Tíminn - 16.07.1958, Blaðsíða 4

T f M I N N, miðvikuclnginn 16. jiili 195fi»
Læknir einn vestur í Banda
ríkjunum hefir komið fram
•ne3 allnýstárlega kenningu
varðandi lungnakrabba, or-
sakir hans og útbreiðslu.
Hann fullyrðir, að það sé
iæknum að kenna fremur en
sígarettum að útbreiðsla
Krabbameins er orðin sú, sem
raun ber vitni. Ekki er vitað
hver viðbrögð bandarískra
iækna verða, en óliklegt er
, að þeir reyni ekki að koma
af sér þessum áburði.
Læfenir sá, sem komið hefir fram
r.:eð þessa dæmalauísu kenningu,
fceitir dr. Rosenblatt og er sérfræð-
fag-ur í öllu, sem lýtur að brjóst-
hölinlu og líffærum þess. Hann full
j.ðir, að það sé merkilegt sam-
xæmi á milli krabbameinstilfella
og læknafjölda í 100 þúsund manna
fcyggð.
Fleiri læknar, fleiri tilfelli
Önnur ástæðan fyrir þessu, seg-
ic dr. Rosenblatt, er sú, að lækrtar
i engja líf manna svo talsverðu mun
£*-. Krabbameins verði oftast vart
bj;á öldruðu fólki eða miðaMra.
Með aðgerðum sínum hafi lækna-
v sirtdin valdið því, að meða'laldur
í Jlks hefir hækkað talsvert og það
iefur auga Ieið, að fleiri komast
f.ú á ,,krabbam©insaldurmn“ en
r. okkurn tíman áður. Þannig vill
:r. Rosenblatt styðja þessa kenn-
ingu sína um samband krabba-
nseinstilfeMa og læiknafjölda.
Sígaretfur meinlausar?
Rosenblatt gengur lengra en
betiia. Hann heldur því blákalt
:ftam að tó baksreyk ingar eigi eng-
gn þátt í hve krabbamein hefir
s. ikizt hin sáðari áriin. Eftirfarandi
striði eiga að sanna þ'að að ’hans
.;':iti.
1. Krabbamein hjá kvenifólfci fer
; oðugt miinnkandi í samanburði
,.ð kar'Imenn, enda þótt konur
æyki nú meira en nokkru sinni
Jyn'.
2. Það hefir ekki orðið nein
sukning á krabbaméiini í hálsi og
iraddböndum, en samt leikur tóbaks
leykur meira um þessi líffæri hjá
Lungnakrabbi ekki sígarettumað
kenna - heldur læknum! — furðu-
leg kenning bandarísks læknis. —
Umdeild auglýsing með mynd af
Elísabetu drottningu — Oprúttnir
kaupahéðnar auglýsa öryggisföt
Pétur Hoffmann Salémonsson:
Var það banatilræði?
reykingarmönnium heldu.r en sjállf
lungun.
, Kennir ýmsu um
Dr. Rosenblatt segir, að orsak-
anna verði að leita út fyrir reyk-
inigarnar. Margt bendi til þess að
ýmsu öðru sé hér um að kennia, svo
sem loftslagsbreyitinigum, ryki og
sóbi stórborganna.
Hann vitnar og í ný-sjálen/.kan
lækrti, sem gert hefir víðtækair
rannsóknir á lunlgnakrabba í lieiina-
landi sínu. Læknir þessi komst að
raun um, að fjöldi knabbameinstil-
fallla stóð í réttu Mutfalli við þainn
ánatfjölda, sem sjúklinigarnh- höfðu
dvalið í Engla'ndi áður en þeir
urðu sjúlkdóm'sinis varir. Þetta tel-
ur Rosentíliatt sanna, að eitthvað
samband Sé hér á miffi tilfella og
loftsiagsbreytinga, sem sjúkling-
arnh' hafi orðið fyrir.
Nýlega hefir augiýsing,
æftuð frá ensku félagi, sem
berst fyrir öryggi á vinnustað
og öðru þess háttar, vakið
mikið umtal og deilur í Eng-
landi, en á auglýsingu þess-
ari er mynd af Elísabetu
drottningu í hvítum öryggis-
klæðnaði með hjálm á höfði.
