegri stefnu Rússa gagn-
vart vesturveldunum en áður.
Eisenhower mun í svari sínu
leggja áherzlu á vandaðan undii’-
búning að fundinum, svo að vænla
megi einhvers áranguns.