Tíminn - 19.09.1958, Qupperneq 7

TÍ M IN N, föstudaginn 19. sei>teraber 1958.
7
Skýrslur atvinnutækjanefndar
2. grein
Um atvinnuástand og aðstöðu til atvinnurekstrar
í bæjum,þorpum á Norður-, Austur- og V esturlandi
Grafarnes — Stykkishólmur — BúSardalur
Grafarnes
Ibúatala.
1953 246, 1955 273, 1958 318
Verkafólk 1956: Sjómenn 40,
verkamenn 50, verkakonur 25,
iönstörf 7.
Höfnin.
Lengd legurúms viS bryggjur:
5 ni dýpi og meira. 0 m. 4—5 m
dýpi 0 m. 3—4 m dýpi 30 m. 0—3
m dýpi 83 m.
Mest dýpi við bryggju 4 m. —
Minnst dýpi í innsiglingu 5 m.
Tæki við höfnina: 1 bílvog. Olíu-
geymar: 'Gasolía 200 tonn. Vér-
toúðir fyrir 8 toáta í sm’ð'um.
Fiskiskip.
Þilfarsb. yfir 30 rúml. 6 264 rúml.
Opnir véltoátar 10 20 rúrffl'v
-f- seldur toátur 1957 38 rúml.
+ keyptur toátur 40 rúml.
í árslok 1957
286 rúml.
Vinnslustöðvar.
1 frvstihús. Aíkastageta 45
tonn af hráefni. Geymslurúm fyr-
ir 500 tonn. 1 fiskimjölsverk-
smiðja. Afkastageta 8,8 tonn af
mjöli. 'Hjallarúm fyrir 1000 tonn.
1 síldarsöltunarstöð.
Afli og framleiðsla. 1955 1956
Afli, tonn 3656 3440
Hraðfrystur fiskur, tonn 835 583
Skreið, ton 150 58
Saltfiskur, óverkaður, 300 526
Fiskimjöl, 'tonn 385 321
Þorskalýsi, tonn 58 41
Saltsild, tunnur 231 1873
Landbúnaður.
Ræktað land 20 ha., kýr 20,
sauðfé 300, garðávextir 1955 50
tunnur.
Iðnaður.
Slátrun.
Rafmagn.
Ríkisrafveita. Fossárvirkjun,
840 kw.
Athugaseradir.
íbúatala og atvinna. Staðurinn
hefir að 'iniklu leýti byggzt á síð-
ustu. árum, jafnframt því, sem út-
gerð hefir aukizt. Ekki er talið
vera árstíða.rbundið atvinnuleysi á
staðnum, og ítoúarriir fara ekki
til annarra staða í atvinnuleit.
Aftur á móti kemur þangað margt
aðkomumanna á vsrtíð.
Höfnin: Innsiglingarleið er opin
og í Grundarfirði geta skip legið
í vari í öllum áttltm. Bryggjur
eru tvær, toáðar': stein’steyptar og
taldar of stuttar, og: veita því
ekki nægilegt skjól? Fossarnir
verða að Jiggja við enda aðal-
toryggjunnar, stoni áSe'ias er 10 m
breið. en yæ-ri hún: iór-" ! ,rn 30—
50 m, er talið, að unnt mundi
vera að liggja við hana í flestum
veðrum. Vitamálaskrifstofan hefir
gert lauslega áætiun um hafnar-
framkvæmdir. Höfnin á ekki iyfti
krana, en bílvog er sameign hafn-
arinnar og atvinnuveitenda. .4
árinu 1957 voru bygðar ve/búðir
fyrir 4 skipshafnir, en smíöi hf.ss-
ins er ekki iokið.
Fiskiskip. Bátar yfir 30 rúml.
eru nú sex, tveir 1 og 3 ára, tveir
10 og 13 ára og tveir 27 og 28 ára,
Allir bátarnir eru rrieð nýlegar
vélar. 2—3 aðkomubátar hafa ró-
ið frá Grundarfir'ði að undan-
förnu.