Myndin mun vera tékin við það
tækifæri er drottningin heimsót'ti
kolanámu nokkra ásamt manni
Sínum, hertoganum af Edinborg.
líndir myndinni stendur: ^Fylgið
dæmi hennar hátignar og klæðist
öryggisklæðum.“
5000 eintök
Auglýsingin hefur þegar verið
prentuð í fimm þús. eintokum og
gert ráð fyrir að pantaðar verði
þúsundir eintaka til viðbótar, þar
sem eftirspurnin er gífurleg.
Deilurnar um mál þetta hófust
þegar eftir að auglýsingar þessar
höfðu verið festar upp, vegna þess
að til þessa hafa það verið óskrif-
uð lög í Englandi að birta ekki
myndir af konungsfjölskyldunni
í sambandi vig auglýsingar, jafn-
vel þó þær stuðli að mannúðar-
málum, en ekki kaupsýslu. Fyrir
nokkrum árum var gerð tilraun
til þess að fá leyfi til að birta
mynd af hertoganum af Edinborg
með hjálm á höfði. Myndina átti
síðan að nota í svipuðum tilgangi
og þessi síðustu mynd.af Elísabetu.
En þegar Ihlutaðeigandi aðilar
sneru sér lil hirðarinnar og báðu
um leyfi, var svarið þvert nei.
Ekki beáið leyfis
Að þessu sinni lét félagsskapur
sá, sem um ræðir, undir höfuð
leggjast að biðja um leyfi, og
birti mynd drottningar umyrða-
laust.
Sér til málsbóta fullyrða þessir
aðilar að þetta sé gert fyrir al-
menningéheill, þar eð hvorki
meira né minna en 2372 barna-
slys hafi orðið á vinnustöðum í
Englandi á síðastliðnu ári, flest
í sambandi við kolanámurnar, og
sé því ekki vanþörf á að hrista
slenið af landslýðnum og fá hann
(Það var að kveMi hins 19. des.
«. 1., að ég var að vanda staddur
úti á' Oullströnd, eins o'g bún er
kölluð í igóðu gámni, en þó í kulda-
Siegum tión og iniðrandi, öskuhaug-
um Reykjavíkur. Ég var staddur
níðri í fjömnni undir hinum hóu
bökbum bauganna, sem nýafs'taðið
Ihafrót af suðv'estri hafði brotið af.
Hæð þeírra Var ekfci minni en
tfimlm mann’hæðir og alls staðar
'þverhnípt. iStíðdeigisiflóð var þennan
dag M. 5.15 og einn sólurhringur
tii stórstreymis og því mikill mun-
iir orffinn á flóffii og fjöru. Veður
var sjtiEt, snjóföl á jörð, skyggni
,gott, en þumgur isjór, sem sfcolaði
vél fjörusandinn og góðir mögu-
Jei'kar að finna gul’l og silfur sem
annað verffmæti.
Tími sá, sem áður er nefndur, er
ég kcm á staðinn, eifcóð nákvæm-
llega Iheima við þá stund, er sjór
var fallinn frá ströndinni, svo að
ég (kæmist fyrir bakkann og for-
viaða harts. Þessa stund, aldrei
iþessu vant, viar ég þarna einn, og
er það óvanalegt, þvlí að þór að
isegja, lesandi góður, er þarna á
þessium stöðvum fjöldi manna að
leita 'gæfunnar. En favort þeir hafa
fundið faana, veilt ég ekki, því að
enn isýnast mér þeir vera ógæfu-
legir í útiliti, enda margir þeirra
bil’aðir á geðsmunum effa staðfestu-
lausir óreiðumenn. Þar sést varla
ærlbgur maður.
