Tíminn - 12.04.1959, Blaðsíða 7

T í SII X N, sunnudaginn 12. anríl 1959.
SKRIFAÐ OG SKRAFAÐ
Þögn Mbl. um „réttlæíismáli5u -Gularsögur notaðar tilaðkomast hjá rökræðum - Gula sagan
um Tímann og hvítu þrælasöluna - Verndarengill með flekkaða fortíð - Bjarnasíðan í MhL -
Siðleysi á hæsta stigi - Ný gul saga um „olíuhneyksli“ Framsóknarflokksins og samviimufé
laganna - Greinargerð frá utanríkisráðherra nauðsynleg - Þjóðin verður að læra af reynslu
Þjóðverja og reka gulu áróðursmennina af höndum sér
Það 'hefði mátt ætla, að Morg
unblaðið hefði helgað kjördæma-
málinu meira'rúm en nokkru
ööru .máli í vjikunni, sem leið.
Málið var þá á lokastigi og hefði
mátt vænta, að Mbl. hefði fagnað
sigri yfir framgangi málsins, þar
sem þaö hefur lýst því isem einu
hinu .mesta réttlætismáli fyrr
og síðar, jafnframt því, sem það
hefði reynt að hnekkja þeim mót-
bárum, sem hafa verið færðar gegn
því. SJíkur hefði áreiðanlega ver
ið háfctur allra blaða, er álitu sig
vera að koma miklu og góðu máli
j höfn.
M-B'L. ‘hefur hins vegar síður
en svo verið með þessum svip
seinustu dagana. Það hefur ekki
minnzfc á annað mál minna en
(kjördæmamálið. Af skrifum þess
hefur allra sízt mátt álykta, að
eitthvað mikið og gott réttlætis
mál \'Bcri alveg að fæðast. Mbl.
hefur isannarlega ekki borið þess
vitni, að neitt slíkt stæði fyrir
dyrum.
Af þeim málum, sem Mbl. hef
ur .rætfc seinustu dagana, hefur
cilt «nál yfirgnæft öll önnur.
Suma dagana hefur það ekki
helgað því minna rúm en þrjár
síður að langmestu leyti. Þetta
mál er gul saga, sem Mbl. hefur
verið að reyna að búa til í til
efni af grein, sem birtist hér í
blaðinu -siðastl. sunnudag, en
aneð því að snúa út úr henni og
rangfaa'a hana, ■ hvggst Mbl. að
sanna, að Tíminn fari með um-
boð fyrir hvíta þrælasölu!
Ilin miklu skrif Mbl. .um þessa
gulu sögu, bendir eindregið til
þess, aö aðstandendur Mbl. hafi
nú helzt i hyggju að dreifa út
sem mest af gulum sögum í
kosningaharáttunni í stað rök
ræðna tim réttlætismálið. Eftir,
all't er réttlætismálið ekki meira
réttlætásmál að dómi Mbl. sjálfs
en svo, að það hyggst að draga
sem rnest athyglina frá því með
gulurn sögum. Það á að láta kosn
ingabaráttuna snúast um þær en
láta sjáift réttlætismálið týnast!
Þetta er starfsaðferðin, sem
Hitler .potaði mest, þegar hann
var að brjótast til valda í Þýzka-
landi. Vissulega ber þetta vitni
þess, aðalritstjóri Mbl. og fé
lagar hans hafa verið góðir náms
menn, þegar þeir dvöldu í Þýzka
landi á blómatímabili Hitlers-
ismans.
Tilefní gulu sögunnar
um hvítu Jiraelasöluna
■ Vagna þess að Mbl. á vafalaust
eftir að koma oft enn að gulu sög-
unni um Tímann og hvítu þræla-
söLuna, þykir rétt að rifja þetta
mál upp hér í aðaldráttum.
í semasta sunnudagsblaði Tím
ans birbijt grein undir fanga-
marki eins af starfsmönnum
blaðsiniS, þar sem sagt var frá við
<tali viö tvo Englendinga, er væru
nieð ráðagerðir .um að íá islenzk
ar stálkur til sýningar á þekkt
nm skemmtistað í London, er
þeir ,rc-k.a. Blaðamanninum þótti
rétt að vekja athygli á þessu á
áberandi hált, svo að menn veittu
slíkri ráðningarstarfsemi athygli
þar seon hún gæti verið mjög
varhugaverð. Um það atriði má
svo deila, hversu heppilega leið
blaðamaöurinn valdi.