Vinnslustöðvar o. fl. í hrað-
frystihúsinu, sem er eign Hrað-
frystihúss Grundarfjarðar hf., geta
unnið 18 flakarar. í því eru 8
frystitæki. Fiskimjölsverksmiðjan,
hraðfrystihúsið og lifrartoræðslan
er allt undir sama þaki. Verksmiðj
an er talin geta afkastað 12 tonn-
um af mjöli á sólarhrmg, samkv.
upplýsingum heiniamanna, en 8,8
tonnum samkv. upplýsingum Fiski
félagsins. Hún vinnur ekki úr feit
um fiski. Verzlunarfélagið Grund
saltaði og herti afla þriggja báta
á vértíðinni 1957, en hraðfrysti-
húsið hafði 7 báta í viðskiptum.
Geymslur frystihússins eru of litl-
ar.
Landbúnaður, iðn.iður og raf-
magn. Ræktunarski'lyrði eru talin
góð. Ríkið á meginhluta af lóð-
um í kauptúninu, en jarðir í nám
unda við það eru í einkaeign. Er
talið að ibúar Grafarness eigi og
nytji allmikið af þvi landi. Heim-
ilisfólk af flestum bæjum í Eyr-
arsveit kemur til vinnu i Grafar-
nesi, þegar mest er að gera. Hafa
íbúarnir þannig 'aðstöðu til að
stuuda jöfnum höndum vinnu við
fiskvinnslu og landbúnað. Iðnaður
er enginn, og fara allar skipa- og
vólaviðgerðir fram annars staðar.
Sex íbúðir voru í smíðum á árinu
1957. Staðurinn hefir nýlega feng
ið rafmagn frá ríkisrafveitu (Foss
árvirkjun). ■— Sláturfjártala 1956:
2024.
Stykkishólmur
íbúatala:
1930 .... 605 1955 .... 890
1940 .... 675 1956 .... 908
1950 ... 829
Verkafólk 1956: S.iómenn 50,
verkamenn 135, verkakonur 90,
iðnstörf 31.
Höfnin.
Legurúm við bryggjur:
Yfir 5 m dýpi .......... 45 m
4—5 m dýpi ............. 20 —
3—4 m dýpi . ........... 0 —
0—3 m dýpi ............. 50 —
Mest dýpi við bryggju 7,5 m.
Minnst dýpi í innsíel'nsu 10 m.
%
Búðardalur
Tæki við höfnina: 1 bílvog, 1
lyftikrani.
Olíugeymar: Gasolía 230 tonn,
jarðolía 180 tonn.
Dráttarbraut fyrir allt að 100
rúml. skip.
Fiskiskip: rúml.
Þilfarsbátar yfir 30 rúml. 6 279
■— undir 30 rúrnl.......... 2 36
Opnir vélbátar ............ 5 20
I árslok 1957 335
Vinnslustöðvar:
2 fiskfrystihús. Afkastageta 100
tonn af hráefni. Geymslurúm
fyrir 1250 tonn.
1 fiskimjölsverksmiðja. Af-
kastageta 11 tonn mj'öl, 480 mál
síld.
Hjallarúm fyrir 150 tonn.
1 síldarsöltunarstöð.
Afli og framleiðsla: 1955 1956
Afli, tonn .............. 2460 2504
Hraðfrystur fiskur, tn. 773 645
Skreið, tonn .............. 33 51
Saltfiskm-, óverk., tn. 65 88
Fiski-og karfamjöl, tn. 327 260
Þorska- og karfalýsi,tn. 71 48
Síldarmjöl, tonn .... 22 70
Síldarlýsi, tonn .......... 13 41
Saltsíld, tunnur ......... 809 2125
Landbúnaður:
Ræktað land 39 ha, kýr 48,
sauðfé 612, garðávcxtir 1955 30
tunnur.
Iðnaöur:
3 véla- og bifreiðaverkstæði, 4
trésmíðavinnuslofur, l skipasmíða
s'töð, 1 pípugerð, sláturhús.
Rafmagn:
Dísilstöð, 320 kw.
A'íhugasemdir.
íbúatala og atvinna. íbúum fjölg
a'ði 1930—40 um 70 manns. 1940
—50 um 154 og 1950—56 um 79.
Til annarra staða er talið að 20—
30 manns fari í atvinnuleit tíma
úr ári.