Sem allir vi’ta er á þessum tíma
árs dagur stuttur, og var ég þarna
í skammdegismyrkri. Ég hafði
keypt violdugt vasaljós þennan dag
‘hjá Ellingsen og var nú með það
í fyrsta isinn. Það lýisiti vel upp og
varð 4g þegar vel var. Glóði á gull
og silfur og fleira. En Adam var
ekki lengi í Paradís, og svo fór
um imig sem Adam sálaða. Ég varð
að fara úr þessum „gullaMingarði“,
'efeki var það samt konu að fcenna
eða slægum faöggormi.
Hér hef ég nú sikýrt frá stað-
reyndum eins og á stóð, er yfir
mig dundi hin mikla skelfing, er
r.ú skal greina.
Ég gekk mefffram bakikanum og
(liafffi íhann á vinsltri hönd. Vasaljós-
inu fliéflí ég í vinlstri hendi.
til að gera nauðsynlegar varúðar
ráðstafanir.
Vleiri vandræði
Ekki er sagan öll sögð enn. Kom-
ið hafa fram ýmis ófyrirsjáanleg
vandræði auk leyfisleysisins. Hér
Hit Parade
vinsældalistinn
Talsverðar breytingar hafa orðið að
undanförnu á Hít Parade vin-
sældalistanum. Samkvæmt síð-
ustu og áreiðanlegustu fréttum
er það þó enn THe Purple People
Eater, sem heldur forustunni,
en nýtt lag, sem Atco plötu-
firmað hefir sen-t frá sér og heit-
ir Yakity Yak, hefir á skömmum
tíma unnið sig upp í annað
' sæti. Lagið er sungið af The
Coasters og þetta mun vera í
fyrsta sinn, sem þeir koma að
lagi á Hit Parade. í þriðja sæti
er Secretly með Jimmie Rodgers.
Það lag virðist furðu lífseigt og
hefir verið meðal tíu vinsælustu
laganna í rúma tvo mánuði. All
I Have To Do Is Dream, er nú
komið niður í fjórða sæti, en það
eru The Everley Brothers, sem
syngja það.
Big Man með The Four Preps er nr.
5 og You Need Hands með
.Eydie Gorme er í 6. sæti. Thr
Wítch Doctor er nú fallíð niðu
í 21. sæti, en það hefir verið .
iistanum síðastliðna þrjá mánuð
Ein helzta og jafnframt óvæn.
asta breytingin er sú, að Perei
. Prado hefir sent frá sér Jag, sem
! hann nefnir Patricia. í síðustu
viku var þetta lag í átjánda sæti,
en hefir á nokkrum dögum unnið
sig á óvæntan hátt upp í sjöunda
sæti. Allar -líkur virðast á því að
innan skamms muni það leysa
The Purple People Eater af
hólmi í fyrsta sætinu.
Hard Headed Wooman
Elvis Presley hefir nú komið fram
með nýtt lag, sem nefnist Hard
Headed Woman, og stóðst það á
endum að Wear My Ring Around
Your Neck féll út af listanum
um leið og 'þetta nýja lag kom en
það er nú nr. 24 og er talið á
hraðri uppleið.
Rickie Nelson, ungur söngvari sem
endurvakti lagið Have I Told You
Lately, hefir sungið inn á nýja
plötu. Lagið sem þar vekur mesta
athygli heitir Poor Little Fool, og
er því spáð miktum vinsældum,
enda þótt það sé ekki enn komið
á Hit Parade iistann. Rickie er
tvítugur að aldri og hefir sér-
kennilega' en mjög viðfelldna og
skemmtii'ega rödd.
Pat Boone hefir enn á ný iátið til
sín heyra og síðustu lögin hans
nefna&t If Dream Come True og
gamalt lag, sem ihann syngur £
nýrri mynd og heitir That's
How Much I Love You. — Von-
andi koma þessar plötur á mark-
aðinn hér áður en lagt um iiíður,
en talsverð brögð virðast að þvi
að nýjar plötur komi ekki i verzl-
anir (hér íyrr en þær eru orðnar
nokkurrá mánaða gamlar og er
slæmt til þess að vita. Æskilegt
væri að hlutaðeigandi aðilar
gerðu sitt til þess að bæta úr
þessu ófremdarástandi.