í neesta blaði Timans eftir að
þessi tgrein birtist, var þessu svo
fylgt ef-tir og þar eindregið varað
við starfsémi manna, er reyndu
að <ráða islenzkar. stúlkur. á
erlenda skemmtistaði.
Þrátt fyrir þessar staðreyndir,
Brezkir hyggjast bráff hefja
tegund „landhelgisveiba'
Tímans
nkelfdir, er þeir slu sig j „spegl-
inum“ á surmudaginn,
_',UÉ ,
œt
feessum 'blessuðu stálkum, 6 tals-
ias, „til að hafa hinum megin á
íiöunni til samanburðar** við
.Af „, ai
É. S. Tímiiui i morgun ber þa»
grelnilega með sér, »ð ráðamenn
htans hafa wðifi alvariega
„Ég leita tll þm i reiði
skrifar bú». „Þannig er mál!
vexti, »8 óg iwá jþrssvor sbv

Ein af fyrirsögnum Morgunbiaðsins síðustu dagana.
hikar Bjarni Benediktsson ekki
við að gefa það mjög áberandi í
skyn í Morgunbl., að Tíminn hafi
tekið að sér umboðsmennsku fyr
ir hvíta þrælasölu og Bretar muni
brátt hefja hér nýja tegund land
helgisveiða með aðstoð Tímans.
(Sjá fyrirsögn úr iMbl. sem birt
er á öðritm stað.) Þessar staðhæf
ingar reynir Bjami að rökstyðja
með því að birta samhengislaus
slitur úr nokkrum setningum, sem
birtust í grein blaðamanns Tím
ans á sunnud. Á þeim tönnlast
hann sí og æ og lætur eig einu
gilda um allar staðreyndir.
Verndarengillinn!
Til þess að ,gera hina gulu sögu
sína trúlegri, læzt Bjarni Bene-
diktsson vera fullur siðvöndunar
og bera velferð íslenzkra stúlkna
fyrir hrjósti. Engum íslenzkum
manni ferst þó síður að tala þann-
ig, því að hann hefur gengið lengra
í því en nokkur annar að vilja
leyfa hindrunarlaus ferðalög her-
manna hingað til bæjarins, enda
er mönnum áreiðanlega enn minn-
isstætt ástandið á skemmtistöðum
bæjarins frá þcim tíma, er Bjarni
Benediktsson var utanríkis- og
varnarmálaráðherra. Enn er hann
fullur heiftar í garð dr. Krist
ins Guðmundssonar vegna þess.
að dr. Kristinn knúði fram mikl
ar hömlur á ferðaiögum her-
manna til Reykjavíkur og kotn
þannig i veg fyrir, að Reykjavik
yrði það spillingarbæli, sem hún
var á góðum vegi að verða, þeg
ar Bjarni fór með stjórn utanrík
is- cg varnarmólanna. Þrátt fyrir
þetta er hann svo blygðunarlaus
að látast vera sérstakur verndai'-
engill íslenzkra kvenna!
BjarnasíÖan
Ekki tekur betra við, þegar
Bjarni reynir að ásaka önnur blöð
fyrir að segja frá gleðifólki og
glæpamálum. í engu blaöi er þessu
efni þó valinn virðulegri staður en
í Morgunbl. sjálfu, þar scm það er
sett í öndvegi við hliðina á sjálíri
forustugrein blaðsins ,o.g hefur
jafnan miklu stærri fyrirsagnir
en hún. Efni þetta, sern ber yfir
skriftina: Utan úr heimi, er ber
sýnilega valið með tilliti til þess
að það dragi athygli að forustu
jglí'eiininni1. Hér tfcuin r|áÁ t|l(-
greind nokkur sýnishorn frá dög
unum fyrir páskana;
Fimmtudaginn 19. marz er
þessi virðulega fyrirsögn: ,Anne
Heywood leikur fyrsta hlutverk
sitt sem kynbomha."1 Greininni
fylgir viðeigandi ,,kynbombu“-
my,nd af ieikkonunni:
Laugardaginn hinn 21. marz er
þetta fyrirsögnin: ,,Sá 99 ára
| réðist á 86 ára félaga sinn og
; myrti með eldhúshníf," Fyrirsögn
I inni fylgir svo- lýsing á þessum
■ atburði, sem er fullkomlega í
sama dúr.
| Pálmasunnud. 22. marz er
' stórfyrirsögnin þessi: „Átti að
myrða milljónaerfingjann Polo?“
Tilheyrandi myndir af morðingj
um, fórnarlambi og kvenmannin
um í spilinu fyigja.