Stykkishólmur
Höfnin. Innsiglingarleið er op-
in og höfnin örugg. Hafnarskil-
yrði og hafnarmannvirki eru
nægileg fyrir afgreiðslu togara og
stærri skipa. Vitamálaskrifstofan
hefir gert lauslega áætlun um
hafnarframkvæmdir. Ennfreinur
hefir komið til tals garðbygging
úr Súgandisey, sem mundi kosta
2,6 millj. kr., ásaint trébryggiu
innan á garðinum. Á árinu 1957
voru verbúðir fyrir sex báta í
smíðum á vegum hafnarinnar, og
á verbúðabryggja sú, sem getið
er um í áætluninni að koma fram
af þeirri byggingu. Höfnin á ekki
sjálf lyftikrana, en Vegagerð rík-
isins á krana á staðnum, sem
hægt er að fá afnot af. Dráttar-
brautin getur tekið allt að 100
rúml. skip og annast eingöngu
viðgerðir.
Fiskiskip. Yngsti báturinn yfir
30 rúml. tveggja ára. Hinir eru
10—13 ára, en allir eru þeir með
nýlegar vélar. Minni bátarnir tveir
eru báðir gamlir. Aðstaða til sjó-
sóknar frá Stykkishólmi á vélbát-
um er talin erfið samanborið við
aðra staði á Snæfellsnesi, sem
liggja nær miðum. Hyggja forráða
menn staðarins þess vegna á tog-
araútgerð til þess að afla fisk-
vinnslustöðvunum hráefnis og
halda uppi atvinnu.
Vinnslustöðvar o. fl. Annað
liraðfrystihúsið er eign Sigurðar
Ágúst’ssönar og eru í því 11 frysti
tæki, þar ' af 5 gömul pækiltæki,
sem nú eru eingöngu notuð við
síldarfrystingu. í hraðfrystihúsi
Kaupfélags Stykkishólms eru 8
frystitæki, beintengd. Frysti-
geymslur eru hér að framan tald-
ar fyrir 1250 tonn, en rúma senni
lega meira. ísframleiðsla engin.
Fiskimjölsverksmiðjan ásamt Iifr-
arbræðslu er sameign beggja hrað
frystihúsarina. Eigendur m.b.
Tjalds byggð'u árið 1957 útgerðar-
og fis'kaðgerðarhús. Frystihúsa-
kostur og vinnuafl mun vera nægi
legt tii þess að togarar geti land-
að. Fr.ysti- og geymsluklefar eru
fyrir kjöt.
Landbúnaður, iðnaður og raf-
magn. Ræktunarland er eign
hreppsins, og má auka ræktunina
t um allt að 50 ha, en ræktunar-
i skilyrði eru talin erfið. Slátur-
fjártala 1956: 3418. í smíðum eru
|3 íbúðarhús og bókasafnsbygging
. Gert er ráð fyrir að tengja Stykk-
| ishólm við Snæfellsnessveitu
• (Fos'sárvirkjun).
Buðardalur
íbúatala:
,1955 .... 71 1956 .... 74
, Verkafólk 1956: Verkamenn 14,
| iðnstörf 4.
Höfnin:
Lengd legurúms við bryggjur á
0—3 m dýpi 20 m.
Mest dýpi við bryggjur 1 m.
Minnst dýpi við innsiglingu 2 m.
Landbúnaður:
Ræktað land 13 ha, kýr 8,
sauðfé 158.
Framhald á 8. síðu.
A víoavangi
„Ætli þaS væri ekki ráð"
Öllum eru í minni ástir þær
hinar heitu og miklu, sem tókust
með kommúnistura og Sjálfstæð-
ismönnum á áruiu „nýsköpunar-
stjói'narinnar*, aðallega meS
þeim Ólafi og Einari Olgeirssyni,
og hafa þær ekki dvínað til þessa
dags. Sjást þess mikil og glögg
merki oft og títt. Aður en núver-
andi ríkisstjórn var mynduð
urðu frægar örvæntingarfullar
tilraunir Ólafs og Einars til þess
að komast saman í stjórn, og kær
leikarnir hafa síðan komið fram
við ýmis hátíðleg tækifæri.