ELISABET DROTTNING
— fer henni vel
er um að ræða allskyns óprúttna
kaupsýslumenn, sem Ihyggjast
nota myndina sér til framdráltar,
sökum þess, að eins og tízkukóng-
ur einn þar í landi hefur látið um
mælt, hafi aldrei birzt mynd af
drottningunni í fötum sem fara
henni eins vel og þessi umdeildi
öryggisklæðnaður.
PÉTUR HOFFMANN
Alil't í einu síkeður undur. Eitt-
hvað feriögt fellur niður af bakk-
anum, snertir 'hönd mina um úln-
lið, og vasaljósið farekkur úr hendi
méf út á sjá, og eitthvert ferliki
fellur í fjöruna við fætur mér.
Bg sitóð sem agndofa. Hvað er
iþetta? sagði ég við sjálfan mig.
Hvaðan kamur þetta?
Eg þekki þegar hvaða hlutur
þetta er. Það er einn af þessum
stóru stoppuðu stóknn, som eni
mjög þunigir. í þessu skotaði aldan
vasáljósi mínu í land. En því fann
ég það, að enn lifði á þvi.
Eg bjóst nú þegar til varnar Og
ætlaði að ná í þann, sem að mér
íhaifði kastað (hinuim þunga stól, og
ég Ihefði 'beðið af braffan bana, ef
á niig hefði fcomið allúr.
í fjörunni undir þesSum háu
bökkum, sem bílar sturta af sér
niffur í fjöruna, verður faver, sem
þar er á ferð að hafa á sér stöðug'-
an vara, því að ekki er það heilsu-
samlegt neinum að verða undir
iþungum bílbl'össium úr máikilLi hæð'.
ÞVi er orðið svo mleð mig nú orðilð,
að ég heyri til bílanna, þó að ég
ekki sjái þá. Athyglisigáfan er orð-
dn bvo þjálfuð, að þetfca bregzt
lefcki. Ég hefi alltaf heyrt til bíla
og forðað mér þegar, en í þetta
sinn iheyrði ég efeiki til bílaferðar
og gat engan toíl séð á vegi þeim,
'sem þangað liggur. Kyrrt var og
ekkert rauf þögnina, nema gjálfur
rólegrar lognöldunnar.
Ég starði al'lt í kringum mig, en
sá enga mannveru. Sá var horfiun,
sem kastað hafði. Hann var slopp-
inn. Hann sta'pp undan blóðugri
faefnd. Síðar, er miér nann reiðin,
'sagði ég við sjál'fan mig: Já, það
var gott, að ég niáði ekki í þennan
anann eða mienn.
Nú fyrist igaf ég m-ér tíma til að
atihuga höndina, sem ég eins og
fann tíkki til d meðan ég var í víga-
móðnum. Jú, hún var eins og
lurkum lamin en reyndar leið það
nú frá að nokkru, en eftirstöðvar
þessa mikla höggs vörðu þó í þrjár
vikur. Það var vinstri hönd mín.
sem fyrir högfginu varð, í hverri ég
hélt á vasaljósinu. Á höndinni bar
ég armba'ndsiúr, stórt óg mikið, úr
18 karat guli. Keðjan §terk og
bi'eið, gjörð úr eir og stóli, gull-
lituð. Keypt hafði óg hana hja
Sigurþóni, og það var nú þettta arm
band, sem háfði bjargað bednbroti
og 'Sái-um. Það, sem smerti mig af
fainum þunga hlut, hafði lent á
'arnibandiriu ofan á úh®ð og var
nær sundur brotíð. Þá var höndin
imarin uridan stólnum, og hefði ég
elkki borið úrið, hefði ég hlotið
mikil meiðsiM og sivo heifði líka
farið fyrr Snorra goða í orrnstunni
í skriðunni, er Steihþór
á Eyri hjó á úlrétta friðarhönd
igoðans mieð sverði. En sverð;ð nam
'Staðar á armbandshring höfðingj-
anis, 'sem gjörður var úr sfcíru gulii,
sem ekki befir þó verið eins vold-
ugur fyirir þungu höggi sem arm-
fFrsunbald í ft afðu)