Þriðjudaginn 24. marz eru
þessi tíðindi í stórfyrirsögn um
krónprinsinn í Japan: „Hundrað
fáklæddar þokkadísir dansa í
brúðkaupi hans“. Stór mynd fylg
ir, þar sem þckkadísirnar leggja
ber lærin upp að fyrirsögninni á
foú.iðugrein aðKlrifstjórans um
ágæti hlutfallskosninga!
Vafalaust er aðalritstjóri Mbl.
eini ritstjóri i heimi, er skipar
slíku efni við hlið foruslugrein
arinnar. Og svo læst hann vera
þess umkominn að vanda um við
aðra. Er þetla ekki nokkuð líkt
áróðuraðferðum Hitlers?
Gula siðferftið
Vitanlega má deiia um það,
hvort það hafi verið rétt leið, sem
var valin í greininni í-Tímanum á
sunnudaginn, til að vekja alhygli
á þeirri varhugaverðu ráðningar-
starfsemi, er hér virtist i aðsigi.
Þótt menn séu hins vegar ósam-
mála greinarhöfundi um aðferð
hans, mun öllum hugsandi mönn-
um vera ljóst, að það hefur ekki
vakað fyrir hinum unga blaða-
manni að reka áróður fyrir hvítri
þrælasölu, og að allar sögur um
umboð Tímans í því sambandi eru
neðan við allt velsæmi. Það er
líka vissulega ekki sprottið af
neinu siðgæði eða umhyggju fyrir
íslenzkum stúlkum, að íhaldsblöðin
skrifa nú margar greinar daglega
um þetta mál, til þess að láta í ijós
andúð sína og mótmæli. Orsök
þess á ekkert skylt við siðgæði,
heldur þvert á móti hið gagnstæða.
Þar er verið með útúrsnúnmgum
og fölsunum að reyna að ófrægja
pólitíska andstæðinga og draga at-
hygli frá þvi höfuðmáli, sem íhald-
ið vill nú tala sem minnst um,
kjördæmamálinu. Það er hræsnin
i og yfirdrepsskapurinn, sem hér
stjórnar pennum, ásaml því gula
siðferði, að allt sé leyfilegt, sem
hægt sé að nota á andstæðinginn,
hvort heldur sem það er satt eða
logið.
OlíufélagiS og H.Í.S.
Sagan um Tímann og hvítu
iþrælasöluna, er vissulega ekki eina
dæmið um hina gulu sagnagerð
íhaldsins um þessar mundir. Annað
dæmið er það, hvernig íhaldsblöð-
in hj'ggjast að reyna að búa til
gula sögu uni Framsóknarflokkinn
og samvinnuhreyfinguna í tilefni
af því, að i rannsókn er kæra, sem
borizt hefur á Hið ísl. stcinolíu-
'hlutafélag vegna viðskipta á Kefla-
víkurílugvelli. Þessu er m. a. reynt
að koma á framfæri í sambandi
við forstjóraskiptin hjá Olíufélag-
inu og H.Í.S. R.étt þykir að rekja
þetta mál hér nokkuð, til þess að
sýna hvernig hinar gulu sögur
íhaldsins verða til.
Áður en nánar er vikið að þess-
um sögusögnum, þykir rétt að
rifja upp í megindráttum, hvernig
Olíufélagið h.f. er byggt upp og
hvernig sambandi þess og-Hins is-
lenzka steinelíuhlutnfélgs er hátt-
að. . |
Olíufélagið h.f. var á sínúm
tíma stofnað af samvinnuhreyfing-
unni. S.Í.S. og ýmsum kaupfelög-
um annars vegar og olíusamlögum
útgerðarmanna og togaraeigendum
hins vegar. Hlutafé mun nú skipt-
ast þannig milli þessara aðila, að
S.t.S. og kaupfélögin eiga 55,7%
al' því, en útgérðarsámlögin og tog-'
araeigendur 44,3%.
Olíufélagið er eigandi Hins ís-
lenzka steinolíuhlutafélags og hef-
ir rekið það sem sérstakt fyrir-
tæki. Verkaskiptingu milli félag-
anna er þannig háítað að H.
I. S. hefir aðallega annazt olíu-
verzlunina á Keflavíkurflugvelli,
en OÍíiifólagið séð að öðru leyti
um olíuverzlun innan lands. Sömu
menn hafa jafnan skipað stjórn
H/Í.S. og Olíufélagsins.