Hins vegar liefir það verið
hald maiina, að Bjarni Befiedikts
son væri ekki eins illa haldinn
og Ólafur af þessari þrá. Ss' it
benda ýmis sóiarmerki til þess,
að liann geti vel hngsað sév að'
fara í nýsköpunarslóð Ólafs og
hyggi það jafnvel helzta ráð til
valda í framtíðinni. Eitt þessara
sólarmerkja mátti sjá í Stakstein
um Mbl. í gær. Þar segir:
„Ætli það væri ekki hollasta
ráðið í þessum efnum eins og'
mörgurn öðrum að veita Fram-
sókn hvíld frá stjórnarstörfunum
um sinn“?
Bjarni vill „koma bráðunv aft-
ur“ eins og Iwnn sagði í Húsa-
fellsskógi, en hann hefir ekki bol
magn til þess með flokki sínum
einum. Hann vill „veita Fram-
sókn livíld“ frá stjórnarstörfum
en ekki kommúnistum. Skýrara.
er varla hægt að segja það, að
meg þeim vill hann gjarua
mynda stjórn. Ólafur er ekkí
lengur einn um þessar ástir.
Bjarni á lík,a til hýrt auga, og'
hann á líka sína valdadrauma
með aðstoð kommúnista.
Þ,að bendir og í sömu átt, ac
Mbl. liefir nú um sinn látið að
mestu niður falla þau skrif, sem
breidd voru yfir aiiar síður ekki.
alls fyrir löngu, hvilíkur glæpur
aðild komnnímsta að ríkisstjóm
væri. l’iðhorfið virðist eitthvað
hafa brevtzt á þeim bæ. Leiðin i
vaklasess virðist dálítið löíig og
ógreiðfær af eigin rammleik,
svo að Bjarni Inigsar sem svo:
„Ætli það væri ekki ráð“ að taln
við liann Einar. Ólafur lætur
býsna vel af því.
„Sætir engri furðu"
Undanfarin misslri hefir Mbl.
uimið að því öllum árum að Iyfta
undir kaupkröfur og koma aí
staff verkföllum. Sjálfstæffis-
menn gengu ineira að segja svo
langt að láta þær stéttir, sent
hæs-t laiin höfðn, og þeir áttu
mikil pólitísk ítök í, gera liáar
kaupkröfur og fara í verkföil
til þess að freista þess að brjóta
uiður þá viðleitni ríkisstjdrnar-
innar að koma á jafnvægi í efna
hagsmáium. Þegar það þótti ekki
bera nógn góðan árangur, voru
atvinnurekendnr látnir bjóða
kauphækkanir einstökum stétt
um til þess aff- skapa ósamræmi,
er hleypt gætu af stað almennri
kaupkröfuöldu.
Hins veg'ar hafa Sjálfstæðis-
menn þann há'tt á, ef einhverjar
vonir eru til, að verkfall fáist,
láta atvinnurekendur sína
standa sem fastast og lengst
gegn samiiingum, Það er ráðið',
sem nú á aS beita iil jiess a®
koma á DagsbninaiverkfaHi.
Mongunblaðið skrifar um þaffj
eins og t. d. í leiðaranum í gær,
að „vissuiega sæti pag; engri
furðu, þótt ahnenningur á fs-
landi . . . freisti þess að mæta
verðbóígunni og Aýrtíðiuni me5
einlvverri viSletíni til þess a~
tryggja hag sinn.“ En við sama
ingaborðið standa Sjálfstæðis >
menn sem veg'gur gegn þessari
viðleitni, sem þeir telja mjöt'
eðlilega í Morgiinblaóimr, og
neita sanrningum. Hér er emx
leikinn sanvi leikuriau og fyr>
í Morgiinblaðhiu er í*<Vik lrvaít
til kauphækkana, e<r við samn
ingaborði® eru atvinnurekeiulur
látnir neita öllu. Svona er nefni
Iega hægt aff' búa ti'i yerkföll,
og verkföll eru hunánig' fyrir í-
haldiff, cins og nú hórfir. Og
Framhald á 8. síðu.