Sjálfstæðismenn
í meirihluta
Undanfarin ár hafa þessir rnenn
skipað stjórnir Olíufélagsins og
Hins ísl. steinolíuhlutafélags: For-
maður Helgi Þorsteinsson, fram-
kvæmdastjóri innflutningsdeildar
S.Í.S., ritari Jakob Frímannsson,
kaupfólagsstjóri, varaformaður
Skúli Thorarensen, útgerðarmað-
ur, meðstjómendur Karvel Ög-
mundsson útgurðarmaður og A-(-
þór Matthíasson útgerðarmaður.
Fulltrúar útgerðarmanna haf:\i
þannig haft meirihlutá • í stjó.-1
í'élagsins.
Vegna þeirra aðdróttána, aö
Olíufélagið og H.Í.S. séu sérstak-
lega tengd Framsóknaiflokknum,
þykir rétt að vekja athygli á
þeirri staðreynd, að í fimm
manna stjórn félaganna eiga sæti
tveir Framsóknarmenn og þrír
Sjálfstæðismenn. Sjálfstæðis-
menn Ii.ifa meirihluta í stjórnum
beggja félaganna.
Seinustu árin hefir Jphann G.
Stefánsson verið fram^væmda-
stjóri Oliufélagsins, en llaukur
Ilvannberg forstjóri Ú.Í.S. Sú
breyting hefir nú orðið ‘á þessu,
eins og nýlega var ságtVfrá hér
í blaðinu, að Vilhjálmur Jóns-
son hæstaréttarlögmaður hefir ver
ið ráðinn framkvæmdastjóri beggja
félaganna, en Jóhann ' G.' Steíans-
son verður aðstoðarframkvæmda-
stjóri við bæði féIögih.' :Haukur
Hvannberg hefir látið áf< starfinu
frá 1. júlí samkvæmt .eigin ósk.
Breytingai- þessar voru gerðar ein-
róma af stjórnum félaganna.
Kærur vegna vitiskipt-
anna á Keflavíkur-
flugvelli
Sögusagnir þær, sem uhdanfarið
hafa gengið um misfellur í rekstri
félaganna, munu þannig fcil komn-
ar, að á síðastl. hausti barst kæra
á hendur H.Í.S. vegna viðakiptanna
á Keflavíkurflugvelli. Utanríkisráð-
herra, sem jafnframt er .dómsmála-
ráðherra á Keflavíkurflúgvelli, fól
þá sérstökum manni, ' Gunnari
Helgasyni lögfræðingi, ’-'ráhnsókn
málsins. Þeirri rannsókn -ér ekki
lokið enn. Meðan ekki liggijr neitt
fyrir um ruðurslöður rannsóknar-
innar, verður að sjálfsögðu ekkert
um það fullyrt, hvað rét't er í
þeim kærum, er orðið hafa tilefni
hennar.
Vegna hins mikla umtals, sem
um þetta liefir orðið, og alls
konar kviksagna í því saml'.indi,
virtist það eðlilegt, að;utanríkis
ráðherra, er fer með dómsmál
á Keflavíkurflugvelli, -gefi hið
fyrsta út greinargerð um kæru-
atriði og hvað rannsókh, þeirra
liði. í framhaldi ,af því, ttcr ráð
herranum svo að láta hráðá rann
sókninni og láta málið ganga til
dóms, ef ástæða þykir til...
Meðan ekkl liggur fýrir slík
greinargerð frá ráðherrahum og
rannsókn málsins er ólökið, er
það vissulega fjarri öilu lagi að
gera þetta mál að einhveyju sér
stöku æsingamáli. Þó gepgur það
enn meira úr hófi fram, ef nota
á þetta mál, sem eitthvað sér-
stakt árásarmál gegn samvinnu-
flokknum.
Alveg sérstaklega er þetta þó
ósæinilegt af blöðuni Sjálfstæðis
flokksins, þar sem ritstjór.u
þeirra þekkja vel þá þrjá full
trúa útgerðarmanna, sem skipa
meirihluta stjórna félaganna, og
hafa enga póiitíska ástæðu til
þess að ala á vantrausti í garð
þeirra.
Þjóíin vertiur aí rísa
gegn gula áróírinum
Blaðaskrifin um þetta- mál cru
ný sönnun þess, að allt á nú til
að tína, sern hægt .er, tii þess að
(Framhald á 8. SÍÍ.U).